Адамда хромосома санының ауытқуына байланысты болатын хромосомалық аурулары.

ББҰА

«Жамбыл атындағы орта мектебі»КММ

Бөлім

10.3В Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Педагогтың аты-жөні

Естенова Л. Е

Күні

16.02.2024ж

Сынып: 10

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Адамда хромосома санының ауытқуына байланысты болатын хромосомалық аурулары.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.2.4.6 - хромосомалар санының ауытқуымен байланысты адамның хромосомдық ауруларын сипаттау

Сабақтың мақсаты

1. Хромосомалық аурулардың пайда болу механизмдерін сипаттау

2. Хромосомалық аурулардың түрлерін ажырату

Сабақ барысы:

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Педагогтің іс - әрекеті

Білім алушының іс - әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

8 минут

Ұйымдастыру кезеңі:

-Амандасу;

Оқушыларды түгендеу

Психологиялық ахуал қалыптастыру Адам өмірі тікелей сандармен байланысты, сол себепті әр адам өз туған күні бойынша қандай адам екенін біле алады.

Сабақ барысында оқушы өзін бағалап отыруы үшін, оқушыларға бағалау парақтары таратылады.

Үй тапсырмасын еске түсіру мақсатында оқушыларға сұрақтар «Адам хромосомалары» әдісі арқылы сұралады.

Мұғаліммен амандасады.

..

«Нумерологиялық талдау» әдісі. Туған күндерін 2 саннан тұрса қосып бірлік деп қарастырамыз.

Оқушылар туған күндері бойынша өзі туралы ақпаратпен танысады

1-і күні туғандар шығармашылықтың, жаңашылдықтың адамы. Олар өзіне сенімді жандар. Сондай-ақ өзгелердің пікірімен санаспайтын өзімшіл қасиеттері де бар. Көбіне көшбасшы болуға дайын. Қырсық мінезі де бар.

2-сі күні туғандар өзгелердің өтінішін аяқ асты етпейтіндер. Олар жақсы әріптес, дос, өмірлік сері бола алады. Олар әдетте суретшілікке, романтикаға жақын болады. Уайымы болса, күйзеліске түсуге де бейім келеді.

3-і күні дүниеге келгендер өмірді жаны сүйетіндер. Олар шығармашылыққа жақын келеді. Үнемі көңілі көтеріңкі жүреді. Әзілді жақсы түсінеді. Керемет идеялар ойлап табады. Өз ісіне ұқыпты қарайды. Алайда, бұллар да күйзеліске бейім келеді.

Жауаптылық, шыншылдық, салмақтылық, сенімділік 4-і күні туғандардың мінезіне сай келеді. Оларға барлық жағдайда сенуге болады. Өз қателігінен сабақ алады. Қанша қиындық көрсе де, мақсатына жету үшін барын салады.

5-і күні туғандар тәуелсіздікті сүйетін жандар. Тез тіл табысқыш, жан жақты келеді. Көп ақылды жандар осы күні өмірге келген. Алайда, ақ көңілділігі үшін алданып қалатын жағдайлары да кездеседі.

6-ы күні туғандар махаббат пен достыққа, отбасына адал жандар. Олар жауапты келеді. Көбіне гуманитарлық бағытқа жақын. Адамдарға көмексеуге дайын тұрады. Оларға құпияңызды сеніп айтуыңызға болады. Бұл күні туғандардың қызғаншақтығы мен қырсықтығы да бар.

Ақылдылық пен даналық 7-і күні туғандарға тән. Олар кітап оқуға құмар. Ғылымға жақын келеді. Олар спортқа әуес. Алған бетінен қайтпайтын жандар.

8-і күні дүниеге келгендер басқарушылық қасиетімен ерекшеленеді. Олар әдетте саясатқа белсенді араласады. Олар табысқа да осылайша қол жеткізе алады. Алайда, мансапқа жеткенде айналасындағыларды менсінбей, тәкаппарлық танытуы да ғажап емес.

9-ы күні өмірге кегендер жазушылық қырымен белгілі. Олар аса мейірімді келеді. Ренішті тез ұмытады. Өз ісіне жауапты қарайды. Ақ көңілділігінің салдарынан ақшасынан қайда кеткенін білмей жүреді.

Бағалау парақтары таратылып, түсіндіру.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді. Сұрақтар

1.Хромосомалар дегеніміз не?

2.Хромосома типтерін атаңыз?

3.Хромосома типтеріне сипаттама беріңіз?

4. Кариограмма дегеніміз не?

5.Геномдық мутация дегеніміз не?

6. Генетикалық карта?

7.Гендер арасындағы арақашықтық немен өлшенеді?

8. Хромосома дегенімі не?

9. Митоз дегеніміз не?

10.Мейоз дегеніміз не?

11.Кросинговер құбылысы

12. Конюгация қай кезде жүреді?

13. Метацентрлік хромосомалар қандай хромосома?

14. Субметацентрлік хромосомалар

15. Акроцентрлік хромосомалар

16. Телоцентрлік хромосомалар

17. Хромосома терминін кім енгізді?

18. Адамдаа неше хромосома бар?

19. Қашыр неге ұрпақ бермейді?

20. хромосоманың диплойты жиынтығы

21. Хромосоманың гаплойдты жиынтығы

22. ДНҚ ның құрылысы

23. Жыныстық хромосома дегеніміз не?

Оқушылардың жаңа сабақ алдындағы көңі-күйін көтеру

Бағалау парағы арқылы

Жалпы-2 балл алады

Толық қамтылмаған жауап-1 балл

интербелсенді тақта

Жаңа сабаққа кіріспе

10 минут

«КРОССЕНС» әдісі арқылы суреттерден ортақ байланыс арқылы сабақ тақырыбын айқындау.

Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсаты айқындалады.

Жаңа тақырып бойынша ақпарат беріледі.

Оқушылар суретке қарап тұжырымдарын айтады

Оқушылардың жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу.

АКТ, оқулық, дәптер, фотосуреттер

Ортасы

22 минут

Тапсырма №1.(Топтық жұмыс) .

«Ментальді карта» әдісі.

Әр топқа мәтін таратылады. сипаттау түсіндіру талдау қорытынды жасай отырып ментальді карта құрастырады

Оқушылар бейнежазбаны көріп, оқулықтағы материалмен танысып берілген мәтінді топта талқылайды.

Оқушылар «Ментальді карта» әдісіне негіздей отырып, тақырыпты талдап ментальді карта құрастырады

1-топ: Хромосомалық аурулар және олардың пайда болу механихзмдеріі

2-топ: Хромосомалық аурулардың түрлері.Патау,Даун синдромы

3-топ: Синдром дегеніміз не? Шерешевский-Тернер синдромы,Эдвардс синдромы, Клайнфельтер синдромы

Дескриптор:

-Тақырыпты баяндайды;

-Тақырыпты түсіндіреді;

-Тақырыпты талдайды;

ҚБ жалпы -4 балл

Орташа-2 балл

Төмен -1 балл

АКТ, оқулық

Плакаттар, мәтіндер мен суреттер

Тапсырма №2. «Іздену» әдісі

(Жұптық жұмыс)

Бос орындарға қажетті сөздерді енгізіңіз.

Оқушылар қолдана берілген фотосуреттерге жарық жағу арқылы тапсырманы тауып керекті сөздерді жұпта дәптерге жазып талқылайды.

Оқушылар тапсырма орындау барысында жылдамдық,белсенділік танытады

1 ... - 13 жұп аутосомалар бойынша трисомияны көрсететін хромосомалық аномалия. Ұрық анасынын кұрсағында жатып өліп кетуі мүмкін. Ұзақ өмір сүрмейді.

2. ... ... .... - aутосомалы хромосомалық аурулар

3. ... ... ... - жыныстық хромосомалық аурулар

4. .... - aқыл есінің туа біте кем болуында;Икемсіз, епсіз, қорғансыз болып келеді. бойлары аласа, шүйделері тегіс, бас сүйектері кішкентай, көздері қысынқы, мұрындарынын түбі жалпақ, кең кеңсірікті

5. .... - жыныс бездері дұрыс жетілмейді; ақылы кем, аяқ қолы шамадан тыс ұзын, денесіне сай келмейді; Хромосомалардын диплоидты жиынтығы: 47;

6. .... - cалмағы өте жеңіл; иектері тегіс; жақтары нашар дамыған; бассүйегі, құлақтары кішкентай және бассүйегіне төмендеу орналаскан; тұмсықтары шығыңқы құс тұмсық. Көздерінің мөлдір қабағының бұлдырлануы, көру мүшелерінің мүкістігі айқын байқалады. Қол саусақтары өте ұзын немесе өте қысқа, 2 - 5 саусақтары ерекше орналасқан.

7. ... - 13-жұп аутосомалар бойынша трисомияны көрсететін хромосомалық аномалия.

8. Патау синдромында балада көптеген және өте ауыр даму ........................................... болады

9. Даун синдромының негізгі клиникалық сипаты: …………………………………………..

10. Хромосома дегеніміз

Дескриптор:

-Сұрақтарды жарықпен табады;

- қажетті сөздерді енгізеді.

ҚБ Жалпы -2балл

Орташа-1 балл

Фотосуреттер, телефонның жарығы

Тапсырма

Жеке жұмыс «learningapps» платформасы арқылы тапсырма орындау

сайты арқылы тапсырма орындайды

ЕБҚ

Оқушылар тапсырманы жеке түрде орындайды.

https://learningapps.org/display?v=pmjx0hto521

Дескриптор:

- аурулардың хромосома жиынтықтарын аңықтайды;

- оларды кариотиптерімен сәйкестендіреді.

ҚБ жалпы -1 балл

Оқулық, интернет көзі

Сабақтың соңы

5 минут

Бекіту.

Сабақ бойынша қорытындылау мақсатында educaplay платформасындағы сұрақтарды орындайды

Қорытындылай келе Тәрбие саласы бойынша ҰлТтық құндықтарымызды дәріптеуде Талап бойынша «ЖАН МЕН ТӘННІН ТАЗАЛЫҒЫН» сақтау, яғни салауатты өмір салтын қалыптастыру, әр адамның міндеті, оқушыларға кері байланыс беріледі.Бағаларын нақтылайды.

Рефлексия

Үйге тапсырма:

https://www.educaplay.com/learning-resources/17809760-learning_resource.html

сайты арқылы тапсырма орындайды.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Инстаграм желісінде ұтымды пікір жазу кюр код арқылы кіріп өз пікірлерін қалдырады.

338тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

Бағыт

Сынып

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Биология пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары

Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz