Адамның жан сұлулығы

Сабақ мақсаты: оқушыларға адамның жан сұлулығыны оның ішкі рухани байлығы, адамгершілігі екндігін түсіндіре отырып, қиянат жасамау құндылығының мәнін ашу.

Міндеттері:

- оқушыларға адамның ішкі дүниесі оның тұлға ретіндегі бет бейнесі екендігін ар-ұжданмен байланыстыра отырып ұғындыру;

-қайырымдылық, қанағатшылдық қасиеттерін дамыту;

-оқушыларды ризашылыққа; тәртіптілікке тәрбиелеу.

Ресурстар: (құралдар,

Дерексөздер)

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңi. Сабақтағы жағымды күйге келу.

Сәлеметсіздер ме! Уақытарымызды пайдалы өткізуге тілектеспін.  

Нұрға бөлену Ыңғайланып отрыңыздар, денелеріңізді дұрыс ұстаңыздар. Аяқ- қолыңызды айқастырмаңыз. Қолдарыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмып, елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын және таза әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоциаңыз бен тілек- қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің көзін ашады.Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Енді, нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады. Олар нұр мен махаббат құралына айналды. Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп,басыңызға тек сәулелі ой келеді. Нұр бірте- бірте күшейе бастайды, сіздің денеңізден тарап, жан- жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз. Нұрды уақытша түсініспей, ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз, олардың да жүрегі нұрға толсын. Осы нұр бүкіл әлемге: барлық адамдарға , жан- жануарларға, өсімдіктерге, барлық тірі жанға таралсын... Ғаламның барлық түкпір- түкпіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: « Мен нұрлымын... Нұр менің ішімде... Мен Нұрмын». Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз...

Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз. Жаймен көзі ашуға болады. 

Рахмет. Тыныштық сәтінен алған әсерлерің қандай? Кім бөліскісі келеді

Ескерту

2. Үй тапсырмасын тексеру 41-42 б. «Ақиқаттан аттауға болмайды» Д.Қонаевтың әңгімісінің үзіндісін талдау, сұрақтарға жауап беру.

3. Дәйексөз

Адам бойындағының бәрі де – бет пішіні де,киім-киісі де, жан дүниесі де, ақыл-ойы да сұлу болуға тиіс. (А.П. Чехов )

-Балалар бірге сосын болек қалау бойынша айтады

Дәйексөздің мағынасын қалай түсіндініздер?

Оқулық

4.Оқиға айту. Адамды тән сұлулығы үшін ғана емес, үлкен жүрегі, жан сұлулығы үшін сүйеді

-Әке, – деді Гүлбаршын сұлу.

-Мен бүгіннен бастап гүл бағымда боламын. Сіз айттыра келгендерге: “Жақында үлкен қайғыға тап болдық. Қызым қазір мүгедек. Қызымның аяғы жоқ, көзі соқыр, құлағы керең. Кіріптар жанды алам десеңдер өздерің білесіңдер” – дерсіз.

Гүлбаршынның даңқын естіп, батырмен құда болғысы келген талай бекзада, бай-шонжарлар қаптап келіп жатты. Ерден батыр қызының тапсырмасын мүлтіксіз орындап, әлгі сөзді айтудан танбады.

-Ондай кеспекті қайтеміз ? – десіп құда түсе келгендер өз жайларына кетіп жатты.

Осылайша адам аяғы сирей бастады. Бүйте берсе қызы жалғызілік отырып қалуынан қауіптенген Ерден батыр, өз күдігін Гүлбаршынға айтқан еді, ол күлді де қойды.

-Әке, бұйыртқан – қашса да құтылмайды, бұйыртпаған – қусаң да жеткізбейді. Бір бұйыртқаны болады да, – дейді.

Қызының сөзі шынында расқа айналды. Жау қашырған ерлігімен көзге түсе бастаған жас арыстан Байсал батыр бір күні Ерденге келіп:

-Батыр, еңіреген ер еді деп, жалғыз қызыңды қиятын болсаң, кіремін үйіңе. Әйтпесе, осы жерден ат басын бұрамын, – дейді.

-Балам, үлкен қайғыға ұшырадық. Қызымның көзі соқыр, аяғы ақсақ, қолы шолақ, құлағы керең.

-Жүрегінің дүрсілі бар ма?- дейді Байсал батыр.

– Жүрек дүрсілінен не пайда, мүгедек болғасын, ұлым?

– Адамды тән сұлулығы үшін ғана емес, үлкен жүрегі, жан сұлулығы үшін сүйеді, әке. Қызыңызды маған қиыңыз.

Ерден батыр жас жігітті үйіне шақырып, қонақ етеді. Гүлбаршын сұлу оларға ас дайындап, шай құяды. Астан кейін:

– Бақыттарың ашылсын, балаларым. Мынау сенің қалыңдығың, – дейді жігітке. Байсал батыр Гүлбаршынның сау екеніне аң-таң болады. Жас жігітке Гүлбаршын сұлу:

-Таңданбаңыз, көзім жоқ соқыр дегенім – әлі күнге бір жігітке көз салмауым, құлағым керең дегенім – әлі де бір жігіттің махаббат жайлы айтқан сырын естімегенім, қолым шолақ дегенім – әлі де бір жігітпен қол ұстаспағаным, аяғым ақсақ дегенім – әлі де үйден ұзап қыдырмағаным. Ал, бұл шартты қойғаным – жігіт жүрегінің ұлылығын тексеруім еді, – депті

.- Қандай ойға келдіңіздер?

-Әңгіменің басты ойы не?

Адамды тән сұлулығы үшін ғана емес, үлкен жүрегі, жан сұлулығы үшін сүйеді

5.Шығармашылық жұмыс,топтық жұмыс.

1 тапсырма В . Сухомлинскийдің «Адамның нағыз байлыгы заты емес, ақыл-парасатта, рухани байлықта» деген ойын басшылыққа алып «Менің жан дүнием» тақырыбына эссе жазу.

2. тапсырта Адамның жан сұлулығы жайлы мақал-мәтел, нақыл сөздер еске түсіріп топта жазыңыздар

6. Топпен ән айту. Адам жаны әрқашан сұлулыққа құштар, ол әдемілікті аңсайды. Адам музыка сазына елтиді, бидің ырғағына тербеледі, қолөнер туындыларының кереметтілігіне тамсанады. Нәтижесінде айналасын, мекендейтін тұрағын әдемілеп, сәнделеді, өзінің сырт келбетіне көңіл бөледі, әрбір ісі мен әрекетін сұлуландыруға ұмтылады.Адам сұлулықты табиғат арқылы, өнер арқылы сезіне отырып, өз өмірін сұлуландыру өз қолында екендігіне сенім

Бәрінен де сен сұлу

(Әні: Ш.Қалдаяқов, сөзі: М.Майшекин)

1.Жаз гүліндей жайнаған

Масатыдай жер сұлу

Аққу-қаздар тойлаған

Айдын шалқар көл сұлу

 [Қайырмасы]

Өзгеден де ең сұлу

Өмірлік дос тең сұлу

Өзім сүйіп ұнатқан

Бәрінен де сен сұлу сен сұлу

2. Нұрын төккен қырмызы

Аспандағы күн сұлу

Жымың қаққан жұлдызы

Айлы кеште түн сұлу

 3.Тəрбиелі тамаша

Бал мінезді жар сұлу

Таңданарлық қараса

Талай абзал бар сұл

7. Үй тапсырмасы. 43-44б. « Ақыл» Б. Әлменұлының

әңгімісің оқып, сұрақтарға жауап беріңіздер

8. Сабақтың қорытынды сәтi. Алғысымды білдіремін Бүгінгі сабақта алған жақсы қасиеттерді жүректерінде сақтап алуын өтінемін . Адамда жақсы қасиет болмаса, оған бақ та, бақытта қонбайды.