Әдептілік қағидалары

Түркістан облысының білім басқармасының

Жетісай ауданының білім бөлімінің

№46 «Ә.Қастеев атындағы» ЖББМ

Бастауыш сыны мұғалімі педогог-сарапшы

Садибекова Кулпынай Жумабековна

2024 – 2025 оқу жыл

Әдептілік қағидалары

Әдептілік ар ұят

Адамдықтың белгісі...

деп айтқандай әдепті болу деген сөздің мағынасы өте кең.

«Әдеп» - қоғамдағы адамдардың мінез-құлқына қойылатын этникалық талаптар. Олай дейтініміз, адамның сөйлеу мәнері, іс-қимылы,жүріс-тұрысы, өзін ұстай білуі оның мәдениетті , әдепті екендігін байқатып отырады. Адамның бойынан әдептілік қасиет көрініп түрса, ол парасатты, адамгершілігі мол екендігін көрсетеді.

Әдептілік - адам бойында бірден бола қалмайды. Ол бірнеше жылдардың, қоршаған ортаның, үйдегі жақсы тәрбие жемісі. Негізі әдептілік сәлемнен басталады.

Сәлемдесу - ізеттіліктің белгісі. Ал ізеттіліктен туатын қағида-әдептілік. Ол адамдар бір-біріне мейірімді екендігін білдіреді.

Ата-ана өз балалары үшін, тәртіптілік, ынтымақтастық, адалдық пен адамгершіліктің үлгісі болып табылады. Отбасының тірегі әке мен ана, ал қос шынары атасы мен әжесі. Сондықтан да, осы кісілердің әрбір ісі бала үшін өнеге, өсиет болуы қажет.

Ізеттілік пен сыпайылық, әдептілік,әдемілік бәрін адам отбасынан алса алады. Әр бала отбасын сыйлауы ол адамгершілік қасиет. Әке-шешеге ешқащан дауыс көтеруге, сөз қайтаруға болмайды. Ата-ананы ренжітпеу - әр баланың өмір бойғы парызы яғни міндетісіне отбасыдағы тәрбие құдіреті осы.

Жақсыжаман болу міндетемес,

Жақсыадам болу борыш.

Әдептілік - адамбойындағыжағымдықасиет. ӘбуНасырӘль-Фарабибылайдегенекен.«Әдептілік - әрбіржекетұлғаныңруханибайлығы, қазынасы.»

Жақсыәдет, жақсылықжасаубұлқайжердеболмасын - өнеге, өсиет. Мысалы: Мен қандайболуымкерек? Адал, мейірімді, кеңпейіл, еңбекқор, сөзіндетұратын, иманды,нағызадамшылқасиеттіжан болу. Сондықтанда, бізбойымызғажақсықасиеттердіжинап, жаманәдеттіжоюымызкерек.

Адамныңбасшысы - ақыл, жетекшісі - талап, қорғаны - сабыр, жолдасы - кәсіп, қорғайтынқорғаушысы - мінез, бәрінтәртіпкереттейтін-әдептілік. Біздіңхалқымызәрәркезде де, нақылсөзді «қазынам», өнегені «өрісім» дептаныған. Өйткенімағынасы, мәнібәріөмірденалынған. Сонымен, өзниетіңтүзуболса, жылысөзайтсаң, біреугежақсылықжасасаңқайтыпкеледі. Бірәрқашандабір-бірімізгежылысөзайтып, өзіміз де сондайжақсысөздерестіпжүрейік. Адам әрдайымда бет сүлулығыменемес, ішкіжандүниесімен, әдептілігімен, мәдениеттілігіменәдемі.

Ата-анағакерегібір-ақнәрсе, айтқызбасаболғаны «әдепсіз» деп. Жақсыжүргенжердеқыдырболады, Жақсылыққааңғаратынжолыңды. Әдеп пен әдептіліктіәрдайымсақтапжүрейік, ағайын!