Ағылшын тілін оқытудаоқушылардың сөйлеу
дағдысын
қалыптастыру мақсатында әдістермен
жаттығуларды пайдалану.
Қазіргі заманда ағылшын тілін
меңгеру — әлемдік коммуникацияға жол ашатын маңызды құрал. Тілді
үйренуде грамматикалық білім мен сөздік қордың маңызы зор болса да,
оқушылардың сөйлеу дағдысын қалыптастыру — басты міндеттердің бірі.
Сөйлеу дағдысын дамыту үшін оқытуда арнайы әдіс-тәсілдер мен
жаттығулардың жүйелі қолданылуы маңызды.
Сөйлеу дағдысын
қалыптастырудағы тиімді әдістер:
1. Коммуникативтік әдіс
(Communicative Approach)
Бұл әдіс оқушылардың тілді
өмірлік жағдаяттарда қолдануына бағытталған. Тілдік ортада шынайы
сөйлеу тәжірибесін береді. Диалогтар, сұхбаттар мен рөлдік ойындар
арқылы оқушылар өз ойларын еркін жеткізуді
үйренеді.
2. Жұптық және топтық жұмыс
(Pair and Group Work)
Оқушыларды жұппен немесе
топпен жұмыс істеуге үйрету — тілдік қарым-қатынасты ынталандырады.
Олар бір-бірімен тілдесе отырып, сөйлеуге деген сенімділігін
арттырады.
3. Интерактивті
әдістер
Қазіргі заманғы
технологияларды (Padlet, Quizlet, Kahoot, Flipgrid сияқты
платформалар) қолдану арқылы оқушылардың сөйлеу белсенділігі
артады. Бұл әдістер тыңдалым, көрнекілік және сөйлесу элементтерін
біріктіріп, оқушыны қызықтыра түседі.
4. Сұрақ-жауап әдісі (Q&A
technique)
Мұғалім мен оқушы арасында
белсенді сұхбат жүргізу оқушылардың тілді қолдануға ынтасын
арттырады. Ашық сұрақтар оқушыны өз ойын айтуға
итермелейді.
Сөйлеу дағдысын дамытуға
арналған жаттығулар:
- Рөлдік ойындар (Role play):
Белгілі бір жағдаятқа байланысты рөлдер беріледі. Оқушы шынайы
өмірдегі кейіпте сөйлеуге тырысады.
- Суретке қарап әңгімелеу
(Picture description): Сурет бойынша оқушылар өз ойларын білдіріп,
сипаттап сөйлеуді үйренеді.
- Диалог құру (Dialogue
creation): Екі немесе одан да көп адам арасындағы сөйлесуді құру
арқылы сөйлеу үлгілері қалыптасады.
- Storytelling (Әңгіме айту):
Оқушылар өздері ойдан шығарған немесе өмірден алынған оқиғаны айтып
береді.
Қорытынды:
Ағылшын тілінде еркін сөйлеу —
тіл үйренуші үшін ең басты әрі күрделі дағды. Бұл дағдыны тиімді
қалыптастыру — мұғалімнің дұрыс әдіс таңдауына және оқушының
белсенділігіне байланысты. Түрлі әдістер мен жаттығуларды жүйелі
қолдану арқылы оқушының тілдік сенімділігі артып, сөйлеу қабілеті
дамиды. Демек, заманауи тіл оқыту үрдісінде сөйлеу дағдысын
жетілдіру — табысты нәтижеге жетудің негізгі жолы болып
табылады.