Алимбаева Динара Пайызхановна
«Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлі»
Алматы
2025жыл
ӘОЖ 373
М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, филология ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессоры Н.Б.Есенова
С.С Жанибекова Қызылорда қаласы Болашақ университетінің «Арнайы педагогика және психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к., Облыстық білім басқармасының балалар оңалту орталығының түзету маманы, РЖА профессоры
Педагогика тарих ғылымдарының магистрі Абиева Ұ.Б.,
Халықаралық ғылым мен білімді қолдау орталығы «Bilim_gilim» әдістемелік кеңес мәжілісінде талқыланып, 2025 ж. «26» наурыз №500/0199 хаттамасымен мақұлданған және баспаға ұсынылған.
Алимбаева Д.П
«Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлі»
Алматы: 2025 (ZIALY Baspasy)
Аңдатпа
Аталған авторлық жұмыс оқу бағдарламасына негізделе үлгілік бағдарламамен сабақтастықты ескере отырып құрастырылған.Білім –тәрбие беру кезеңінде саналы, дұрыс, комуникативті оқу дағдыларын жетілдіру, логикалық қабылдауды дамыту, функционалдық сауаттылықтарын арттыру пәнге деген қызығушылықты, зерттеушілік қабілетті дамытып қалыптастыруға бағытталған авторлық жұмыс білім беру стандартының пәндік тақырыптарының мазмұнын, оқу сағаттарын курс бөлімдері арасында бөлуді, сонымен қатар пәнаралық байланыстарды ескере отырып, пәндер мен пән бөлімдерін зерделеудің ұсынылатын тәртібіне негізделе отырып құрастырылған.
Аннотация
Данная авторская работа составлена с учетом преемственности с типовой программой, основанной на учебном плане.В период обучения авторская работа направлена на развитие и формирование интереса к предмету, исследовательской способности, содержания предметных тем образовательного стандарта, распределения учебных часов между разделами курса, а также межпредметных связей с учетом, исходя из рекомендуемого порядка изучения предметов и предметных разделов.
Abstract
This author's work is compiled taking into account continuity with the standard program based on the curriculum.During the training period, the author's work is aimed at developing and shaping interest in the subject, research ability, the content of subject topics of the educational standard, the distribution of teaching hours between sections of the course, as well as interdisciplinary connections, taking into account, based on the recommended order of studying subjects and subject sections.
ISBN
© Алимбаева Д.П
Түсінік хат
ХХ ғасырдың басында қазақ халқы үшін аса маңызды тарихи кезең болды. Бұл уақытта ұлттық сананың оянуы, саяси белсенділіктің артуы және тәуелсіздікке деген ұмтылыс айқын көрініс тапты. Осы күрделі кезеңде қазақ қоғамының алдыңғы қатарында Алаш зиялылары – ұлттың болашағы үшін күрескен, білімді, көзі ашық, прогрессивті ойлы қайраткерлер шықты. Олардың қазақ халқының тарихындағы рөлі орасан зор, олар ұлттық идеяны қалыптастыруға, білім мен мәдениетті дамытуға, саяси күреске белсене араласуға және ақырында Қазақ автономиясын құруға өлшеусіз үлес қосты.
Алаш зиялыларының қалыптасуы мен өсуі XIX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ қоғамындағы әлеуметтік-экономикалық және мәдени өзгерістермен тікелей байланысты болды. Ресей империясының отарлық саясатының күшеюі, қазақ жерлерін жаппай тартып алу, дәстүрлі шаруашылықтың күйреуі, қазақ халқының әлеуметтік жағдайының нашарлауы – осының барлығы ұлттық сананың оянуына және зиялы қауымның қалыптасуына түрткі болды. Орыс-қазақ мектептерінде, гимназияларда, университеттерде білім алған жас қазақ зиялылары өз халқының мұң-мұқтажын терең сезініп, оның болашағы үшін жауапкершілікті өз мойындарына алды.
Алаш зиялыларының басты мақсаты – қазақ халқының ұлттық бірегейлігін сақтау, тілін, дінін, мәдениетін дамыту және саяси дербестікке қол жеткізу болды. Олар қазақ қоғамын отарлық езгінің қамытынан босатуға, оны заманауи даму жолына шығаруға ұмтылды. Бұл мақсатқа жету үшін Алаш зиялылары жан-жақты қызмет атқарды.
Біріншіден, олар ұлттық идеяны қалыптастыруға зор үлес қосты. Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов, Мағжан Жұмабаев, Сәкен Сейфуллин, Бейімбет Майлин және басқа да көрнекті зиялылар өздерінің мақалаларында, өлеңдерінде, романдары мен пьесаларында қазақ халқының тарихын, мәдениетін, әдет-ғұрпын дәріптеді, ұлттық рухты көтерді, тәуелсіздік идеясын насихаттады. Олар «Қазақ» газеті, «Айқап» журналы сияқты мерзімді басылымдарды шығарып, өз ойларын халыққа жеткізді. Ұлттық идеяның қалыптасуы қазақ халқының бірлігін нығайтуға және оның саяси күресінің бағытын айқындауға көмектесті.
Екіншіден, Алаш зиялылары білім мен мәдениетті дамытуға ерекше көңіл бөлді. Ахмет Байтұрсынов қазақ тілінің әліпбиін жасап, оқулықтар жазды, қазақ тілі білімінің негізін қалады. Олар қазақ мектептерін ашуға, мұғалімдер даярлауға, қазақ тілінде кітаптар мен газеттер шығаруға күш салды. Ұлттық мәдениеттің дамуына да зор үлес қосты, қазақ фольклорын жинап зерттеді, музыкалық шығармалар жазды, театр өнерін дамытты. Олардың бұл қызметі халықтың білім деңгейін көтеруге, ұлттық мәдени мұраны сақтауға және дамытуға бағытталды.
Үшіншіден, Алаш зиялылары саяси күреске белсене араласты. 1905 жылғы Ресейдегі бірінші революция кезінде олар саяси ұйымдар құрып, қазақ халқының құқықтарын қорғау үшін күрес жүргізді. 1917 жылғы Ақпан төңкерісінен кейін Қазақ автономиясын құру идеясын көтерді. 1917 жылы Орынборда өткен жалпықазақ съезінде «Алаш» партиясы құрылып, оның бағдарламасы қабылданды. Әлихан Бөкейхан Алашорда үкіметінің төрағасы болып сайланды. Алаш зиялылары Қазақ автономиясын құру жолында көптеген қиындықтарды жеңіп, өздерінің саяси көзқарастарын батыл түрде білдірді.
Алаш зиялыларының қызметі кең ауқымды және көп қырлы болды. Олар педагог, жазушы, журналист, ғалым, заңгер, дәрігер және саясаткер ретінде өз білімдері мен күш-жігерлерін халқының игілігіне арнады. Олардың еңбегінің арқасында қазақ халқы өзінің ұлттық санасын нығайтты, білім мен мәдениетке ұмтылды және саяси тәуелсіздікке жету жолында маңызды қадамдар жасады.
Алайда, Алаш зиялыларының қызметі ұзаққа созылмады. Кеңес өкіметінің орнауымен олар қуғын-сүргінге ұшырады, көпшілігі атылды немесе түрмелерде қаза тапты. Бірақ олардың идеялары мен еңбектері ұмытылған жоқ. Қайта өрлеу дәуірінде Алаш зиялыларының есімдері ақталып, олардың қазақ халқының тарихындағы рөлі қайта бағаланды.
Бүгінгі тәуелсіз Қазақстан Алаш зиялыларының арманының жүзеге асуының нәтижесі болып табылады. Олардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы, саяси күрестегі өлшеусіз үлесі біздің тарихымыздың жарқын беттерінің бірі болып қала береді. Алаш зиялыларының есімі мен мұрасы жас ұрпақ үшін отансүйгіштіктің, білімге құштарлықтың және ұлттық мүддеге қызмет етудің жарқын үлгісі болып табылады. Олардың еңбектері мәңгілік, ал рухтары қазақ халқының жүрегінде сақталады.
Кіріспе:
ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының тарихи дамуында Алаш зиялылары ерекше орын алады. Ұлттық сананың оянуы, тәуелсіздікке ұмтылыс және ұлттық мемлекеттілік құру идеясы осы кезеңдегі зиялы қауымның қызметімен тікелей байланысты. Бұл курс Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлін жан-жақты зерттеуге, олардың идеялық мұрасын, қызметінің бағыттарын және тарихи маңызын ашып көрсетуге бағытталған.
Мақсаты:
Студенттерге ХХ ғасырдың басындағы Алаш зиялыларының қазақ қоғамының саяси, әлеуметтік және мәдени дамуындағы рөлі туралы терең білім беру, олардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы және саяси күрестегі тарихи маңызын түсіндіру.
Міндеттері:
-
ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының әлеуметтік-саяси және мәдени жағдайын талдау.
-
Алаш зиялыларының қалыптасуы мен өсуінің тарихи алғышарттарын анықтау.
-
Алаш қозғалысының идеологиялық негіздерін және басты мақсаттарын зерттеу.
-
Алаш зиялыларының ұлттық идеяны қалыптастырудағы рөлін ашып көрсету.
-
Алаш зиялыларының қазақ тілінің, білімінің және мәдениетінің дамуына қосқан үлесін бағалау.
-
Алаш зиялыларының саяси қызметін және Қазақ автономиясын құру жолындағы күресін зерттеу.
-
Алашорда үкіметінің қызметі мен тарихи маңызын талдау.
-
Кеңес өкіметінің Алаш зиялыларына қатысты саясатын және олардың қуғын-сүргінге ұшырауын қарастыру.
-
Қазіргі Қазақстандағы Алаш мұрасының маңызын анықтау.
Өзектілігі:
Алаш зиялыларының қызметін зерттеу бүгінгі Қазақстан қоғамы үшін аса өзекті болып табылады. Олардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, тәуелсіздікке ұмтылыстағы және ұлттық бірегейлікті сақтаудағы еңбектері біздің тарихымыздың маңызды бөлігі болып табылады. Курстың өзектілігі төмендегі факторлармен анықталады:
-
Қазақстанның тәуелсіздігін нығайту және ұлттық сананы қалыптастыру процесінде Алаш мұрасының маңызы.
-
Жастардың өз тарихына, оның ішінде Алаш қозғалысының тарихына деген қызығушылығының артуы.
-
Алаш зиялыларының идеяларының қазіргі заманғы қоғамдағы саяси және мәдени дамуға тигізетін әсерін түсіну қажеттілігі.
-
Ұлттық тарихты объективті және жан-жақты зерттеудің маңыздылығы.
Курс жаңашылдығы:
Бұл курс Алаш зиялыларының қызметін зерттеуде жаңашыл тәсілдерді ұсынады. Дәстүрлі лекциялық форматпен қатар, интерактивті әдістер, жобалық жұмыстар, деректі фильмдерді талдау, дөңгелек үстелдер және пікірталастар қолданылады. Курс барысында студенттердің өз бетінше зерттеу жүргізуіне, әртүрлі дереккөздермен жұмыс істеуіне және өз ойларын шығармашылықпен жеткізуіне баса назар аударылады.
Күтілетін нәтиже:
Курсты аяқтағаннан кейін студенттер:
-
ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының даму ерекшеліктері туралы білім алады.
-
Алаш зиялыларының өмір жолы мен қызметі туралы толыққанды түсінікке ие болады.
-
Алаш қозғалысының идеологиялық негіздерін және бағдарламалық мақсаттарын анықтай алады.
-
Алаш зиялыларының ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы рөлін бағалайды.
-
Қазақ автономиясын құру жолындағы Алаш зиялыларының күресінің тарихи маңызын түсінеді.
-
Алаш мұрасының қазіргі Қазақстан қоғамы үшін маңыздылығын дәлелдей алады.
-
Тарихи дереккөздермен жұмыс істеу, талдау және сыни тұрғыдан бағалау дағдыларын дамытады.
-
Өз ойларын ауызша және жазбаша түрде еркін жеткізу қабілеттерін жетілдіреді.
Тұрақтылак мазмұндық бөлім
1–2. Алаш қозғалысына
кіріспе
– Алаш қозғалысының тарихи пайда болу себептері.
– Қазақ қоғамындағы саяси-әлеуметтік жағдай.
– Қазақ зиялыларының ұлт-азаттық күрестегі рөлі.
– Алаш қозғалысының кезеңдері мен
ерекшеліктері.
3–4. Алаш партиясының құрылуы және
мақсаты
– Алаш партиясының құрылу алғышарттары.
– Партия бағдарламасының негізгі бағыттары.
– Ұлттық мүдде, демократиялық құндылықтар.
– Партияның тарихи маңызы.
5–6. Алашорда үкіметі: құрылымы мен
қызметі
– Алашорда үкіметінің құрылу кезеңі.
– Басқару құрылымы, жетекшілері.
– Уақытша үкіметпен, Кеңес үкіметімен қарым-қатынас.
– Алашорданың тарихи миссиясы.
7–8. Әлихан Бөкейхан – ұлт
көсемі
– Әлихан Бөкейханның өмірбаяны.
– Саяси, ғылыми, публицистикалық қызметі.
– Алаш қозғалысындағы жетекшілік рөлі.
– Мұрасының тарихи маңызы.
9–10. Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы,
тілші, реформатор
– А.Байтұрсынұлының өмірі мен қызметі.
– Әліпби, грамматика, терминология саласындағы еңбектері.
– «Қазақ» газетіндегі рөлі.
– Ұлттық ағартушылық идеялары.
11–12. Міржақып Дулатұлы – күрескер,
публицист, жазушы
– М.Дулатұлының шығармашылық мұрасы.
– «Оян, қазақ!» кітабы.
– Алаш идеясы жолындағы күресі.
– Публицистикалық мақалалары мен
әсері.
13–14. Жүсіпбек Аймауытов – жазушы
және қоғам қайраткері
– Ж.Аймауытовтың әдеби шығармашылығы.
– Педагогика, психология саласындағы еңбектері.
– Алаш қозғалысына қатысы.
– Қоғамдық ой-пікірлері.
15–16. Мағжан Жұмабаев – романтик
ақын және ұлтшыл ойшыл
– М.Жұмабаевтың өмірі мен поэзиясы.
– Романтизм мен ұлттық рух.
– «Мен жастарға сенемін» өлеңі.
– Мағжан – ХХ ғасырдағы қазақ ойының
символы.
17–18. Алаш зиялылары және
баспасөз
– «Қазақ», «Сарыарқа», «Абай», «Бірлік туы» басылымдары.
– Алаш идеяларын насихаттаудағы рөлі.
– Баспасөздегі публицистикалық материалдарға шолу.
– БАҚ арқылы халықпен байланыс.
19–20. Алаштың білім және ғылым
саласына қосқан үлесі
– Оқу-ағарту, оқулық жасау, мектеп ашу.
– Алаш зиялыларының педагогикалық идеялары.
– Ұлттық білім беру жүйесінің негізі.
– Ғылым саласындағы алғашқы
қадамдар.
21–22. Алаш зиялылары және ұлттық
тәлім-тәрбие
– Ұлтқа қызмет ету – тәрбиенің негізі.
– Тәрбиенің ұлттық сипаты туралы көзқарастары.
– Мектептегі тәрбие, отбасы, қоғам рөлі.
– Алаш тәрбиесінің бүгінгі мәні.
23–24. Алаш қайраткерлерінің
құқықтық көзқарастары
– Заң, әділет, билік жайлы ойлары.
– Конституциялық құрылым идеялары.
– Құқықтық мемлекет туралы ұстанымдары.
– Қоғам және билік арасындағы
қатынас.
25–26. Алаш идеясы және қазіргі
Қазақстан
– Алаш идеясының сабақтастығы.
– Қазіргі реформалар мен Алаш мұрасының үндестігі.
– Тәуелсіздік пен ұлттық идея.
– Жаңа Қазақстандағы Алаштың рөлі.
27–28. Алаш мұрасын дәріптеу
жолдары
– Оқу үдерісіндегі қолданысы.
– БАҚ, көркем өнер, әдебиеттегі көрінісі.
– Мектеп, ЖОО-да насихаттау тәсілдері.
– Заманауи форматтағы жобалар.
29–30. Алаш зиялыларының репрессия
кезеңіндегі тағдыры
– Саяси қуғын-сүргін себептері.
– Қамау, айдау, ату жазасы.
– Жазықсыз жаза құрбандары.
– Рухани мұраның қайта оралуы.
31–32. Алаш тақырыбындағы көркем
шығармалар
– Шығармалар: «Алаш туралы сөз», «Тар жол, тайғақ кешу».
– Алаш тұлғалары бейнесінің әдеби көрінісі.
– Көркем әдебиеттегі тарихи шындық.
– Әдебиет арқылы ұлт болмысын тану.
33–34. Қорытынды сабақ: Алаш рухы –
мәңгілік мұра
– Өткен тақырыптар бойынша жалпылау.
– Бекіту, эссе жазу, презентациялар қорғау.
– Жобалар, пікір алмасу.
– Алаш мұрасын бағалау және қазіргі ұрпаққа
аманаттау.
Нормативтік бөлім
Күнтізібелік-тақырыптық жоспар
Аптасына 2 сағаттан 34 сағат
|
№ |
Тақырып атауы |
Сағат саны |
Мақсаты |
Нәтиже |
|
1–2 |
Алаш қозғалысына кіріспе |
2 |
Алаш қозғалысының тарихи негізін түсіндіру |
Алаш қозғалысының мәнін түсінеді |
|
3–4 |
Алаш партиясының құрылуы және мақсаты |
2 |
Алаш партиясының құрылу себептері мен мақсатын ашу |
Алаш партиясының мақсаты мен идеясын біледі |
|
5–6 |
Алашорда үкіметі: құрылымы мен қызметі |
2 |
Алашорда үкіметінің құрылымы мен қызметін таныстыру |
Алашорда үкіметін сипаттап айтып бере алады |
|
7–8 |
Әлихан Бөкейхан – ұлт көсемі |
2 |
Әлихан Бөкейханның өмірі мен еңбектерін сипаттау |
Әлихан Бөкейхан туралы тарихи мәліметтерді меңгереді |
|
9–10 |
Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, тілші, реформатор |
2 |
Ахмет Байтұрсынұлының ағартушылық қызметін көрсету |
Ахмет Байтұрсынұлы еңбектерін таниды |
|
11–12 |
Міржақып Дулатұлы – күрескер, публицист, жазушы |
2 |
Міржақып Дулатұлының қоғамдық еңбектерін талдау |
Міржақып Дулатұлының қоғамдық рөлін түсінеді |
|
13–14 |
Жүсіпбек Аймауытов – жазушы және қоғам қайраткері |
2 |
Жүсіпбек Аймауытовтың көзқарастары мен еңбектерін бағалау |
Аймауытовтың мұрасын бағалайды |
|
15–16 |
Мағжан Жұмабаев – романтик ақын және ұлтшыл ойшыл |
2 |
Мағжан Жұмабаевтың шығармашылығын зерделеу |
Мағжан поэзиясын талдай алады |
|
17–18 |
Алаш зиялылары және баспасөз |
2 |
Алаш баспасөзі мен насихаттық қызметін талдау |
Алаш баспасөзін нақты деректермен сипаттайды |
|
19–20 |
Алаштың білім және ғылым саласына қосқан үлесі |
2 |
Алаштың білім мен ғылымға қосқан үлесін анықтау |
Ғылым мен білімге қосқан үлесін анықтайды |
|
21–22 |
Алаш зиялылары және ұлттық тәлім-тәрбие |
2 |
Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге көзқарасын таныстыру |
Ұлттық тәрбиеге қатысты пікірлерді түсінеді |
|
23–24 |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастары |
2 |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарын көрсету |
Құқықтық ойларын талдайды |
|
25–26 |
Алаш идеясы және қазіргі Қазақстан |
2 |
Алаш идеясының бүгінгі қоғамдағы мәнін түсіндіру |
Алаш идеясының қазіргі қоғаммен байланысын көреді |
|
27–28 |
Алаш мұрасын дәріптеу жолдары |
2 |
Алаш мұрасын дәріптеудің жолдарын қарастыру |
Алаш мұрасын насихаттай біледі |
|
29–30 |
Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры |
2 |
Алаш зиялыларының репрессия кезіндегі тағдырын сипаттау |
Репрессия зардаптарын түсінеді |
|
31–32 |
Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар |
2 |
Көркем әдебиет арқылы Алаш тақырыбын ашу |
Әдеби шығармалар арқылы Алашты сипаттай алады |
|
33–34 |
Қорытынды сабақ: Алаш рухы – мәңгілік мұра |
2 |
Курс қорытындысын жасап, тарихи танымды қалыптастыру |
Курс бойынша қорытынды жасай алады |
Ақпарттық-әдістемелік бөлім
Бағалау критерийлері
Бағалау критерийлері
|
№ |
Бағалау аспектісі |
Деңгейі |
Балл |
|
1 |
Тақырыпты меңгеру деңгейі |
Толық / Жартылай / Әлсіз |
3 / 2 / 1 |
|
2 |
Тарихи деректермен жұмыс істеу |
Нақты / Кейбірі / Жоқ |
3 / 2 / 1 |
|
3 |
Алаш зиялыларының рөлін түсіндіру |
Терең / Жалпы / Түсінбейді |
3 / 2 / 1 |
|
4 |
Ой қорытындылау, салыстыру, баға беру |
Еркін / Кейбір жағдайда / Қиын |
3 / 2 / 1 |
|
5 |
Тапсырмаларды орындау сапасы |
Толық әрі дұрыс / Шала / Жоқ |
3 / 2 / 1 |
|
6 |
Шығармашылық жұмыс (жоба, эссе, презентация) |
Оригиналды / Қалыпты / Әлсіз |
3 / 2 / 1 |
|
7 |
Топпен жұмыс, пікір алмасуға қатысуы |
Белсенді / Орташа / Қосылмайды |
3 / 2 / 1 |
Жалпы балл: 21 балл
Бағалау шкаласы:
-
19–21 балл — «Өте жақсы»
-
16–18 балл — «Жақсы»
-
13–15 балл — «Қанағаттанарлық»
-
12 балл және төмен — «Қосымша жұмыс қажет»
Оқу-әдістемелік кешен
Сабақ жоспарлары
Сабақ №1-2
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш қозғалысына кіріспе |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш қозғалысының тарихи негізін түсіндіру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру « Үш қол» тренингісін өткізеді. Үш түсті қағаздан қолдың пішіні қиылады. Мысалы, көк, қызыл, жасыл. Мұғалім оқушыларды жұппен тұруларын ұсынады. Жұптағы оқушылар мұғалімнің көтерген қолының түсіне байланысты қимылға түсіп амандасады. Көк – оқушылар бір-біріне қол беріп амандасады; Қызыл – қушақтасып амандасады; Жасыл – арқаларымен амандасады; Мақсаты: Ынтымақтастық атмосферасын орнатып, жағымды жұмыс ортасын қалыптастыру. ҚБ: « Бағдаршам» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
Түсінбедім Сұрақтарым бар Түсіндім |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлеркомпьютер, Графопроектор
|
|
Сабақтың ортасы |
1-сабақ: Алаш қозғалысының тарихи тамырлары (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және кіріспе: Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш қозғалысына кіріспе: Ұлт-азаттық күрестің бастауы». Оқушылардың назарын ХХ ғасырдың басы қазақ халқы үшін аса маңызды кезең болғанына аударады. Инновациялық әдіс: «Уақыт капсуласы». Мұғалім оқушыларға ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан туралы елестетулерін сұрайды және осы кезеңге қатысты ассоциацияларын жазуды ұсынады. (15 минут) Алаш қозғалысының тарихи пайда болу себептері: Мұғалім Алаш қозғалысының тууына әкелген негізгі тарихи себептерді түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Себеп-салдар» диаграммасы. Мұғалім тақтаға Алаш қозғалысының пайда болуын көрсететін «себеп-салдар» диаграммасын сызады, оқушылармен бірге әрбір себепті талқылайды. (15 минут) Қазақ қоғамындағы саяси-әлеуметтік жағдай: Мұғалім ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының саяси және әлеуметтік құрылымын сипаттайды:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Сол заманның куәгері». Оқушылар өздерін ХХ ғасырдың басында өмір сүрген қазақтардың рөлінде елестетеді және сол кездегі өмірдің қиындықтары мен ерекшеліктері туралы әңгімелейді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қозғалысының пайда болуының негізгі себептерімен және сол кезеңдегі қазақ қоғамының жағдайымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның картасын қарап келуді және осы кезең туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 2-сабақ: Ұлт-азаттық күрестегі зиялылардың рөлі және қозғалыстың кезеңдері Мақсаты: Оқушыларды Алаш қозғалысының дамуындағы қазақ зиялыларының рөлімен таныстыру, қозғалыстың негізгі кезеңдері мен ерекшеліктерін анықтауға көмектесу. (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қозғалысының пайда болу себептерін және қазақ қоғамындағы жағдайды еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Ассоциациялар тізбегі». Мұғалім Алаш қозғалысына қатысты бір сөз айтады, ал оқушылар кезекпен осы сөзбен байланысты өздерінде пайда болған ассоциацияларды айтады. (15 минут) Қазақ зиялыларының ұлт-азаттық күрестегі рөлі: Мұғалім Алаш қозғалысының қалыптасуында және дамуында қазақ зиялыларының – Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов және басқа да көрнекті қайраткерлердің – орасан зор рөл атқарғанын түсіндіреді. Олардың білімділігі, көзі ашықтығы, ұлтжандылығы және өз халқының мүддесі үшін күресуге деген ұмтылысы қозғалыстың негізгі қозғаушы күші болғанын атап өтеді. Зиялылардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы және саяси күреске қатысудағы еңбектерін мысалдармен көрсетеді. Инновациялық әдіс: «Зиялылар галереясы». Мұғалім Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерінің суреттерін көрсетеді және олардың әрқайсысының қозғалысқа қосқан үлесі туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Алаш қозғалысының кезеңдері мен ерекшеліктері: Мұғалім Алаш қозғалысын шартты түрде бірнеше кезеңге бөліп қарастыруға болатынын айтады және әрбір кезеңнің негізгі ерекшеліктерін сипаттайды:
Инновациялық әдіс: «Уақыт сызығы: Алаш қозғалысы». Оқушылар бірлесіп Алаш қозғалысының негізгі оқиғаларын көрсететін уақыт сызығын құрастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қозғалысының дамуындағы қазақ зиялыларының рөлімен және қозғалыстың негізгі кезеңдерімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерінің өмірбаяндары туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады.
|
Тапсырманы орындайды
Оқушылар сұраққа жауап береді, талдайды.
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Түрлі түсті жалаушалар арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Стикерлер арқылы
|
|
|
Сабақтың соңы |
Кері байланыс «Бүгін сабақта....» әдісі арқылы сабақ бойынша кері байланыс жасайды. 1.Бүгін сабақта біле алдым... 2.Менің ойымша, біз үшін маңызды ... 3.Өзімнің бүгінгі жұмысымды сәтті деп есептеймін, өйткені... 4.Мен үшінқиындықтудырған ... |
Кері байланыс жасайды |
Смайликтер арқылы бағалау |
|
Сабақ №3-4
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
СыныпҚатысушыларсаны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш партиясының құрылуы және мақсаты |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш партиясының құрылу себептері мен мақсатын ашу |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Заряд алу» тренингісін өткізеді. Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екіә рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады 2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды. Өткен сабақ бойынша сұрақтар. ҚБ: « Нысан » әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
3-сабақ: Алаш партиясының дүниеге келуі: Құрылу алғышарттары мен мақсаттары Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қозғалысының негізгі кезеңдері мен көрнекті қайраткерлерін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш қозғалысының тұлғаларына арналған сұрақтар». Мұғалім Алаш қозғалысының белгілі қайраткерлерінің есімдерін атайды, ал оқушылар олардың қозғалыстағы рөлі туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Алаш партиясының құрылу алғышарттары: Мұғалім Алаш партиясының құрылуына әкелген нақты алғышарттарды түсіндіреді, бұл ретте алдыңғы сабақта айтылған Алаш қозғалысының пайда болу себептеріне тереңірек тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының құрылуына әкелген оқиғалар тізбегі». Оқушылар Алаш партиясының құрылуына тікелей әсер еткен маңызды оқиғаларды (мысалы, 1905 жылғы Қарқаралы петициясы, 1917 жылғы Ақпан төңкерісі, жалпықазақ съездері) хронологиялық ретпен орналастырады. (15 минут) Алаш партиясының негізгі мақсаттары мен ұлттық мүдде: Мұғалім Алаш партиясының бағдарламасында көрініс тапқан негізгі мақсаттарды түсіндіреді:
Мұғалім «ұлттық мүдде» ұғымын түсіндіреді және Алаш партиясының барлық мақсаттарының қазақ халқының ұлттық мүдделерін қорғауға бағытталғанын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының манифесті». Оқушылар өздерін Алаш партиясының мүшелері ретінде елестетеді және партияның бағдарламасының негізгі бағыттарын қамтитын қысқаша манифест жазады. (10 минут) Демократиялық құндылықтар Алаш партиясының ұстанымында: Мұғалім Алаш партиясының бағдарламасында көрініс тапқан демократиялық құндылықтарға назар аударады:
Мұғалім Алаш зиялыларының Ресейдегі демократиялық қозғалыстармен байланысын және олардың прогрессивті көзқарастарын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Алаш – демократия жаршысы ма?». Оқушылар шағын топтарға бөлініп, Алаш партиясының ұстанған демократиялық құндылықтары туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш партиясының құрылу алғышарттарымен, негізгі мақсаттарымен және ұлттық мүдде мен демократиялық құндылықтарға бағытталған ұстанымымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш партиясының бағдарламасы туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 4-сабақ: Алаш партиясының тарихи маңызы және оның мұрасы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш партиясының негізгі мақсаттары мен ұстанымдарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының символы». Оқушылар Алаш партиясының идеялары мен мақсаттарын бейнелейтін символ немесе эмблема ойлап табады және оны түсіндіреді. (20 минут) Алаш партиясының тарихи маңызы: Мұғалім Алаш партиясының қазақ халқының тарихындағы орасан зор маңызын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаштың тарихтағы орны». Оқушылар Алаш партиясының тарихи маңызы туралы пікірталас ұйымдастырады, әртүрлі көзқарастарды талқылайды. (15 минут) Алаш партиясының мұрасы: Мұғалім Алаш партиясының қызметінің Кеңес өкіметі тарапынан басылғанына және көптеген қайраткерлерінің қуғын-сүргінге ұшырағанына қарамастан, олардың идеялары мен мұрасының бүгінгі күнге дейін сақталғанын түсіндіреді:
Мұғалім бүгінгі тәуелсіз Қазақстанның Алаш зиялыларының арманының бір бөлігі екенін атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – бүгінгі күнде». Оқушылар қазіргі Қазақстанда Алаш идеяларының қандай көріністерін байқауға болатыны туралы мысалдар келтіреді (тіл мәселесі, ұлттық мәдениетті дәріптеу, демократиялық институттардың дамуы). (10 минут) Алаш зиялыларының есімдерін мәңгі есте сақтау: Мұғалім Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерінің есімдерін қайта атайды және олардың еңбектерін құрметпен еске алудың маңыздылығын атап өтеді. Ескерткіштердің, көшелердің, мектептердің олардың есімімен аталуының мағынасын түсіндіреді. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған хат». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінде өмір сүрген адам ретінде елестетеді және Алаш зиялыларына өз алғыстарын немесе тілектерін білдіретін хат жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш партиясының тарихи маңызымен және оның мұрасымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш қозғалысының мұрасы туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Шарлар әдісі
Ж
Смайликпен бағалау
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ 5-6
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алашорда үкіметі: құрылымы мен қызметі |
|
Сабақтың мақсаты |
Алашорда үкіметінің құрылымы мен қызметін таныстыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Заряд алу» тренингісін өткізеді. Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екі рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады 2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды. Өткен сабақ бойынша сұрақтар. ҚБ: «Нысан» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
5-сабақ: Алашорданың қалыптасуы: Құрылу кезеңі мен басқару құрылымы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алашорда үкіметі: ұлттық автономияның іргетасы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш партиясының мақсаттары мен ұстанымдарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының хронологиясы». Оқушылар Алаш партиясының құрылуына қатысты маңызды даталарды (жалпықазақ съездері, партияның құрылуы, Алашорданың жариялануы) хронологиялық ретпен орналастырады. (15 минут) Алашорда үкіметінің құрылу кезеңі: Мұғалім Алашорда үкіметінің қалай және қандай жағдайда құрылғанын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Алашорданың жариялануына арналған радиохабарлама». Оқушылар өздерін 1917 жылдың куәгерлері ретінде елестетеді және Алашорданың құрылуы туралы радиохабарламаның мәтінін жазады. (15 минут) Алашорда үкіметінің басқару құрылымы және жетекшілері: Мұғалім Алашорда үкіметінің құрылымын сипаттайды:
Инновациялық әдіс: «Алашорда мүшелерінің портреттері». Оқушылар Алашорда үкіметінің жетекшілерінің портреттерін салады және олардың қызметтері туралы қысқаша мәлімет жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алашорда үкіметінің құрылу кезеңімен және басқару құрылымымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алашорда үкіметінің құрамы туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 6-сабақ: Алашорданың қызметі және тарихи миссиясы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алашорда үкіметінің құрылымын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алашорданың басқару схемасы». Оқушылар Алашорда үкіметінің басқару құрылымын көрсететін схема сызады. (15 минут) Алашорда үкіметінің Уақытша үкіметпен және Кеңес өкіметімен қарым-қатынасы: Мұғалім Алашорда үкіметінің Ресейдегі саяси жағдайдың өзгеруіне байланысты Уақытша үкіметпен және кейіннен Кеңес өкіметімен қарым-қатынасының күрделі болғанын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Алашорданың елшілері». Оқушылар өздерін Алашорда үкіметінің өкілдері ретінде елестетеді және Уақытша үкіметпен немесе Кеңес өкіметінің өкілдерімен автономия мәселесі бойынша келіссөздер жүргізеді. (15 минут) Алашорданың тарихи миссиясы: Мұғалім Алашорда үкіметінің қысқа мерзімді қызметіне қарамастан, оның қазақ халқы үшін орасан зор тарихи миссия атқарғанын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алашорданың мұрасы». Оқушылар Алашорда үкіметінің бүгінгі Қазақстан үшін қандай мұра қалдырғаны туралы ойларын білдіреді. (10 минут) Алашорда үкіметінің қызметінің бағасы: Мұғалім Алашорда үкіметінің қызметіне әртүрлі тарихшылардың берген бағаларын келтіреді және оқушылармен бірге оның жетістіктері мен кемшіліктерін талқылайды. Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Алашорда – жетістік пе, әлде сәтсіздік пе?». Оқушылар Алашорда үкіметінің қызметінің тарихи маңызы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алашорда үкіметінің қызметімен және оның тарихи миссиясымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алашорда үкіметінің қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Ш әдісі
Жапырақтр әдісі
Смайликпен бағалау
Бағдаршам әдіс
Смайликпен бағалау
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №7-8
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Әлихан Бөкейхан – ұлт көсемі |
|
Сабақтың мақсаты |
Әлихан Бөкейханның өмірі мен еңбектерін сипаттау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Шаттық шеңбері» тренингісін өткізеді. Оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастырып, жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады. Мақсаты: Сабақ басталар алдында қолданылады. Оқушылар үлкен шеңберге тұрады, кезектесіп тілек айтады. 2. «Идеялар себеті» әдісі арқылы өткен сабақ бойынша негізгі идеяларды стикерге жазып салады.
Бұл әдістің жүргізілуінің басты мақсаты - оқушылар тақырып барысында салыстыру, талдау жұмыстарын жүргізу үшін. ҚБ: «Ағаштар» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
Түсінікті Түсінгендеймін Түсінбедім |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
7-сабақ: Әлихан Бөкейхан: Өмір жолының басталуы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Әлихан Бөкейхан – ұлт көсемі: Өмір жолының басталуы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алашорда үкіметінің құрылымы мен қызметін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алашордаға арналған бес сұрақ». Оқушылар Алашорда үкіметі туралы бес маңызды сұрақ құрастырады және оларға жауап береді. (15 минут) Әлихан Бөкейханның өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның өмірбаянының негізгі кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейханның өмірбаянына арналған уақыт сызығы». Оқушылар Әлихан Бөкейханның өмірінің маңызды даталары мен оқиғаларын көрсететін уақыт сызығын құрастырады. (15 минут) Әлихан Бөкейханның саяси, ғылыми және публицистикалық қызметінің бастауы: Мұғалім Әлихан Бөкейханның қызметінің әр саласына тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейханның мақалаларынан үзінділерді талдау». Оқушылар Әлихан Бөкейханның мақалаларынан үзінділерді оқып, оның ұлттық идея туралы көзқарастарын анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Әлихан Бөкейханның өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның қызметінің алғашқы қадамдарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Әлихан Бөкейханның Мемлекеттік Думадағы қызметі туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 8-сабақ: Әлихан Бөкейхан – Алаш қозғалысының көшбасшысы және мұрасы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Әлихан Бөкейханның өмірі мен қызметінің бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейхан туралы білгенімнің бәрі». Оқушылар Әлихан Бөкейхан туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады. (20 минут) Әлихан Бөкейханның Алаш қозғалысындағы жетекшілік рөлі: Мұғалім Әлихан Бөкейханның Алаш қозғалысындағы орталық тұлға болғанын және оның жетекшілік рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Әлихан Бөкейханның сөзі». Оқушылардың бірі Әлихан Бөкейханның рөлін сомдап, Алаш қозғалысының мақсаттары мен міндеттері туралы сөз сөйлейді. (15 минут) Әлихан Бөкейханның мұрасының тарихи маңызы: Мұғалім Әлихан Бөкейханның қызметінің қазақ халқы үшін қандай тарихи маңызы бар екенін түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейханға арналған хат» (жалғасы). Оқушылар Әлихан Бөкейханға бүгінгі күннен қарап өз ойларын, алғыстарын білдіретін хат жазады. (10 минут) Әлихан Бөкейханның есімін мәңгі есте сақтау: Мұғалім Әлихан Бөкейханның есімінің Қазақстан тарихында мәңгілікке сақталғанын, оның құрметіне ескерткіштер орнатылғанын, көшелер мен мектептер аталғанын айтады. Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейхан туралы деректі фильмнен үзінді көрсету». (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Әлихан Бөкейханның Алаш қозғалысындағы жетекшілік рөлімен және оның мұрасының тарихи маңызымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Әлихан Бөкейханның өмірі мен қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Шарлар әдісі
Смайлик әдісі
Жұлдызшалар әдісі
Басбармақ әдісі
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
Кері байланыс. «Нысан» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
Жауабыңызды көшіріп жазыңыз |
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №9-10
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, тілші, реформатор |
|
Сабақтың мақсаты |
Ахмет Байтұрсынұлының ағартушылық қызметін көрсету |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Бұзық телефон» тренингісін өткізеді. Мақсаты: Оқушыларды дұрыс тындауға ынталандырады. Сергиді Өткен тақырып сұрақтары ҚБ: « Мадақтау » әдісі арқылы жұптар бірін-бірі бағалайды. Керемет! Тамаша! Ғажап!
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
9-сабақ: Ахмет Байтұрсынұлы: Өмір жолы және ағартушылық қызметінің бастауы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, тілші, реформатор: Ұлттық білімнің бастауы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Әлихан Бөкейханның өмірі мен Алаш қозғалысындағы рөлін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған тірек сөздер». Мұғалім Әлихан Бөкейханға қатысты бірнеше тірек сөздер (мысалы, Алашорда, төраға, публицист) айтады, ал оқушылар осы сөздердің мағынасын түсіндіреді. (15 минут) Ахмет Байтұрсынұлының өмірінің негізгі кезеңдері: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлының өмір жолына арналған суреттер галереясы». Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының өмірінің әртүрлі кезеңдерін көрсететін суреттерді (балалық шағы, оқу жылдары, мұғалімдік қызметі, саяси қызметі) көрсетеді және әр кезең туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Ахмет Байтұрсынұлының әліпби, грамматика және терминология саласындағы алғашқы еңбектері: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының қазақ тілінің дамуына қосқан алғашқы маңызды үлестеріне тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлының әліпбиі». Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлы жасаған қазақ әліпбиінің үлгісін көрсетеді және оның ерекшеліктерін түсіндіреді. Оқушылар осы әліпбимен өз есімдерін жазып көреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Ахмет Байтұрсынұлының өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның ағартушылық қызметінің бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Ахмет Байтұрсынұлының әліпбиі туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 10-сабақ: Ахмет Байтұрсынұлы – «Қазақ» газетінің жарық жұлдызы және ұлттық идеяның жанашыры Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен ағартушылық қызметінің бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлы туралы бес сұрақ» (жалғасы). Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлының ағартушылық қызметі туралы бес маңызды сұрақ құрастырады және оларға жауап береді. (20 минут) Ахмет Байтұрсынұлының «Қазақ» газетіндегі рөлі: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының 1913 жылы шыға бастаған «Қазақ» газетінің ұлттық сананы оятудағы және Алаш қозғалысының идеяларын таратудағы орасан зор рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Қазақ» газетінің беттері». Мұғалім «Қазақ» газетінің көшірмелерінен үзінділерді көрсетеді (егер мүмкіндік болса) немесе газет туралы ақпарат береді. Оқушылар газеттің мазмұны мен бағытын талқылайды. (15 минут) Ахмет Байтұрсынұлының ұлттық ағартушылық идеялары: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының ұлттық ағартушылық саласындағы негізгі идеяларына тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлының аманаты». Оқушылар өздерін Ахмет Байтұрсынұлының шәкірттері ретінде елестетеді және оның ұлттық ағартушылық идеялары туралы өз ойларын білдіреді. (10 минут) Ахмет Байтұрсынұлының мұрасының тарихи маңызы: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының қазақ халқының рухани және мәдени дамуындағы орасан зор мұрасын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлына арналған өлең немесе эссе жазу». Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлының еңбегіне арнап өз шығармаларын жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Ахмет Байтұрсынұлының «Қазақ» газетіндегі рөлімен және оның ұлттық ағартушылық идеяларымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Гүлдер әдісі
Көңіл кұй әдісі
Шарлар әдісі
Көбелектер әдісі
|
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс. «Бес саусақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
|
Кері байланыс жасайды |
Бес саусақ әдісі |
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ 11-12
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Міржақып Дулатұлы – күрескер, публицист, жазушы |
|
Сабақтың мақсаты |
Міржақып Дулатұлының қоғамдық еңбектерін талдау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Тормоз» тренингісін өткізеді. Шеңберде тұрып, ретімен саналады. Жүргізуші өз санын айтып, санын шапалақтайды, барлығы солай қайталайды. Сосын басқа әріптестің санын айтады, сол кезде сол әріптес әрі қарай жалғастыру керек Мақсаты: Бұл жаттығу арқылы топта ЖАДА қалыптасады, тыңдалым мен зейін дамиды. 2.«Ұшақтағы сұрақтар» әдісі арқылы оқушылар өткенді қайталап, жаңа сабаққа кіріспе жасайды. ҚБ: «Ауа райы» әдісі арқылы жұптар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
11-сабақ: Міржақып Дулатұлы: Өмір жолы және шығармашылықтың бастауы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Міржақып Дулатұлы – күрескер, публицист, жазушы: Ұлттық рухтың жыршысы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен ағартушылық қызметін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған синквейн». Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлына арнап синквейн құрастырады, оның қызметінің негізгі аспектілерін көрсетеді. (15 минут) Міржақып Дулатұлының өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Міржақып Дулатұлының өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлының өмір жолына арналған интерактивті плакат». Оқушылар бірлесіп онлайн платформада Міржақып Дулатұлының өмірінің маңызды даталары мен оқиғаларын көрсететін интерактивті плакат жасайды. (15 минут) Міржақып Дулатұлының шығармашылық мұрасының бастауы: Мұғалім Міржақып Дулатұлының әдеби шығармашылығының қалыптасуына назар аударады:
Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлының алғашқы өлеңдерін оқу және талдау». Оқушылар Міржақып Дулатұлының алғашқы өлеңдерінің бірін оқып, ондағы ұлттық идеялар мен сезімдерді талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Міржақып Дулатұлының өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның шығармашылық қызметінің бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Міржақып Дулатұлының алғашқы шығармалары туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 12-сабақ: Міржақып Дулатұлы – «Оян, қазақ!» және Алаш идеясының жалыны Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Міржақып Дулатұлының өмірі мен шығармашылығының бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлы туралы білгенімнің бәрі» (жалғасы). Оқушылар Міржақып Дулатұлы туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады, оның шығармашылығына ерекше назар аударады. (20 минут) Міржақып Дулатұлының «Оян, қазақ!» кітабы: Мұғалім Міржақып Дулатұлының 1909 жылы жарық көрген «Оян, қазақ!» атты өлеңдер жинағының ұлттық сананы оятудағы және Алаш қозғалысының идеяларын таратудағы орасан зор рөлін ашып көрсетеді:
Мұғалім кітаптан үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Оян, қазақ!» кітабына арналған оқушылардың иллюстрациялары». Оқушылар кітаптағы өлеңдердің біріне өздерінің иллюстрацияларын салады және олардың мағынасын түсіндіреді. (15 минут) Міржақып Дулатұлының Алаш идеясы жолындағы күресі: Мұғалім Міржақып Дулатұлының Алаш қозғалысындағы белсенді рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Міржақып Дулатұлының сөзі» (жалғасы). Оқушылардың бірі Міржақып Дулатұлының рөлін сомдап, Алаш идеясының маңыздылығы туралы сөз сөйлейді. (10 минут) Міржақып Дулатұлының публицистикалық мақалалары мен әсері: Мұғалім Міржақып Дулатұлының «Қазақ» газетінде және басқа да басылымдарда жарияланған публицистикалық мақалаларының маңызына тоқталады. Оның мақалаларындағы әлеуметтік мәселелерді көтеруі, отарлық езгіні әшкерелеуі және халықты бірлікке шақыруының әсерін талқылайды. Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлының публицистикасынан үзінділерді талдау». Оқушылар Міржақып Дулатұлының мақалаларынан үзінділерді оқып, ондағы ұлттық идеялар мен көзқарастарды анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Міржақып Дулатұлының «Оян, қазақ!» кітабының және оның Алаш идеясы жолындағы күресінің маңыздылығымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Міржақып Дулатұлының өмірі мен шығармашылығы туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Жұлдызшалар әдісі
Гүлдер әдісі
С
Шарлар әдісі
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы
|
6. Кері байланыс. «3 – 2 – 1» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №13-14
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Жүсіпбек Аймауытов – жазушы және қоғам қайраткері |
|
Сабақтың мақсаты |
Жүсіпбек Аймауытовтың көзқарастары мен еңбектерін бағалау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Аудағы доп » тренингісін өткізеді. Шеңберде тұрып, қолдарындағы допты бір-біріне тілек айта отырып лақтырады. Мақсаты: Бұл жаттығу арқылы топта ЖАДА қалыптасады, тыңдалым мен зейін дамиды. 2. «Шеринг» әдісі арқылы оқушылар суретке байланысты тапсырма орындайды. Мақсаты: Тақырып бойынша ойларын жинақтайды, пікір алмасады. Қолданылуы: Барлығы шеңберде отырады, жүргізуші бастап, кезекпен барлығы тақырып бойынша түйінді ойды қорытындылайды. Идеялар қайталанбау керек
1.Сұрақтар
ҚБ: «Аңдар» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.
Түсінікті Толықтыру керек Түсініксіз
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
13-сабақ: Жүсіпбек Аймауытов: Өмір жолы және әдебиет әлеміне қадам Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Жүсіпбек Аймауытов – жазушы және қоғам қайраткері: Әдебиет пен өнердің жарық жұлдызы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Міржақып Дулатұлының өмірі мен шығармашылығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған үш тірек». Мұғалім Әлихан Бөкейхан мен Ахмет Байтұрсынұлы туралы үш тірек сөз айтады, ал оқушылар олардың қызметінің негізгі бағыттарын түсіндіреді. (15 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың өмір жолына арналған фотоальбом». Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың өмірінің әртүрлі кезеңдерін көрсететін фотосуреттерді (балалық шағы, оқу жылдары, әдеби және қоғамдық қызметі) көрсетеді және әр кезең туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби шығармашылығының бастауы: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың көркем әдебиеттегі алғашқы қадамдарына назар аударады:
Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың алғашқы шығармаларынан үзінділерді оқу және талдау». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың алғашқы өлеңдерінің немесе әңгімелерінің бірінен үзінді оқып, ондағы көркемдік ерекшеліктерді талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның әдеби шығармашылығының бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Жүсіпбек Аймауытовтың алғашқы шығармалары туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 14-сабақ: Жүсіпбек Аймауытов – педагог, психолог және қоғам қайраткері Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен әдеби шығармашылығының бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытов туралы білгенімнің бәрі» (жалғасы). Оқушылар Жүсіпбек Аймауытов туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады, оның әдебиет пен қоғамдағы рөліне ерекше назар аударады. (20 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби шығармашылығының гүлденуі: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби мұрасының байлығы мен алуан түрлілігіне назар аударады:
Мұғалім оқушыларға Жүсіпбек Аймауытовтың шығармаларынан үзінділер оқып береді және олармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың шығармаларына арналған көркем оқу». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың шығармаларынан үзінділерді мәнерлеп оқып береді. (15 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың педагогика және психология саласындағы еңбектері: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың тек қана жазушы емес, сонымен қатар көрнекті педагог және психолог болғанын атап өтеді:
Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың педагогикалық идеялары». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың педагогикалық көзқарастары туралы қысқаша баяндамалар дайындайды. (10 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың Алаш қозғалысына қатысы және қоғамдық ой-пікірлері: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың Алаш қозғалысындағы белсенді рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Жүсіпбек Аймауытов – заманауи қоғамға қандай ой тастайды?». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың қоғамдық ой-пікірлерінің бүгінгі күн үшін маңыздылығы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби шығармашылығымен, педагогикалық және психологиялық еңбектерімен, сондай-ақ оның Алаш қозғалысына қатысымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы
Түрлі түсті жалаушалар арқылы.
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
|
|
Сабақтың соңы |
Кері байланыс. «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
|
Кері байланыс жасайды
|
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №15-16
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Мағжан Жұмабаев – романтик ақын және ұлтшыл ойшыл |
|
Сабақтың мақсаты |
Мағжан Жұмабаевтың шығармашылығын зерделеу |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру « Жасырын тілек » тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Кувертка » әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша топқа бөлініп, сол тақырыптар жайлы не біледі, ортаға салып, талдайды. Сұрақтар
Мақсаты: Идеялар талқыланады, жинақталады Қолданылуы: А-4 парақ екіге бүктелініп, жұпта кезек –кезек идеялар жазылып, ой бөліседі ҚБ: «Бағдаршам» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды. |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
15-сабақ: Мағжан Жұмабаев: Өмір жолы және поэзия әлеміне саяхат Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Мағжан Жұмабаев – романтик ақын және ұлтшыл ойшыл: Поэзиямен өрілген өмір». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен шығармашылығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған кроссворд». Оқушылар Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы және Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен қызметіне қатысты сөздерді табу арқылы кроссворд шешеді. (15 минут) Мағжан Жұмабаевтың өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевтың өмір жолына арналған фото-видео коллаж». Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың өмірінің әртүрлі кезеңдерін көрсететін фотосуреттер мен қысқаша бейнеүзінділерден коллаж көрсетеді. (15 минут) Мағжан Жұмабаевтың поэзиясының бастауы: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың поэтикалық әлеміне алғашқы қадамдарына назар аударады:
Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдерін оқу және талдау». Оқушылар Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдерінің бірін оқып, ондағы романтикалық сарын мен ұлттық сезімдерді талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Мағжан Жұмабаевтың өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның поэзиялық шығармашылығының бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдері туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 16-сабақ: Мағжан Жұмабаев – ұлттық рухтың жыршысы және ойшыл тұлға Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен поэзиясының бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаев туралы білгенімнің бәрі» (жалғасы). Оқушылар Мағжан Жұмабаев туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады, оның поэзиясы мен қоғамдық көзқарастарына ерекше назар аударады. (20 минут) Мағжан Жұмабаев поэзиясындағы романтизм мен ұлттық рух: Мұғалім Мағжан Жұмабаев поэзиясының негізгі ерекшеліктеріне тоқталады:
Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерінен үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерін мәнерлеп оқу». Оқушылар Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерін мәнерлеп оқып береді, ондағы романтикалық пафос пен ұлттық рухты жеткізуге тырысады. (15 минут) Мағжан Жұмабаевтың «Мен жастарға сенемін» өлеңі: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың ең танымал және маңызды өлеңдерінің бірі – «Мен жастарға сенемін» өлеңіне ерекше тоқталады. Өлеңнің жазылу тарихын, идеялық мазмұнын, жастарға деген үлкен үмітін және сенімін түсіндіреді. Оқушылармен бірге өлеңді талдайды. Инновациялық әдіс: «Мен жастарға сенемін» өлеңіне арналған пікірталас: Бүгінгі жастар қандай?». Оқушылар өлеңдегі жастардың бейнесін бүгінгі жастармен салыстырады және өз ойларын білдіреді. (10 минут) Мағжан Жұмабаев – ХХ ғасырдағы қазақ ойының символы: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың тек қана көрнекті ақын емес, сонымен қатар ХХ ғасырдағы қазақ ойының символы болғанын атап өтеді. Оның шығармашылығындағы терең философиялық ойлар, ұлттық мүддеге адалдығы және азаттық идеяларын жырлауы оны қазақ халқының рухани көшбасшыларының біріне айналдырды. Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевқа арналған эссе жазу: Менің түсінігімдегі ақын». Оқушылар Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы өз ойларын білдіретін эссе жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Мағжан Жұмабаевтың романтик ақын және ұлтшыл ойшыл ретіндегі қызметімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы эссе жазуды аяқтауды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы,
Түрлі түсті жалаушалар арқылы,
«Бес саусақ» әдісі арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
Түрлі-түсті шарлар арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
Сабағымызды қорытындылайық Сабақ барысында қандай жаңалықтар аштың? Қызыл, жасыл, сары қарындаштарды дайында. Жұмысыңызды бағалаңыз. Кім сабақта мінсіз жұмыс істедім, бәрін түсіндім деп есептесе, басқасына түсіндіре алады – жасыл түсті. – Кім жақсы жұмыс істеді, бәрін түсінді деп санайды – сары. - Жақсы, егер күмәніңіз болса немесе сізге кеңес керек болса - қызыл. Жұмысыңызүшінрахмет. |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №17-18
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш зиялылары және баспасөз |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш баспасөзі мен насихаттық қызметін талдау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Досымның тілегі» тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Кластер» әдісі арқылы оқушылар берілген сөздер бойынша сөйлем құрап мәлімет айтады. Мақсаты:Тақырыптардың байланыстары туралы сұрақтар құрастырып, оларға жауап іздейді, идеяларды жинақтайды. Қолданылуы: Тұжырымды ойларын қарталарға түсіріп, топтық жұмыс қорғалады (постер) ҚБ: «Ағаштар» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
17-сабақ: Алаш идеясының жаршылары: «Қазақ» және «Сарыарқа» басылымдары Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш зиялылары және баспасөз: Ұлттық идеяның трибунасы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған ассоциациялар». Мұғалім Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы және Міржақып Дулатұлының есімдерін атайды, ал оқушылар олардың баспасөзбен байланысын сипаттайтын сөздерді айтады. (15 минут) Баспасөздің Алаш қозғалысындағы рөлі: Мұғалім ХХ ғасырдың басындағы қазақ баспасөзінің ұлттық сананы оятудағы, Алаш қозғалысының идеяларын таратудағы және халықты біріктірудегі орасан зор рөлін түсіндіреді. Алаш зиялыларының баспасөзді өздерінің күресінің маңызды құралы ретінде пайдаланғанын атап өтеді. (15 минут) «Қазақ» газеті – ұлттық рухтың айнасы: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының басшылығымен 1913-1918 жылдары шыққан «Қазақ» газетіне ерекше тоқталады:
Мұғалім «Қазақ» газетінен үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Қазақ» газетінің виртуалды беттері». Мұғалім ғаламтордан «Қазақ» газетінің сақталған нөмірлерінің беттерін көрсетеді және оқушылармен бірге мақалалардың тақырыптарын, негізгі идеяларын талдайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта «Қазақ» газетінің Алаш қозғалысындағы рөлімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Қазақ» газеті туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 18-сабақ: Алаш идеясының басқа жаршылары: «Сарыарқа», «Абай», «Бірлік туы» Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған «Қазақ» газетінің рөлін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Қазақ» газетіне арналған бес сұрақ». Оқушылар «Қазақ» газеті туралы бес маңызды сұрақ құрастырады және оларға жауап береді. (15 минут) «Сарыарқа» газеті: Мұғалім 1917-1919 жылдары Семейде шыққан «Сарыарқа» газеті туралы мәлімет береді:
Инновациялық әдіс: «Сарыарқа» газетінен үзінділерді іздеу және талдау (егер мүмкіндік болса). (15 минут) «Абай» журналы және «Бірлік туы» газеті: Мұғалім басқа да маңызды басылымдарға тоқталады:
Мұғалім бұл басылымдардың Алаш идеяларын насихаттаудағы және халықпен байланыс орнатудағы маңызын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының таралу картасы». Оқушылар аталған басылымдардың шыққан жерлерін картаға белгілеп, Алаш идеяларының географиялық таралуын көрнекі түрде көрсетеді. (10 минут) Баспасөздегі публицистикалық материалдарға шолу: Мұғалім Алаш зиялыларының газеттер мен журналдарда жарияланған публицистикалық мақалаларының негізгі тақырыптарына шолу жасайды: отарлық саясатты сынау, әлеуметтік әділетсіздікті әшкерелеу, білім мен мәдениетке шақыру, ұлттық бірлікке үндеу. Инновациялық әдіс: «Публицистикалық пікірталас». Оқушылар Алаш зиялыларының публицистикалық мақалаларында көтерілген бір мәселені талқылайды және оның бүгінгі күн үшін маңыздылығын анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш идеяларын насихаттауда маңызды рөл атқарған басқа да басылымдармен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде аталған басылымдар туралы қосымша ақпарат іздеуді және олардың мақалаларынан үзінділер оқып келуді ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы, Түрлі түсті жалаушалар арқылы
«Бес саусақ» әдісі арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
- Сабағымыз аяқталды. Кім қызықты және оңай болды, шеңберге тұрып, қолдарын ұстайды. - Кімді қызықтырды, бірақ тапсырмаларды орындау кезінде сіз қиындықтарға тап болдыңыз, қолыңызды жағыңызға қойып, қойыңыз. -Жарайсыңдар балалар! Сіз бүгін көп еңбек еттіңіз. Жұмысыңыз үшін рахмет! «Екі жұлдыз, бір тілек» ойыны
|
Кері байланыс жасайды |
Шапалақ
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №19-20
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаштың білім және ғылым саласына қосқан үлесі |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаштың білім мен ғылымға қосқан үлесін анықтау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру « Көңілді күн » тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Қар кесегі» әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша білгендерін ортаға салады. Мақсаты: Оқушылардың айтылым, жазылым, тындалым дағдылары қалыптасады. Ынтымақтастық қарым-қатынас түзеді. Қолданылуы: Әрбір топ окушылары басқа топтарға бағыттап параққа сұрақ жазып лақтырады. Сұрақтармен кезек-кезек алмасады.
ҚБ: «Смайликтер» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
19-сабақ: Алаш – ұлттық білімнің бастауы: Оқу-ағарту және мектеп ісі Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаштың білім және ғылым саласына қосқан үлесі – ұлттық зияткерлік қазына». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялылары және баспасөздің ұлттық идеяны таратудағы рөлін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының эстафетасы». Оқушылар кезекпен Алаш қозғалысының негізгі идеяларын атайды, олардың ішінде білім мен ғылымның маңыздылығына ерекше назар аударады. (15 минут) Алаш зиялыларының оқу-ағарту саласындағы қызметі: Мұғалім Алаш зиялыларының қазақ халқының білім деңгейін көтеруге және оқу-ағарту ісін дамытуға қосқан өлшеусіз үлесін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш мектептерінің жобасы». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің педагогтары ретінде елестетеді және сол кездегі қазақ мектептерінің қандай болу керектігі туралы өз жобаларын ұсынады. (15 минут) Алаш зиялыларының педагогикалық идеялары: Мұғалім Алаш зиялыларының білім беруге қатысты прогрессивті идеяларына тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Алаш педагогикасынан үзінділерді талдау». Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлының немесе басқа да Алаш зиялыларының педагогикалық еңбектерінен үзінділерді оқып, олардың идеяларының бүгінгі күн үшін маңыздылығын талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының оқу-ағарту саласындағы қызметімен және педагогикалық идеяларымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш дәуіріндегі білім беру жүйесі туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 20-сабақ: Алаш – ғылымның алғашқы қарлығаштары: Ұлттық ғылымның қалыптасуы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының білім беру саласындағы еңбегін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялылары – педагогтар». Оқушылар Алаш қозғалысының көрнекті педагогтары туралы қысқаша баяндамалар дайындайды. (20 минут) Ұлттық білім беру жүйесінің негізі: Мұғалім Алаш зиялыларының қазақ халқының ұлттық білім беру жүйесінің негізін қалаудағы рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Ұлттық білім берудің моделін құру». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің білім беру реформаторлары ретінде елестетеді және сол кездегі қазақ қоғамының қажеттіліктерін ескере отырып ұлттық білім берудің өз модельдерін ұсынады. (15 минут) Алаш зиялыларының ғылым саласындағы алғашқы қадамдары: Мұғалім Алаш зиялыларының тек қана ағартушылар емес, сонымен қатар ғылымның дамуына алғашқы қадамдар жасаған тұлғалар болғанын атап өтеді:
Мұғалім Алаш зиялыларының ғылыми еңбектерінің маңыздылығын мысалдармен көрсетеді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялылары – ғалымдар». Оқушылар Алаш қозғалысының көрнекті ғалымдары туралы қысқаша баяндамалар дайындайды және олардың ғылымға қосқан үлесін сипаттайды. (10 минут) Алаш идеяларының қазіргі Қазақстандағы білім мен ғылымға әсері: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық білім беру мен ғылымды дамытуға қатысты идеяларының бүгінгі Қазақстандағы білім беру жүйесінің қалыптасуына және ғылымның дамуына тигізген әсерін талқылайды. Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаш мұрасы және заманауи білім». Оқушылар Алаш зиялыларының білім беруге қатысты идеяларының бүгінгі күн үшін маңыздылығы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының білім және ғылым саласына қосқан үлесімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш зиялыларының ғылыми еңбектері туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
Табыс ағашы арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы 5 мин |
- Сабағымыз аяқталды. Кім қызықты және оңай болды, шеңберге тұрып, қолдарын ұстайды. - Кімді қызықтырды, бірақ тапсырмаларды орындау кезінде сіз қиындықтарға тап болдыңыз, қолыңызды жағыңызға қойып, қойыңыз. -Жарайсыңдар балалар! Сіз бүгін көп еңбек еттіңіз. Жұмысыңызүшінрахмет! |
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №21-22
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш зиялылары және ұлттық тәлім-тәрбие |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге көзқарасын таныстыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Күннің нұры» тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Ыстық орындық» әдісі арқылы оқушылар Мөңке би туралы білгендерін ортаға салады. Мақсаты: Оқушылардың сұрақ қою дағдысы қалыптасады және сұрақ қою арқылы өзара ашық пікірлеседі. Қолданылуы: Сыныптағы кез-келген оқушыны «Ыстық орындыққа» отыруға шақырады. Ең маңыздысы – өз еркімен шығу.Оқушы ортада тұрған үстелге отырып тапсырма бойынша қойылған сұрақтарына жауап береді. Берілген тапсырмаға байланысты қойылған сұрақтарға жылдам жауап беру қажеттігін мұғалім түсіндіреді. Сұраққа жауап бере алмаған жағдайда «күйді» деп ескерту беріледі. Осылайша бес немесе алты оқушы «Ыстық орындыққа» отыру арқылы үй жұмысын немесе жаңа сабақты қорытындылауға бойынша сұрақтарға жауап береді. 2-ші нұсқа бойынша «Ыстық орындыққа» отырған оқушы сұрақтар қоя алады. ҚБ: « Смайлик » әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды. |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
21-сабақ: Ұлтқа қызмет ету – тәрбиенің өзегі: Алаш зиялыларының көзқарасы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш зиялылары және ұлттық тәлім-тәрбие – ұлтқа қызмет ету жолында». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының білім және ғылым саласына қосқан үлесін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған мақал-мәтелдер». Оқушылар Алаш зиялыларының өмірі мен қызметіне қатысты мақал-мәтелдер немесе нақыл сөздер еске түсіреді немесе құрастырады. (15 минут) Ұлтқа қызмет ету – тәрбиенің негізі: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық тәлім-тәрбиеге қатысты көзқарастарының өзегі – ұлтқа қызмет ету идеясы болғанын түсіндіреді. Олар жас ұрпақты өз халқының тарихын, мәдениетін, тілін терең білетін, ұлттық мүдделерді жоғары қоятын және оған қызмет етуге дайын азаматтар етіп тәрбиелеуді мақсат етті. Бұл идеяның Алаш қозғалысының барлық саласындағы қызметіне негіз болғанын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Ұлтқа қызмет ету – менің түсінігімде». Оқушылар өздерінің түсінігі бойынша «ұлтқа қызмет ету» деген не және оны қалай жүзеге асыруға болатыны туралы ойларын білдіреді. (15 минут) Тәрбиенің ұлттық сипаты туралы көзқарастар: Мұғалім Алаш зиялыларының тәрбиенің ұлттық сипаты болуы керектігі туралы көзқарастарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Ұлттық тәрбие элементтері». Оқушылар қазақтың ұлттық ойындарының, әндерінің, билерінің, қолөнерінің тәрбиелік мәні туралы мысалдар келтіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының ұлтқа қызмет ету идеясы және тәрбиенің ұлттық сипаты туралы көзқарастарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде қазақтың ұлттық тәрбиесінің элементтері туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 22-сабақ: Ұлттық тәрбие – отбасынан бастау алады: Мектеп, отбасы және қоғамның рөлі Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының ұлттық тәрбие туралы көзқарастарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге арналған нақыл сөздері». Оқушылар Алаш зиялыларының ұлттық тәрбие туралы айтқан нақыл сөздерін тауып, олардың мағынасын түсіндіреді. (20 минут) Мектептегі тәрбие: Мұғалім Алаш зиялыларының мектептегі тәрбиеге қосқан үлесін және олардың мектепті қандай болуы керектігі туралы көзқарастарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш мектебінің үлгісін жасау». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің педагогтары ретінде елестетеді және сол кездегі қазақ мектебінің оқу бағдарламасы қандай болу керектігі туралы өз жобаларын ұсынады. (15 минут) Отбасы мен қоғамның рөлі: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиедегі отбасы мен қоғамның рөліне қосқан маңызын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Менің отбасымның ұлттық дәстүрлері». Оқушылар өз отбасыларында сақталған ұлттық дәстүрлер туралы әңгімелейді. (10 минут) Алаш тәрбиесінің бүгінгі мәні: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық тәлім-тәрбиеге қатысты идеяларының бүгінгі тәуелсіз Қазақстан үшін де маңыздылығын атап өтеді:
Инновациялық әдіс: «Бүгінгі жастар – Алаш мұрагерлері». Оқушылар бүгінгі жастардың қандай қасиеттері Алаш зиялыларының арманына сәйкес келетіні туралы ойларын білдіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге қатысты көзқарастарымен және мектеп, отбасы, қоғамның рөлімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Ұлттық тәрбие – болашақтың кепілі» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
Стикерлер арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жеттіңіз бе? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? Сабақта өз жұмысыңызды бағалаңыз -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.
|
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №23-24
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастары |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарын көрсету |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. - Күн ұзақ көтерілді, Біздің терезеге қарады. Бұл бізді сабаққа асығады Қазір қызықты сабақ Сабақбасталады Олболашақтапайдалануүшінжігіттергебарады. Барлығынтүсінугетырысыңыз Білуқызық -Балалар, күнімізгекүлейік, бір-бірімізгекүлейік, ал ендібарлығынакүлімсіреп, жұмыстарыңызғасәттіліктілеймін.
|
Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту
|
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
23-сабақ: Алаш және құқықтық сана: Заң мен әділет туралы ойлар Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастары – заң мен әділет жолында». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының ұлттық тәлім-тәрбиеге қатысты көзқарастарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – бүгінгі күндегі көрінісі» (жалғасы). Оқушылар Алаш идеяларының қазіргі Қазақстандағы білім беру, мәдениет және ұлттық құндылықтар саласындағы көріністеріне тағы да мысалдар келтіреді. (15 минут) Алаш қайраткерлерінің заң туралы ойлары: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарының қалыптасуына әсер еткен факторларды түсіндіреді: Ресей империясының құқықтық жүйесі, отарлық басқарудың әділетсіздігі, қазақ халқының құқықтарының шектелуі. Алаш зиялыларының заңға деген көзқарастарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш заңгерлері». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің заңгерлері ретінде елестетеді және қазақ халқының құқықтарын қорғауға бағытталған заң жобаларының үлгілерін ұсынады. (15 минут) Әділет және билік туралы ойлар: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің әділеттілік пен билікке деген көзқарастарын талдайды:
Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Әділеттілік – Алаш идеясының өзегі ме?». Оқушылар Алаш қайраткерлерінің әділеттілік туралы көзқарастарын талқылайды және оның бүгінгі қоғам үшін маңыздылығын анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қайраткерлерінің заң және әділет туралы көзқарастарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш қозғалысының бағдарламасындағы құқықтық мәселелерге қатысты бөлімдерді қарап келуді ұсынады. 24-сабақ: Алаш және құқықтық мемлекет: Конституциялық құрылым идеялары Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қайраткерлерінің заң және әділет туралы ойларын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш заңгерлерінің портфолиосы». Оқушылар Алаш қозғалысының құқықтық мәселелермен айналысқан көрнекті қайраткерлері туралы қысқаша мәліметтер мен олардың фотосуреттерін жинайды. (20 минут) Конституциялық құрылым идеялары: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің Қазақ автономиясының болашақ конституциялық құрылымы туралы ұстанымдарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш конституциясының жобасы». Оқушылар өздерін Алашорда үкіметінің конституциялық комиссиясының мүшелері ретінде елестетеді және Қазақ автономиясының конституциясының негізгі баптарының жобасын ұсынады. (15 минут) Құқықтық мемлекет туралы ұстанымдары: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің құқықтық мемлекет туралы түсініктерін талдайды:
Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Құқықтық мемлекет – Алаш арманы ма?». Оқушылар Алаш қайраткерлерінің құқықтық мемлекет туралы көзқарастарын талқылайды және оның бүгінгі Қазақстан үшін маңыздылығын анықтайды. (10 минут) Қоғам және билік арасындағы қатынас: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің қоғам мен билік арасындағы дұрыс қатынас қандай болу керектігі туралы ойларын қарастырады:
Инновациялық әдіс: «Қоғам мен билікке арналған ұсыныстар». Оқушылар бүгінгі Қазақстандағы қоғам мен билік арасындағы қатынасты жақсарту бойынша өз ұсыныстарын білдіреді, Алаш қайраткерлерінің идеяларын ескере отырып. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарымен және конституциялық құрылым туралы идеяларымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Алаш – құқықтық мемлекеттің бастауы» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
|
Стикерлер арқылы,
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
|
- Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жете алдыңыз ба, қалай ойлайсыз? -Қалайша? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? - Тақтадағы постерімізді гүлдерімізбен безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №25-26
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш идеясы және қазіргі Қазақстан |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш идеясының бүгінгі қоғамдағы мәнін түсіндіру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. - Күн ұзақ көтерілді, Біздің терезеге қарады. Бұл бізді сабаққа асығады Қазір қызықты сабақ Сабақбасталады Олболашақтапайдалануүшінжігіттергебарады. Барлығынтүсінугетырысыңыз Білуқызық -Балалар, күнімізгекүлейік, бір-бірімізгекүлейік, ал ендібарлығынакүлімсіреп, жұмыстарыңызғасәттіліктілеймін.
|
Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту Өлеңоқу. Сабақтабір-бірінесәттіліктілейді |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
25-сабақ: Алаш идеясының жаңғыруы: Сабақтастық пен үндестік Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш идеясы және қазіргі Қазақстан – ұлттық мұраның жаңа өмірі». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларына арналған бес жол өлең (синквейн)». Оқушылар «Алаш» сөзіне немесе Алаш идеясының бір аспектісіне арнап синквейн құрастырады. (15 минут) Алаш идеясының сабақтастығы: Мұғалім Алаш идеясының ХХ ғасырдың басында пайда болғанымен, оның өзектілігі мен маңыздылығы бүгінгі күнге дейін сақталғанын түсіндіреді. Алаш зиялыларының ұлттық бірегейлікті сақтау, тілді дамыту, білім беруді жақсарту және құқықтық мемлекет құруға ұмтылысы қазіргі Қазақстанның дамуымен үндес екенін атап өтеді. Тәуелсіздікке қол жеткізу, ұлттық мәдениетті жаңғырту, демократиялық институттарды нығайту – бұл процестердің барлығы Алаш идеясының сабақтастығын көрсетеді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеясының эстафетасы: Уақыттан уақытқа». Оқушылар Алаш идеясының әрбір аспектісінің (тіл, білім, тәуелсіздік, құқық) уақыт өте келе қалай дамып, жалғасын тапқанын көрсететін тізбек құрастырады. (15 минут) Қазіргі реформалар мен Алаш мұрасының үндестігі: Мұғалім қазіргі Қазақстанда жүргізіліп жатқан реформалардың (саяси, экономикалық, әлеуметтік) Алаш мұрасымен қаншалықты үндес екенін талдайды. Мысалы, тіл саясатындағы өзгерістер, білім беруді дамыту бағдарламалары, демократиялық институттарды нығайтуға бағытталған қадамдар, ұлттық мәдениетті қолдау шаралары. Оқушылармен бірге осы үндестіктің нақты мысалдарын іздейді. Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаш және Жаңа Қазақстан». Оқушылар қазіргі Қазақстанның дамуындағы Алаш идеясының рөлі туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш идеясының сабақтастығымен және қазіргі реформалармен үндестігімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде қазіргі Қазақстанның дамуындағы Алаш мұрасының көріністері туралы эссе жазуды ұсынады. 26-сабақ: Алаш – тәуелсіздіктің бастауы: Жаңа Қазақстандағы рөлі Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш идеясының сабақтастығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының плакаты». Оқушылар Алаш идеясының негізгі аспектілерін бейнелейтін плакаттар жасайды, олардың қазіргі Қазақстан үшін маңыздылығын көрсетеді. (20 минут) Тәуелсіздік пен ұлттық идея: Мұғалім Алаш идеясының Қазақстанның тәуелсіздікке жету жолындағы маңызды рөлін ашып көрсетеді. Алаш зиялыларының ұлттық автономия туралы арманы ақырында тәуелсіз мемлекет құруға ұласты. Қазіргі Қазақстанның ұлттық идеясы Алаш идеясының негіздеріне сүйенеді: ұлттық бірлік, тіл мен мәдениетті дамыту, демократиялық құндылықтарды ұстану. Инновациялық әдіс: «Тәуелсіздікке арналған эссе: Алаштың үлесі». Оқушылар Қазақстанның тәуелсіздігі үшін күресте Алаш зиялыларының қосқан үлесі туралы эссе жазады. (15 минут) Жаңа Қазақстандағы Алаштың рөлі: Мұғалім бүгінгі Қазақстанда Алаш идеясының қандай рөл атқаратынын талдайды:
Инновациялық әдіс: «Алаш идеялары – болашаққа бағдар». Оқушылар Алаш идеяларының болашақ Қазақстаны үшін қандай маңызы болуы мүмкін екендігі туралы өз ойларын білдіреді. (10 минут) Алаш зиялыларының есімін мәңгі есте сақтау – ұрпақтар сабақтастығы: Мұғалім Алаш зиялыларының есімдерін ұлықтаудың, олардың мұрасын зерттеудің және насихаттаудың маңыздылығын атап өтеді. Бұл ұрпақтар арасындағы байланысты нығайтуға және ұлттық тарихты тереңірек түсінуге көмектеседі. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған виртуалды ескерткіш». Оқушылар онлайн платформада Алаш зиялыларына арналған виртуалды ескерткіш жасайды, оған олар туралы мәліметтерді, фотосуреттерді және өз пікірлерін орналастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш идеясының қазіргі Қазақстан үшін маңызымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Алаш идеясы – тәуелсіз Қазақстанның рухани тірегі» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
|
Стикерлер арқылы Түрлі түсті жалаушалар арқылы.
«Табыс ағашы» әдісі арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
- Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жете алдыңыз ба, қалай ойлайсыз? -Қалайша? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? -Тақтада шарларымызбен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №27-28
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш мұрасын дәріптеу жолдары |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш мұрасын дәріптеудің жолдарын қарастыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. |
Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
27-сабақ: Алаш мұрасы – ұрпақтан ұрпаққа: Оқу үдерісіндегі қолданысы және БАҚ-тағы көрінісі Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш мұрасын дәріптеу жолдары – тарихтың жаңғыруы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш идеясының қазіргі Қазақстан үшін маңызын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларына арналған сөзжұмбақ». Оқушылар Алаш қозғалысының негізгі идеялары мен қайраткерлеріне қатысты сөздерді табу арқылы сөзжұмбақ шешеді. (15 минут) Алаш мұрасының оқу үдерісіндегі қолданысы: Мұғалім Алаш мұрасының мектептегі оқу процесінде қалай дәріптелуі мүмкін екенін талдайды:
Инновациялық әдіс: «Менің Алашым – менің жобам». Оқушылар Алаш мұрасының бір аспектісін терең зерттеуге бағытталған жобалық жұмыстардың тақырыптарын ұсынады. (15 минут) Алаш мұрасының БАҚ-тағы көрінісі: Мұғалім Алаш мұрасының қазіргі Қазақстанның бұқаралық ақпарат құралдарында қалай көрініс табатынын талдайды:
Оқушылармен бірге Алаш мұрасына арналған БАҚ материалдарының мысалдарын іздейді және талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алаш медиа-жобасы». Оқушылар өздері Алаш мұрасына арналған қысқа метражды фильмдер, подкасттар немесе әлеуметтік желілерге арналған контент жасайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш мұрасын дәріптеудің оқу үдерісіндегі және БАҚ-тағы жолдарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш мұрасына арналған БАҚ материалдарының мысалдарын тауып келуді ұсынады. 28-сабақ: Алаш мұрасы – өнер мен болашақ: Көркем өнер, әдебиет және заманауи жобалар Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш мұрасының БАҚ-тағы көрінісін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш медиа-көрмесі». Оқушылар үйден тапқан Алаш мұрасына арналған БАҚ материалдарын көрмеге қояды және олармен бөліседі. (15 минут) Алаш мұрасының көркем өнер мен әдебиеттегі көрінісі: Мұғалім Алаш идеяларының қазіргі қазақстандық көркем өнер мен әдебиетте қалай көрініс табатынын талдайды:
Оқушылармен бірге осы салалардағы Алаш мұрасына арналған туындылардың мысалдарын қарастырады. Инновациялық әдіс: «Алаш рухындағы шығармашылық». Оқушылар Алаш идеяларына арнап өздері өлең, әңгіме, сурет немесе музыкалық шығарма жасайды. (15 минут) Алаш мұрасын мектеп пен ЖОО-да насихаттау тәсілдері және заманауи форматтағы жобалар: Мұғалім Алаш мұрасын мектептер мен жоғары оқу орындарында насихаттаудың әртүрлі жолдарына тоқталады:
Оқушылармен бірге Алаш мұрасын дәріптеудің заманауи жобаларының идеяларын талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасына арналған заманауи жоба». Оқушылар топтарға бөлініп, Алаш мұрасын дәріптеуге бағытталған заманауи жобаның концепциясын ұсынады (мысалы, мобильді қосымша, веб-сайт, подкаст). (10 минут) Алаш мұрасының бүгінгі қазақстандық қоғам үшін маңызын талқылау: Мұғалім оқушылармен бірге Алаш мұрасының қазіргі Қазақстан қоғамы үшін қандай маңызы бар екенін талқылайды: ұлттық бірегейлікті сақтау, патриотизмді нығайту, демократиялық құндылықтарды дамыту, рухани мұраны құрметтеу. Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаш мұрасы – болашаққа жол сілтеуші». Оқушылар Алаш мұрасының қазіргі және болашақ Қазақстаны үшін маңызы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш мұрасын дәріптеудің әртүрлі жолдарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш мұрасын дәріптеуге бағытталған өздерінің бір жобасының идеясын жазып келуді ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер
арқылы
«Бес саусақ» арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
|
|
Сабақ соңы |
-Тақтада шарларымызбен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын. |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №29-30
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш зиялыларының репрессия кезіндегі тағдырын сипаттау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс-әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. - Күн ұзақ көтерілді, Біздің терезеге қарады. Бұл бізді сабаққа асығады Қазір қызықты сабақ Сабақбасталады Олболашақтапайдалануүшінжігіттергебарады. Барлығынтүсінугетырысыңыз Білуқызық -Балалар, күнімізгекүлейік, бір-бірімізгекүлейік, ал ендібарлығынакүлімсіреп, жұмыстарыңызғасәттіліктілеймін.
|
Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту Өлеңоқу. Сабақтабір-бірінесәттіліктілейді |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
29-сабақ: Қызыл террор құрбандары: Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырауы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры – ұлт қаймағына жасалған қастандық». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш мұрасын дәріптеу жолдары туралы білімдерін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – менің қаламмен». Оқушылар Алаш мұрасының маңыздылығы туралы қысқаша эссе жазады. (15 минут) Саяси қуғын-сүргіннің себептері: Мұғалім Кеңес өкіметінің орнауымен Алаш зиялыларының неліктен саяси қуғын-сүргінге ұшырағанын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Қуғын-сүргін хронологиясы». Оқушылар Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырау кезеңдерін көрсететін уақыт сызығын құрастырады. (15 минут) Қамау, айдау, ату жазасы: Мұғалім Алаш зиялыларының қуғын-сүргін кезінде бастан кешкен ауыр тағдыры туралы айтады:
Мұғалім қуғын-сүргін құрбандарының есімдерін атайды және олардың ерліктерін еске алады. Инновациялық әдіс: «Қуғын-сүргін құрбандарына арналған мемориал». Оқушылар өздерін қуғын-сүргін құрбандарына арналған виртуалды мемориалдың құрушылары ретінде елестетеді және оның дизайнын, мазмұнын ұсынады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырау себептерімен және олардың бастан кешкен ауыр тағдырымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде қуғын-сүргін құрбандары туралы естеліктер немесе деректі материалдар іздеуді ұсынады. 30-сабақ: Рухани мұраның қайта оралуы және Алаш идеясының өміршеңдігі Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының қуғын-сүргін кезеңін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Қайғылы жылдар шежіресі». Оқушылар Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырау хронологиясын толықтырады. (20 минут) Жазықсыз жаза құрбандары: Мұғалім Алаш зиялыларының Кеңес өкіметі тарапынан жазықсыз жазаға тартылғанын, оларға тағылған айыптардың негізсіз болғанын түсіндіреді. Олардың тек қана өз халқының мүддесін қорғағаны үшін қуғындалғанын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш арыстарына арналған хат». Оқушылар Алаш зиялыларына өздерінің ақталуына және есімдерінің қайта оралуына қатысты сезімдерін білдіретін хат жазады. (15 минут) Рухани мұраның қайта оралуы: Мұғалім Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Алаш зиялыларының есімдерінің ақталып, олардың рухани мұрасының халыққа қайта оралғанын түсіндіреді. Олардың еңбектерінің қайта басылып шығарылуы, оларға арналған ескерткіштердің орнатылуы, олардың есімдерімен көшелер мен мектептердің аталуы – бұл рухани мұраның қайта жаңғыруының айқын көрінісі. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасының іздері». Оқушылар өз қалаларындағы немесе ауылдарындағы Алаш зиялыларының есімімен байланысты нысандарды (көшелер, мектептер, ескерткіштер) зерттейді. (10 минут) Алаш идеясының өміршеңдігі: Мұғалім Алаш зиялыларының идеяларының, олардың ұлттық бірлікке, тәуелсіздікке, білім мен мәдениетке деген ұмтылысының бүгінгі Қазақстан үшін де маңыздылығын атап өтеді. Олардың мұрасы жас ұрпақ үшін отансүйгіштіктің, білімге құштарлықтың және ұлттық мүддеге қызмет етудің жарқын үлгісі болып қала береді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеясы – мәңгілік алау». Оқушылар Алаш идеясының қазіргі және болашақ Қазақстаны үшін маңыздылығы туралы өз ойларын білдіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдырымен және олардың рухани мұрасының қайта оралуымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Алаш идеясы – ұлт жадында мәңгілік» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
|
|
Сабақ соңы |
«Сыныптасына хат» жаттығуы -Сыныптастарымызға сабақта не істегеніміз туралы хат жазыңыз -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.
|
Бір біріне жазады |
Өзін-өзібағалау |
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №31-32
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар |
|
Сабақтың мақсаты |
Көркем әдебиет арқылы Алаш тақырыбын ашу |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас Қайырлы таң. Күн басталды Ең алдымен, біз жалқаулыққа жетелейміз. Сабақта есінеме Бірақ жұмыс істе және оқы. Сабақта ынталы бол Сабырлы және мұқият болыңыз. Бәрін жаз, артта қалма, Үзіліссіз тыңдаңыз. Ашық, анық сөйлеңіз Барлығын түсінікті ету үшін. Жауап бергіңіз келсе Қолды көтеру керек - Вимс «Шеңберге шығу» Топ шеңбер құрып, қол ұстасып, қатты қозғалады. Қатысушылардың бірі (белгілі бір себептермен сабақ кезінде оқшауланып қалған адам немесе, керісінше, көшбасшы) шеңбердің артында қалып, шеңберге кіруге тырысады. Егер ол сәтті болса, топ оны шапалақпен қарсы алады, егер жоқ болса, онда бірнеше әрекеттен кейін топтың өзі оны шеңберге өткізеді және оны қарсы алады. |
Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Ресурстар Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
31-сабақ: Әдебиет – тарихтың тереңі: Алаш тақырыбындағы алғашқы туындылар Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар – тарих пен әдебиеттің тоғысуы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдырын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш арыстарына арналған қаралы беттер». Оқушылар қуғын-сүргін құрбаны болған Алаш зиялыларының есімдерін еске түсіреді. (15 минут) Алаш тақырыбының көркем әдебиетте көрініс табуының алғашқы кезеңдері: Мұғалім Алаш қозғалысының идеялары мен қайраткерлерінің тағдыры көркем әдебиетте ерте көрініс тапқанын түсіндіреді. Әсіресе, кеңестік дәуірде бұл тақырып астарлы түрде, жанамалап көтерілгенін атап өтеді. (15 минут) «Алаш туралы сөз»: Мұғалім Сәкен Сейфуллиннің «Алаш туралы сөз» атты поэмасы туралы мәлімет береді:
Мұғалім поэмадан үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алаш туралы сөз» поэмасынан үзінділерді мәнерлеп оқу». Оқушылар поэмадан өздеріне ұнаған үзінділерді мәнерлеп оқып береді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш тақырыбындағы алғашқы көркем шығармалармен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Сәкен Сейфуллиннің «Алаш туралы сөз» поэмасын толық оқып келуді ұсынады (егер мүмкіндік болса). 32-сабақ: Тарихтың әдеби көрінісі: «Тар жол, тайғақ кешу» Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған «Алаш туралы сөз» поэмасын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш туралы сөз» поэмасына арналған пікірталас: Өлеңнің бүгінгі күн үшін маңызы». Оқушылар поэманың идеялары мен бүгінгі заманның арасындағы байланысты талқылайды. (20 минут) «Тар жол, тайғақ кешу» романы: Мұғалім Ғабит Мүсіреповтің «Тар жол, тайғақ кешу» романына ерекше тоқталады:
Мұғалім романнан үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды, Алаш тұлғаларының әдеби бейнесіне назар аударады. Инновациялық әдіс: «Тар жол, тайғақ кешу» романына арналған рөлдік ойын». Оқушылар роман кейіпкерлерінің рөлін сомдап, олардың диалогтарынан үзінділер орындайды. (15 минут) Көркем әдебиеттегі тарихи шындық: Мұғалім көркем әдебиеттің тарихи оқиғаларды бейнелеудегі рөлін талқылайды. «Тар жол, тайғақ кешу» романы арқылы көркем әдебиеттің тарихи шындықты дәл жеткізуге тырысатынын, сонымен қатар автордың көркемдік қиялының да орын алатынын түсіндіреді. Инновациялық әдіс: «Тарихшы және жазушы». Оқушылар өздерін тарихшы және жазушы ретінде елестетеді және Алаш қозғалысының бір оқиғасын тарихи тұрғыдан және көркемдік тұрғыдан қалай суреттеуге болатынын салыстырады. (10 минут) Әдебиет арқылы ұлт болмысын тану: Мұғалім көркем әдебиеттің, оның ішінде Алаш тақырыбындағы шығармалардың ұлт болмысын, оның құндылықтарын, армандары мен трагедияларын танудағы маңызын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – менің жүрегімде». Оқушылар Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар оқығаннан кейінгі өз сезімдері мен ойларын білдіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш тақырыбындағы көркем шығармалармен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Ғабит Мүсіреповтің «Тар жол, тайғақ кешу» романынан үзінді оқып келуді ұсынады.
|
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
|
|
|
- Сізге не ерекше қызықты болды? -Тақтада гүл шоқтарымен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын. |
Әр оқушының партасында қызыл, сары, жасыл гүлдер бар. Олар өздеріне ұнайтын түсті гүлді жапсырады |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №33-34
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
СыныпҚатысушыларсаны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Қорытынды сабақ: Алаш рухы – мәңгілік мұра |
|
Сабақтың мақсаты |
Курс қорытындысын жасап, тарихи танымды қалыптастыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Заряд алу» тренингісін өткізеді. Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екіә рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады 2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды. Өткен сабақ бойынша сұрақтар. ҚБ: « Нысан » әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
33-сабақ: Алаш аманаты: Өткенді саралап, бүгінді бағалайық Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі қорытынды сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш рухы – мәңгілік мұра: Тарихтан тағылым, болашаққа бағдар». (10 минут) Өткен тақырыптар бойынша жалпылау: «Алаш шежіресі»: Мұғалім оқушылармен бірге осы курс барысында қарастырылған барлық тақырыптарды қысқаша еске түсіреді: Алаш қозғалысының пайда болуы, Алаш партиясының құрылуы мен мақсаты, Алашорда үкіметінің қызметі, Алаш зиялыларының өмірі мен еңбектері, олардың құқықтық көзқарастары, Алаш идеясының қазіргі Қазақстандағы көрінісі, Алаш мұрасын дәріптеу жолдары және Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының картасы». Оқушылар Алаш қозғалысының негізгі идеяларын көрсететін және олардың өзара байланысын көрсететін карта жасайды. (20 минут) Бекіту: Эссе жазу (сыныпта): Мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбына қатысты бірнеше тақырып ұсынады (мысалы, «Алаш идеясы – тәуелсіздіктің бастауы», «Алаш зиялыларының ұлтқа қызмет ету жолы», «Алаш мұрасы – бүгінгі күндегі өзектілігі»). Оқушылар осы тақырыптардың бірін таңдап, шағын эссе жазады, онда олар өз ойларын, білімдерін және қорытындыларын білдіреді. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған ашық хат». Оқушылар өздерінің Алаш қозғалысына деген көзқарастарын, оның тарихы мен маңызы туралы ойларын білдіретін ашық хат жазады. (10 минут) Презентациялар қорғау (бірнеше оқушы): Үйге берілген тапсырма бойынша дайындалған ең үздік презентациялардың бірнешеуі қорғалады. Оқушылар өз зерттеулерінің нәтижелерімен бөліседі, өз ойларын дәлелдейді және сұрақтарға жауап береді. Инновациялық әдіс: «Виртуалды көрме: Алаш мұрасы». Оқушылар өз презентацияларын немесе жобаларын виртуалды көрмеге орналастырады және басқа оқушылар оларды тамашалап, пікір қалдыра алады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта өткен тақырыптарды қайталап, білімдерін бекіткендерін атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш тақырыбында қосымша материалдар оқып келуді ұсынады. 34-сабақ: Алаш рухы – мәңгілік мұра: Пікір алмасу және қорытынды Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі қорытынды сабақтың екінші бөлімін хабарлайды: «Алаш рухы – мәңгілік мұра: Бірге ой бөлісейік». (20 минут) Жобалар қорғау (қалған оқушылар): Үйге берілген тапсырма бойынша дайындалған қалған презентациялар қорғалады. Оқушылар өз зерттеулерінің нәтижелерімен бөліседі, өз ойларын дәлелдейді және сұрақтарға жауап береді. Инновациялық әдіс: «Сарапшылар тобы». Оқушылардың бір бөлігі «сарапшылар тобын» құрайды және әрбір презентацияны белгілі бір критерийлер бойынша бағалайды. (15 минут) Пікір алмасу: Алаш мұрасын бағалау және қазіргі ұрпаққа аманаттау: Мұғалім оқушылармен Алаш мұрасының қазіргі қазақстандық қоғам үшін маңызы туралы пікір алмасу ұйымдастырады. Оқушылар Алаш зиялыларының қызметін қалай бағалайды, олардың идеялары бүгінгі күн үшін қаншалықты маңызды, Алаш мұрасын қазіргі ұрпаққа қалай жеткізуге болады деген сұрақтарды талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған үндеу». Оқушылар өздерін қазіргі Қазақстан жастарының өкілдері ретінде елестетеді және Алаш зиялыларына, сондай-ақ өз құрдастарына Алаш мұрасының маңыздылығы туралы үндеу жазады. (10 минут) Жалпы курс бойынша қорытынды жасау: Мұғалім бүкіл курс бойынша өткен тақырыптарды қорытындылайды, оқушылардың белсенділігін, білімдерін және қатысуын атап өтеді. Курстың мақсатына жеткендігін бағалайды. Инновациялық әдіс: «Алаш рухының кітабы». Оқушылар бірге Алаш қозғалысы туралы өздерінің ең маңызды деп санайтын ойлары мен қорытындыларын жазатын ортақ кітап жасайды. (5 минут) Қорытынды және қоштасу: Мұғалім оқушыларға курсқа белсенді қатысқандары үшін алғыс айтады, олардың білімдері мен ұлттық саналарының өсуіне тілектестік білдіреді және қоштасады.
|
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Шарлар әдісі
Ж
Смайликпен бағалау
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
-
Қойгелді К. Алаш қозғалысы. – Алматы: Санат, 1995.
-
Әбжанов Х. Алаш идеясы – тәуелсіздік діңгегі. – Нұр-Сұлтан: Фолиант, 2018.
-
Нұрпейісов К. Алаш һәм Алашорда. – Алматы: Ататек, 1995.
-
Мәмбет Қойгелдиев. Ұлттық саяси элита: қалыптасуы мен тағдыры. – Алматы, 2004.
-
Қадырғали Жалайыр. Шежірелер жинағы. – Алматы: Жалын, 2006.
-
Хинаят Әбіш. Алаш көсемсөзі. – Алматы: Қазақ университеті, 2010.
-
Қазақ энциклопедиясы. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2012.
-
Алаш арыстары жинағы. – Алматы: Білім, 2017.
-
Кеңес Нұрпейісов. Алаш ұлт-азаттық қозғалысы тарихынан. – Алматы: Дәуір, 2007.
-
Сағатбек Медеубек. Алаш әдебиеттануы. – Алматы: Қазақ университеті, 2021.
Интернет ресурстар
-
https://e-history.kz – Қазақстан тарихы интернет-порталы (Алаш қозғалысына арналған бөлім бар)
-
https://abai.kz – Алашқа қатысты публицистикалық мақалалар
-
https://kitap.kz – Алаш зиялыларының кітаптары мен шығармалары
-
https://massaget.kz – Жастарға арналған портал, Алаш туралы мақалалар бар
-
https://adilet.zan.kz – Қазақстан Республикасының құқықтық актілері (Алаш идеясының құқықтық аспектілерімен байланыстыруға болады)
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлі
Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлі
Алимбаева Динара Пайызхановна
«Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлі»
Алматы
2025жыл
ӘОЖ 373
М. Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, филология ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессоры Н.Б.Есенова
С.С Жанибекова Қызылорда қаласы Болашақ университетінің «Арнайы педагогика және психология» кафедрасының аға оқытушысы, п.ғ.к., Облыстық білім басқармасының балалар оңалту орталығының түзету маманы, РЖА профессоры
Педагогика тарих ғылымдарының магистрі Абиева Ұ.Б.,
Халықаралық ғылым мен білімді қолдау орталығы «Bilim_gilim» әдістемелік кеңес мәжілісінде талқыланып, 2025 ж. «26» наурыз №500/0199 хаттамасымен мақұлданған және баспаға ұсынылған.
Алимбаева Д.П
«Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлі»
Алматы: 2025 (ZIALY Baspasy)
Аңдатпа
Аталған авторлық жұмыс оқу бағдарламасына негізделе үлгілік бағдарламамен сабақтастықты ескере отырып құрастырылған.Білім –тәрбие беру кезеңінде саналы, дұрыс, комуникативті оқу дағдыларын жетілдіру, логикалық қабылдауды дамыту, функционалдық сауаттылықтарын арттыру пәнге деген қызығушылықты, зерттеушілік қабілетті дамытып қалыптастыруға бағытталған авторлық жұмыс білім беру стандартының пәндік тақырыптарының мазмұнын, оқу сағаттарын курс бөлімдері арасында бөлуді, сонымен қатар пәнаралық байланыстарды ескере отырып, пәндер мен пән бөлімдерін зерделеудің ұсынылатын тәртібіне негізделе отырып құрастырылған.
Аннотация
Данная авторская работа составлена с учетом преемственности с типовой программой, основанной на учебном плане.В период обучения авторская работа направлена на развитие и формирование интереса к предмету, исследовательской способности, содержания предметных тем образовательного стандарта, распределения учебных часов между разделами курса, а также межпредметных связей с учетом, исходя из рекомендуемого порядка изучения предметов и предметных разделов.
Abstract
This author's work is compiled taking into account continuity with the standard program based on the curriculum.During the training period, the author's work is aimed at developing and shaping interest in the subject, research ability, the content of subject topics of the educational standard, the distribution of teaching hours between sections of the course, as well as interdisciplinary connections, taking into account, based on the recommended order of studying subjects and subject sections.
ISBN
© Алимбаева Д.П
Түсінік хат
ХХ ғасырдың басында қазақ халқы үшін аса маңызды тарихи кезең болды. Бұл уақытта ұлттық сананың оянуы, саяси белсенділіктің артуы және тәуелсіздікке деген ұмтылыс айқын көрініс тапты. Осы күрделі кезеңде қазақ қоғамының алдыңғы қатарында Алаш зиялылары – ұлттың болашағы үшін күрескен, білімді, көзі ашық, прогрессивті ойлы қайраткерлер шықты. Олардың қазақ халқының тарихындағы рөлі орасан зор, олар ұлттық идеяны қалыптастыруға, білім мен мәдениетті дамытуға, саяси күреске белсене араласуға және ақырында Қазақ автономиясын құруға өлшеусіз үлес қосты.
Алаш зиялыларының қалыптасуы мен өсуі XIX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ қоғамындағы әлеуметтік-экономикалық және мәдени өзгерістермен тікелей байланысты болды. Ресей империясының отарлық саясатының күшеюі, қазақ жерлерін жаппай тартып алу, дәстүрлі шаруашылықтың күйреуі, қазақ халқының әлеуметтік жағдайының нашарлауы – осының барлығы ұлттық сананың оянуына және зиялы қауымның қалыптасуына түрткі болды. Орыс-қазақ мектептерінде, гимназияларда, университеттерде білім алған жас қазақ зиялылары өз халқының мұң-мұқтажын терең сезініп, оның болашағы үшін жауапкершілікті өз мойындарына алды.
Алаш зиялыларының басты мақсаты – қазақ халқының ұлттық бірегейлігін сақтау, тілін, дінін, мәдениетін дамыту және саяси дербестікке қол жеткізу болды. Олар қазақ қоғамын отарлық езгінің қамытынан босатуға, оны заманауи даму жолына шығаруға ұмтылды. Бұл мақсатқа жету үшін Алаш зиялылары жан-жақты қызмет атқарды.
Біріншіден, олар ұлттық идеяны қалыптастыруға зор үлес қосты. Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов, Мағжан Жұмабаев, Сәкен Сейфуллин, Бейімбет Майлин және басқа да көрнекті зиялылар өздерінің мақалаларында, өлеңдерінде, романдары мен пьесаларында қазақ халқының тарихын, мәдениетін, әдет-ғұрпын дәріптеді, ұлттық рухты көтерді, тәуелсіздік идеясын насихаттады. Олар «Қазақ» газеті, «Айқап» журналы сияқты мерзімді басылымдарды шығарып, өз ойларын халыққа жеткізді. Ұлттық идеяның қалыптасуы қазақ халқының бірлігін нығайтуға және оның саяси күресінің бағытын айқындауға көмектесті.
Екіншіден, Алаш зиялылары білім мен мәдениетті дамытуға ерекше көңіл бөлді. Ахмет Байтұрсынов қазақ тілінің әліпбиін жасап, оқулықтар жазды, қазақ тілі білімінің негізін қалады. Олар қазақ мектептерін ашуға, мұғалімдер даярлауға, қазақ тілінде кітаптар мен газеттер шығаруға күш салды. Ұлттық мәдениеттің дамуына да зор үлес қосты, қазақ фольклорын жинап зерттеді, музыкалық шығармалар жазды, театр өнерін дамытты. Олардың бұл қызметі халықтың білім деңгейін көтеруге, ұлттық мәдени мұраны сақтауға және дамытуға бағытталды.
Үшіншіден, Алаш зиялылары саяси күреске белсене араласты. 1905 жылғы Ресейдегі бірінші революция кезінде олар саяси ұйымдар құрып, қазақ халқының құқықтарын қорғау үшін күрес жүргізді. 1917 жылғы Ақпан төңкерісінен кейін Қазақ автономиясын құру идеясын көтерді. 1917 жылы Орынборда өткен жалпықазақ съезінде «Алаш» партиясы құрылып, оның бағдарламасы қабылданды. Әлихан Бөкейхан Алашорда үкіметінің төрағасы болып сайланды. Алаш зиялылары Қазақ автономиясын құру жолында көптеген қиындықтарды жеңіп, өздерінің саяси көзқарастарын батыл түрде білдірді.
Алаш зиялыларының қызметі кең ауқымды және көп қырлы болды. Олар педагог, жазушы, журналист, ғалым, заңгер, дәрігер және саясаткер ретінде өз білімдері мен күш-жігерлерін халқының игілігіне арнады. Олардың еңбегінің арқасында қазақ халқы өзінің ұлттық санасын нығайтты, білім мен мәдениетке ұмтылды және саяси тәуелсіздікке жету жолында маңызды қадамдар жасады.
Алайда, Алаш зиялыларының қызметі ұзаққа созылмады. Кеңес өкіметінің орнауымен олар қуғын-сүргінге ұшырады, көпшілігі атылды немесе түрмелерде қаза тапты. Бірақ олардың идеялары мен еңбектері ұмытылған жоқ. Қайта өрлеу дәуірінде Алаш зиялыларының есімдері ақталып, олардың қазақ халқының тарихындағы рөлі қайта бағаланды.
Бүгінгі тәуелсіз Қазақстан Алаш зиялыларының арманының жүзеге асуының нәтижесі болып табылады. Олардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы, саяси күрестегі өлшеусіз үлесі біздің тарихымыздың жарқын беттерінің бірі болып қала береді. Алаш зиялыларының есімі мен мұрасы жас ұрпақ үшін отансүйгіштіктің, білімге құштарлықтың және ұлттық мүддеге қызмет етудің жарқын үлгісі болып табылады. Олардың еңбектері мәңгілік, ал рухтары қазақ халқының жүрегінде сақталады.
Кіріспе:
ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының тарихи дамуында Алаш зиялылары ерекше орын алады. Ұлттық сананың оянуы, тәуелсіздікке ұмтылыс және ұлттық мемлекеттілік құру идеясы осы кезеңдегі зиялы қауымның қызметімен тікелей байланысты. Бұл курс Алаш зиялыларының қазақ қоғамындағы рөлін жан-жақты зерттеуге, олардың идеялық мұрасын, қызметінің бағыттарын және тарихи маңызын ашып көрсетуге бағытталған.
Мақсаты:
Студенттерге ХХ ғасырдың басындағы Алаш зиялыларының қазақ қоғамының саяси, әлеуметтік және мәдени дамуындағы рөлі туралы терең білім беру, олардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы және саяси күрестегі тарихи маңызын түсіндіру.
Міндеттері:
-
ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының әлеуметтік-саяси және мәдени жағдайын талдау.
-
Алаш зиялыларының қалыптасуы мен өсуінің тарихи алғышарттарын анықтау.
-
Алаш қозғалысының идеологиялық негіздерін және басты мақсаттарын зерттеу.
-
Алаш зиялыларының ұлттық идеяны қалыптастырудағы рөлін ашып көрсету.
-
Алаш зиялыларының қазақ тілінің, білімінің және мәдениетінің дамуына қосқан үлесін бағалау.
-
Алаш зиялыларының саяси қызметін және Қазақ автономиясын құру жолындағы күресін зерттеу.
-
Алашорда үкіметінің қызметі мен тарихи маңызын талдау.
-
Кеңес өкіметінің Алаш зиялыларына қатысты саясатын және олардың қуғын-сүргінге ұшырауын қарастыру.
-
Қазіргі Қазақстандағы Алаш мұрасының маңызын анықтау.
Өзектілігі:
Алаш зиялыларының қызметін зерттеу бүгінгі Қазақстан қоғамы үшін аса өзекті болып табылады. Олардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, тәуелсіздікке ұмтылыстағы және ұлттық бірегейлікті сақтаудағы еңбектері біздің тарихымыздың маңызды бөлігі болып табылады. Курстың өзектілігі төмендегі факторлармен анықталады:
-
Қазақстанның тәуелсіздігін нығайту және ұлттық сананы қалыптастыру процесінде Алаш мұрасының маңызы.
-
Жастардың өз тарихына, оның ішінде Алаш қозғалысының тарихына деген қызығушылығының артуы.
-
Алаш зиялыларының идеяларының қазіргі заманғы қоғамдағы саяси және мәдени дамуға тигізетін әсерін түсіну қажеттілігі.
-
Ұлттық тарихты объективті және жан-жақты зерттеудің маңыздылығы.
Курс жаңашылдығы:
Бұл курс Алаш зиялыларының қызметін зерттеуде жаңашыл тәсілдерді ұсынады. Дәстүрлі лекциялық форматпен қатар, интерактивті әдістер, жобалық жұмыстар, деректі фильмдерді талдау, дөңгелек үстелдер және пікірталастар қолданылады. Курс барысында студенттердің өз бетінше зерттеу жүргізуіне, әртүрлі дереккөздермен жұмыс істеуіне және өз ойларын шығармашылықпен жеткізуіне баса назар аударылады.
Күтілетін нәтиже:
Курсты аяқтағаннан кейін студенттер:
-
ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының даму ерекшеліктері туралы білім алады.
-
Алаш зиялыларының өмір жолы мен қызметі туралы толыққанды түсінікке ие болады.
-
Алаш қозғалысының идеологиялық негіздерін және бағдарламалық мақсаттарын анықтай алады.
-
Алаш зиялыларының ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы рөлін бағалайды.
-
Қазақ автономиясын құру жолындағы Алаш зиялыларының күресінің тарихи маңызын түсінеді.
-
Алаш мұрасының қазіргі Қазақстан қоғамы үшін маңыздылығын дәлелдей алады.
-
Тарихи дереккөздермен жұмыс істеу, талдау және сыни тұрғыдан бағалау дағдыларын дамытады.
-
Өз ойларын ауызша және жазбаша түрде еркін жеткізу қабілеттерін жетілдіреді.
Тұрақтылак мазмұндық бөлім
1–2. Алаш қозғалысына
кіріспе
– Алаш қозғалысының тарихи пайда болу себептері.
– Қазақ қоғамындағы саяси-әлеуметтік жағдай.
– Қазақ зиялыларының ұлт-азаттық күрестегі рөлі.
– Алаш қозғалысының кезеңдері мен
ерекшеліктері.
3–4. Алаш партиясының құрылуы және
мақсаты
– Алаш партиясының құрылу алғышарттары.
– Партия бағдарламасының негізгі бағыттары.
– Ұлттық мүдде, демократиялық құндылықтар.
– Партияның тарихи маңызы.
5–6. Алашорда үкіметі: құрылымы мен
қызметі
– Алашорда үкіметінің құрылу кезеңі.
– Басқару құрылымы, жетекшілері.
– Уақытша үкіметпен, Кеңес үкіметімен қарым-қатынас.
– Алашорданың тарихи миссиясы.
7–8. Әлихан Бөкейхан – ұлт
көсемі
– Әлихан Бөкейханның өмірбаяны.
– Саяси, ғылыми, публицистикалық қызметі.
– Алаш қозғалысындағы жетекшілік рөлі.
– Мұрасының тарихи маңызы.
9–10. Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы,
тілші, реформатор
– А.Байтұрсынұлының өмірі мен қызметі.
– Әліпби, грамматика, терминология саласындағы еңбектері.
– «Қазақ» газетіндегі рөлі.
– Ұлттық ағартушылық идеялары.
11–12. Міржақып Дулатұлы – күрескер,
публицист, жазушы
– М.Дулатұлының шығармашылық мұрасы.
– «Оян, қазақ!» кітабы.
– Алаш идеясы жолындағы күресі.
– Публицистикалық мақалалары мен
әсері.
13–14. Жүсіпбек Аймауытов – жазушы
және қоғам қайраткері
– Ж.Аймауытовтың әдеби шығармашылығы.
– Педагогика, психология саласындағы еңбектері.
– Алаш қозғалысына қатысы.
– Қоғамдық ой-пікірлері.
15–16. Мағжан Жұмабаев – романтик
ақын және ұлтшыл ойшыл
– М.Жұмабаевтың өмірі мен поэзиясы.
– Романтизм мен ұлттық рух.
– «Мен жастарға сенемін» өлеңі.
– Мағжан – ХХ ғасырдағы қазақ ойының
символы.
17–18. Алаш зиялылары және
баспасөз
– «Қазақ», «Сарыарқа», «Абай», «Бірлік туы» басылымдары.
– Алаш идеяларын насихаттаудағы рөлі.
– Баспасөздегі публицистикалық материалдарға шолу.
– БАҚ арқылы халықпен байланыс.
19–20. Алаштың білім және ғылым
саласына қосқан үлесі
– Оқу-ағарту, оқулық жасау, мектеп ашу.
– Алаш зиялыларының педагогикалық идеялары.
– Ұлттық білім беру жүйесінің негізі.
– Ғылым саласындағы алғашқы
қадамдар.
21–22. Алаш зиялылары және ұлттық
тәлім-тәрбие
– Ұлтқа қызмет ету – тәрбиенің негізі.
– Тәрбиенің ұлттық сипаты туралы көзқарастары.
– Мектептегі тәрбие, отбасы, қоғам рөлі.
– Алаш тәрбиесінің бүгінгі мәні.
23–24. Алаш қайраткерлерінің
құқықтық көзқарастары
– Заң, әділет, билік жайлы ойлары.
– Конституциялық құрылым идеялары.
– Құқықтық мемлекет туралы ұстанымдары.
– Қоғам және билік арасындағы
қатынас.
25–26. Алаш идеясы және қазіргі
Қазақстан
– Алаш идеясының сабақтастығы.
– Қазіргі реформалар мен Алаш мұрасының үндестігі.
– Тәуелсіздік пен ұлттық идея.
– Жаңа Қазақстандағы Алаштың рөлі.
27–28. Алаш мұрасын дәріптеу
жолдары
– Оқу үдерісіндегі қолданысы.
– БАҚ, көркем өнер, әдебиеттегі көрінісі.
– Мектеп, ЖОО-да насихаттау тәсілдері.
– Заманауи форматтағы жобалар.
29–30. Алаш зиялыларының репрессия
кезеңіндегі тағдыры
– Саяси қуғын-сүргін себептері.
– Қамау, айдау, ату жазасы.
– Жазықсыз жаза құрбандары.
– Рухани мұраның қайта оралуы.
31–32. Алаш тақырыбындағы көркем
шығармалар
– Шығармалар: «Алаш туралы сөз», «Тар жол, тайғақ кешу».
– Алаш тұлғалары бейнесінің әдеби көрінісі.
– Көркем әдебиеттегі тарихи шындық.
– Әдебиет арқылы ұлт болмысын тану.
33–34. Қорытынды сабақ: Алаш рухы –
мәңгілік мұра
– Өткен тақырыптар бойынша жалпылау.
– Бекіту, эссе жазу, презентациялар қорғау.
– Жобалар, пікір алмасу.
– Алаш мұрасын бағалау және қазіргі ұрпаққа
аманаттау.
Нормативтік бөлім
Күнтізібелік-тақырыптық жоспар
Аптасына 2 сағаттан 34 сағат
|
№ |
Тақырып атауы |
Сағат саны |
Мақсаты |
Нәтиже |
|
1–2 |
Алаш қозғалысына кіріспе |
2 |
Алаш қозғалысының тарихи негізін түсіндіру |
Алаш қозғалысының мәнін түсінеді |
|
3–4 |
Алаш партиясының құрылуы және мақсаты |
2 |
Алаш партиясының құрылу себептері мен мақсатын ашу |
Алаш партиясының мақсаты мен идеясын біледі |
|
5–6 |
Алашорда үкіметі: құрылымы мен қызметі |
2 |
Алашорда үкіметінің құрылымы мен қызметін таныстыру |
Алашорда үкіметін сипаттап айтып бере алады |
|
7–8 |
Әлихан Бөкейхан – ұлт көсемі |
2 |
Әлихан Бөкейханның өмірі мен еңбектерін сипаттау |
Әлихан Бөкейхан туралы тарихи мәліметтерді меңгереді |
|
9–10 |
Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, тілші, реформатор |
2 |
Ахмет Байтұрсынұлының ағартушылық қызметін көрсету |
Ахмет Байтұрсынұлы еңбектерін таниды |
|
11–12 |
Міржақып Дулатұлы – күрескер, публицист, жазушы |
2 |
Міржақып Дулатұлының қоғамдық еңбектерін талдау |
Міржақып Дулатұлының қоғамдық рөлін түсінеді |
|
13–14 |
Жүсіпбек Аймауытов – жазушы және қоғам қайраткері |
2 |
Жүсіпбек Аймауытовтың көзқарастары мен еңбектерін бағалау |
Аймауытовтың мұрасын бағалайды |
|
15–16 |
Мағжан Жұмабаев – романтик ақын және ұлтшыл ойшыл |
2 |
Мағжан Жұмабаевтың шығармашылығын зерделеу |
Мағжан поэзиясын талдай алады |
|
17–18 |
Алаш зиялылары және баспасөз |
2 |
Алаш баспасөзі мен насихаттық қызметін талдау |
Алаш баспасөзін нақты деректермен сипаттайды |
|
19–20 |
Алаштың білім және ғылым саласына қосқан үлесі |
2 |
Алаштың білім мен ғылымға қосқан үлесін анықтау |
Ғылым мен білімге қосқан үлесін анықтайды |
|
21–22 |
Алаш зиялылары және ұлттық тәлім-тәрбие |
2 |
Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге көзқарасын таныстыру |
Ұлттық тәрбиеге қатысты пікірлерді түсінеді |
|
23–24 |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастары |
2 |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарын көрсету |
Құқықтық ойларын талдайды |
|
25–26 |
Алаш идеясы және қазіргі Қазақстан |
2 |
Алаш идеясының бүгінгі қоғамдағы мәнін түсіндіру |
Алаш идеясының қазіргі қоғаммен байланысын көреді |
|
27–28 |
Алаш мұрасын дәріптеу жолдары |
2 |
Алаш мұрасын дәріптеудің жолдарын қарастыру |
Алаш мұрасын насихаттай біледі |
|
29–30 |
Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры |
2 |
Алаш зиялыларының репрессия кезіндегі тағдырын сипаттау |
Репрессия зардаптарын түсінеді |
|
31–32 |
Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар |
2 |
Көркем әдебиет арқылы Алаш тақырыбын ашу |
Әдеби шығармалар арқылы Алашты сипаттай алады |
|
33–34 |
Қорытынды сабақ: Алаш рухы – мәңгілік мұра |
2 |
Курс қорытындысын жасап, тарихи танымды қалыптастыру |
Курс бойынша қорытынды жасай алады |
Ақпарттық-әдістемелік бөлім
Бағалау критерийлері
Бағалау критерийлері
|
№ |
Бағалау аспектісі |
Деңгейі |
Балл |
|
1 |
Тақырыпты меңгеру деңгейі |
Толық / Жартылай / Әлсіз |
3 / 2 / 1 |
|
2 |
Тарихи деректермен жұмыс істеу |
Нақты / Кейбірі / Жоқ |
3 / 2 / 1 |
|
3 |
Алаш зиялыларының рөлін түсіндіру |
Терең / Жалпы / Түсінбейді |
3 / 2 / 1 |
|
4 |
Ой қорытындылау, салыстыру, баға беру |
Еркін / Кейбір жағдайда / Қиын |
3 / 2 / 1 |
|
5 |
Тапсырмаларды орындау сапасы |
Толық әрі дұрыс / Шала / Жоқ |
3 / 2 / 1 |
|
6 |
Шығармашылық жұмыс (жоба, эссе, презентация) |
Оригиналды / Қалыпты / Әлсіз |
3 / 2 / 1 |
|
7 |
Топпен жұмыс, пікір алмасуға қатысуы |
Белсенді / Орташа / Қосылмайды |
3 / 2 / 1 |
Жалпы балл: 21 балл
Бағалау шкаласы:
-
19–21 балл — «Өте жақсы»
-
16–18 балл — «Жақсы»
-
13–15 балл — «Қанағаттанарлық»
-
12 балл және төмен — «Қосымша жұмыс қажет»
Оқу-әдістемелік кешен
Сабақ жоспарлары
Сабақ №1-2
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтің аты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш қозғалысына кіріспе |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш қозғалысының тарихи негізін түсіндіру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру « Үш қол» тренингісін өткізеді. Үш түсті қағаздан қолдың пішіні қиылады. Мысалы, көк, қызыл, жасыл. Мұғалім оқушыларды жұппен тұруларын ұсынады. Жұптағы оқушылар мұғалімнің көтерген қолының түсіне байланысты қимылға түсіп амандасады. Көк – оқушылар бір-біріне қол беріп амандасады; Қызыл – қушақтасып амандасады; Жасыл – арқаларымен амандасады; Мақсаты: Ынтымақтастық атмосферасын орнатып, жағымды жұмыс ортасын қалыптастыру. ҚБ: « Бағдаршам» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
Түсінбедім Сұрақтарым бар Түсіндім |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлеркомпьютер, Графопроектор
|
|
Сабақтың ортасы |
1-сабақ: Алаш қозғалысының тарихи тамырлары (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және кіріспе: Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш қозғалысына кіріспе: Ұлт-азаттық күрестің бастауы». Оқушылардың назарын ХХ ғасырдың басы қазақ халқы үшін аса маңызды кезең болғанына аударады. Инновациялық әдіс: «Уақыт капсуласы». Мұғалім оқушыларға ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан туралы елестетулерін сұрайды және осы кезеңге қатысты ассоциацияларын жазуды ұсынады. (15 минут) Алаш қозғалысының тарихи пайда болу себептері: Мұғалім Алаш қозғалысының тууына әкелген негізгі тарихи себептерді түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Себеп-салдар» диаграммасы. Мұғалім тақтаға Алаш қозғалысының пайда болуын көрсететін «себеп-салдар» диаграммасын сызады, оқушылармен бірге әрбір себепті талқылайды. (15 минут) Қазақ қоғамындағы саяси-әлеуметтік жағдай: Мұғалім ХХ ғасырдың басындағы қазақ қоғамының саяси және әлеуметтік құрылымын сипаттайды:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Сол заманның куәгері». Оқушылар өздерін ХХ ғасырдың басында өмір сүрген қазақтардың рөлінде елестетеді және сол кездегі өмірдің қиындықтары мен ерекшеліктері туралы әңгімелейді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қозғалысының пайда болуының негізгі себептерімен және сол кезеңдегі қазақ қоғамының жағдайымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның картасын қарап келуді және осы кезең туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 2-сабақ: Ұлт-азаттық күрестегі зиялылардың рөлі және қозғалыстың кезеңдері Мақсаты: Оқушыларды Алаш қозғалысының дамуындағы қазақ зиялыларының рөлімен таныстыру, қозғалыстың негізгі кезеңдері мен ерекшеліктерін анықтауға көмектесу. (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қозғалысының пайда болу себептерін және қазақ қоғамындағы жағдайды еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Ассоциациялар тізбегі». Мұғалім Алаш қозғалысына қатысты бір сөз айтады, ал оқушылар кезекпен осы сөзбен байланысты өздерінде пайда болған ассоциацияларды айтады. (15 минут) Қазақ зиялыларының ұлт-азаттық күрестегі рөлі: Мұғалім Алаш қозғалысының қалыптасуында және дамуында қазақ зиялыларының – Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов және басқа да көрнекті қайраткерлердің – орасан зор рөл атқарғанын түсіндіреді. Олардың білімділігі, көзі ашықтығы, ұлтжандылығы және өз халқының мүддесі үшін күресуге деген ұмтылысы қозғалыстың негізгі қозғаушы күші болғанын атап өтеді. Зиялылардың ұлттық идеяны қалыптастырудағы, білім мен мәдениетті дамытудағы және саяси күреске қатысудағы еңбектерін мысалдармен көрсетеді. Инновациялық әдіс: «Зиялылар галереясы». Мұғалім Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерінің суреттерін көрсетеді және олардың әрқайсысының қозғалысқа қосқан үлесі туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Алаш қозғалысының кезеңдері мен ерекшеліктері: Мұғалім Алаш қозғалысын шартты түрде бірнеше кезеңге бөліп қарастыруға болатынын айтады және әрбір кезеңнің негізгі ерекшеліктерін сипаттайды:
Инновациялық әдіс: «Уақыт сызығы: Алаш қозғалысы». Оқушылар бірлесіп Алаш қозғалысының негізгі оқиғаларын көрсететін уақыт сызығын құрастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қозғалысының дамуындағы қазақ зиялыларының рөлімен және қозғалыстың негізгі кезеңдерімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерінің өмірбаяндары туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады.
|
Тапсырманы орындайды
Оқушылар сұраққа жауап береді, талдайды.
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Түрлі түсті жалаушалар арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Стикерлер арқылы
|
|
|
Сабақтың соңы |
Кері байланыс «Бүгін сабақта....» әдісі арқылы сабақ бойынша кері байланыс жасайды. 1.Бүгін сабақта біле алдым... 2.Менің ойымша, біз үшін маңызды ... 3.Өзімнің бүгінгі жұмысымды сәтті деп есептеймін, өйткені... 4.Мен үшінқиындықтудырған ... |
Кері байланыс жасайды |
Смайликтер арқылы бағалау |
|
Сабақ №3-4
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
СыныпҚатысушыларсаны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш партиясының құрылуы және мақсаты |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш партиясының құрылу себептері мен мақсатын ашу |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Заряд алу» тренингісін өткізеді. Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екіә рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады 2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды. Өткен сабақ бойынша сұрақтар. ҚБ: « Нысан » әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
3-сабақ: Алаш партиясының дүниеге келуі: Құрылу алғышарттары мен мақсаттары Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қозғалысының негізгі кезеңдері мен көрнекті қайраткерлерін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш қозғалысының тұлғаларына арналған сұрақтар». Мұғалім Алаш қозғалысының белгілі қайраткерлерінің есімдерін атайды, ал оқушылар олардың қозғалыстағы рөлі туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Алаш партиясының құрылу алғышарттары: Мұғалім Алаш партиясының құрылуына әкелген нақты алғышарттарды түсіндіреді, бұл ретте алдыңғы сабақта айтылған Алаш қозғалысының пайда болу себептеріне тереңірек тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының құрылуына әкелген оқиғалар тізбегі». Оқушылар Алаш партиясының құрылуына тікелей әсер еткен маңызды оқиғаларды (мысалы, 1905 жылғы Қарқаралы петициясы, 1917 жылғы Ақпан төңкерісі, жалпықазақ съездері) хронологиялық ретпен орналастырады. (15 минут) Алаш партиясының негізгі мақсаттары мен ұлттық мүдде: Мұғалім Алаш партиясының бағдарламасында көрініс тапқан негізгі мақсаттарды түсіндіреді:
Мұғалім «ұлттық мүдде» ұғымын түсіндіреді және Алаш партиясының барлық мақсаттарының қазақ халқының ұлттық мүдделерін қорғауға бағытталғанын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының манифесті». Оқушылар өздерін Алаш партиясының мүшелері ретінде елестетеді және партияның бағдарламасының негізгі бағыттарын қамтитын қысқаша манифест жазады. (10 минут) Демократиялық құндылықтар Алаш партиясының ұстанымында: Мұғалім Алаш партиясының бағдарламасында көрініс тапқан демократиялық құндылықтарға назар аударады:
Мұғалім Алаш зиялыларының Ресейдегі демократиялық қозғалыстармен байланысын және олардың прогрессивті көзқарастарын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Алаш – демократия жаршысы ма?». Оқушылар шағын топтарға бөлініп, Алаш партиясының ұстанған демократиялық құндылықтары туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш партиясының құрылу алғышарттарымен, негізгі мақсаттарымен және ұлттық мүдде мен демократиялық құндылықтарға бағытталған ұстанымымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш партиясының бағдарламасы туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 4-сабақ: Алаш партиясының тарихи маңызы және оның мұрасы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш партиясының негізгі мақсаттары мен ұстанымдарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының символы». Оқушылар Алаш партиясының идеялары мен мақсаттарын бейнелейтін символ немесе эмблема ойлап табады және оны түсіндіреді. (20 минут) Алаш партиясының тарихи маңызы: Мұғалім Алаш партиясының қазақ халқының тарихындағы орасан зор маңызын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаштың тарихтағы орны». Оқушылар Алаш партиясының тарихи маңызы туралы пікірталас ұйымдастырады, әртүрлі көзқарастарды талқылайды. (15 минут) Алаш партиясының мұрасы: Мұғалім Алаш партиясының қызметінің Кеңес өкіметі тарапынан басылғанына және көптеген қайраткерлерінің қуғын-сүргінге ұшырағанына қарамастан, олардың идеялары мен мұрасының бүгінгі күнге дейін сақталғанын түсіндіреді:
Мұғалім бүгінгі тәуелсіз Қазақстанның Алаш зиялыларының арманының бір бөлігі екенін атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – бүгінгі күнде». Оқушылар қазіргі Қазақстанда Алаш идеяларының қандай көріністерін байқауға болатыны туралы мысалдар келтіреді (тіл мәселесі, ұлттық мәдениетті дәріптеу, демократиялық институттардың дамуы). (10 минут) Алаш зиялыларының есімдерін мәңгі есте сақтау: Мұғалім Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерінің есімдерін қайта атайды және олардың еңбектерін құрметпен еске алудың маңыздылығын атап өтеді. Ескерткіштердің, көшелердің, мектептердің олардың есімімен аталуының мағынасын түсіндіреді. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған хат». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінде өмір сүрген адам ретінде елестетеді және Алаш зиялыларына өз алғыстарын немесе тілектерін білдіретін хат жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш партиясының тарихи маңызымен және оның мұрасымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш қозғалысының мұрасы туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Шарлар әдісі
Ж
Смайликпен бағалау
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ 5-6
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алашорда үкіметі: құрылымы мен қызметі |
|
Сабақтың мақсаты |
Алашорда үкіметінің құрылымы мен қызметін таныстыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Заряд алу» тренингісін өткізеді. Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екі рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады 2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды. Өткен сабақ бойынша сұрақтар. ҚБ: «Нысан» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
5-сабақ: Алашорданың қалыптасуы: Құрылу кезеңі мен басқару құрылымы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алашорда үкіметі: ұлттық автономияның іргетасы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш партиясының мақсаттары мен ұстанымдарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш партиясының хронологиясы». Оқушылар Алаш партиясының құрылуына қатысты маңызды даталарды (жалпықазақ съездері, партияның құрылуы, Алашорданың жариялануы) хронологиялық ретпен орналастырады. (15 минут) Алашорда үкіметінің құрылу кезеңі: Мұғалім Алашорда үкіметінің қалай және қандай жағдайда құрылғанын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Алашорданың жариялануына арналған радиохабарлама». Оқушылар өздерін 1917 жылдың куәгерлері ретінде елестетеді және Алашорданың құрылуы туралы радиохабарламаның мәтінін жазады. (15 минут) Алашорда үкіметінің басқару құрылымы және жетекшілері: Мұғалім Алашорда үкіметінің құрылымын сипаттайды:
Инновациялық әдіс: «Алашорда мүшелерінің портреттері». Оқушылар Алашорда үкіметінің жетекшілерінің портреттерін салады және олардың қызметтері туралы қысқаша мәлімет жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алашорда үкіметінің құрылу кезеңімен және басқару құрылымымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алашорда үкіметінің құрамы туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 6-сабақ: Алашорданың қызметі және тарихи миссиясы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алашорда үкіметінің құрылымын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алашорданың басқару схемасы». Оқушылар Алашорда үкіметінің басқару құрылымын көрсететін схема сызады. (15 минут) Алашорда үкіметінің Уақытша үкіметпен және Кеңес өкіметімен қарым-қатынасы: Мұғалім Алашорда үкіметінің Ресейдегі саяси жағдайдың өзгеруіне байланысты Уақытша үкіметпен және кейіннен Кеңес өкіметімен қарым-қатынасының күрделі болғанын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Алашорданың елшілері». Оқушылар өздерін Алашорда үкіметінің өкілдері ретінде елестетеді және Уақытша үкіметпен немесе Кеңес өкіметінің өкілдерімен автономия мәселесі бойынша келіссөздер жүргізеді. (15 минут) Алашорданың тарихи миссиясы: Мұғалім Алашорда үкіметінің қысқа мерзімді қызметіне қарамастан, оның қазақ халқы үшін орасан зор тарихи миссия атқарғанын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алашорданың мұрасы». Оқушылар Алашорда үкіметінің бүгінгі Қазақстан үшін қандай мұра қалдырғаны туралы ойларын білдіреді. (10 минут) Алашорда үкіметінің қызметінің бағасы: Мұғалім Алашорда үкіметінің қызметіне әртүрлі тарихшылардың берген бағаларын келтіреді және оқушылармен бірге оның жетістіктері мен кемшіліктерін талқылайды. Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Алашорда – жетістік пе, әлде сәтсіздік пе?». Оқушылар Алашорда үкіметінің қызметінің тарихи маңызы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алашорда үкіметінің қызметімен және оның тарихи миссиясымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алашорда үкіметінің қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Ш әдісі
Жапырақтр әдісі
Смайликпен бағалау
Бағдаршам әдіс
Смайликпен бағалау
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №7-8
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Әлихан Бөкейхан – ұлт көсемі |
|
Сабақтың мақсаты |
Әлихан Бөкейханның өмірі мен еңбектерін сипаттау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Шаттық шеңбері» тренингісін өткізеді. Оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастырып, жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады. Мақсаты: Сабақ басталар алдында қолданылады. Оқушылар үлкен шеңберге тұрады, кезектесіп тілек айтады. 2. «Идеялар себеті» әдісі арқылы өткен сабақ бойынша негізгі идеяларды стикерге жазып салады.
Бұл әдістің жүргізілуінің басты мақсаты - оқушылар тақырып барысында салыстыру, талдау жұмыстарын жүргізу үшін. ҚБ: «Ағаштар» әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
Түсінікті Түсінгендеймін Түсінбедім |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
7-сабақ: Әлихан Бөкейхан: Өмір жолының басталуы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Әлихан Бөкейхан – ұлт көсемі: Өмір жолының басталуы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алашорда үкіметінің құрылымы мен қызметін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алашордаға арналған бес сұрақ». Оқушылар Алашорда үкіметі туралы бес маңызды сұрақ құрастырады және оларға жауап береді. (15 минут) Әлихан Бөкейханның өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның өмірбаянының негізгі кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейханның өмірбаянына арналған уақыт сызығы». Оқушылар Әлихан Бөкейханның өмірінің маңызды даталары мен оқиғаларын көрсететін уақыт сызығын құрастырады. (15 минут) Әлихан Бөкейханның саяси, ғылыми және публицистикалық қызметінің бастауы: Мұғалім Әлихан Бөкейханның қызметінің әр саласына тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейханның мақалаларынан үзінділерді талдау». Оқушылар Әлихан Бөкейханның мақалаларынан үзінділерді оқып, оның ұлттық идея туралы көзқарастарын анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Әлихан Бөкейханның өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның қызметінің алғашқы қадамдарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Әлихан Бөкейханның Мемлекеттік Думадағы қызметі туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 8-сабақ: Әлихан Бөкейхан – Алаш қозғалысының көшбасшысы және мұрасы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Әлихан Бөкейханның өмірі мен қызметінің бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейхан туралы білгенімнің бәрі». Оқушылар Әлихан Бөкейхан туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады. (20 минут) Әлихан Бөкейханның Алаш қозғалысындағы жетекшілік рөлі: Мұғалім Әлихан Бөкейханның Алаш қозғалысындағы орталық тұлға болғанын және оның жетекшілік рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Әлихан Бөкейханның сөзі». Оқушылардың бірі Әлихан Бөкейханның рөлін сомдап, Алаш қозғалысының мақсаттары мен міндеттері туралы сөз сөйлейді. (15 минут) Әлихан Бөкейханның мұрасының тарихи маңызы: Мұғалім Әлихан Бөкейханның қызметінің қазақ халқы үшін қандай тарихи маңызы бар екенін түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейханға арналған хат» (жалғасы). Оқушылар Әлихан Бөкейханға бүгінгі күннен қарап өз ойларын, алғыстарын білдіретін хат жазады. (10 минут) Әлихан Бөкейханның есімін мәңгі есте сақтау: Мұғалім Әлихан Бөкейханның есімінің Қазақстан тарихында мәңгілікке сақталғанын, оның құрметіне ескерткіштер орнатылғанын, көшелер мен мектептер аталғанын айтады. Инновациялық әдіс: «Әлихан Бөкейхан туралы деректі фильмнен үзінді көрсету». (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Әлихан Бөкейханның Алаш қозғалысындағы жетекшілік рөлімен және оның мұрасының тарихи маңызымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Әлихан Бөкейханның өмірі мен қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Шарлар әдісі
Смайлик әдісі
Жұлдызшалар әдісі
Басбармақ әдісі
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
Кері байланыс. «Нысан» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
Жауабыңызды көшіріп жазыңыз |
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №9-10
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, тілші, реформатор |
|
Сабақтың мақсаты |
Ахмет Байтұрсынұлының ағартушылық қызметін көрсету |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Бұзық телефон» тренингісін өткізеді. Мақсаты: Оқушыларды дұрыс тындауға ынталандырады. Сергиді Өткен тақырып сұрақтары ҚБ: « Мадақтау » әдісі арқылы жұптар бірін-бірі бағалайды. Керемет! Тамаша! Ғажап!
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
9-сабақ: Ахмет Байтұрсынұлы: Өмір жолы және ағартушылық қызметінің бастауы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Ахмет Байтұрсынұлы – ағартушы, тілші, реформатор: Ұлттық білімнің бастауы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Әлихан Бөкейханның өмірі мен Алаш қозғалысындағы рөлін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған тірек сөздер». Мұғалім Әлихан Бөкейханға қатысты бірнеше тірек сөздер (мысалы, Алашорда, төраға, публицист) айтады, ал оқушылар осы сөздердің мағынасын түсіндіреді. (15 минут) Ахмет Байтұрсынұлының өмірінің негізгі кезеңдері: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлының өмір жолына арналған суреттер галереясы». Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының өмірінің әртүрлі кезеңдерін көрсететін суреттерді (балалық шағы, оқу жылдары, мұғалімдік қызметі, саяси қызметі) көрсетеді және әр кезең туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Ахмет Байтұрсынұлының әліпби, грамматика және терминология саласындағы алғашқы еңбектері: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының қазақ тілінің дамуына қосқан алғашқы маңызды үлестеріне тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлының әліпбиі». Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлы жасаған қазақ әліпбиінің үлгісін көрсетеді және оның ерекшеліктерін түсіндіреді. Оқушылар осы әліпбимен өз есімдерін жазып көреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Ахмет Байтұрсынұлының өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның ағартушылық қызметінің бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Ахмет Байтұрсынұлының әліпбиі туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 10-сабақ: Ахмет Байтұрсынұлы – «Қазақ» газетінің жарық жұлдызы және ұлттық идеяның жанашыры Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен ағартушылық қызметінің бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлы туралы бес сұрақ» (жалғасы). Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлының ағартушылық қызметі туралы бес маңызды сұрақ құрастырады және оларға жауап береді. (20 минут) Ахмет Байтұрсынұлының «Қазақ» газетіндегі рөлі: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының 1913 жылы шыға бастаған «Қазақ» газетінің ұлттық сананы оятудағы және Алаш қозғалысының идеяларын таратудағы орасан зор рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Қазақ» газетінің беттері». Мұғалім «Қазақ» газетінің көшірмелерінен үзінділерді көрсетеді (егер мүмкіндік болса) немесе газет туралы ақпарат береді. Оқушылар газеттің мазмұны мен бағытын талқылайды. (15 минут) Ахмет Байтұрсынұлының ұлттық ағартушылық идеялары: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының ұлттық ағартушылық саласындағы негізгі идеяларына тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлының аманаты». Оқушылар өздерін Ахмет Байтұрсынұлының шәкірттері ретінде елестетеді және оның ұлттық ағартушылық идеялары туралы өз ойларын білдіреді. (10 минут) Ахмет Байтұрсынұлының мұрасының тарихи маңызы: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының қазақ халқының рухани және мәдени дамуындағы орасан зор мұрасын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Ахмет Байтұрсынұлына арналған өлең немесе эссе жазу». Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлының еңбегіне арнап өз шығармаларын жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Ахмет Байтұрсынұлының «Қазақ» газетіндегі рөлімен және оның ұлттық ағартушылық идеяларымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Гүлдер әдісі
Көңіл кұй әдісі
Шарлар әдісі
Көбелектер әдісі
|
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс. «Бес саусақ» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
|
Кері байланыс жасайды |
Бес саусақ әдісі |
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ 11-12
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Міржақып Дулатұлы – күрескер, публицист, жазушы |
|
Сабақтың мақсаты |
Міржақып Дулатұлының қоғамдық еңбектерін талдау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Тормоз» тренингісін өткізеді. Шеңберде тұрып, ретімен саналады. Жүргізуші өз санын айтып, санын шапалақтайды, барлығы солай қайталайды. Сосын басқа әріптестің санын айтады, сол кезде сол әріптес әрі қарай жалғастыру керек Мақсаты: Бұл жаттығу арқылы топта ЖАДА қалыптасады, тыңдалым мен зейін дамиды. 2.«Ұшақтағы сұрақтар» әдісі арқылы оқушылар өткенді қайталап, жаңа сабаққа кіріспе жасайды. ҚБ: «Ауа райы» әдісі арқылы жұптар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
11-сабақ: Міржақып Дулатұлы: Өмір жолы және шығармашылықтың бастауы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Міржақып Дулатұлы – күрескер, публицист, жазушы: Ұлттық рухтың жыршысы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Ахмет Байтұрсынұлының өмірі мен ағартушылық қызметін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған синквейн». Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлына арнап синквейн құрастырады, оның қызметінің негізгі аспектілерін көрсетеді. (15 минут) Міржақып Дулатұлының өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Міржақып Дулатұлының өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлының өмір жолына арналған интерактивті плакат». Оқушылар бірлесіп онлайн платформада Міржақып Дулатұлының өмірінің маңызды даталары мен оқиғаларын көрсететін интерактивті плакат жасайды. (15 минут) Міржақып Дулатұлының шығармашылық мұрасының бастауы: Мұғалім Міржақып Дулатұлының әдеби шығармашылығының қалыптасуына назар аударады:
Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлының алғашқы өлеңдерін оқу және талдау». Оқушылар Міржақып Дулатұлының алғашқы өлеңдерінің бірін оқып, ондағы ұлттық идеялар мен сезімдерді талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Міржақып Дулатұлының өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның шығармашылық қызметінің бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Міржақып Дулатұлының алғашқы шығармалары туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 12-сабақ: Міржақып Дулатұлы – «Оян, қазақ!» және Алаш идеясының жалыны Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Міржақып Дулатұлының өмірі мен шығармашылығының бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлы туралы білгенімнің бәрі» (жалғасы). Оқушылар Міржақып Дулатұлы туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады, оның шығармашылығына ерекше назар аударады. (20 минут) Міржақып Дулатұлының «Оян, қазақ!» кітабы: Мұғалім Міржақып Дулатұлының 1909 жылы жарық көрген «Оян, қазақ!» атты өлеңдер жинағының ұлттық сананы оятудағы және Алаш қозғалысының идеяларын таратудағы орасан зор рөлін ашып көрсетеді:
Мұғалім кітаптан үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Оян, қазақ!» кітабына арналған оқушылардың иллюстрациялары». Оқушылар кітаптағы өлеңдердің біріне өздерінің иллюстрацияларын салады және олардың мағынасын түсіндіреді. (15 минут) Міржақып Дулатұлының Алаш идеясы жолындағы күресі: Мұғалім Міржақып Дулатұлының Алаш қозғалысындағы белсенді рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Рөлдік ойын: Міржақып Дулатұлының сөзі» (жалғасы). Оқушылардың бірі Міржақып Дулатұлының рөлін сомдап, Алаш идеясының маңыздылығы туралы сөз сөйлейді. (10 минут) Міржақып Дулатұлының публицистикалық мақалалары мен әсері: Мұғалім Міржақып Дулатұлының «Қазақ» газетінде және басқа да басылымдарда жарияланған публицистикалық мақалаларының маңызына тоқталады. Оның мақалаларындағы әлеуметтік мәселелерді көтеруі, отарлық езгіні әшкерелеуі және халықты бірлікке шақыруының әсерін талқылайды. Инновациялық әдіс: «Міржақып Дулатұлының публицистикасынан үзінділерді талдау». Оқушылар Міржақып Дулатұлының мақалаларынан үзінділерді оқып, ондағы ұлттық идеялар мен көзқарастарды анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Міржақып Дулатұлының «Оян, қазақ!» кітабының және оның Алаш идеясы жолындағы күресінің маңыздылығымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Міржақып Дулатұлының өмірі мен шығармашылығы туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Жұлдызшалар әдісі
Гүлдер әдісі
С
Шарлар әдісі
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы
|
6. Кері байланыс. «3 – 2 – 1» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №13-14
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Жүсіпбек Аймауытов – жазушы және қоғам қайраткері |
|
Сабақтың мақсаты |
Жүсіпбек Аймауытовтың көзқарастары мен еңбектерін бағалау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Аудағы доп » тренингісін өткізеді. Шеңберде тұрып, қолдарындағы допты бір-біріне тілек айта отырып лақтырады. Мақсаты: Бұл жаттығу арқылы топта ЖАДА қалыптасады, тыңдалым мен зейін дамиды. 2. «Шеринг» әдісі арқылы оқушылар суретке байланысты тапсырма орындайды. Мақсаты: Тақырып бойынша ойларын жинақтайды, пікір алмасады. Қолданылуы: Барлығы шеңберде отырады, жүргізуші бастап, кезекпен барлығы тақырып бойынша түйінді ойды қорытындылайды. Идеялар қайталанбау керек
1.Сұрақтар
ҚБ: «Аңдар» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.
Түсінікті Толықтыру керек Түсініксіз
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
13-сабақ: Жүсіпбек Аймауытов: Өмір жолы және әдебиет әлеміне қадам Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Жүсіпбек Аймауытов – жазушы және қоғам қайраткері: Әдебиет пен өнердің жарық жұлдызы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Міржақып Дулатұлының өмірі мен шығармашылығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған үш тірек». Мұғалім Әлихан Бөкейхан мен Ахмет Байтұрсынұлы туралы үш тірек сөз айтады, ал оқушылар олардың қызметінің негізгі бағыттарын түсіндіреді. (15 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың өмір жолына арналған фотоальбом». Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың өмірінің әртүрлі кезеңдерін көрсететін фотосуреттерді (балалық шағы, оқу жылдары, әдеби және қоғамдық қызметі) көрсетеді және әр кезең туралы қысқаша мәлімет береді. (15 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби шығармашылығының бастауы: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың көркем әдебиеттегі алғашқы қадамдарына назар аударады:
Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың алғашқы шығармаларынан үзінділерді оқу және талдау». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың алғашқы өлеңдерінің немесе әңгімелерінің бірінен үзінді оқып, ондағы көркемдік ерекшеліктерді талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның әдеби шығармашылығының бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Жүсіпбек Аймауытовтың алғашқы шығармалары туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 14-сабақ: Жүсіпбек Аймауытов – педагог, психолог және қоғам қайраткері Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен әдеби шығармашылығының бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытов туралы білгенімнің бәрі» (жалғасы). Оқушылар Жүсіпбек Аймауытов туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады, оның әдебиет пен қоғамдағы рөліне ерекше назар аударады. (20 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби шығармашылығының гүлденуі: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби мұрасының байлығы мен алуан түрлілігіне назар аударады:
Мұғалім оқушыларға Жүсіпбек Аймауытовтың шығармаларынан үзінділер оқып береді және олармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың шығармаларына арналған көркем оқу». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың шығармаларынан үзінділерді мәнерлеп оқып береді. (15 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың педагогика және психология саласындағы еңбектері: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың тек қана жазушы емес, сонымен қатар көрнекті педагог және психолог болғанын атап өтеді:
Инновациялық әдіс: «Жүсіпбек Аймауытовтың педагогикалық идеялары». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың педагогикалық көзқарастары туралы қысқаша баяндамалар дайындайды. (10 минут) Жүсіпбек Аймауытовтың Алаш қозғалысына қатысы және қоғамдық ой-пікірлері: Мұғалім Жүсіпбек Аймауытовтың Алаш қозғалысындағы белсенді рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Жүсіпбек Аймауытов – заманауи қоғамға қандай ой тастайды?». Оқушылар Жүсіпбек Аймауытовтың қоғамдық ой-пікірлерінің бүгінгі күн үшін маңыздылығы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Жүсіпбек Аймауытовтың әдеби шығармашылығымен, педагогикалық және психологиялық еңбектерімен, сондай-ақ оның Алаш қозғалысына қатысымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен қызметі туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы
Түрлі түсті жалаушалар арқылы.
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
|
|
Сабақтың соңы |
Кері байланыс. «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы кері байланыс жасайды.
|
Кері байланыс жасайды
|
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №15-16
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Мағжан Жұмабаев – романтик ақын және ұлтшыл ойшыл |
|
Сабақтың мақсаты |
Мағжан Жұмабаевтың шығармашылығын зерделеу |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру « Жасырын тілек » тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Кувертка » әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша топқа бөлініп, сол тақырыптар жайлы не біледі, ортаға салып, талдайды. Сұрақтар
Мақсаты: Идеялар талқыланады, жинақталады Қолданылуы: А-4 парақ екіге бүктелініп, жұпта кезек –кезек идеялар жазылып, ой бөліседі ҚБ: «Бағдаршам» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды. |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
15-сабақ: Мағжан Жұмабаев: Өмір жолы және поэзия әлеміне саяхат Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Мағжан Жұмабаев – романтик ақын және ұлтшыл ойшыл: Поэзиямен өрілген өмір». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен шығармашылығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған кроссворд». Оқушылар Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы және Жүсіпбек Аймауытовтың өмірі мен қызметіне қатысты сөздерді табу арқылы кроссворд шешеді. (15 минут) Мағжан Жұмабаевтың өмірбаянының негізгі кезеңдері: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың өмірбаянының маңызды кезеңдерімен таныстырады:
Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевтың өмір жолына арналған фото-видео коллаж». Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың өмірінің әртүрлі кезеңдерін көрсететін фотосуреттер мен қысқаша бейнеүзінділерден коллаж көрсетеді. (15 минут) Мағжан Жұмабаевтың поэзиясының бастауы: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың поэтикалық әлеміне алғашқы қадамдарына назар аударады:
Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдерін оқу және талдау». Оқушылар Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдерінің бірін оқып, ондағы романтикалық сарын мен ұлттық сезімдерді талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Мағжан Жұмабаевтың өмірбаянының бастапқы кезеңдерімен және оның поэзиялық шығармашылығының бастауымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдері туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 16-сабақ: Мағжан Жұмабаев – ұлттық рухтың жыршысы және ойшыл тұлға Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен поэзиясының бастауын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаев туралы білгенімнің бәрі» (жалғасы). Оқушылар Мағжан Жұмабаев туралы білетін барлық мәліметтерді ортаға салады, оның поэзиясы мен қоғамдық көзқарастарына ерекше назар аударады. (20 минут) Мағжан Жұмабаев поэзиясындағы романтизм мен ұлттық рух: Мұғалім Мағжан Жұмабаев поэзиясының негізгі ерекшеліктеріне тоқталады:
Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерінен үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерін мәнерлеп оқу». Оқушылар Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерін мәнерлеп оқып береді, ондағы романтикалық пафос пен ұлттық рухты жеткізуге тырысады. (15 минут) Мағжан Жұмабаевтың «Мен жастарға сенемін» өлеңі: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың ең танымал және маңызды өлеңдерінің бірі – «Мен жастарға сенемін» өлеңіне ерекше тоқталады. Өлеңнің жазылу тарихын, идеялық мазмұнын, жастарға деген үлкен үмітін және сенімін түсіндіреді. Оқушылармен бірге өлеңді талдайды. Инновациялық әдіс: «Мен жастарға сенемін» өлеңіне арналған пікірталас: Бүгінгі жастар қандай?». Оқушылар өлеңдегі жастардың бейнесін бүгінгі жастармен салыстырады және өз ойларын білдіреді. (10 минут) Мағжан Жұмабаев – ХХ ғасырдағы қазақ ойының символы: Мұғалім Мағжан Жұмабаевтың тек қана көрнекті ақын емес, сонымен қатар ХХ ғасырдағы қазақ ойының символы болғанын атап өтеді. Оның шығармашылығындағы терең философиялық ойлар, ұлттық мүддеге адалдығы және азаттық идеяларын жырлауы оны қазақ халқының рухани көшбасшыларының біріне айналдырды. Инновациялық әдіс: «Мағжан Жұмабаевқа арналған эссе жазу: Менің түсінігімдегі ақын». Оқушылар Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы өз ойларын білдіретін эссе жазады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Мағжан Жұмабаевтың романтик ақын және ұлтшыл ойшыл ретіндегі қызметімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы эссе жазуды аяқтауды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы,
Түрлі түсті жалаушалар арқылы,
«Бес саусақ» әдісі арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
Түрлі-түсті шарлар арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
Сабағымызды қорытындылайық Сабақ барысында қандай жаңалықтар аштың? Қызыл, жасыл, сары қарындаштарды дайында. Жұмысыңызды бағалаңыз. Кім сабақта мінсіз жұмыс істедім, бәрін түсіндім деп есептесе, басқасына түсіндіре алады – жасыл түсті. – Кім жақсы жұмыс істеді, бәрін түсінді деп санайды – сары. - Жақсы, егер күмәніңіз болса немесе сізге кеңес керек болса - қызыл. Жұмысыңызүшінрахмет. |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №17-18
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш зиялылары және баспасөз |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш баспасөзі мен насихаттық қызметін талдау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Досымның тілегі» тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Кластер» әдісі арқылы оқушылар берілген сөздер бойынша сөйлем құрап мәлімет айтады. Мақсаты:Тақырыптардың байланыстары туралы сұрақтар құрастырып, оларға жауап іздейді, идеяларды жинақтайды. Қолданылуы: Тұжырымды ойларын қарталарға түсіріп, топтық жұмыс қорғалады (постер) ҚБ: «Ағаштар» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
17-сабақ: Алаш идеясының жаршылары: «Қазақ» және «Сарыарқа» басылымдары Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш зиялылары және баспасөз: Ұлттық идеяның трибунасы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған ассоциациялар». Мұғалім Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы және Міржақып Дулатұлының есімдерін атайды, ал оқушылар олардың баспасөзбен байланысын сипаттайтын сөздерді айтады. (15 минут) Баспасөздің Алаш қозғалысындағы рөлі: Мұғалім ХХ ғасырдың басындағы қазақ баспасөзінің ұлттық сананы оятудағы, Алаш қозғалысының идеяларын таратудағы және халықты біріктірудегі орасан зор рөлін түсіндіреді. Алаш зиялыларының баспасөзді өздерінің күресінің маңызды құралы ретінде пайдаланғанын атап өтеді. (15 минут) «Қазақ» газеті – ұлттық рухтың айнасы: Мұғалім Ахмет Байтұрсынұлының басшылығымен 1913-1918 жылдары шыққан «Қазақ» газетіне ерекше тоқталады:
Мұғалім «Қазақ» газетінен үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Қазақ» газетінің виртуалды беттері». Мұғалім ғаламтордан «Қазақ» газетінің сақталған нөмірлерінің беттерін көрсетеді және оқушылармен бірге мақалалардың тақырыптарын, негізгі идеяларын талдайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта «Қазақ» газетінің Алаш қозғалысындағы рөлімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Қазақ» газеті туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 18-сабақ: Алаш идеясының басқа жаршылары: «Сарыарқа», «Абай», «Бірлік туы» Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған «Қазақ» газетінің рөлін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Қазақ» газетіне арналған бес сұрақ». Оқушылар «Қазақ» газеті туралы бес маңызды сұрақ құрастырады және оларға жауап береді. (15 минут) «Сарыарқа» газеті: Мұғалім 1917-1919 жылдары Семейде шыққан «Сарыарқа» газеті туралы мәлімет береді:
Инновациялық әдіс: «Сарыарқа» газетінен үзінділерді іздеу және талдау (егер мүмкіндік болса). (15 минут) «Абай» журналы және «Бірлік туы» газеті: Мұғалім басқа да маңызды басылымдарға тоқталады:
Мұғалім бұл басылымдардың Алаш идеяларын насихаттаудағы және халықпен байланыс орнатудағы маңызын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының таралу картасы». Оқушылар аталған басылымдардың шыққан жерлерін картаға белгілеп, Алаш идеяларының географиялық таралуын көрнекі түрде көрсетеді. (10 минут) Баспасөздегі публицистикалық материалдарға шолу: Мұғалім Алаш зиялыларының газеттер мен журналдарда жарияланған публицистикалық мақалаларының негізгі тақырыптарына шолу жасайды: отарлық саясатты сынау, әлеуметтік әділетсіздікті әшкерелеу, білім мен мәдениетке шақыру, ұлттық бірлікке үндеу. Инновациялық әдіс: «Публицистикалық пікірталас». Оқушылар Алаш зиялыларының публицистикалық мақалаларында көтерілген бір мәселені талқылайды және оның бүгінгі күн үшін маңыздылығын анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш идеяларын насихаттауда маңызды рөл атқарған басқа да басылымдармен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде аталған басылымдар туралы қосымша ақпарат іздеуді және олардың мақалаларынан үзінділер оқып келуді ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы, Түрлі түсті жалаушалар арқылы
«Бес саусақ» әдісі арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
- Сабағымыз аяқталды. Кім қызықты және оңай болды, шеңберге тұрып, қолдарын ұстайды. - Кімді қызықтырды, бірақ тапсырмаларды орындау кезінде сіз қиындықтарға тап болдыңыз, қолыңызды жағыңызға қойып, қойыңыз. -Жарайсыңдар балалар! Сіз бүгін көп еңбек еттіңіз. Жұмысыңыз үшін рахмет! «Екі жұлдыз, бір тілек» ойыны
|
Кері байланыс жасайды |
Шапалақ
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №19-20
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаштың білім және ғылым саласына қосқан үлесі |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаштың білім мен ғылымға қосқан үлесін анықтау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру « Көңілді күн » тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Қар кесегі» әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша білгендерін ортаға салады. Мақсаты: Оқушылардың айтылым, жазылым, тындалым дағдылары қалыптасады. Ынтымақтастық қарым-қатынас түзеді. Қолданылуы: Әрбір топ окушылары басқа топтарға бағыттап параққа сұрақ жазып лақтырады. Сұрақтармен кезек-кезек алмасады.
ҚБ: «Смайликтер» әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
19-сабақ: Алаш – ұлттық білімнің бастауы: Оқу-ағарту және мектеп ісі Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаштың білім және ғылым саласына қосқан үлесі – ұлттық зияткерлік қазына». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялылары және баспасөздің ұлттық идеяны таратудағы рөлін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының эстафетасы». Оқушылар кезекпен Алаш қозғалысының негізгі идеяларын атайды, олардың ішінде білім мен ғылымның маңыздылығына ерекше назар аударады. (15 минут) Алаш зиялыларының оқу-ағарту саласындағы қызметі: Мұғалім Алаш зиялыларының қазақ халқының білім деңгейін көтеруге және оқу-ағарту ісін дамытуға қосқан өлшеусіз үлесін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш мектептерінің жобасы». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің педагогтары ретінде елестетеді және сол кездегі қазақ мектептерінің қандай болу керектігі туралы өз жобаларын ұсынады. (15 минут) Алаш зиялыларының педагогикалық идеялары: Мұғалім Алаш зиялыларының білім беруге қатысты прогрессивті идеяларына тоқталады:
Инновациялық әдіс: «Алаш педагогикасынан үзінділерді талдау». Оқушылар Ахмет Байтұрсынұлының немесе басқа да Алаш зиялыларының педагогикалық еңбектерінен үзінділерді оқып, олардың идеяларының бүгінгі күн үшін маңыздылығын талқылайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының оқу-ағарту саласындағы қызметімен және педагогикалық идеяларымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш дәуіріндегі білім беру жүйесі туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 20-сабақ: Алаш – ғылымның алғашқы қарлығаштары: Ұлттық ғылымның қалыптасуы Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының білім беру саласындағы еңбегін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялылары – педагогтар». Оқушылар Алаш қозғалысының көрнекті педагогтары туралы қысқаша баяндамалар дайындайды. (20 минут) Ұлттық білім беру жүйесінің негізі: Мұғалім Алаш зиялыларының қазақ халқының ұлттық білім беру жүйесінің негізін қалаудағы рөлін ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Ұлттық білім берудің моделін құру». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің білім беру реформаторлары ретінде елестетеді және сол кездегі қазақ қоғамының қажеттіліктерін ескере отырып ұлттық білім берудің өз модельдерін ұсынады. (15 минут) Алаш зиялыларының ғылым саласындағы алғашқы қадамдары: Мұғалім Алаш зиялыларының тек қана ағартушылар емес, сонымен қатар ғылымның дамуына алғашқы қадамдар жасаған тұлғалар болғанын атап өтеді:
Мұғалім Алаш зиялыларының ғылыми еңбектерінің маңыздылығын мысалдармен көрсетеді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялылары – ғалымдар». Оқушылар Алаш қозғалысының көрнекті ғалымдары туралы қысқаша баяндамалар дайындайды және олардың ғылымға қосқан үлесін сипаттайды. (10 минут) Алаш идеяларының қазіргі Қазақстандағы білім мен ғылымға әсері: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық білім беру мен ғылымды дамытуға қатысты идеяларының бүгінгі Қазақстандағы білім беру жүйесінің қалыптасуына және ғылымның дамуына тигізген әсерін талқылайды. Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаш мұрасы және заманауи білім». Оқушылар Алаш зиялыларының білім беруге қатысты идеяларының бүгінгі күн үшін маңыздылығы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының білім және ғылым саласына қосқан үлесімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш зиялыларының ғылыми еңбектері туралы эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
Табыс ағашы арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы 5 мин |
- Сабағымыз аяқталды. Кім қызықты және оңай болды, шеңберге тұрып, қолдарын ұстайды. - Кімді қызықтырды, бірақ тапсырмаларды орындау кезінде сіз қиындықтарға тап болдыңыз, қолыңызды жағыңызға қойып, қойыңыз. -Жарайсыңдар балалар! Сіз бүгін көп еңбек еттіңіз. Жұмысыңызүшінрахмет! |
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №21-22
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш зиялылары және ұлттық тәлім-тәрбие |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге көзқарасын таныстыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Күннің нұры» тренингісін өткізеді. Мақсаты: Ынтымақтастық орта орнату. 2. «Ыстық орындық» әдісі арқылы оқушылар Мөңке би туралы білгендерін ортаға салады. Мақсаты: Оқушылардың сұрақ қою дағдысы қалыптасады және сұрақ қою арқылы өзара ашық пікірлеседі. Қолданылуы: Сыныптағы кез-келген оқушыны «Ыстық орындыққа» отыруға шақырады. Ең маңыздысы – өз еркімен шығу.Оқушы ортада тұрған үстелге отырып тапсырма бойынша қойылған сұрақтарына жауап береді. Берілген тапсырмаға байланысты қойылған сұрақтарға жылдам жауап беру қажеттігін мұғалім түсіндіреді. Сұраққа жауап бере алмаған жағдайда «күйді» деп ескерту беріледі. Осылайша бес немесе алты оқушы «Ыстық орындыққа» отыру арқылы үй жұмысын немесе жаңа сабақты қорытындылауға бойынша сұрақтарға жауап береді. 2-ші нұсқа бойынша «Ыстық орындыққа» отырған оқушы сұрақтар қоя алады. ҚБ: « Смайлик » әдісі арқылы топтар бірін бірі бағалайды. |
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
21-сабақ: Ұлтқа қызмет ету – тәрбиенің өзегі: Алаш зиялыларының көзқарасы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш зиялылары және ұлттық тәлім-тәрбие – ұлтқа қызмет ету жолында». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының білім және ғылым саласына қосқан үлесін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларына арналған мақал-мәтелдер». Оқушылар Алаш зиялыларының өмірі мен қызметіне қатысты мақал-мәтелдер немесе нақыл сөздер еске түсіреді немесе құрастырады. (15 минут) Ұлтқа қызмет ету – тәрбиенің негізі: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық тәлім-тәрбиеге қатысты көзқарастарының өзегі – ұлтқа қызмет ету идеясы болғанын түсіндіреді. Олар жас ұрпақты өз халқының тарихын, мәдениетін, тілін терең білетін, ұлттық мүдделерді жоғары қоятын және оған қызмет етуге дайын азаматтар етіп тәрбиелеуді мақсат етті. Бұл идеяның Алаш қозғалысының барлық саласындағы қызметіне негіз болғанын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Ұлтқа қызмет ету – менің түсінігімде». Оқушылар өздерінің түсінігі бойынша «ұлтқа қызмет ету» деген не және оны қалай жүзеге асыруға болатыны туралы ойларын білдіреді. (15 минут) Тәрбиенің ұлттық сипаты туралы көзқарастар: Мұғалім Алаш зиялыларының тәрбиенің ұлттық сипаты болуы керектігі туралы көзқарастарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Ұлттық тәрбие элементтері». Оқушылар қазақтың ұлттық ойындарының, әндерінің, билерінің, қолөнерінің тәрбиелік мәні туралы мысалдар келтіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының ұлтқа қызмет ету идеясы және тәрбиенің ұлттық сипаты туралы көзқарастарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде қазақтың ұлттық тәрбиесінің элементтері туралы қосымша ақпарат іздеуді ұсынады. 22-сабақ: Ұлттық тәрбие – отбасынан бастау алады: Мектеп, отбасы және қоғамның рөлі Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының ұлттық тәрбие туралы көзқарастарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге арналған нақыл сөздері». Оқушылар Алаш зиялыларының ұлттық тәрбие туралы айтқан нақыл сөздерін тауып, олардың мағынасын түсіндіреді. (20 минут) Мектептегі тәрбие: Мұғалім Алаш зиялыларының мектептегі тәрбиеге қосқан үлесін және олардың мектепті қандай болуы керектігі туралы көзқарастарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш мектебінің үлгісін жасау». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің педагогтары ретінде елестетеді және сол кездегі қазақ мектебінің оқу бағдарламасы қандай болу керектігі туралы өз жобаларын ұсынады. (15 минут) Отбасы мен қоғамның рөлі: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиедегі отбасы мен қоғамның рөліне қосқан маңызын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Менің отбасымның ұлттық дәстүрлері». Оқушылар өз отбасыларында сақталған ұлттық дәстүрлер туралы әңгімелейді. (10 минут) Алаш тәрбиесінің бүгінгі мәні: Мұғалім Алаш зиялыларының ұлттық тәлім-тәрбиеге қатысты идеяларының бүгінгі тәуелсіз Қазақстан үшін де маңыздылығын атап өтеді:
Инновациялық әдіс: «Бүгінгі жастар – Алаш мұрагерлері». Оқушылар бүгінгі жастардың қандай қасиеттері Алаш зиялыларының арманына сәйкес келетіні туралы ойларын білдіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының ұлттық тәрбиеге қатысты көзқарастарымен және мектеп, отбасы, қоғамның рөлімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Ұлттық тәрбие – болашақтың кепілі» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
Стикерлер арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жеттіңіз бе? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? Сабақта өз жұмысыңызды бағалаңыз -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.
|
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №23-24
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастары |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарын көрсету |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. - Күн ұзақ көтерілді, Біздің терезеге қарады. Бұл бізді сабаққа асығады Қазір қызықты сабақ Сабақбасталады Олболашақтапайдалануүшінжігіттергебарады. Барлығынтүсінугетырысыңыз Білуқызық -Балалар, күнімізгекүлейік, бір-бірімізгекүлейік, ал ендібарлығынакүлімсіреп, жұмыстарыңызғасәттіліктілеймін.
|
Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту
|
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
23-сабақ: Алаш және құқықтық сана: Заң мен әділет туралы ойлар Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастары – заң мен әділет жолында». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының ұлттық тәлім-тәрбиеге қатысты көзқарастарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – бүгінгі күндегі көрінісі» (жалғасы). Оқушылар Алаш идеяларының қазіргі Қазақстандағы білім беру, мәдениет және ұлттық құндылықтар саласындағы көріністеріне тағы да мысалдар келтіреді. (15 минут) Алаш қайраткерлерінің заң туралы ойлары: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарының қалыптасуына әсер еткен факторларды түсіндіреді: Ресей империясының құқықтық жүйесі, отарлық басқарудың әділетсіздігі, қазақ халқының құқықтарының шектелуі. Алаш зиялыларының заңға деген көзқарастарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш заңгерлері». Оқушылар өздерін Алаш дәуірінің заңгерлері ретінде елестетеді және қазақ халқының құқықтарын қорғауға бағытталған заң жобаларының үлгілерін ұсынады. (15 минут) Әділет және билік туралы ойлар: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің әділеттілік пен билікке деген көзқарастарын талдайды:
Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Әділеттілік – Алаш идеясының өзегі ме?». Оқушылар Алаш қайраткерлерінің әділеттілік туралы көзқарастарын талқылайды және оның бүгінгі қоғам үшін маңыздылығын анықтайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қайраткерлерінің заң және әділет туралы көзқарастарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш қозғалысының бағдарламасындағы құқықтық мәселелерге қатысты бөлімдерді қарап келуді ұсынады. 24-сабақ: Алаш және құқықтық мемлекет: Конституциялық құрылым идеялары Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қайраткерлерінің заң және әділет туралы ойларын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш заңгерлерінің портфолиосы». Оқушылар Алаш қозғалысының құқықтық мәселелермен айналысқан көрнекті қайраткерлері туралы қысқаша мәліметтер мен олардың фотосуреттерін жинайды. (20 минут) Конституциялық құрылым идеялары: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің Қазақ автономиясының болашақ конституциялық құрылымы туралы ұстанымдарын ашып көрсетеді:
Инновациялық әдіс: «Алаш конституциясының жобасы». Оқушылар өздерін Алашорда үкіметінің конституциялық комиссиясының мүшелері ретінде елестетеді және Қазақ автономиясының конституциясының негізгі баптарының жобасын ұсынады. (15 минут) Құқықтық мемлекет туралы ұстанымдары: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің құқықтық мемлекет туралы түсініктерін талдайды:
Инновациялық әдіс: «Пікірталас: Құқықтық мемлекет – Алаш арманы ма?». Оқушылар Алаш қайраткерлерінің құқықтық мемлекет туралы көзқарастарын талқылайды және оның бүгінгі Қазақстан үшін маңыздылығын анықтайды. (10 минут) Қоғам және билік арасындағы қатынас: Мұғалім Алаш қайраткерлерінің қоғам мен билік арасындағы дұрыс қатынас қандай болу керектігі туралы ойларын қарастырады:
Инновациялық әдіс: «Қоғам мен билікке арналған ұсыныстар». Оқушылар бүгінгі Қазақстандағы қоғам мен билік арасындағы қатынасты жақсарту бойынша өз ұсыныстарын білдіреді, Алаш қайраткерлерінің идеяларын ескере отырып. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарымен және конституциялық құрылым туралы идеяларымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Алаш – құқықтық мемлекеттің бастауы» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
|
Стикерлер арқылы,
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
|
- Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жете алдыңыз ба, қалай ойлайсыз? -Қалайша? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? - Тақтадағы постерімізді гүлдерімізбен безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №25-26
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш идеясы және қазіргі Қазақстан |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш идеясының бүгінгі қоғамдағы мәнін түсіндіру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. - Күн ұзақ көтерілді, Біздің терезеге қарады. Бұл бізді сабаққа асығады Қазір қызықты сабақ Сабақбасталады Олболашақтапайдалануүшінжігіттергебарады. Барлығынтүсінугетырысыңыз Білуқызық -Балалар, күнімізгекүлейік, бір-бірімізгекүлейік, ал ендібарлығынакүлімсіреп, жұмыстарыңызғасәттіліктілеймін.
|
Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту Өлеңоқу. Сабақтабір-бірінесәттіліктілейді |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
25-сабақ: Алаш идеясының жаңғыруы: Сабақтастық пен үндестік Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш идеясы және қазіргі Қазақстан – ұлттық мұраның жаңа өмірі». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш қайраткерлерінің құқықтық көзқарастарын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларына арналған бес жол өлең (синквейн)». Оқушылар «Алаш» сөзіне немесе Алаш идеясының бір аспектісіне арнап синквейн құрастырады. (15 минут) Алаш идеясының сабақтастығы: Мұғалім Алаш идеясының ХХ ғасырдың басында пайда болғанымен, оның өзектілігі мен маңыздылығы бүгінгі күнге дейін сақталғанын түсіндіреді. Алаш зиялыларының ұлттық бірегейлікті сақтау, тілді дамыту, білім беруді жақсарту және құқықтық мемлекет құруға ұмтылысы қазіргі Қазақстанның дамуымен үндес екенін атап өтеді. Тәуелсіздікке қол жеткізу, ұлттық мәдениетті жаңғырту, демократиялық институттарды нығайту – бұл процестердің барлығы Алаш идеясының сабақтастығын көрсетеді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеясының эстафетасы: Уақыттан уақытқа». Оқушылар Алаш идеясының әрбір аспектісінің (тіл, білім, тәуелсіздік, құқық) уақыт өте келе қалай дамып, жалғасын тапқанын көрсететін тізбек құрастырады. (15 минут) Қазіргі реформалар мен Алаш мұрасының үндестігі: Мұғалім қазіргі Қазақстанда жүргізіліп жатқан реформалардың (саяси, экономикалық, әлеуметтік) Алаш мұрасымен қаншалықты үндес екенін талдайды. Мысалы, тіл саясатындағы өзгерістер, білім беруді дамыту бағдарламалары, демократиялық институттарды нығайтуға бағытталған қадамдар, ұлттық мәдениетті қолдау шаралары. Оқушылармен бірге осы үндестіктің нақты мысалдарын іздейді. Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаш және Жаңа Қазақстан». Оқушылар қазіргі Қазақстанның дамуындағы Алаш идеясының рөлі туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш идеясының сабақтастығымен және қазіргі реформалармен үндестігімен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде қазіргі Қазақстанның дамуындағы Алаш мұрасының көріністері туралы эссе жазуды ұсынады. 26-сабақ: Алаш – тәуелсіздіктің бастауы: Жаңа Қазақстандағы рөлі Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш идеясының сабақтастығын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының плакаты». Оқушылар Алаш идеясының негізгі аспектілерін бейнелейтін плакаттар жасайды, олардың қазіргі Қазақстан үшін маңыздылығын көрсетеді. (20 минут) Тәуелсіздік пен ұлттық идея: Мұғалім Алаш идеясының Қазақстанның тәуелсіздікке жету жолындағы маңызды рөлін ашып көрсетеді. Алаш зиялыларының ұлттық автономия туралы арманы ақырында тәуелсіз мемлекет құруға ұласты. Қазіргі Қазақстанның ұлттық идеясы Алаш идеясының негіздеріне сүйенеді: ұлттық бірлік, тіл мен мәдениетті дамыту, демократиялық құндылықтарды ұстану. Инновациялық әдіс: «Тәуелсіздікке арналған эссе: Алаштың үлесі». Оқушылар Қазақстанның тәуелсіздігі үшін күресте Алаш зиялыларының қосқан үлесі туралы эссе жазады. (15 минут) Жаңа Қазақстандағы Алаштың рөлі: Мұғалім бүгінгі Қазақстанда Алаш идеясының қандай рөл атқаратынын талдайды:
Инновациялық әдіс: «Алаш идеялары – болашаққа бағдар». Оқушылар Алаш идеяларының болашақ Қазақстаны үшін қандай маңызы болуы мүмкін екендігі туралы өз ойларын білдіреді. (10 минут) Алаш зиялыларының есімін мәңгі есте сақтау – ұрпақтар сабақтастығы: Мұғалім Алаш зиялыларының есімдерін ұлықтаудың, олардың мұрасын зерттеудің және насихаттаудың маңыздылығын атап өтеді. Бұл ұрпақтар арасындағы байланысты нығайтуға және ұлттық тарихты тереңірек түсінуге көмектеседі. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған виртуалды ескерткіш». Оқушылар онлайн платформада Алаш зиялыларына арналған виртуалды ескерткіш жасайды, оған олар туралы мәліметтерді, фотосуреттерді және өз пікірлерін орналастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш идеясының қазіргі Қазақстан үшін маңызымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Алаш идеясы – тәуелсіз Қазақстанның рухани тірегі» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
|
Стикерлер арқылы Түрлі түсті жалаушалар арқылы.
«Табыс ағашы» әдісі арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың соңы |
- Алдымызға қандай мақсаттар қойдық? – Алға қойған мақсаттарыңызға жете алдыңыз ба, қалай ойлайсыз? -Қалайша? - Сабақта нені жақсы орындадың? -Тағы немен айналысу керек? -Тақтада шарларымызбен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №27-28
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш мұрасын дәріптеу жолдары |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш мұрасын дәріптеудің жолдарын қарастыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. |
Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
27-сабақ: Алаш мұрасы – ұрпақтан ұрпаққа: Оқу үдерісіндегі қолданысы және БАҚ-тағы көрінісі Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш мұрасын дәріптеу жолдары – тарихтың жаңғыруы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш идеясының қазіргі Қазақстан үшін маңызын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларына арналған сөзжұмбақ». Оқушылар Алаш қозғалысының негізгі идеялары мен қайраткерлеріне қатысты сөздерді табу арқылы сөзжұмбақ шешеді. (15 минут) Алаш мұрасының оқу үдерісіндегі қолданысы: Мұғалім Алаш мұрасының мектептегі оқу процесінде қалай дәріптелуі мүмкін екенін талдайды:
Инновациялық әдіс: «Менің Алашым – менің жобам». Оқушылар Алаш мұрасының бір аспектісін терең зерттеуге бағытталған жобалық жұмыстардың тақырыптарын ұсынады. (15 минут) Алаш мұрасының БАҚ-тағы көрінісі: Мұғалім Алаш мұрасының қазіргі Қазақстанның бұқаралық ақпарат құралдарында қалай көрініс табатынын талдайды:
Оқушылармен бірге Алаш мұрасына арналған БАҚ материалдарының мысалдарын іздейді және талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алаш медиа-жобасы». Оқушылар өздері Алаш мұрасына арналған қысқа метражды фильмдер, подкасттар немесе әлеуметтік желілерге арналған контент жасайды. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш мұрасын дәріптеудің оқу үдерісіндегі және БАҚ-тағы жолдарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш мұрасына арналған БАҚ материалдарының мысалдарын тауып келуді ұсынады. 28-сабақ: Алаш мұрасы – өнер мен болашақ: Көркем өнер, әдебиет және заманауи жобалар Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш мұрасының БАҚ-тағы көрінісін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш медиа-көрмесі». Оқушылар үйден тапқан Алаш мұрасына арналған БАҚ материалдарын көрмеге қояды және олармен бөліседі. (15 минут) Алаш мұрасының көркем өнер мен әдебиеттегі көрінісі: Мұғалім Алаш идеяларының қазіргі қазақстандық көркем өнер мен әдебиетте қалай көрініс табатынын талдайды:
Оқушылармен бірге осы салалардағы Алаш мұрасына арналған туындылардың мысалдарын қарастырады. Инновациялық әдіс: «Алаш рухындағы шығармашылық». Оқушылар Алаш идеяларына арнап өздері өлең, әңгіме, сурет немесе музыкалық шығарма жасайды. (15 минут) Алаш мұрасын мектеп пен ЖОО-да насихаттау тәсілдері және заманауи форматтағы жобалар: Мұғалім Алаш мұрасын мектептер мен жоғары оқу орындарында насихаттаудың әртүрлі жолдарына тоқталады:
Оқушылармен бірге Алаш мұрасын дәріптеудің заманауи жобаларының идеяларын талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасына арналған заманауи жоба». Оқушылар топтарға бөлініп, Алаш мұрасын дәріптеуге бағытталған заманауи жобаның концепциясын ұсынады (мысалы, мобильді қосымша, веб-сайт, подкаст). (10 минут) Алаш мұрасының бүгінгі қазақстандық қоғам үшін маңызын талқылау: Мұғалім оқушылармен бірге Алаш мұрасының қазіргі Қазақстан қоғамы үшін қандай маңызы бар екенін талқылайды: ұлттық бірегейлікті сақтау, патриотизмді нығайту, демократиялық құндылықтарды дамыту, рухани мұраны құрметтеу. Инновациялық әдіс: «Дөңгелек үстел: Алаш мұрасы – болашаққа жол сілтеуші». Оқушылар Алаш мұрасының қазіргі және болашақ Қазақстаны үшін маңызы туралы пікірталас ұйымдастырады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш мұрасын дәріптеудің әртүрлі жолдарымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш мұрасын дәріптеуге бағытталған өздерінің бір жобасының идеясын жазып келуді ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Стикерлер
арқылы
«Бес саусақ» арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
|
|
Сабақ соңы |
-Тақтада шарларымызбен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын. |
Кері байланыс жасайды |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №29-30
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры |
|
Сабақтың мақсаты |
Алаш зиялыларының репрессия кезіндегі тағдырын сипаттау |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс-әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас - Балалар, дұрыс, әдемі отырыңдар. -Бір-біріңе қараңдар. - Күл. - Артыңызға бұрылып, күліңіз. - Көңіл-күйіңіз жақсы ма? Керемет. Күлімсіреу мен жақсы көңіл-күй сабақта көмекшілеріңіз болсын. - Күн ұзақ көтерілді, Біздің терезеге қарады. Бұл бізді сабаққа асығады Қазір қызықты сабақ Сабақбасталады Олболашақтапайдалануүшінжігіттергебарады. Барлығынтүсінугетырысыңыз Білуқызық -Балалар, күнімізгекүлейік, бір-бірімізгекүлейік, ал ендібарлығынакүлімсіреп, жұмыстарыңызғасәттіліктілеймін.
|
Жаттығудыорындап, бір-бірінежақсылық, жылытілектерайту Өлеңоқу. Сабақтабір-бірінесәттіліктілейді |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
29-сабақ: Қызыл террор құрбандары: Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырауы Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры – ұлт қаймағына жасалған қастандық». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш мұрасын дәріптеу жолдары туралы білімдерін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – менің қаламмен». Оқушылар Алаш мұрасының маңыздылығы туралы қысқаша эссе жазады. (15 минут) Саяси қуғын-сүргіннің себептері: Мұғалім Кеңес өкіметінің орнауымен Алаш зиялыларының неліктен саяси қуғын-сүргінге ұшырағанын түсіндіреді:
Инновациялық әдіс: «Қуғын-сүргін хронологиясы». Оқушылар Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырау кезеңдерін көрсететін уақыт сызығын құрастырады. (15 минут) Қамау, айдау, ату жазасы: Мұғалім Алаш зиялыларының қуғын-сүргін кезінде бастан кешкен ауыр тағдыры туралы айтады:
Мұғалім қуғын-сүргін құрбандарының есімдерін атайды және олардың ерліктерін еске алады. Инновациялық әдіс: «Қуғын-сүргін құрбандарына арналған мемориал». Оқушылар өздерін қуғын-сүргін құрбандарына арналған виртуалды мемориалдың құрушылары ретінде елестетеді және оның дизайнын, мазмұнын ұсынады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырау себептерімен және олардың бастан кешкен ауыр тағдырымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде қуғын-сүргін құрбандары туралы естеліктер немесе деректі материалдар іздеуді ұсынады. 30-сабақ: Рухани мұраның қайта оралуы және Алаш идеясының өміршеңдігі Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының қуғын-сүргін кезеңін еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Қайғылы жылдар шежіресі». Оқушылар Алаш зиялыларының қуғын-сүргінге ұшырау хронологиясын толықтырады. (20 минут) Жазықсыз жаза құрбандары: Мұғалім Алаш зиялыларының Кеңес өкіметі тарапынан жазықсыз жазаға тартылғанын, оларға тағылған айыптардың негізсіз болғанын түсіндіреді. Олардың тек қана өз халқының мүддесін қорғағаны үшін қуғындалғанын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш арыстарына арналған хат». Оқушылар Алаш зиялыларына өздерінің ақталуына және есімдерінің қайта оралуына қатысты сезімдерін білдіретін хат жазады. (15 минут) Рухани мұраның қайта оралуы: Мұғалім Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін Алаш зиялыларының есімдерінің ақталып, олардың рухани мұрасының халыққа қайта оралғанын түсіндіреді. Олардың еңбектерінің қайта басылып шығарылуы, оларға арналған ескерткіштердің орнатылуы, олардың есімдерімен көшелер мен мектептердің аталуы – бұл рухани мұраның қайта жаңғыруының айқын көрінісі. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасының іздері». Оқушылар өз қалаларындағы немесе ауылдарындағы Алаш зиялыларының есімімен байланысты нысандарды (көшелер, мектептер, ескерткіштер) зерттейді. (10 минут) Алаш идеясының өміршеңдігі: Мұғалім Алаш зиялыларының идеяларының, олардың ұлттық бірлікке, тәуелсіздікке, білім мен мәдениетке деген ұмтылысының бүгінгі Қазақстан үшін де маңыздылығын атап өтеді. Олардың мұрасы жас ұрпақ үшін отансүйгіштіктің, білімге құштарлықтың және ұлттық мүддеге қызмет етудің жарқын үлгісі болып қала береді. Инновациялық әдіс: «Алаш идеясы – мәңгілік алау». Оқушылар Алаш идеясының қазіргі және болашақ Қазақстаны үшін маңыздылығы туралы өз ойларын білдіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдырымен және олардың рухани мұрасының қайта оралуымен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде «Алаш идеясы – ұлт жадында мәңгілік» деген тақырыпта эссе жазуды ұсынады.
|
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
Тапсырмаларды орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
|
|
Сабақ соңы |
«Сыныптасына хат» жаттығуы -Сыныптастарымызға сабақта не істегеніміз туралы хат жазыңыз -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын.
|
Бір біріне жазады |
Өзін-өзібағалау |
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №31-32
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
Сынып Қатысушылар саны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар |
|
Сабақтың мақсаты |
Көркем әдебиет арқылы Алаш тақырыбын ашу |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
Психологиялық көзқарас Қайырлы таң. Күн басталды Ең алдымен, біз жалқаулыққа жетелейміз. Сабақта есінеме Бірақ жұмыс істе және оқы. Сабақта ынталы бол Сабырлы және мұқият болыңыз. Бәрін жаз, артта қалма, Үзіліссіз тыңдаңыз. Ашық, анық сөйлеңіз Барлығын түсінікті ету үшін. Жауап бергіңіз келсе Қолды көтеру керек - Вимс «Шеңберге шығу» Топ шеңбер құрып, қол ұстасып, қатты қозғалады. Қатысушылардың бірі (белгілі бір себептермен сабақ кезінде оқшауланып қалған адам немесе, керісінше, көшбасшы) шеңбердің артында қалып, шеңберге кіруге тырысады. Егер ол сәтті болса, топ оны шапалақпен қарсы алады, егер жоқ болса, онда бірнеше әрекеттен кейін топтың өзі оны шеңберге өткізеді және оны қарсы алады. |
Жаттығуды орындап, бір-біріне жақсылық, жылы тілектер айту |
Эмоциялықжағдайдыбағалау
|
Ресурстар Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлер, Интернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
31-сабақ: Әдебиет – тарихтың тереңі: Алаш тақырыбындағы алғашқы туындылар Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар – тарих пен әдебиеттің тоғысуы». (10 минут) Ұйымдастыру кезеңі және өткенді қайталау: Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдырын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш арыстарына арналған қаралы беттер». Оқушылар қуғын-сүргін құрбаны болған Алаш зиялыларының есімдерін еске түсіреді. (15 минут) Алаш тақырыбының көркем әдебиетте көрініс табуының алғашқы кезеңдері: Мұғалім Алаш қозғалысының идеялары мен қайраткерлерінің тағдыры көркем әдебиетте ерте көрініс тапқанын түсіндіреді. Әсіресе, кеңестік дәуірде бұл тақырып астарлы түрде, жанамалап көтерілгенін атап өтеді. (15 минут) «Алаш туралы сөз»: Мұғалім Сәкен Сейфуллиннің «Алаш туралы сөз» атты поэмасы туралы мәлімет береді:
Мұғалім поэмадан үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алаш туралы сөз» поэмасынан үзінділерді мәнерлеп оқу». Оқушылар поэмадан өздеріне ұнаған үзінділерді мәнерлеп оқып береді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш тақырыбындағы алғашқы көркем шығармалармен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Сәкен Сейфуллиннің «Алаш туралы сөз» поэмасын толық оқып келуді ұсынады (егер мүмкіндік болса). 32-сабақ: Тарихтың әдеби көрінісі: «Тар жол, тайғақ кешу» Мұғалім оқушылармен амандасып, өткен сабақта қарастырылған «Алаш туралы сөз» поэмасын еске түсіреді. Инновациялық әдіс: «Алаш туралы сөз» поэмасына арналған пікірталас: Өлеңнің бүгінгі күн үшін маңызы». Оқушылар поэманың идеялары мен бүгінгі заманның арасындағы байланысты талқылайды. (20 минут) «Тар жол, тайғақ кешу» романы: Мұғалім Ғабит Мүсіреповтің «Тар жол, тайғақ кешу» романына ерекше тоқталады:
Мұғалім романнан үзінділер оқып береді және оқушылармен бірге талқылайды, Алаш тұлғаларының әдеби бейнесіне назар аударады. Инновациялық әдіс: «Тар жол, тайғақ кешу» романына арналған рөлдік ойын». Оқушылар роман кейіпкерлерінің рөлін сомдап, олардың диалогтарынан үзінділер орындайды. (15 минут) Көркем әдебиеттегі тарихи шындық: Мұғалім көркем әдебиеттің тарихи оқиғаларды бейнелеудегі рөлін талқылайды. «Тар жол, тайғақ кешу» романы арқылы көркем әдебиеттің тарихи шындықты дәл жеткізуге тырысатынын, сонымен қатар автордың көркемдік қиялының да орын алатынын түсіндіреді. Инновациялық әдіс: «Тарихшы және жазушы». Оқушылар өздерін тарихшы және жазушы ретінде елестетеді және Алаш қозғалысының бір оқиғасын тарихи тұрғыдан және көркемдік тұрғыдан қалай суреттеуге болатынын салыстырады. (10 минут) Әдебиет арқылы ұлт болмысын тану: Мұғалім көркем әдебиеттің, оның ішінде Алаш тақырыбындағы шығармалардың ұлт болмысын, оның құндылықтарын, армандары мен трагедияларын танудағы маңызын атап өтеді. Инновациялық әдіс: «Алаш мұрасы – менің жүрегімде». Оқушылар Алаш тақырыбындағы көркем шығармалар оқығаннан кейінгі өз сезімдері мен ойларын білдіреді. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта Алаш тақырыбындағы көркем шығармалармен танысқандарын атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Ғабит Мүсіреповтің «Тар жол, тайғақ кешу» романынан үзінді оқып келуді ұсынады.
|
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
Тапсырма орындайды
|
Стикерлер арқылы
Шапалақтау арқылы бағалайды
Жұлдыздар арқылы бағалайды
Светофор арқылы
|
|
|
|
- Сізге не ерекше қызықты болды? -Тақтада гүл шоқтарымен мектебіміздің шалғынын безендірейік. Жасыл - сабақ жақсы өтті, сіз барлық тапсырмаларды оңай орындадыңыз. Сары – сабақ жақсы өтті, бірақ біраз қиындықтар болды. Қызыл - қиындықтар болды -Мен сіздің жұмысыңызды табыс сызығы арқылы бағалауды ұсынамын. |
Әр оқушының партасында қызыл, сары, жасыл гүлдер бар. Олар өздеріне ұнайтын түсті гүлді жапсырады |
Светофор
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Сабақ №33-34
|
Бөлім: |
|
|
Педагогтіңаты-жөні |
|
|
Күні: |
|
|
СыныпҚатысушыларсаны: Қатыспаған саны: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Қорытынды сабақ: Алаш рухы – мәңгілік мұра |
|
Сабақтың мақсаты |
Курс қорытындысын жасап, тарихи танымды қалыптастыру |
Сабақтың барысы
|
Сабақ кезеңдері |
Мұғалімнің іс- әрекеті |
Оқушы әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|
Сабақтың басы |
1. Ұйымдастыру «Заряд алу» тренингісін өткізеді. Оқушылар шеңбер болып тұрады, алақандарын ұстап бірінші екіншісіне бір рет қысып сигнал бредеі екіншісі үшіншісіне екіә рет, үшіншісі келесіне төрет солай кете береді. Соңында алғашқы біріншісі қанша заряд алғанын айтады 2. «Серпілген сауалдар» әдісі арқылы оқушылар өткен тақырып бойынша қайталау жасайды. Өткен сабақ бойынша сұрақтар. ҚБ: « Нысан » әдісі арқылы топтар бірін-бірі бағалайды.
|
Сыныпта қалыпты атмосфера орнайды, сабақ мақсатына қызығушылық танытады, топқа бөлінеді. |
Ауызша мадақтау
|
Сүйемелдеу ән, топқа бөлу үшін түрлі-түсті стикерлерИнтернет, моноблок, электронды тақта
|
|
Сабақтың ортасы |
33-сабақ: Алаш аманаты: Өткенді саралап, бүгінді бағалайық Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі қорытынды сабақтың тақырыбын хабарлайды: «Алаш рухы – мәңгілік мұра: Тарихтан тағылым, болашаққа бағдар». (10 минут) Өткен тақырыптар бойынша жалпылау: «Алаш шежіресі»: Мұғалім оқушылармен бірге осы курс барысында қарастырылған барлық тақырыптарды қысқаша еске түсіреді: Алаш қозғалысының пайда болуы, Алаш партиясының құрылуы мен мақсаты, Алашорда үкіметінің қызметі, Алаш зиялыларының өмірі мен еңбектері, олардың құқықтық көзқарастары, Алаш идеясының қазіргі Қазақстандағы көрінісі, Алаш мұрасын дәріптеу жолдары және Алаш зиялыларының репрессия кезеңіндегі тағдыры. Инновациялық әдіс: «Алаш идеяларының картасы». Оқушылар Алаш қозғалысының негізгі идеяларын көрсететін және олардың өзара байланысын көрсететін карта жасайды. (20 минут) Бекіту: Эссе жазу (сыныпта): Мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбына қатысты бірнеше тақырып ұсынады (мысалы, «Алаш идеясы – тәуелсіздіктің бастауы», «Алаш зиялыларының ұлтқа қызмет ету жолы», «Алаш мұрасы – бүгінгі күндегі өзектілігі»). Оқушылар осы тақырыптардың бірін таңдап, шағын эссе жазады, онда олар өз ойларын, білімдерін және қорытындыларын білдіреді. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған ашық хат». Оқушылар өздерінің Алаш қозғалысына деген көзқарастарын, оның тарихы мен маңызы туралы ойларын білдіретін ашық хат жазады. (10 минут) Презентациялар қорғау (бірнеше оқушы): Үйге берілген тапсырма бойынша дайындалған ең үздік презентациялардың бірнешеуі қорғалады. Оқушылар өз зерттеулерінің нәтижелерімен бөліседі, өз ойларын дәлелдейді және сұрақтарға жауап береді. Инновациялық әдіс: «Виртуалды көрме: Алаш мұрасы». Оқушылар өз презентацияларын немесе жобаларын виртуалды көрмеге орналастырады және басқа оқушылар оларды тамашалап, пікір қалдыра алады. (5 минут) Сабақты қорытындылау және үйге тапсырма: Мұғалім бүгінгі сабақта өткен тақырыптарды қайталап, білімдерін бекіткендерін атап өтеді. Үйге тапсырма ретінде Алаш тақырыбында қосымша материалдар оқып келуді ұсынады. 34-сабақ: Алаш рухы – мәңгілік мұра: Пікір алмасу және қорытынды Мұғалім оқушылармен амандасып, бүгінгі қорытынды сабақтың екінші бөлімін хабарлайды: «Алаш рухы – мәңгілік мұра: Бірге ой бөлісейік». (20 минут) Жобалар қорғау (қалған оқушылар): Үйге берілген тапсырма бойынша дайындалған қалған презентациялар қорғалады. Оқушылар өз зерттеулерінің нәтижелерімен бөліседі, өз ойларын дәлелдейді және сұрақтарға жауап береді. Инновациялық әдіс: «Сарапшылар тобы». Оқушылардың бір бөлігі «сарапшылар тобын» құрайды және әрбір презентацияны белгілі бір критерийлер бойынша бағалайды. (15 минут) Пікір алмасу: Алаш мұрасын бағалау және қазіргі ұрпаққа аманаттау: Мұғалім оқушылармен Алаш мұрасының қазіргі қазақстандық қоғам үшін маңызы туралы пікір алмасу ұйымдастырады. Оқушылар Алаш зиялыларының қызметін қалай бағалайды, олардың идеялары бүгінгі күн үшін қаншалықты маңызды, Алаш мұрасын қазіргі ұрпаққа қалай жеткізуге болады деген сұрақтарды талқылайды. Инновациялық әдіс: «Алашқа арналған үндеу». Оқушылар өздерін қазіргі Қазақстан жастарының өкілдері ретінде елестетеді және Алаш зиялыларына, сондай-ақ өз құрдастарына Алаш мұрасының маңыздылығы туралы үндеу жазады. (10 минут) Жалпы курс бойынша қорытынды жасау: Мұғалім бүкіл курс бойынша өткен тақырыптарды қорытындылайды, оқушылардың белсенділігін, білімдерін және қатысуын атап өтеді. Курстың мақсатына жеткендігін бағалайды. Инновациялық әдіс: «Алаш рухының кітабы». Оқушылар бірге Алаш қозғалысы туралы өздерінің ең маңызды деп санайтын ойлары мен қорытындыларын жазатын ортақ кітап жасайды. (5 минут) Қорытынды және қоштасу: Мұғалім оқушыларға курсқа белсенді қатысқандары үшін алғыс айтады, олардың білімдері мен ұлттық саналарының өсуіне тілектестік білдіреді және қоштасады.
|
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
Тапсырманы орындайды
|
Шарлар әдісі
Ж
Смайликпен бағалау
Жұлдыздар арқылы бағалайды
|
|
|
Сабақтың соңы |
6. Кері байланыс
|
Кері байланыс жасайды |
|
Интернет, моноблок, электронды тақта
|
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
-
Қойгелді К. Алаш қозғалысы. – Алматы: Санат, 1995.
-
Әбжанов Х. Алаш идеясы – тәуелсіздік діңгегі. – Нұр-Сұлтан: Фолиант, 2018.
-
Нұрпейісов К. Алаш һәм Алашорда. – Алматы: Ататек, 1995.
-
Мәмбет Қойгелдиев. Ұлттық саяси элита: қалыптасуы мен тағдыры. – Алматы, 2004.
-
Қадырғали Жалайыр. Шежірелер жинағы. – Алматы: Жалын, 2006.
-
Хинаят Әбіш. Алаш көсемсөзі. – Алматы: Қазақ университеті, 2010.
-
Қазақ энциклопедиясы. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2012.
-
Алаш арыстары жинағы. – Алматы: Білім, 2017.
-
Кеңес Нұрпейісов. Алаш ұлт-азаттық қозғалысы тарихынан. – Алматы: Дәуір, 2007.
-
Сағатбек Медеубек. Алаш әдебиеттануы. – Алматы: Қазақ университеті, 2021.
Интернет ресурстар
-
https://e-history.kz – Қазақстан тарихы интернет-порталы (Алаш қозғалысына арналған бөлім бар)
-
https://abai.kz – Алашқа қатысты публицистикалық мақалалар
-
https://kitap.kz – Алаш зиялыларының кітаптары мен шығармалары
-
https://massaget.kz – Жастарға арналған портал, Алаш туралы мақалалар бар
-
https://adilet.zan.kz – Қазақстан Республикасының құқықтық актілері (Алаш идеясының құқықтық аспектілерімен байланыстыруға болады)
шағым қалдыра аласыз














апырақтр
әдісі








































































































