Тәрбие сағаты

«Әлемнің екінші ұстазы-Әбу Насыр әл-Фараби»

Күні

10.02.2025

Сынып жетекші:

Сулейменова Р.Т

Сынып:

9 «ә»

Сабақтың тақырыбы:

«Әлемнің екінші ұстазы-Әбу Насыр әл-Фараби»

Қауіпсіздік сабағы: «Жасөспірімдер жұмысқа орналасу үшін дұрыс таңдауды қалай жасау керек?»

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларға Әбу Насыр әл-Фарабидің өмірі мен ғылыми мұрасы туралы мағлұмат беру.

2. Әл-Фарабидің еңбектерінің ғылымға қосқан үлесін талдау.

3. Оқушылардың зерттеу дағдыларын, шығармашылық қабілеттерін және топта жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

Құндылықтар

Жасампаздық пен жаңашылдық

Дәйек сөз

«Жаңашылдық-заман талабы»

Көрнекілер:

• Әбу Насыр әл-Фарабидің суреттері.

• Слайд-презентация (өмірбаян, суреттер.

• Нақыл сөздер.

• Қосымша бейнероликтер.

Сабақтың кезеңі/уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі (7 мин)

I. Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылармен амандасу.

2. Оқушыларды төрт топқа бөліп, топ атауларын қою (Данышпандар, Ғалымдар, Өнерпаздар, Мұрагерлер).

3. Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

Сәлемдесу, топқа бөліну.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен танысу.

Гимн аудиожазба

Қорапшаға салынған смайликтер

Сабақ басы

II. Кіріспе сөз

Сұрақ қою:

• Әбу Насыр әл-Фараби туралы не білесіңдер?

• Неліктен Әбу Насыр әл-Фарабиді екінші ұстаз деп санаймыз?

Оқушылар өз ойлары мен пікірлерімен бөліседі

 Презентация

III. Негізгі бөлім(20мин)

Әбу Насыр әл-Фараби – әлемге әйгілі ойшыл, философ, социолог, математик, физик, астроном, ботаник, лингвист, логика, музыка зерттеушісі.

Отырар медресесінде, Шаш, Самарқан, Бұхара, кейін Харран, Мысыр, Халеб (Алеппо), Бағдат шаһарларында білім алған.

Тарихи деректер бойынша 70-ке жуық тіл білген. Өздігінен көп оқып, көп ізденген ойшыл философия, логика, этика, метафизика, тіл білімі, жаратылыстану, география, математика, медицина, музыка салаларынан 150-ге тарта трактат жазып қалдырды. Шығармаларында көне грек оқымыстыларының, әсіресе, Аристотельдің еңбектеріне талдау жасады (Аристотельдің “Метафизика”, “Категория”, “Бірінші және екінші аналитика” сияқты басты еңбектеріне түсіндірмелер жазған).

Әбу Насыр әл-Фараби туралы бейнематериалды тамашалайды.

Топтық жұмыс (10 минут)

• Әр топқа тапсырма: конвертке салынған қағаз қиындыларынан дәйексөздердің жалғасын табады.

• Әл-Фарабидің қазіргі ғылым мен білімге әсері туралы ой қозғап, “Егер әл-Фараби қазіргі таңда өмір сүрсе, ол қандай ғылыммен айналысар еді? Оның қазіргі әлемге қандай үлес қосатынын елестетіп, болжаңыздар.

• Топтан бір өкіл шығып, өз жұмысының нәтижесін таныстырады

Мұқият тыңдап, берілген ақпаратты игеру

Шығармашылық жұмыстану

Видеоролик көрсету немесе оқушының шығармашылық таныстырылымы

https://youtu.be/r7iGPUsVbxQ?si=5E0nGag-10fz7W9A

https://www.youtube.com/watch?v=mkP4icSqGmQ

https://www.youtube.com/watch?v=kqC_p76tP8s

https://www.youtube.com/watch?v=qg7Pzsgv8P8

Қауіпсіздік сабағы

ҚР Еңбек заңнамасы он сегіз жасқа толмаған қызметкерлердің еңбегін реттеу ерекшеліктерін айқындайды.

ҚР Еңбек кодексінің 30-бабына сәйкес он алты жасқа толған азаматтармен еңбек шартын жасасуға жол беріледі.

Уақыт шектеулері:

14-16 жастағы жасөспірімдер аптасына 24 сағаттан артық жұмыс істемейді.

16-18 жаста - аптасына 36 сағаттан аспайды.

Жасөспірімдер түнгі уақытта (22: 00-ден 6: 00-ге дейін) қауіпті немесе зиянды өндірістерде жұмыс істей алмайды.

Жұмыс түрлері: жасөспірімдерді денсаулығына зиян келтіретін немесе білім беру процесін бұзатын, ауыр немесе қауіпті жұмысқа тартуға тыйым салынады.

Жасөспірімдердің жұмыстағы құқықтары: Еңбекақы: жасөспiрiмдердiң ең төменгi жалақыдан төмен емес еңбекақы алуға құқығы бар.

Еңбек жағдайлары: жасөспірімнің қауіпсіз еңбек жағдайына құқығы бар. Жұмыс беруші қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулықты қамтамасыз етуге міндетті.

Еңбек демалысы: жасөспірімдердің жазғы кезеңде ұзақтығы кемінде күнтізбелік 24 күн демалыс алуға құқығы бар.

Кемсітушіліктен қорғау: жасөспірімдер жасына, жынысына, дініне және басқа да белгілеріне байланысты кемсітушілікке ұшырамауы тиіс.

Презентация

Соңы

5минут

V. Қорытынды (5 минут)

1. Сабақтың түйінін шығару: «Әл-Фараби - білімнің жарық жұлдызы»;

«Ғылым-адамның сенімді досы».

VI. Бағалау және рефлексия (5 минут)

• Әр топтың жұмысына пікір айту.

• Оқушылардан сабақ туралы кері байланыс алу.

VII. Үй тапсырмасы:

Әл-Фарабидің қанатты сөздерінің бірін таңдап, дәптерге жазу және оның мағынасын түсіндіру.