№

Сабақтың тақырыбы

Уақыт

Сабақтың мақсаттары

Күтілетін нәтижелер

Ресурстар

1

Әлеуметтануға кіріспе: ғылым түсінігі, міндеттері және әдістері

1

• Оқушыларды әлеуметтану ұғымымен ғылым ретінде таныстыру.

• Әлеуметтанудың міндеттерін және әлеуметтанудағы зерттеудің негізгі әдістерін зерттеу.

• Оқушылардың әлеуметтанулық ұғымдарды түсіну және түсіндіру қабілетін дамыту.

• Олар негізгі ұғымдарды түсіндіре алады:" әлеуметтану"," қоғам","әлеуметтік құрылым".

• Әлеуметтанудың негізгі міндеттерін ғылым ретінде қарастырыңыз.

• Социологиялық зерттеу әдістерімен танысыңыз: бақылау, сұхбат, сауалнама.

• Әлеуметтануды басқа әлеуметтік ғылымдардан ажыратуды үйренеді.

• PowerPoint презентациясы немесе ұқсас визуалды сүйемелдеу

• Негізгі ұғымдары бар үлестірме материалдар

• Бейнематериалдар (бар болса)

• Флипчарт немесе тақта

• Маркерлер

2

Негізгі әлеуметтанулық ұғымдар мен бағыттар

1

• Оқушыларды негізгі әлеуметтанулық ұғымдармен және бағыттармен таныстыру.

• Әлеуметтанудағы әртүрлі теориялар мен тәсілдерді талдау қабілетін дамыту.

• Әр түрлі социологиялық теорияларды салыстыру арқылы сыни ойлауды дамытуға ықпал ету.

• Оқушылар негізгі әлеуметтанулық ұғымдар мен бағыттармен танысады.

• Оқушылар әлеуметтанудағы әртүрлі теориялар мен тәсілдерді талдай алады.

• Негізгі әлеуметтанулық тұжырымдамалары бар PowerPoint презентациясы.

• Тақта және маркерлер.

• Социологиялық тұжырымдамалар мен бағыттардың қысқаша мазмұны бар үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

3

Әлеуметтік топтар және олардың жіктелуі

1

• Оқушыларды әлеуметтік топ ұғымымен және оның жіктелуімен таныстыру.

• Әлеуметтік топтардың әртүрлі түрлерін және олардың қоғамдағы рөлін талдау қабілетін дамыту.

• Топта жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыруға, бірнеше көзқарастармен бөлісу қабілетіне ықпал ету.

• Оқушылар әлеуметтік топ ұғымымен және оның жіктелуімен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік топтардың әртүрлі түрлерін және олардың қоғамдағы рөлін талдай алады.

• Негізгі терминдер мен мысалдармен PowerPoint презентациясы.

• Әлеуметтік топтардың түрлерін сипаттайтын үлестірме материалдар.

• Тақта және маркерлер.

• Компьютер және проектор.

4

Әлеуметтік рөлдер, мәртебелер мен нормалар

1

• Оқушыларды әлеуметтік рөл, мәртебе және нормалар ұғымымен таныстыру.

• Нақты өмірдегі әлеуметтік рөлдер мен нормаларды талдау және түсіну дағдыларын дамыту.

• Сыни ойлауды дамытуға және топта жұмыс істеуге ықпал ету.

• Оқушылар әлеуметтік рөл, мәртебе және нормалар ұғымымен танысады.

• Оқушылар әртүрлі әлеуметтік құбылыстарды талдай алады.

• Оқушылар әлеуметтік рөлдерге, мәртебелер мен нормаларға мысалдар келтіре алады.

• Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

• Тақта және маркерлер.

• Әлеуметтік нормалар, рөлдер мен мәртебелер мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

5

Әлеуметтік институттар: отбасы, білім, дін

1

• Оқушыларды әлеуметтік институттар ұғымымен және олардың қоғамдағы рөлімен таныстыру.

• Үш негізгі әлеуметтік институтты қарастырыңыз: отбасы, Білім және дін.

• Топтық жұмыс және талқылау арқылы талдау және сыни ойлау дағдыларын дамыту

• Оқушылар әлеуметтік институттар ұғымымен және олардың қоғамдағы рөлімен танысады.

• Оқушылар үш негізгі әлеуметтік институтты қарастырады: отбасы, Білім және дін.

• Оқушылар олардың қоғамдағы рөлін талдай алады.

• Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

• Тақта және маркерлер.

• Әлеуметтік институттарды сипаттайтын үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

6

Әлеуметтік стратификация және ұтқырлық

1

• Оқушыларды әлеуметтік стратификация және ұтқырлық ұғымымен таныстыру.

• Әлеуметтік стратификация түрлерін және әлеуметтік ұтқырлыққа әсер ететін факторларды қарастырыңыз.

• Әлеуметтік құбылыстарды талдау және топта жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

• Оқушылар әлеуметтік стратификация және ұтқырлық ұғымымен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік стратификация түрлерін және әлеуметтік ұтқырлыққа әсер ететін факторларды қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік құбылыстарды талдау қабілетін дамытады.

• Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

• Тақта және маркерлер.

• Әлеуметтік стратификация және ұтқырлық мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

7

Қазіргі заманның теңсіздігі және әлеуметтік мәселелері

1

• Оқушыларды қоғамдағы теңсіздік ұғымымен және оның түрлерімен таныстыру.

• Кедейлік, жұмыссыздық, нәсілдік және жыныстық теңсіздік сияқты қазіргі заманның негізгі әлеуметтік мәселелерін қарастырыңыз.

• Әлеуметтік мәселелерді және олардың қоғамға әсерін талдау қабілетін дамыту.

• Оқушылар қоғамдағы теңсіздік ұғымымен және оның түрлерімен таныстырады.

• Оқушылар кедейлік, жұмыссыздық, нәсілдік және жыныстық теңсіздік сияқты қазіргі заманның негізгі әлеуметтік мәселелерін қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік мәселелерді талдайды және талқылайды.

• Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

• Тақта және маркерлер.

• Әлеуметтік теңсіздік түрлерін сипаттайтын үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

8

Әлеуметтік өзгерістер: себептері мен салдары

1

• Оқушыларды әлеуметтік өзгерістер ұғымымен және олардың негізгі түрлерімен таныстыру.

• Әлеуметтік өзгерістердің негізгі себептерін қарастырыңыз.

• Әлеуметтік өзгерістердің қоғамға әсерін талдау.

• Топта жұмыс істеу және өз көзқарасыңызды дәлелдеу қабілетін дамыту.

• Оқушылар әлеуметтік өзгерістер ұғымымен және олардың негізгі түрлерімен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік өзгерістердің негізгі себептерін қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік өзгерістердің қоғамға әсерін талдайды.

• Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

• Топтық жұмыстарға арналған үлестірме материалдар.

• Маркерлер мен тақта.

• Компьютер және проектор

9

Социологиялық зерттеу әдістері

1

• Оқушыларды әлеуметтанулық зерттеудің негізгі әдістерімен таныстыру.

• Әлеуметтік құбылыстарды талдау үшін әлеуметтанулық зерттеу әдістерін қолдану дағдыларын дамыту.

• Топта жұмыс істеу, зерттеу нәтижелерін талқылау және ұсыну дағдыларын дамыту.

• Оқушылардың әлеуметтанулық зерттеулерге қызығушылығын және олардың қоғамды талдаудағы рөлін арттыру.

• Оқушылар әлеуметтанулық зерттеудің негізгі әдістерімен танысады.

• Әлеуметтік құбылыстарды талдау үшін әлеуметтанулық зерттеу әдістерін қолдану дағдыларын дамыту.

• Оқушылар әлеуметтанулық зерттеулерді және олардың қоғамды талдаудағы рөлін талдайды

• Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

• Социологиялық зерттеу әдістерінің мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Маркерлер мен тақта.

• Компьютер және проектор

10

Әлеуметтік ұтқырлық: тік және көлденең

• Оқушыларды тік және көлденең әлеуметтік ұтқырлық ұғымдарымен таныстыру.

• Әртүрлі әлеуметтік құрылымдардағы тік және көлденең ұтқырлықтың мысалдарын қарастырыңыз.

• Топта жұмыс істеу, әлеуметтік ұтқырлық мысалдарын талдау және жіктеу қабілетін дамыту.

• Сыни ойлауды, өз көзқарасын дәлелдей білуді дамыту.

• Оқушылар тік және көлденең әлеуметтік ұтқырлық ұғымдарымен танысады.

• Оқушылар әртүрлі әлеуметтік құрылымдардағы тік және көлденең ұтқырлықтың мысалдарын қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік ұтқырлық мысалдарын талдайды және жіктейді.

• Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

• Әлеуметтік ұтқырлық мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Маркерлер мен тақта.

• * Компьютер және проектор.

11

Жастар және субмәдениеттер: қоғамдағы ерекшеліктері мен рөлі

1

• Оқушыларды субмәдениет ұғымымен және оның ерекшеліктерімен таныстыру.

• Қазіргі қоғамдағы жастардың рөлін және оның әлеуметтік процестердің дамуына әсерін қарастыру.

• Топта жұмыс істеу, субмәдениеттерді және олардың әсерін талдау және талқылау қабілетін дамыту.

• Әр түрлі жастар субмәдениеттері және олардың әлеуметтік маңыздылығы туралы хабардарлықты арттыру.

• Оқушылар субмәдениет ұғымымен және оның ерекшеліктерімен танысады.

• Оқушылар жастардың қазіргі қоғамдағы рөлін және оның әлеуметтік процестердің дамуына әсерін қарастырады.

• Оқушылар субмәдениеттерді және олардың әсерін талдайды және талқылайды.

• Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

• Субмәдениеттердің мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Маркерлер мен тақта.

• Компьютер және проектор.

12

Әлеуметтік қақтығыстар және оларды шешу

1

• Оқушыларды әлеуметтік жанжал ұғымымен, оның түрлері мен себептерімен таныстыру.

• Әлеуметтік қақтығыстарды шешу әдістерін зерттеу.

• Топта жұмыс істеу дағдыларын және жанжалды жағдайларды шешу жолдарын табу қабілетін дамыту.

• Қоғамдағы қақтығыстардың маңыздылығы және оларды әлеуметтік келісімді сақтау үшін шешу қажеттілігі туралы хабардарлықты арттыру.

• Оқушылар әлеуметтік жанжал ұғымымен, оның түрлері мен себептерімен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік жанжалдарды шешу әдістерін үйренеді.

• Оқушылар қоғамдағы қақтығыстардың маңыздылығы және әлеуметтік келісімді сақтау үшін оларды шешу қажеттілігі туралы хабардарлықты арттырады.

• PowerPoint Презентациясы.

• Әлеуметтік қақтығыстардың мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Маркерлер мен тақта.

• Компьютер және проектор.

13

Бұқаралық мәдениет және БАҚ: қоғамға әсері

1

• Оқушыларды Бұқаралық мәдениет ұғымымен және қоғамдағы БАҚ рөлімен таныстыру.

• Бұқаралық мәдениет пен бұқаралық ақпарат құралдарының құндылықтарға, мінез-құлыққа және шындықты қабылдауға әсерін қарастырыңыз.

• БАҚ пен бұқаралық мәдениеттің әсерін бағалауда оқушылардың сыни ойлауын дамыту.

• Бұқаралық ақпарат құралдарындағы бұқаралық мәдениеттің мысалдарын талдауға, олардың әсерінің жағымды және жағымсыз жақтарын анықтауға үйрету.

• Оқушылар Бұқаралық мәдениет ұғымымен және қоғамдағы БАҚ рөлімен танысады.

• Оқушылар Бұқаралық мәдениет пен бұқаралық ақпарат құралдарының құндылықтарға, мінез-құлыққа және шындықты қабылдауға әсерін қарастырады.

• Оқушылар бұқаралық ақпарат құралдарындағы бұқаралық мәдениеттің мысалдарын талдауға, олардың әсерінің жағымды және жағымсыз жақтарын анықтауға үйренеді.

• PowerPoint Презентациясы.

• Компьютер және проектор.

• БАҚ мысалдары бар үлестірме материалдар (жарнама, жаңалықтар, Фильмдер).

• Маркерлер мен тақта.

14

Әлеуметтік мәселелерді талдау: жұмыссыздық, кедейлік, көші-қон

1

• Оқушыларды қоғамның негізгі әлеуметтік мәселелерімен таныстыру: жұмыссыздық, кедейлік, көші-қон.

• Оқушыларға осы мәселелердің себептері мен салдарын талдауға үйрету.

• Оқушылардың сыни ойлауын және осы мәселелерді шешудің мүмкін жолдарын бағалау қабілетін дамыту.

• Топта жұмыс істеу және ұжымдық талдау нәтижелерін ұсыну дағдыларын дамыту.

• Оқушылар қоғамның негізгі әлеуметтік мәселелерімен таныстырады: жұмыссыздық, кедейлік, көші-қон.

• Оқушылар осы мәселелердің себептері мен салдарын талдауды үйренеді.

• Оқушылар осы мәселелерді шешудің мүмкін жолдарын бағалай алады.

• Көрнекі материалдармен PowerPoint презентациясы.

• Компьютер және проектор.

• Жұмыссыздық, кедейлік және көші-қон туралы мәтіндері бар үлестірме материалдар.

• Маркерлер мен тақта.

15

Жобалық жұмыс: әлеуметтік мәселені зерттеу

• Оқушыларды жобалық жұмысты орындау үдерісімен таныстыру.

• Оқушыларды әлеуметтік мәселені зерттеуге және талдауға үйрету.

• Топтық жұмыс дағдыларын дамыту және зерттеу нәтижелерін ұсынуға үйрету.

• Әлеуметтік мәселелерді талдау кезінде оқушылардың сыни ойлауын дамыту.

• Оқушылар жобалық жұмысты орындау үдерісімен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік мәселені зерттеу мен талдауды үйренеді.

• PowerPoint Презентациясы.

• Жобалық жұмыстың кезеңдерін сипаттайтын үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

• Әр топқа арналған қағаз және маркерлер.

16

Жобалық жұмыстарды ұсыну

1

• Оқушыларға жобалық жұмыстарының нәтижелерін ұсынуға мүмкіндік беру.

• Көпшілік алдында сөйлеу және ғылыми талқылау дағдыларын дамыту.

• Кері байланыс және өзіндік рефлексия арқылы орындалған жобалық жұмыстың сапасын бағалау.

• Алынған деректерді сыни тұрғыдан ойлау және талдау қабілетін дамыту.

• Оқушылар өздерінің жобалық жұмыстарының нәтижелерін ұсынады.

• Оқушылар көпшілік алдында сөйлеу және ғылыми талқылау дағдыларын дамытады.

• Оқушылар кері байланыс және өзіндік рефлексия арқылы орындалған жобалық жұмыстың сапасын бағалай алады.

• PowerPoint презентациясы немесе жобалары бар слайдтар.

• Жобалау жұмыстарын бағалау критерийлері бар үлестірме материалдар.

• Компьютер және проектор.

• Әр топқа арналған қағаз және маркерлер.

17

Курс қорытындыларын талқылау: қорытындылар мен перспективалар

1

• "Әлеуметтануға кіріспе"курсын қорытындылау.

• Курсты оқу барысында алынған негізгі идеялар мен қорытындыларды талқылау.

• Әлеуметтануды одан әрі зерттеудің болашағы туралы түсінік қалыптастыру.

• Топтық жұмыс арқылы рефлексия және сыни ойлау дағдыларын дамыту.

• Оқушылар "әлеуметтануға кіріспе"курсын қорытындылайды.

• Оқушылар курсты оқу барысында алынған негізгі идеялар мен қорытындыларды талқылайды.

• Оқушылар әлеуметтануды одан әрі зерттеудің болашағы туралы түсінік қалыптастырады.

• PowerPoint презентациясы (курс нәтижелері).

• Топтық жұмыс үшін қағаз парақтары мен маркерлер.

• Компьютер және проектор.

• Талқылауға арналған сұрақтар карточкалары.

№ 1 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтануға кіріспе: ғылым түсінігі, міндеттері және әдістері

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтану ұғымымен ғылым ретінде таныстыру.

• Әлеуметтанудың міндеттерін және әлеуметтанудағы зерттеудің негізгі әдістерін зерттеу.

• Оқушылардың әлеуметтанулық ұғымдарды түсіну және түсіндіру қабілетін дамыту.

Күтілетін нәтижелер

• Олар негізгі ұғымдарды түсіндіре алады:" әлеуметтану"," қоғам","әлеуметтік құрылым".

• Әлеуметтанудың негізгі міндеттерін ғылым ретінде қарастырыңыз.

• Социологиялық зерттеу әдістерімен танысыңыз: бақылау, сұхбат, сауалнама.

• Әлеуметтануды басқа әлеуметтік ғылымдардан ажыратуды үйренеді.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабаққа көңіл - күй, сабақтан күту.

• Мотивация және тақырыпқа кіріспе

Білімді жандандыруға арналған сұрақтар:

• Қоғам дегеніміз не?»

• "Әлеуметтануды зерттеу неге маңызды?»

Мұғалімнің әлеуметтік процестерді түсіну үшін әлеуметтанудың маңыздылығын түсіндіруі.

Негізгі ұғымдармен танысу:

• Әлеуметтану ұғымы, оның міндеттері, тақырыбы мен объектісі.

• Әлеуметтану мен басқа ғылымдардың

арасындағы айырмашылық (психология, философия, саясаттану)

PowerPoint презентациясы немесе ұқсас визуалды сүйемелдеу

Негізгі ұғымдары бар үлестірме материалдар

Бейнематериалдар (бар болса)

Флипчарт немесе тақта

Маркерлер

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Әлеуметтанудың негізгі ұғымдары

Презентацияны қолданатын дәріс:

• Әлеуметтану ұғымы, оның пәні, объектісі, міндеттері.

• Әлеуметтану мен басқа әлеуметтік ғылымдардың арасындағы айырмашылық.

• Әлеуметтік зерттеулердің мысалдары.

Сыныпқа сұрақтар:

Әлеуметтану қандай мәселелерді зерттей алады?»

Презентацияны қолданатын дәріс:

• Әлеуметтану ұғымы, оның пәні, объектісі, міндеттері.

• Әлеуметтану мен басқа әлеуметтік ғылымдардың арасындағы айырмашылық.

• Әлеуметтік зерттеулердің мысалдары.

Сыныпқа сұрақтар:

• Әлеуметтану қандай мәселелерді зерттей алады?»

• Бас, иық, тізе, шұлық "жаттығуы-бастың, өзектің және скваттың ауыспалы қисаюы.

• Әлеуметтанудың міндеттері мен әдістері

әлеуметтанудың міндеттерін түсіндіру:

• Әлеуметтік процестер мен қоғам құрылымын зерттеу, әлеуметтік мәселелерді зерттеу.

• Әлеуметтанудың нақты міндеттерінің мысалдары.

Әлеуметтанулық зерттеу әдістерін қарастыру:

1. Бақылау-қоғамдық орындардағы адамдарды бақылаудың мысалдары.

2. Сұхбат-деректерді жинау үшін респонденттермен әңгімелесудің мысалдары.

3. Сауалнама-статистиканы алу үшін сауалнаманы қолдану мысалдары.

Әр әдіс қоғамды зерттеуге қалай көмектесетінін талқылау.

Физикалық минут. "Жоғары созылу" жаттығуы-қолды жоғары созу, солға және оңға еңкейту.

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 3 топқа бөлу. Әр топқа тапсырма беріледі:

1-топ: бақылау әдісін қолдана отырып, әлеуметтанулық зерттеудің мысалын ойлап табыңыз.

2-топ: сұхбат әдісін қолдана отырып, зерттеу мысалын жасаңыз.

3-топ: сауалнама әдісін қолдана отырып, әлеуметтанулық зерттеудің мысалын жасаңыз.

Топтардағы оқушылар тапсырмаларды талқылайды және құрастырады.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ кезек-кезек социологиялық зерттеудің өзіндік мысалын ұсынады (әр топқа 1 минут).

Әр топтың жұмысын талқылау: әдіс қалай таңдалады, ол іс жүзінде қалай қолданылады.

• Кері байланыс және қорытындылау

• қорытынды талқылау: жаңа не білді, әлеуметтану әлеуметтік процестерді түсінуге қалай көмектеседі.

• оқушылардың сұрақтарына жауаптар, әлеуметтану ұғымын, міндеттері мен әдістерін бекіту.

Қазіргі қоғамдағы әлеуметтанудың маңыздылығын талқылау

№ 2 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Негізгі әлеуметтанулық ұғымдар мен бағыттар

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды негізгі әлеуметтанулық ұғымдармен және бағыттармен таныстыру.

• Әлеуметтанудағы әртүрлі теориялар мен тәсілдерді талдау қабілетін дамыту.

• Әр түрлі социологиялық теорияларды салыстыру арқылы сыни ойлауды дамытуға ықпал ету.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар негізгі әлеуметтанулық ұғымдар мен бағыттармен танысады.

• Оқушылар әлеуметтанудағы әртүрлі теориялар мен тәсілдерді талдай алады.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабаққа көңіл - күй, сабақтан күту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Әңгіме :

• Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "әлеуметтану нені зерттейді деп ойлайсыз?»

• Әлеуметтану — бұл қоғам туралы, оның құрылымдары, процестері мен өзара әрекеттесуі туралы ғылым, деп түсіндіреді мұғалім.

• Негізгі социологиялық ұғымдарға қысқаша кіріспе: функционализм, қақтығыстар, символдық интеракционизм және басқалар.

• Әлеуметтану қоғамның жеке адамға және керісінше әсерін, сондай-ақ әлеуметтік процестерді түсінудегі әртүрлі тәсілдердің маңыздылығын зерттейтінін түсіндіру.

Негізгі әлеуметтанулық тұжырымдамалары бар PowerPoint презентациясы.

Тақта және маркерлер.

Социологиялық тұжырымдамалар мен бағыттардың қысқаша мазмұны бар үлестірме материалдар.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Негізгі әлеуметтанулық ұғымдар мен бағыттар

PowerPoint презентациясы:

Негізгі социологиялық теорияларды түсіндіру:

• Анықтамасы функционализм: қоғам біртұтас жүйе ретінде қалай жұмыс істейді, мұнда әр элемент өз функциясын орындайды.

• Жанжал теориясы: қоғамдағы теңсіздік пен мүдделер күресіне баса назар аудару.

• Символдық интеракционизм: адамдар арасындағы шағын өзара әрекеттесуге назар аудару және олар қолданатын белгілер.

• Қарым-қатынас әлеуметтануы: Әлеуметтік контекстке және өзара әрекеттесуге назар аудару.

Әлеуметтік құбылыстарды түсіну үшін әр теорияны қолданудың қысқаша мысалдары (мысалы, отбасы, таптық теңсіздік, Бұқаралық мәдениет).

Физикалық минут. "Жылыту" жаттығуы

Мұғалім оқушыларға тұруды, бірнеше иілуді, жоғары қарай созылуды, содан кейін қолдарымен және аяқтарымен айналмалы қозғалыстарды орындауды ұсынады. Бұл шиеленісті жеңілдетуге және одан әрі жұмысқа дайындалуға көмектеседі.

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топқа әлеуметтанулық теориялардың бірі беріледі (функционализм, жанжал теориясы, символдық интеракционизм және өзара әрекеттесу әлеуметтануы).

Тапсырма: топ өз теориясын талқылап, осы тәсілді бейнелейтін нақты өмірден мысал келтіріп, қалған оқушыларға қысқаша презентация дайындауы керек.

Топқа мысал: егер топ функционализммен жұмыс жасаса, олар білім беру жүйесінің қалай жұмыс істейтінін, оның қоғамда қандай функцияларды атқаратынын немесе отбасы осы тәсіл тұрғысынан қалай жұмыс істейтінін қарастыруы мүмкін.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

• әр топ өз жұмысының нәтижелерін және теорияны қолдану мысалын ұсынады.

• әр презентациядан кейін мұғалім және басқа студенттер сұрақтар қоя алады, идеяларды талқылай алады, тұжырымдарды түзете немесе толықтыра алады.

• Кері байланыс және қорытындылау

Талқылауға арналған сұрақтар:

• "Сізге қандай теория ең қызықты болып көрінді және неге?»

• "Әр түрлі теориялар бірдей әлеуметтік құбылыстарды қалай түсіндіреді?»

• Бұл теорияларды қоғамдағы өзекті мәселелерді түсіну үшін қалай қолдануға болады?»

Мұғалім сабақты қорытындылайды, социологиялық теорияларға қатысты маңызды ойларды нақтылайды және олардың әлеуметтік мәселелерді талдаудағы маңыздылығын атап көрсетеді.

№ 3 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтік топтар және олардың жіктелуі

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтік топ ұғымымен және оның жіктелуімен таныстыру.

• Әлеуметтік топтардың әртүрлі түрлерін және олардың қоғамдағы рөлін талдау қабілетін дамыту.

• Топта жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыруға, бірнеше көзқарастармен бөлісу қабілетіне ықпал ету.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар әлеуметтік топ ұғымымен және оның жіктелуімен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік топтардың әртүрлі түрлерін және олардың қоғамдағы рөлін талдай алады.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Әңгіме :

• Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "әлеуметтік топ дегеніміз не? Қоғамдағы осындай топтарға мысалдар келтіріңіз.»

• Мұғалім әлеуметтік топ ұғымын түсіндіреді: бұл ортақ белгілермен, қызығушылықтармен және іс-әрекеттермен біріктірілген адамдар жиынтығы.

• Әлеуметтік топтардың негізгі түрлеріне қысқаша кіріспе (тиесілігі бойынша, интеграция дәрежесі бойынша, өзара әрекеттесу сипаты бойынша және т.б.).

• Әлеуметтік топтардың жіктелуі туралы әңгіме: кіші және үлкен, ресми және бейресми, бастапқы және қайталама.

• Өмірден алынған мысал: отбасы бастапқы топ ретінде, мектеп сыныбы екінші топ ретінде.

Негізгі терминдер мен мысалдармен PowerPoint презентациясы.

Әлеуметтік топтардың түрлерін сипаттайтын үлестірме материалдар.

Тақта және маркерлер.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Әлеуметтік топтардың негізгі түрлері

PowerPoint презентациясы:

Әлеуметтік топтардың жіктелуі түсіндірілді:.

• Кіші және үлкен топтар: шағын топтар — бұл қатысушылардың жеке, тұрақты байланыстары болуы мүмкін (мысалы, отбасы), үлкен топтар — бұл байланыстар азырақ көрінетін кеңірек топтар (мысалы, ұлт).

• Ресми және бейресми топтар: нақты тапсырмаларды орындау үшін ресми топтар құрылды (мысалы, жұмыс топтары), бейресми топтар жеке мүдделер мен достыққа негізделген (мысалы, достар компаниясы).

• Бастапқы және қайталама топтар: бастапқы топтар — бұл адамдар жеке деңгейде байланысатын топтар, екінші топтар-қарым-қатынас ресми сипатта болатын топтар.

Үлгі мысал: мұғалім нақты өмірдегі әлеуметтік топтардың мысалдарын келтіреді, мысалы, мектеп сыныбы екінші топ ретінде, ал достар бастапқы топ ретінде.

Физикалық минут. "Релаксация және жылыту" жаттығуы

Мұғалім оқушыларға тұруды, бірнеше иілуді, жоғары қарай созылуды, қолдарымен және аяқтарымен айналмалы қозғалыстарды орындауды ұсынады..

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөліңіз, әр топ тапсырма алады:

1. Отбасы, достар, Мектеп сыныбы, спорт командасы қандай әлеуметтік топтың түрін көрсететінін анықтаңыз.

2. Осы топтардың мүшелерін қандай қасиеттер біріктіретінін, осы топтардың адам өміріндегі рөлі қандай екенін талқылаңыз.

3. Қысқа түсініктеме дайындаңыз және қалған топтарға ұсыныңыз.

Топқа арналған тапсырма мысалы: спорттық командада жұмыс істейтін топ оны формальды (құрам, жаттықтырушы, мақсаттар) және бейресми (достық, бірлескен тәжірибе) ететін белгілерді бөліп көрсетуі керек..

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз жұмысының нәтижелерін ұсынады және олар талқылаған әлеуметтік топтың талдауларымен бөліседі.

Мұғалім және басқа студенттер сұрақтар қойып, ұсынылған мысалдарды талқылай алады, идеяларды реттей алады.

• Кері байланыс және қорытындылау

Талқылауға арналған сұрақтар:

• "Біз бүгін айтқан әлеуметтік топтардың қайсысы сізге ең қызықты болып көрінді?»

• "Әлеуметтік топ адам өмірінде қандай рөл атқарады?»

• "Әлеуметтік топтардың әртүрлі түрлерінде қандай проблемалар туындауы мүмкін?»

Мұғалім сабақты қорытындылайды, қоғамды талдау үшін әлеуметтік топтарды жіктеудің маңыздылығын түсіндіреді..

№ 4 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтік рөлдер, мәртебелер мен нормалар

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтік рөл, мәртебе және нормалар ұғымымен таныстыру.

• Нақты өмірдегі әлеуметтік рөлдер мен нормаларды талдау және түсіну дағдыларын дамыту.

• Сыни ойлауды дамытуға және топта жұмыс істеуге ықпал ету.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар әлеуметтік рөл, мәртебе және нормалар ұғымымен танысады.

• Оқушылар әртүрлі әлеуметтік құбылыстарды талдай алады.

• Оқушылар әлеуметтік рөлдерге, мәртебелер мен нормаларға мысалдар келтіре алады.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Әңгіме :

• Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "әлеуметтік рөл дегеніміз не? Өміріңізден мысалдар келтіріңіз.»

Мұғалім негізгі ұғымдарды түсіндіреді:

• Әлеуметтік рөл-бұл белгілі бір әлеуметтік позицияны ұстанатын адамнан күтілетін мінез-құлық (мысалы, оқушы, ата-ана, мұғалім рөлі).

• Әлеуметтік мәртебе дегеніміз-адамның қоғамның әлеуметтік құрылымындағы оның құқықтары мен міндеттерімен анықталатын жағдайы (мысалы, студент, қызметкер, көшбасшы).

• Әлеуметтік нормалар-бұл адамдардың қоғамдағы өзара әрекеттесуін реттейтін жалпы қабылданған мінез-құлық ережелері (мысалы, сыпайылық нормалары, жол қозғалысы ережелері).

Нақты өмірден мысалдар келтіру: оқушының рөлі ересек адамнан қалай ерекшеленеді, мәртебелер қалай өзгеруі мүмкін (мысалы, студент — түлек), әлеуметтік нормалар мінез-құлықты қалай реттейді.

Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

Тақта және маркерлер.

Әлеуметтік нормалар, рөлдер мен мәртебелер мысалдары бар үлестірме материалдар.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Әлеуметтік рөлдердің, мәртебелер мен нормалардың мысалдарын талдау

PowerPoint презентациясы:

Мұғалім әлеуметтік рөлдер мен нормалардың әртүрлі мысалдарын түсіндіреді:

• Әлеуметтік рөлдің мысалы: үлкен оқушының рөлі, компания қызметкерінің рөлі.

• Әлеуметтік мәртебенің мысалы: мектептегі оқушының әлеуметтік мәртебесі және мұғалімнің мәртебесі.

• Әлеуметтік норманың мысалы: үлкендерді құрметтеу ережесі, Әртүрлі әлеуметтік топтардағы қарым-қатынас нормалары.

Әртүрлі мәдениеттердегі әлеуметтік нормалардың мысалдарын келтіру (мысалы, әртүрлі елдердегі сыпайылық нормалары).

Физикалық минут. "Жылыту" жаттығуы

Мұғалім оқушыларға тұруды, бірнеше иілуді, жоғары қарай созылуды, қолдарымен және аяқтарымен айналмалы қозғалыстарды орындауды, содан кейін бірнеше секунд көздерін жұмып медитация жасауды ұсынады.

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу, әр топ тапсырма алады:

1. Әр түрлі әлеуметтік рөлдерді және олардың ерекшеліктерін (оқушының, ата-ананың, мұғалімнің, көшбасшының рөлі) қарастыру.

2. Мәртебенің өзгеруін және оның қоғамдық қатынастарға әсерін талқылау.

3. Әр түрлі өмірлік жағдайларда әлеуметтік нормаларды қолдану.

Топқа арналған тапсырма:

• Олардың өмірінде қандай рөлдер маңызды екенін және осы рөлдердің әрқайсысында олардың мінез-құлқында не күтілетінін талқылау.

• Олардың әлеуметтік топтарында қандай нормалар бар екенін және олардың мінез-құлыққа қалай әсер ететінін талдаңыз.

Талқылау нәтижелерімен қысқа презентация дайындаңыз.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз жұмысының нәтижелерін ұсынады және өз нәтижелерін талқылайды:

• Топ мүшелерінің өміріндегі рөлдердің, нормалар мен мәртебелердің мысалдары.

• Әр түрлі әлеуметтік рөлдер адамдардың мінез-құлқына қалай әсер етеді.

• Нормалар әртүрлі әлеуметтік жағдайларда адамдарға көмектеседі немесе шектейді.

• Кері байланыс және қорытындылау

Талқылауға арналған сұрақтар:

• "Сіздің ойыңызша, әлеуметтік рөлдер жағдайға байланысты өзгеруі мүмкін бе?»

• "Күнделікті өмірде кездесетін әлеуметтік нормаларда сіз нені өзгертер едіңіз?»

• Қоғамдағы әлеуметтік рөлдер мен нормаларды ескеру неге соншалықты маңызды?»

Мұғалім сабақты қорытындылайды, әлеуметтік рөлге, мәртебеге және нормаларға қатысты маңызды ойларды нақтылайды және олардың қоғам үшін маңыздылығын атап көрсетеді..

№ 5 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтік институттар: отбасы, білім, дін

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтік институттар ұғымымен және олардың қоғамдағы рөлімен таныстыру.

• Үш негізгі әлеуметтік институтты қарастырыңыз: отбасы, Білім және дін.

• Топтық жұмыс және талқылау арқылы талдау және сыни ойлау дағдыларын дамыту

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар әлеуметтік институттар ұғымымен және олардың қоғамдағы рөлімен танысады.

• Оқушылар үш негізгі әлеуметтік институтты қарастырады: отбасы, Білім және дін.

• Оқушылар олардың қоғамдағы рөлін талдай алады.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Әңгіме :

• Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "сіз қандай әлеуметтік институттарды білесіз?»

• Әлеуметтік институттар — бұл өмірдің әртүрлі салаларындағы адамдардың мінез-құлқы мен қызметін реттейтін тұрақты әлеуметтік қатынастар жүйесі, деп түсіндіреді мұғалім.

Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

Тақта және маркерлер.

Әлеуметтік институттарды сипаттайтын үлестірме материалдар.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Теорияны түсіндіру: Отбасы, білім, дін

PowerPoint презентациясы:

Әр әлеуметтік институтты талдау:

1. Отбасы:

• Отбасы функциялары: репродуктивті, тәрбиелік, экономикалық, эмоционалды.

• Отбасы түрлері: ядролық, кеңейтілген, патриархалдық, матриархалдық.

• Әлеуметтенудегі отбасының рөлі.

2. Білім:

• Әлеуметтенудегі білімнің рөлі.

• Білім беру түрлері: мектепке дейінгі, мектеп, жоғары, қосымша.

• Қазіргі білім беру мәселелері: қол жетімділік, сапа, теңдік.

3. Дін:

• Қоғамдағы діннің рөлі.

• Әлемнің негізгі діндері: христиандық, ислам, буддизм, индуизм.

• Діннің қызметі: адамгершілікті реттеу, рухани өмірді қолдау, адамдарды біріктіру.

Физикалық минут. "Күн сәулесі" жаттығуы

Мұғалім оқушылардан тұруды, қолдарын жоғары көтеруді және күн сәулесін қалай түсіретінін елестетуді сұрайды. Содан кейін олар бүйірлеріне бірнеше иілу жасайды және әр иілу кезінде күн сәулесінің иықтарына қалай тиетінін білдіреді.

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 3 топқа бөлу. Әр топ бір әлеуметтік институтпен (отбасы, білім, дін) жұмыс істейді.

Тапсырма:

1. Бұл институттың қазіргі қоғамға қалай әсер ететінін талдаңыз.

2. Осы институттың функциялары туралы айту.

3. Қоғамдағы өзгерістер (мысалы, жаһандану) осы институтқа қалай әсер ететінін сипаттаңыз.

Топтың нәтижелерімен қысқа презентация дайындаңыз.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз жұмысының нәтижелерін ұсынады және қорытындылармен бөліседі.

• Отбасы институтымен жұмыс істейтін топ балаларды тәрбиелеу мен әлеуметтендіруге қалай көмектесетінін, сондай-ақ отбасылық қатынастардың формалары қалай өзгеретінін айта алады.

• Білім беру институтымен жұмыс істейтін топ білім берудің тұлға мен қоғамның дамуындағы рөлін талқылай алады.

• Дін дінмен жұмыс істейтін топ оның моральдық нормалар мен рухани құндылықтарды қалыптастырудағы рөлін талқылай алады.

• Кері байланыс және қорытындылау

Талқылауға арналған сұрақтар:

• "Әлеуметтік институттар бір-бірімен қалай байланысты?»

• Қоғамдағы қандай өзгерістер осы институттардың рөліне әсер етуі мүмкін?»

• Қазіргі қоғамда отбасы, Білім және дін саласында қандай проблемалар туындауы мүмкін?»

Мұғалім әр әлеуметтік институттың қоғамның тұрақтылығы мен дамуы үшін маңыздылығын атап өтіп, сабақты қорытындылайды...

№ 6 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтік стратификация және ұтқырлық

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтік стратификация және ұтқырлық ұғымымен таныстыру.

• Әлеуметтік стратификация түрлерін және әлеуметтік ұтқырлыққа әсер ететін факторларды қарастырыңыз.

• Әлеуметтік құбылыстарды талдау және топта жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар әлеуметтік стратификация және ұтқырлық ұғымымен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік стратификация түрлерін және әлеуметтік ұтқырлыққа әсер ететін факторларды қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік құбылыстарды талдау қабілетін дамытады.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Әңгіме :

Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "Сіз"қоғамның стратификациясы" ұғымымен нені түсінесіз? Әлеуметтік ұтқырлық дегеніміз не деп ойлайсыз?»

Мұғалім негізгі ұғымдарды түсіндіреді:

• Әлеуметтік стратификация-бұл табыс, Білім, билік, бедел сияқты әртүрлі критерийлер бойынша Қоғамның қабаттарға (қабаттарға) бөлінуі.

• Әлеуметтік ұтқырлық-бұл адамдардың немесе топтардың әлеуметтік қабаттар арасында қозғалу, олардың әлеуметтік жағдайын өзгерту процесі.

Нақты өмірден мысалдар келтіру: әлеуметтік мәртебе адамдардың мүмкіндіктері мен өміріне қалай әсер етеді.

Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

Тақта және маркерлер.

Әлеуметтік стратификация және ұтқырлық мысалдары бар үлестірме материалдар.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Теорияны түсіндіру: әлеуметтік стратификация және ұтқырлық

PowerPoint презентациясы:

Әлеуметтік стратификация:

• Әлеуметтік стратификацияның түрлері: экономикалық (табыс пен мүлік бойынша), кәсіби, саяси, діни.

• Мысалдар: табыс бойынша (бай және кедей), білім деңгейі бойынша (жоғары білім — жұмысшы мамандықтары) бөлу.

• Ұтқырлық ішінде қабаттар (мысалы, мансаптық өсу) және қабаттар арасында (мысалы, сыныптың өзгеруі).

Әлеуметтік ұтқырлық:

• Ұтқырлық түрлері: тік (әлеуметтік баспалдақпен жоғары/төмен) және көлденең (бір қабаттың ішінде жылжу).

• Бұл ұтқырлыққа әсер ететін факторлар: білім, экономикалық жағдай, шығу тегі, мәдени және әлеуметтік өзгерістер.

Өмір мысалдары: білім адамдарға бір әлеуметтік қабаттан екінші қабатқа өтуге қалай көмектеседі.

Физикалық минут. "Әлеуметтік баспалдақ"жаттығуы

Мұғалім оқушыларға тұрып, өздерін "баспалдақ"ретінде таныстыруды ұсынады. Содан кейін олар өздерінің әлеуметтік жағдайына байланысты "баспалдақпен" жоғары немесе төмен қадамдар жасайды (мысалы, "егер сіз көп бөлмелі пәтерде тұрсаңыз — жоғары қарай жүріңіз").

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топ тапсырма алады:

1. Қазіргі қоғамдағы әлеуметтік стратификацияның мысалдарын сипаттаңыз (мысалы, табыс, Білім, мәртебе).

2. Әлеуметтік ұтқырлықтың мысалдарын келтіріңіз(адамдар әлеуметтік құрылымда қалай көтерілуі немесе төмендеуі мүмкін).

3. Олардың өміріндегі әлеуметтік ұтқырлыққа қандай факторлар көмектесетінін немесе кедергі келтіретінін талдаңыз.

Топқа арналған тапсырма:

Мысалдар келтіре отырып, «әлеуметтік ұтқырлық түрлері» (тік және көлденең ұтқырлық) кестесін жасаңыз.

Презентация дайындаңыз және жұмыс нәтижелерін топқа қысқаша ұсыныңыз..

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз жұмысының нәтижелерін ұсынады:

1. Әлеуметтік стратификация түрлерінің сипаттамасы.

2. Әлеуметтік ұтқырлықтың мысалдары.

3. Ұтқырлыққа әсер ететін факторларды талдау.

Әр топ жұмыс кезінде алынған нәтижелермен бөліседі.

• Кері байланыс және қорытындылау

Талқылауға арналған сұрақтар:

• Әлеуметтік стратификация адамдардың мүмкіндіктеріне қалай әсер етеді?»

• Әлеуметтік ұтқырлық қоғам үшін неге маңызды?»

• "Қандай әлеуметтік топтардың ұтқырлық мүмкіндіктері көбірек?»

Мұғалім сабақты қорытындылайды, әлеуметтік стратификация мен ұтқырлыққа қатысты негізгі ойларды нақтылайды.

№ 7 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Қазіргі заманның теңсіздігі және әлеуметтік мәселелері

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды қоғамдағы теңсіздік ұғымымен және оның түрлерімен таныстыру.

• Кедейлік, жұмыссыздық, нәсілдік және жыныстық теңсіздік сияқты қазіргі заманның негізгі әлеуметтік мәселелерін қарастырыңыз.

• Әлеуметтік мәселелерді және олардың қоғамға әсерін талдау қабілетін дамыту.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар қоғамдағы теңсіздік ұғымымен және оның түрлерімен таныстырады.

• Оқушылар кедейлік, жұмыссыздық, нәсілдік және жыныстық теңсіздік сияқты қазіргі заманның негізгі әлеуметтік мәселелерін қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік мәселелерді талдайды және талқылайды.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Әңгіме :

Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "Сіз"теңсіздік" ұғымымен нені түсінесіз? Сіз қандай теңсіздіктерді білесіз?»

Мұғалім негізгі ұғымдарды түсіндіреді:

Әлеуметтік теңсіздік-бұл әлеуметтік, экономикалық және саяси ресурстарға (мысалы, байлық, билік, Білім) қол жеткізудегі айырмашылық.

Теңсіздік түрлері: экономикалық, нәсілдік, жыныстық, білім беру.

Нақты өмірден мысалдар келтіру: табыстың, білімге қол жетімділіктің, саяси биліктің айырмашылығы..

Теориялық материалмен және мысалдармен PowerPoint презентациясы.

Тақта және маркерлер.

Әлеуметтік теңсіздік түрлерін сипаттайтын үлестірме материалдар.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Теорияны түсіндіру: теңсіздік және әлеуметтік

PowerPoint презентациясы:

Теңсіздік:

• Экономикалық теңсіздік: табыс, байлық, ресурстарға қол жетімділіктегі айырмашылықтар.

• Кедейлік пен жұмыссыздық сияқты экономикалық теңсіздікпен байланысты әлеуметтік мәселелер.

• Нәсілдік және жыныстық теңсіздік: нәсіліне немесе жынысына байланысты кемсітушілікке байланысты мәселелер.

Білім беру теңсіздігі: сапалы білімге қол жеткізудегі айырмашылықтар.

• Қазіргі заманның әлеуметтік мәселелері:

• Кедейлік: себептері мен салдары.

• Жұмыссыздық: оның экономика мен қоғамға әсері.

• Әлеуметтік айырмашылықтар мен кемсітушілік.

Осы мәселелерді шешудегі мемлекеттің рөлі.

Физикалық минут. "Әлеуметтік доңғалақ"жаттығуы

Мұғалім оқушыларға тұрып, өздерін қоғамның үлкен "дөңгелегінің" бір бөлігі ретінде көрсетуді ұсынады, мұнда әрқайсысы өз рөлін атқарады. Содан кейін олар қоғамдағы өзгерістерді бейнелейтін қолдарымен айналмалы қозғалыстар жасайды.

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топ тапсырма алады:

1. Бірінші топ: экономикалық теңсіздіктің себептері мен салдарын қарастырыңыз (мысалы, кедейлік, жұмыссыздық).

2. Екінші топ: нәсілдік және жыныстық теңсіздіктерді зерттеу (мысалы, нәсілдік және жыныстық кемсітушілік).

3. Үшінші топ: білім беру теңсіздігін және оның қоғамға әсерін талдау.

4. Төртінші топ: қазіргі заманның негізгі әлеуметтік мәселелерін және олардың қоғамның дамуына әсерін қарастыру.

Топқа арналған тапсырма: мәселенің негізгі себептерін, оның салдарын және шешудің мүмкін жолдарын көрсететін қысқа презентациялар дайындаңыз.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз өз жұмысының нәтижелерін ұсынады:

• Экономикалық теңсіздіктің себептері мен салдарын таныстыру.

• Нәсілдік және жыныстық теңсіздікті талқылау.

• Білім беру теңсіздігі туралы презентация.

Қазіргі заманның әлеуметтік мәселелерін және олардың қоғамға әсерін қарастыру.

• Кері байланыс және қорытындылау

Талқылауға арналған сұрақтар:

• "Кедейлік пен жұмыссыздық сияқты әлеуметтік мәселелер адамдардың өміріне қалай әсер етеді?»

• Қоғамдағы әлеуметтік теңсіздікпен қалай күресуге болады?»

• "Бұл мәселелерді шешу үшін мемлекет қандай шаралар қабылдауы мүмкін?»

Мұғалім сабақты қорытындылайды, әлеуметтік мәселелер мен теңсіздіктерге қатысты негізгі ойларды нақтылайды..

№ 8 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтік өзгерістер: себептері мен салдары

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтік өзгерістер ұғымымен және олардың негізгі түрлерімен таныстыру.

• Әлеуметтік өзгерістердің негізгі себептерін қарастырыңыз.

• Әлеуметтік өзгерістердің қоғамға әсерін талдау.

• Топта жұмыс істеу және өз көзқарасыңызды дәлелдеу қабілетін дамыту.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар әлеуметтік өзгерістер ұғымымен және олардың негізгі түрлерімен танысады.

• Оқушылар әлеуметтік өзгерістердің негізгі себептерін қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік өзгерістердің қоғамға әсерін талдайды.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Сабақ тақырыбына кіріспе

Сабаққа мотивация

Білімді жандандыруға арналған сұрақ: "соңғы онжылдықтарда қоғамда қандай әлеуметтік өзгерістер болды?»

Мұғалім әлеуметтану контекстіндегі әлеуметтік өзгерістің маңыздылығын түсіндіреді: "әлеуметтік өзгерістер-бұл жеке адамдардан бастап бүкіл әлеуметтік-мәдени жүйелерге дейін әртүрлі деңгейлерде болатын қоғамның құрылымы мен қызметіндегі өзгерістер".

• Сабақ тақырыбына кіріспе

• ұғымдардың анықтамасы: әлеуметтік өзгерістер, әлеуметтік өзгерістердің себептері мен салдары.

• әлеуметтік өзгерістердің негізгі түрлері:

• Эволюциялық өзгерістер біртіндеп жүреді, олар баяу жүреді.

• Революциялық өзгерістер-қоғамдағы жылдам, түбегейлі өзгерістер.

Тарихтан мысал: индустрияландырудан кейінгі қоғамдық қатынастардағы өзгерістер.

Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

Топтық жұмыстарға арналған үлестірме материалдар.

Маркерлер мен тақта.

Компьютер және проектор

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

PowerPoint презентациясы:

Әлеуметтік өзгерістердің себептері:

• Бұл экономикалық себептер (мысалы, технологияның өсуі, экономикалық дағдарыстар).

• Мәдени себептер (мысалы, білім берудегі, құндылықтардағы және нормалардағы өзгерістер).

• Бұл саяси себептер (мысалы, революциялар, реформалар, саяси қозғалыстар).

• Әлеуметтік және демографиялық өзгерістер (мысалы, урбанизация, халық құрамының өзгеруі).

Әлеуметтік өзгерістердің салдары:

• Позитивті: өмір сүру деңгейін жақсарту, технологияны дамыту, адам құқықтарын жақсарту.

• Теріс: әлеуметтік теңсіздік, дәстүрлі институттардың жойылуы, қақтығыстар.

Мысал: Кеңес Одағы ыдырағаннан кейінгі Ресейдегі әлеуметтік өзгерістер-нарықтық экономикаға көшу, әлеуметтік құрылымдарға, жұмыс жағдайларына, моральдық құндылықтарға әсер ету.

Физикалық минут. "Әлеуметтік шеңбер"

Оқушылар шеңберге тұрып, допты беру арқылы қоғамға әсер ететін бір әлеуметтік мәселені кезекпен атайды.

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топ тапсырма алады:

1. Бірінші топ: әлеуметтік өзгерістердің экономикалық себептерін және олардың салдарын қарастырыңыз(мысалы, өндіріс құрылымының өзгеруі, технологияның дамуы).

2. Екінші топ: әлеуметтік өзгерістердің мәдени себептерін қарастырыңыз(мысалы, құндылықтардың өзгеруі, жаңа ұрпақты тәрбиелеу).

3. Үшінші топ: өзгерістердің саяси себептерін және қоғамға әсерін қарастырыңыз (мысалы, революциялар, сайлау)..

Топқа арналған тапсырма: мәселенің негізгі себептерін, оның салдарын және шешудің мүмкін жолдарын көрсететін қысқа презентациялар дайындаңыз.

4. Төртінші топ: өзгерістердің демографиялық және әлеуметтік себептерін қарастырыңыз (мысалы, көші-қон, урбанизация).

Тапсырма: тарих пен қазіргі заманның нақты мысалдарын қолдана отырып, себептері мен салдарын ұсына отырып, өз тақырыбыңыз бойынша қысқа презентациялар дайындаңыз.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз жұмысының нәтижелерін ұсынады:

• бірінші топ өзгерістердің экономикалық себептерін және олардың салдарын түсіндіреді.

• екінші топ мәдени өзгерістер туралы айтады.

• үшінші топ саяси өзгерістер туралы өз ойларымен бөліседі.

• төртінші топ өзгерістердің демографиялық және әлеуметтік себептерін сипаттайды.

• Кері байланыс және қорытындылау

Мұғалім талқылау үшін сұрақтар қояды:

• Қоғамдағы қандай өзгерістер даму үшін ең маңызды деп ойлайсыз?»

• Әлеуметтік өзгерістердің жағымсыз салдарын қалай азайтуға болады?»

• "Болашақта қоғамдағы қандай өзгерістерді көргіңіз келеді?»

Мұғалім болашақ өзгерістерді болжау үшін әлеуметтік өзгерістердің себептері мен салдарын түсінудің маңыздылығын атап өтіп, сабақты қорытындылайды..

№ 9 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Социологиялық зерттеу әдістері

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды әлеуметтанулық зерттеудің негізгі әдістерімен таныстыру.

• Әлеуметтік құбылыстарды талдау үшін әлеуметтанулық зерттеу әдістерін қолдану дағдыларын дамыту.

• Топта жұмыс істеу, зерттеу нәтижелерін талқылау және ұсыну дағдыларын дамыту.

• Оқушылардың әлеуметтанулық зерттеулерге қызығушылығын және олардың қоғамды талдаудағы рөлін арттыру.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар әлеуметтанулық зерттеудің негізгі әдістерімен танысады.

• Әлеуметтік құбылыстарды талдау үшін әлеуметтанулық зерттеу әдістерін қолдану дағдыларын дамыту.

• Оқушылар әлеуметтанулық зерттеулерді және олардың қоғамды талдаудағы рөлін талдайды

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру

Мұғалім білімді белсендіру үшін сұрақтар қояды:

" Әлеуметтану туралы не білесіз? Әлеуметтік зерттеулерде қандай әдістер қолданылады?»

Мұғалімнің әлеуметтанулық зерттеулердің маңыздылығы және олардың қоғамдағы процестерді түсінуге қалай көмектесетіні туралы қысқаша кіріспе әңгімесі.

• Сабақтың мақсаттары мен міндеттері

Мұғалім сабақтың мақсаттарын айтады, негізгі міндеттерін сипаттайды:

• әлеуметтанулық зерттеу әдістерімен танысу.

• мысалдар арқылы әр әдісті талдау.

• o әдісті топтарда практикалық қолдану.

Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

Социологиялық зерттеу әдістерінің мысалдары бар үлестірме материалдар.

Маркерлер мен тақта.

Компьютер және проектор

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Әлеуметтанулық зерттеу әдістері туралы PowerPoint презентациясы:

Сапалы әдістер:

• Сұхбат-толық мәліметтер алу үшін респонденттермен жеке қарым-қатынас.

• Бақылау-нақты жағдайдағы адамдардың мінез-құлқын зерттеу.

• Мазмұнды талдау-әлеуметтік құбылыстарды анықтауға арналған мәтіндерді, медианы, материалдарды талдау.

Сандық әдістер:

• Сауалнамалар-сауалнама, телефон немесе онлайн сауалнамалар арқылы деректерді алу.

• Эксперименттер-бақыланатын жағдайларда бір айнымалының екіншісіне әсерін зерттеу.

Салыстырмалы талдау - әртүрлі қоғамдарды немесе кезеңдерді салыстыру үшін статистикалық деректерді пайдалану.

Физикалық минут. Оқушылар тұрып, релаксация үшін бірнеше қарапайым жаттығулар жасайды (мысалы, қолды созу, басын бұру, терең тыныс алу)..

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топ әлеуметтанулық зерттеу әдістерінің бірімен жұмыс істейді:

• Бірінші топ: сұхбат - өзекті әлеуметтік тақырыпта сұхбат алу үшін бірнеше сұрақтар жасаңыз.

• Екінші топ: бақылау-кез-келген әлеуметтік құбылысты бақылау критерийлерін әзірлеу (мысалы, саябақтағы қоғамдық мінез-құлық).

• Үшінші топ: сауалнама-әлеуметтік тақырыптардың бірі бойынша қоғамдық пікірді зерттеу үшін сауалнамалар жасау.

• Төртінші топ: мазмұнды талдау - таңдалған әлеуметтік мәселе бойынша мәтінге немесе мақалаға талдау жасаңыз.

Жұмыстан кейін топтар презентация үшін қысқаша презентациялар дайындайды.

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз нәтижелерін ұсынады:

• бірінші топ сұхбат сұрақтарымен бөліседі.

• екінші топ бақылауды қалай ұйымдастыруға болатындығын түсіндіреді.

• үшінші топ құрастырылған сауалнамалардың нәтижелерін ұсынады.

• төртінші топ мазмұнды талдау мысалымен бөліседі.

• Кері байланыс және қорытындылау

Мұғалім мен оқушылар қандай зерттеу әдістері ең қызықты болғанын және оларды қолдануда қандай қиындықтар туындағанын талқылайды.

Мұғалім мақсатқа байланысты зерттеу әдістерін дұрыс таңдау қаншалықты маңызды екенін атап, қорытындылайды.

Мұғалім болашақ өзгерістерді болжау үшін әлеуметтік өзгерістердің себептері мен салдарын түсінудің маңыздылығын атап өтіп, сабақты қорытындылайды.

№ 10 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Әлеуметтік ұтқырлық: тік және көлденең

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды тік және көлденең әлеуметтік ұтқырлық ұғымдарымен таныстыру.

• Әртүрлі әлеуметтік құрылымдардағы тік және көлденең ұтқырлықтың мысалдарын қарастырыңыз.

• Топта жұмыс істеу, әлеуметтік ұтқырлық мысалдарын талдау және жіктеу қабілетін дамыту.

• Сыни ойлауды, өз көзқарасын дәлелдей білуді дамыту.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар тік және көлденең әлеуметтік ұтқырлық ұғымдарымен танысады.

• Оқушылар әртүрлі әлеуметтік құрылымдардағы тік және көлденең ұтқырлықтың мысалдарын қарастырады.

• Оқушылар әлеуметтік ұтқырлық мысалдарын талдайды және жіктейді.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру

Мұғалім білімді жандандыру үшін сұрақтар қояды:

• " Сіз әлеуметтік ұтқырлық деп нені түсінесіз?»

• " Өмірден әлеуметтік ұтқырлықтың қандай мысалдарын келтіруге болады?»

Сұрақтар студенттерге тақырыпты нақты өмірмен байланыстыруға және сабаққа дайындалуға көмектеседі..

• Сабақтың мақсаттары мен міндеттері

Мұғалім сабақтың мақсаттарын айтады:

• тік және көлденең әлеуметтік ұтқырлықпен танысу.

• әртүрлі әлеуметтік құрылымдардағы ұтқырлық мысалдарын талдау.

• топтық жұмыс арқылы ұғымдарды практикалық қолдану.

Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

Әлеуметтік ұтқырлық мысалдары бар үлестірме материалдар.

Маркерлер мен тақта.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Теориялық бөлім

PowerPoint презентациясы:

Негізгі ұғымдарды түсіндіру:

Әлеуметтік ұтқырлық-бұл жеке тұлғаның немесе топтың әлеуметтік құрылымдағы жағдайының өзгеруі.

Тік ұтқырлық-бұл әлеуметтік баспалдақпен жоғары немесе төмен жылжу, әлеуметтік мәртебенің өзгеруі (мысалы, жоғарылату, жұмысынан айырылу).

Көлденең ұтқырлық-бұл әлеуметтік позицияны жоғарылатпай немесе төмендетпей өзгерту, бір әлеуметтік қабаттың ішінде қозғалу (мысалы, кәсіпті мәртебесі бойынша бірдей етіп өзгерту, басқа қалаға көшу).

Нақты өмір мысалдары:

• тік ұтқырлық: мансаптық өсуден кейін министр болған адам.

• o көлденең ұтқырлық: бір әлеуметтік топтағы жұмысты бір лауазымнан екіншісіне ауыстырған адам.

Физикалық минут. «Әлеуметтік шеңбер» жаттығуы

Оқушылар шеңберге тұрып, өмірде атқаратын әлеуметтік рөлін кезек-кезек атайды (мысалы, студент, мектеп оқушысы, ағасы/әпкесі, досы/қызы).

Топтарда жұмыс істеу

Оқушыларды 4 топқа бөлу. Әр топ тапсырмалар алады:

• Бірінші топ: қазіргі қоғамдағы тік әлеуметтік ұтқырлықтың мысалдары(мысалы, мансаптық өсу, әлеуметтік мәртебенің өзгеруі).

• Екінші топ: көлденең әлеуметтік ұтқырлықтың мысалдары (кәсіптің өзгеруі, басқа қалаға көшу).

• Үшінші топ: тік ұтқырлыққа әсер ететін факторларды талқылау (білім, отбасы, әлеуметтік мәртебе).

• Төртінші топ: көлденең ұтқырлыққа әсер ететін факторларды талқылау(жеке қалау, географиялық орын ауыстыру, мәдениет).

Тапсырма: мысалдар мен түсіндірмелермен қысқа презентациялар дайындаңыз..

Сабақтың соңы

• Топтық жұмыстардың тұсаукесері

Әр топ өз жұмысының нәтижелерін ұсынады:

• бірінші топ тік ұтқырлық мысалдары туралы айтады.

• екінші топ көлденең ұтқырлық мысалдарымен бөліседі.

• үшінші топ тік ұтқырлық факторларын талқылауды ұсынады.

• төртінші топ көлденең ұтқырлық факторлары туралы ойларымен бөліседі.

• Кері байланыс және қорытындылау

Мұғалім талқылау үшін сұрақтар қояды:

• "Қазіргі қоғамда ұтқырлықтың қайсысы — тік немесе көлденең — маңыздырақ деп ойлайсыз?»

• "Тік ұтқырлыққа қандай факторлар кедергі келтіруі мүмкін?»

• Жаһандану жағдайында әлеуметтік ұтқырлық қалай өзгереді?»

Мұғалім қоғамның дамуы үшін әлеуметтік ұтқырлықтың маңыздылығын атап өтіп, сабақты қорытындылайды..

№ 11 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Жастар және субмәдениеттер: қоғамдағы ерекшеліктері мен рөлі

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды субмәдениет ұғымымен және оның ерекшеліктерімен таныстыру.

• Қазіргі қоғамдағы жастардың рөлін және оның әлеуметтік процестердің дамуына әсерін қарастыру.

• Топта жұмыс істеу, субмәдениеттерді және олардың әсерін талдау және талқылау қабілетін дамыту.

• Әр түрлі жастар субмәдениеттері және олардың әлеуметтік маңыздылығы туралы хабардарлықты арттыру.

Күтілетін нәтижелер

• Оқушылар субмәдениет ұғымымен және оның ерекшеліктерімен танысады.

• Оқушылар жастардың қазіргі қоғамдағы рөлін және оның әлеуметтік процестердің дамуына әсерін қарастырады.

• Оқушылар субмәдениеттерді және олардың әсерін талдайды және талқылайды.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Сабақтың мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт

Сәлемдесу, оқушылардың дайындығын тексеру.

Сабақтың мақсаттарын айту.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру

Мұғалім білімді жандандыру үшін сұрақтар қояды:

• " жастар дегеніміз не? Сіз бұл ұғымды қалай түсінесіз?»

• " субмәдениет дегеніміз не деп ойлайсыз?»

Оқушылар сабақтың негізгі бөлігіне дайындалу үшін жастар субмәдениеттерінің мысалдарын келтіре алады.

• Сабақтың мақсаттары мен міндеттері

Мұғалім сабақтың мақсаттарын айтады:

• жастар субмәдениеттері ұғымын зерттеу.

• жастардың қоғамдағы рөлін және оның әлеуметтік функцияларын түсіну.

Әр түрлі субмәдениеттердің ерекшеліктерін анықтау үшін топтарда жұмыс істеу

Теориялық материалмен PowerPoint презентациясы.

Субмәдениеттердің мысалдары бар үлестірме материалдар.

Маркерлер мен тақта.

Компьютер және проектор.

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу

Теориялық бөлім

Жастар субмәдениеттері туралы PowerPoint презентациясы:

• жастар әлеуметтік топ ретінде: жастардың жас және әлеуметтік сипаттамалары, оның қоғамдағы рөлі.

• субмәдениет дегеніміз не?: субмәдениеттің анықтамасы, оның белгілері (мысалы, жалпы құндылықтар, өмір салты, тіл).

Жастар субмәдениеттерінің түрлері:

• Позитивті субмәдениеттер: студенттік, спорттық, мәдени.

• Теріс субмәдениеттер: бұзақы, жасөспірімдер қылмысы.

• Анықталмаған субмәдениеттер: Киберпанк, панк, готтар, хиппилер және т. б.