Әлеуметтік желі: Бостандық па, әлде жалғандық па?

Қазіргі қоғам ақпарат ағынында өмір сүреді. Әлеуметтік желілер – ХХІ ғасырдың маңызды құбылыстарының бірі. Facebook, Instagram, TikTok, X (Twitter), Telegram сияқты платформалар қазіргі адамның өмірінде тек қарым-қатынас құралы ғана емес, сонымен қатар ой-пікір алмасуға, шығармашылықты көрсетуге және тіпті табыс табуға мүмкіндік беретін ортаға айналды. Бірақ бұл платформалар адамдарға еркіндік пен жаңа мүмкіндіктер ұсына ма, әлде адамның шынайы болмысын жасыратын жалған әлем бе?

Еркін ой мен мүмкіндіктер кеңістігі

Әлеуметтік желілердің басты артықшылығы – әркімнің өз ойын еркін білдіру мүмкіндігі. Бұрын ақпарат тек газеттер мен теледидар арқылы таралатын болса, қазір кез келген адам өз парақшасында қоғамдағы маңызды мәселелерге қатысты пікір білдіре алады. Бұл демократияның бір көрінісі. Әлеуметтік желілер азаматтық белсенділікті арттырып, түрлі жобалардың, волонтерлік қозғалыстардың және әлеуметтік бастамалардың дамуына жол ашты.

Жастар үшін әлеуметтік желілер өздерін табуға мүмкіндік береді. Көптеген адамдар өз шығармашылығын, өнерін және ойларын осы жерде көрсетеді. Көптеген табысты кәсіпкерлер, блогерлер мен журналистер осы желілер арқылы танылды. Демек, әлеуметтік желілер дұрыс пайдаланылған жағдайда үлкен мүмкіндіктерге жол ашады.

Жалған өмірдің тұзағы

Алайда, әлеуметтік желілердің теріс жақтары да бар. Көптеген қолданушылар өз өмірлерін әлеуметтік желілерде әдемілеп, шындықты жасырады. Фотосуреттер мен видеоларда бәрі тамаша көрінгенімен, шын мәнінде адамның ішкі дүниесі мүлде басқаша болуы мүмкін. Бұл құбылыс "жалған өмір синдромы" деп аталады. Нәтижесінде адамдар бір-бірімен салыстырып, өз өмірлеріне риза болмай, күйзеліске ұшырайды.

Әлеуметтік желілер адамды тәуелділікке әкелуі мүмкін. Уақыттың көп бөлігін экран алдында өткізу шынайы өмірдегі қарым-қатынасты азайтады. Достармен бетпе-бет сөйлесудің орнына чатта хабар алмасу, эмоциялардың орнына смайликтер қолдану сияқты жағдайлар адамның психологиялық денсаулығына әсер етеді.

Ақпараттық қауіптер және жауапкершілік

Желіде таралатын ақпараттың көпшілігі тексерілмеген, жалған немесе манипуляциялық сипатта болуы мүмкін. Сондықтан әр қолданушы ақпаратты қабылдағанда сыни тұрғыдан ойлауды үйренуі керек. Цифрлық сауаттылық – қазіргі заман адамының маңызды қаруы. Егер біз желіде не тарататынымызға және не оқитынымызға жауапкершілікпен қарасақ, онда әлеуметтік кеңістік мәдениетті және пайдалы болады.

Қорытынды

Әлеуметтік желілер жақсы да, жаман да емес, бұл тек құрал. Оны қалай қолданатынымыз – біздің қолымызда. Біреу үшін бұл еркіндік пен даму алаңы болса, екіншісі үшін жалған өмірдің көрінісі болуы мүмкін. Ең бастысы – шынайылық пен парасаттылықты жоғалтпау. Тек осы жағдайда ғана әлеуметтік желілер адамзаттың дамуына