Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасы

Катонқарағай ауданы бойынша білім бөлімінің

«Рыков атындағы орта мектебі» КММ

АӘД пәні мұғалімі Құснитанов Әли Серікжанұлы

Алғашқы әскери дайындық пәнінің патриоттық тәрбие берудегі маңызы

Алғашқы әскери дайындық (АӘД) пәні – мектеп оқушыларына әскери қызметке дайындығын қалыптастыру, оларды азаматтық борышын сезінуге, Отанды қорғауға дайын болуға үйрететін білім саласының бір бөлігі. Бұл пәннің басты мақсаты – жастардың денсаулығын нығайтып, физикалық дайындықтарын арттыру, әскери тәртіпке баулу, моральдық қасиеттерін жетілдіру, сондай-ақ, патриоттық тәрбиені дамыту. Алғашқы әскери дайындық арқылы жастарға Отанға деген құрмет, ел алдындағы жауапкершілік сезімі және батылдық қасиеттері қалыптасады.

1. Патриотизм мен Отанға қызмет етуге тәрбиелеу

Алғашқы әскери дайындық пәнінің маңызды аспектісі — Отанға деген патриоттық сезімді қалыптастыру. Бұл пән арқылы жас ұрпаққа өз елінің тарихын, мәдениетін, дәстүрін білу және оны құрметтеу қажеттілігі жайында түсінік беріледі. Оқушылар әскери қызметтің маңыздылығын, елді қорғаудың жауапкершілігін түсініп, өздеріне жоғары азаматтық міндет жүктейтініне сенімді болады. Отанға қызмет ету, оны қорғау — әр азаматтың басты парызы болып табылады, ал алғашқы әскери дайындық пәні осы түсінікті балалардың жүрегіне терең сіңіреді.

2. Қоғамдық жауапкершілік сезімін дамыту

Алғашқы әскери дайындық пәні жастардың қоғамдық жауапкершілік сезімін қалыптастыруда ерекше рөл атқарады. Оқушылар осы пән арқылы еліне, халқына, өз қоғамына деген міндетін түсінеді. Әскери тәртіп пен жаттығулар арқылы тәртіпке баулу, командалық жұмыста белсенді болуға, өз міндетін жауапкершілікпен орындауға үйретеді. Бұл қасиеттер кейіннен қоғамдық өмірде маңызды рөл атқарып, ұжымдық жұмыстарға, қоғамда өз орнын табуға көмектеседі.

3. Ұлттық қауіпсіздік пен қорғанысқа дайындық

Патриоттық тәрбие мен алғашқы әскери дайындықтың арасында тығыз байланыс бар. Қазіргі таңда кез келген ел үшін ұлттық қауіпсіздік пен қорғаныс маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Әскери дайындық оқушыларды еліне деген жауапкершілікті сезінуге ғана емес, сонымен бірге қазіргі заманғы қорғаныс жүйелерімен таныстыруға, қажет болған жағдайда өз елін қорғауға дайын болуға үйретеді. Бұл — патриотизмнің ең басты көріністерінің бірі, өйткені ол елдің тұтастығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге деген ниет пен дайындығын білдіреді.

4. Өзін-өзі тәрбиелеу және көшбасшылық қасиеттерін дамыту

Әскери дайындықтың басқа да маңызды аспектісі — өзін-өзі тәрбиелеу және көшбасшылық қасиеттерін дамыту. Оқушылар әр түрлі әскери жаттығуларда өздерінің физикалық қабілеттерін шыңдайды, төзімділік пен шыдамдылықты, мақсатқа жету жолындағы табандылықты меңгереді. Әрбір оқушыға жауапкершілік жүктеліп, олар өз әрекеттерінің нәтижесін көреді. Бұл көшбасшылық қасиеттерін дамытып, болашақта оларды ұжымда тиімді басқаруға, қиын жағдайларда дұрыс шешімдер қабылдауға үйретеді.

5. Денсаулықты нығайту және физикалық дайындығын арттыру

Алғашқы әскери дайындықтың тағы бір басты мақсаты — оқушылардың денсаулығын нығайту және физикалық дайындығын арттыру. Әскери дайындық пәнінде жүргізілетін жаттығулар мен дене шынықтыру сабақтары оқушылардың денсаулығын жақсартып, физикалық және психологиялық дайындықтарын арттырады. Бұл денсаулыққа қатысты проблемаларды болдырмауға, сондай-ақ әртүрлі қиындықтар мен стресс жағдайларына төзімділікті қалыптастыруға мүмкіндік береді.

6. Әскери тәртіп пен мәдениетке баулу

Әскери тәртіп пен мәдениет — алғашқы әскери дайындық пәнінің тағы бір маңызды аспектісі. Оқушылар әскери қызметтің күнделікті тәртібіне үйренеді, уақытты тиімді пайдалану, кезекшілікке тұру, ұжымда жұмыс істеу, командалық жұмыстарды орындау сияқты маңызды дағдыларды меңгереді. Бұл дағдылар олардың болашақ өмірінде, әсіресе қызметтік немесе жұмыс орнында өте қажет болады. Әскери мәдениет пен тәртіп оқушылардың мінез-құлқын түзетіп, жауапкершілікті арттырады, сондай-ақ қоғамдағы тәртіпке деген құрмет сезімін қалыптастырады.

7. Тарихи сананы дамыту

Әскери дайындық пәні оқушыларды Отан тарихымен таныстырудың бір жолы болып табылады. Олар елінің әскери тарихын, ұлы батырларын, ұлттық жеңістерін біліп, өзінің ата-бабаларының ерліктеріне құрметпен қарайды. Бұл жас ұрпақтың өз елінің тарихына деген мақтаныш сезімін оятады, ұлттық бірегейлікті нығайтады. Әскери тарихты білу – патриотизмнің негізгі негізі.

Қорытынды

Алғашқы әскери дайындық пәні – патриоттық тәрбиенің маңызды құралы. Ол оқушыларға Отанға деген сүйіспеншілікті, қорғауға деген дайындықты, жауапкершілік пен тәртіпті, көшбасшылық қасиеттерін және ұлттық қауіпсіздікті түсінуді үйретеді. Сонымен қатар, бұл пән оқушылардың денсаулығын нығайтып, оларды өмірге және болашаққа қажетті дағдылармен қамтамасыз етеді. Алғашқы әскери дайындық арқылы біз жастарды тәрбиелей отырып, олардың өз елін қорғауға дайын азаматтар болып өсулеріне негіз қаламыз.