АЛИШЕР НАВОИЙ. САХОВАТ ВА ҲИММАТ ТЎҒРИСИДА

Мактаб

Абай Қунанбаев номли умумий ўрта мактаб

Фан:

Ўзбек адабиёти

Бўлим:

МАЪНАВИЯТ ДУРДОНАЛАРИ

Ўқитувчи исми-фамилияси:

Рашидова М. А

Куни :

22.11.2024

Синф : 5

Қатнашганлар сони: Қатнашмаганлар сони:

Дарс мавзуси:

5-дарс. АЛИШЕР НАВОИЙ. САХОВАТ ВА ҲИММАТ ТЎҒРИСИДА

“МАҲБУБ УЛ-ҚУЛУБ” АСАРИДАН

Таълимий мақсадлар:

• 5.1.4.1 Бадиий асарлардан ихчам ҳажмли парчаларни ифодали ўқиш, ёддан ўқиш

• 5.2.1.1 Эпик асардаги муаллиф ғоясини аниқлаш

• 5.3.2.1 Қаҳрамонларни ҳаққоний ҳаёт билан солиштириб баҳолаш

Дарс мақсади:

• Асардан ихчам ҳажмли парчаларни ифодали ўқиш ва шарҳлаш

• Фикрларнинг ўхшаш ва қарама-қарши томонларини аниқлаш ва қиёслаш.

• Қаҳрамонларни ҳаққоний ҳаёт билан солиштириб баҳолаш

Фикрлаш қобилиятининг даражалари

Билиш, тушуниш, қўллаш

Дарс босқичлари / дарс вақти

Ўқитувчининг ҳаракати

Ўқувчининг ҳаракати

Баҳолаш

Ресурслар

Дарснинг кириш қисми -5 дақиқа

1.Ўқувчиларнинг давоматини аниқлаш, психологик жиҳатдан дарсга ҳозирлаш

2. Синф тозалигига эътибор бериш

3.Баҳолаш усули билан таништириш:

Ўзингизни уч сўз билан таърифланг. Ҳар бир ўқувчи ўзи ҳақида ахборот беради. Масалан, ростгўй, билимга чанқоқ, хушмуомала.

Билимдон, ватанпарвар, меҳнатсевар ёзувларини танлаш орқали гуруҳларга бириктириш.

Бир-бирларига тилак айтадилар. Синфдаги вазият яхшиланади ва дарсга ҳозирлик кўрадилар.

Ўтилган дарслар юзасидан саволларга жавоб берадилар. Навоий ҳаёти ва фаолияти ҳақида ўз фикрларини билдиради. Ўқитувчининг ўтилган дарс юзасидан мустаҳкамлашларини тинглайдилар ва хулосалайдилар. Гуруҳларга бирикиш.

Камтарин Сахий ва Тавозели

Қолиплаштирувчи баҳолаш

“Бош бармоқ” усули орқали ўзаро бир-бирини баҳолаш

Слайд ва видеодарслар. https://www.youtube.com/watch?v=iasUcay_4zE

“Ақлий ҳужум” “Ифодали ўқ

Дарснинг асосий қисми

30 дақиқа

Ўтилган дарсларни эсга тушириш

5 дақиқа

Янги мавзу: Алишер Навоий «МАҲБУБ УЛ-ҚУЛУБ» САХОВАТ ВА ҲИММАТ ТЎҒРИСИДА

I.Ақлий ҳужум.

1.Сиз ҳаётингизда саховат деган сўзни эшитганмисиз?

2.У сўзни эшитишингизга сабаб нима бўлган? 3.Қандай одамларни сахий деб айтамиз? 4. Ҳиммат деганда нимани тушунасиз?

Матн синфда ўқиш топширилади. II.Якка тартибда ишлаш. Матнни ўқиш.

«Мен ёш ёзувчиман» Асарнинг мазмунига таянган ҳолда ҳар бир ўқувчи саховат ва ҳиммат ҳақида кичик ҳажмли эртак тузишларини топширади.

Унга шартли равишда махсус сўз ва сўз бирикмалари берилади.

Гуруҳлардан интерфаол тахтада берилган сўзлар иштирокида 1-ўқувчи эртакни битта гап билан бошлаши, 2-ўқувчи давом эттириши, уни 3-ўқувчи яна давом эттириши керак.

Шу усул билан яхлит ҳолда эртак тузишларини топширади.

Худди шу вазифа гуруҳларда ёзма равишда бажаришларини топширади.

Ёзиб тугалланган эртак гуруҳлар томонидан ўқиб эшиттирилади.

Иқтидорлилар учун топшириқ

«Т-жадвали» стратегияси. Матнда бир-бирига қиёсланган нарсаларни дафтарга ёзинг. Ким кўп ёзса,шу ғолиб саналади.

Ночор ўзлаштирувчилар учун топшириқ:

Саховат ҳақида мақоллар айтинг

Дарснинг якуни: Саховат инсоният боғининг ҳосилдор дарахти.Мевасиз дарахт ўтин. Сахий булут Бахил чумоли Олиҳиммат одам баландпарвоз лочин Беҳиммат киши сичқон овловчи калхат Бу машқ жараёнида «Мардингни номардга муҳтож қилмагин» қўшиғи янграйди

Янги мавзу учун тайёрлаган слайд презентацияларни томоша қилади.

Матнолди топшириқларини бажарадилар

“Ақлий ҳужум” саволларига жавоб беради. Бунда саховат ҳақида ўз тушунчасини ифодалайди.

Сахий одамлар ҳақида фикрини далиллар билан изоҳлайди. Ҳиммат тушунчаси юзасидан гуруҳлар постер ясайдилар ва уни ҳимоя қиладилар.

Дарсликда берилган матнни якка тартибда ўқийди ва асар мазмунига таянган ҳолда ҳар бир ўқувчи саховат ва ҳиммат ҳақида кичик ҳажмли эртак тузади. Унда қуйидаги сўз ва сўз бирикмаларини қўллайди:

«Бор экану йўқ экан...», қадим замонда, бадавлат киши, бир куни, қўли калта, яхшилик, беминнат, ўн ҳисса, бахтли бўлиш. Гуруҳлардан биттадан ўқувчи ўртага чиқади, стулга ўтиради. Интерфаол тахтада берилган сўзлар иштирокида топшириқларни бажаради. Шу усул билан яхлит ҳолда эртак тузилади. Интерфаол тахтадаги сўзларни ўқувчилар навбат билан ўқийди ва давом эттиради.

Худди шу вазифани гуруҳлар ёзма равишда бажаради. Ҳар икки минутда гуруҳлар ёзганларини бир-бирлари билан алмашади ва эртакни давом эттиради. Ёзиб тугалланган эртакни гуруҳ сардорлари ўқиб эшиттиради.

III.«Т-жадвали» стратегияси. Матнда бир-бирига қиёсланган нарсаларни дафтарга ёзади.

Дескрипторлар

1.Матнни ўқийди 1 балл

2.Мазмунни тушунади

1балл

3.Асарнинг мазмунига таянган ҳолда кичик эртак тузади 1балл

4.Эртакни давом эттиради 1 балл

5.Яхлит ҳолда тузган эртакни иш дафтарига ёзади. 1 балл

6.«Т-жадвали» стратегияси орқали қиёслайди 1 балл 7.Дафтарга ёзади.

1 балл

8.Фикрлай олади

1 балл

9.Мақол айта олади 1 б

10. Нутқ маданияти 1 б

Жами: 10 балл

Баҳолаш:

Дарс давомида берилган ҳар бир топшириқ учун баҳолаш мезонлари ва дескрипторларни бераман. Шу дескрипторлар ёрдамида топшириқларни бажаришда гуруҳ сардори назорати остида дарс охирида қолиплаштирувчи баҳолашни амалга ошираман.

5-синф. Ўзбек адабиёти

Дарснинг якуни

5 дақиқа

Уйга вазифа

Рефлексия

1.Дарс жараёнида сиз ўзингизни қандай ҳис қилдингиз?

2.Қайси машғулот сизга ёқди?

3.Нимада қийинчилик сездингиз?

4.Ўзингизда асар қаҳрамонларига хос жиҳатларни пайқадингизми?

5.Дарсдан қандай хулоса чиқардингиз?

Қолиплаштирувчи баҳолаш

Уйга вазифа:

“Сахийлик – олижаноб фазилат” мавзусида эссе ёзиш

Шунингдек, қуйидаги саволлар жавоб бериш кераклигини сўрайди.

- мен яна ..... буюртма берар эдим

- менга жуда ёққани...…

- менга … ҳазм бўлди

- кейинги сафар менга … беринг.

Ўқувчилар ўзларининг ёзганини ўқиб, қисқа тушунтиришиб, тахтага илишади.

Саралаш/табақалаштириш –

1. Ҳикоя нима учун “Қоплон” деб аталган? Бошқача ҳам аташ мумкинми?

2. “Кластер” стратегияси асосида Қурбонбой табиатига хос хусусиятларни аниқланг.

Иқтидорли ўқувчиларга қандай вазифалар топши-ришни режалаштирасиз?

1. “Бир маҳал қараса, кўчанинг нариги бетида Қурбонбой Қоплонни етаклаб юрибди. Чақирса ит қаради-ю, Қурбонбой қарамади”.Ушбу парчага таяниб, Қурбонбой табиатининг асл моҳияти ва ёзувчининг тасвир маҳоратига таъриф беринг.

2. Асарда танқид бор деб ўйлайсизми? Ким ва нима учун танқид қилинаётир деб ҳисоблайсиз?

Баҳолаш – ўқувчиларнинг материални ўзлаштириш даражасини қандай текширишни режалаштирасиз?

Қолиплаштирувчи баҳолаш “Ўт сочиш” усули орқали (гуруҳлараро бир-бирини баҳолаш)

Қолиплаштирувчи баҳолаш “Бошбармоқ усули орқали ”(ўзаро бир-бирини баҳолаш)

Ўқитувчи баҳоси

Соғлик ва хавфсизлик техникасига риоя қилиш

Дарс жараёнида, ҳаёт хавфсизлиги қоидаларига амал қилиш назорат қилинади

Дарс бўйича рефлексия

Дарс мақсадлари /таълимий мақсадлар ҳаққоний белгиланганми?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ўқувчиларнинг барчаси ТМ-га эриша олдими? Эриша олмасалар, нима учун?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дарсда табақалаштириш/ саралаш тўғри олиб борилдими?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дарснинг босқичларида вақт тўғри сарфландими?

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дарс режасидан қандай четга чиқишлар бўлди, нима учун?

___________________________________________________________________________________

Умумий баҳо

Дарснинг яхши ўтган икки жиҳати (ўқитиш ва ўқиб-ўрганиш ҳақида ҳам ўйланинг)?

1:_________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

2:_________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

Дарс сифатини яхшилашга нима ёрдам бера олади (ўқитиш ва ўқиб-ўрганиш ҳақида ҳам ўйланинг)?

1:_________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

2:_________________________________________________________________________________

Дарс давомида синф ҳақида ёки алоҳида ўқувчиларнинг ютуқ/камчиликлари ҳақида нимани аниқладим, келгуси дарсларда нимага аҳамият бериш лозим?