Бөлім:

11.3C Азот және күкірт

Педагогтің аты-жөні:

Ильясова С.А.

Күні:

04.02.2025

Сыныбы:

11

Қатысушылар саны

4

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы:

Аммиак және аммоний тұздары.

(40-сабақ)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.2.1.6 - аммоний ионындағы байланыстардың түзілу механизмін ажырату;

Сабақтың мақсаты:

- аммоний ионындағы байланыстардың түзілу механизмін ажыратады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

7 мин.

Білім класс платформасы арқылы аммиактың құрылысын таныстыру.

Медицинада қолданылатын мүсәтір спирті туралы не білетінін сұрау.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстырып, бағалау критерийлерін оқушылармен бірге құрастыру.

Оқушылармен амандасу, сабаққа әзірлігін тексеру.

Білім класс платформасы арқылы аммиактың құрылысымен танысу.

Шарлар мен өзекшелер арқылы аммиактың моделін құрастыру

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға 2-балл

https://bilimclass.kz/2024/schedule/lesson/481b4d35-4ec1-4198-9446-977c7de58a76/lesson/

Шарлар мен өзекшелер

Жаңа сабаққа кіріспе

Жаңа материалды түсіндіру.

Мұғалім оушылардан аммиак молекуласының «нүкте және айқыштар» диаграммасын құруды және бөлінбеген электрондардың жұбының болуына назар аударуды сұрайды.

Сутегі ионының қосылуы қалай жүреді?

Аммиак қышқылдармен жақсы әрекеттеседі. Оқушылар «отсыз түтін» тәжірибесін жасайды. Реакция теңдеуін тақтаға жазамыз.
NH₃ + НСІ → NH₄СІ
Аммиак күшті тотықсыдандырғыш, ондағы азот атомы электрондарды береді, қосып ала алмайды. Сондықтан аммиак өршіткісіз бос азотқа дейін:
4NH₃ + 3О₂→ 2N₂ + 6Н₂О
ал өршіткі қатысында азот (ІІ) оксидіне дейін тотығады:
4NH₃ + 5О₂ → 4NО + 6Н₂О
Аммиактың алу жолдары.
Өнеркәсіпте аммиакты 200 атмосфералық қысымда, темір катализаторы қатысында азот пен сутектен синтездейді. 
N₂ + 3Н₂ ↔ Ғе ↔ 2NH₃ + Q 
Зертханада аммиакты аммоний тұзына сөнген әкпен әсер етіп алады. Тәжірибе жүзінде аммиакты алып ылғалданған қызыл лакмус қағазының көгеруімен көрсетеміз.
2 NH₄СІ + Са(ОН)₂ → СаСІ₂ + 2NH₃↑ + 2Н₂О

Дескриптор: дұрыс жауапқа 2-бал.

Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

15 мин.

Мұғалім сұрақ қояды:

Аммиак молекуласында бөлінбеген электронды жұптың болуы қандай қасиеттерге әкеледі?

Оқушылар аммоний ионын «нүкте және айқыш» диаграммасы арқылы бейнелейді және бағалау критерийлері бойынша өзара тексеріс жүргізеді.

Әрі қарай мұғалім аммиак молекуласы мен аммоний ионының пішінін болжау үшін валенттік орбитальдардың электронды жұптарының тебілу теориясын қолдануды сұрайды.

Дескриптор: дұрыс жауапқа 1-бал.

Субұрқақ тәжірибесі: https://www.youtube.com/watch?v=T5mIcDa6lEI

Жеке жұмыс

5 мин

«Артығын тап» ойыны

BaCL₂ HCL. CuCL₂

H2SO4. NaNO₃ NaOH

NH₄Cl H₂CO₃, (NH₄)₂S

Қандай өзгеше заттың формуласын кездестірдіңіз?

Бұл тұздың молекуласында металл ионының орнына:

1) Күрделі катион (NH4)+.

2) Бұл катионның атауы қандай ? (Аммоний.)

3) Бұл тұздардың атаулары қандай болады? (Аммоний тұздары.)

4) Бүгінгі сабақтың тақырыбын атаңыз.

Дескриптор: дұрыс жауапқа 1-бал.

Дескриптор: дұрыс жауапқа 4-бал.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың

«Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсаты, тақырыбы бойынша өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Сабақты қорытындылау үшін мұғалім бағалау критерийлеріне оралып,оқушылармен талдайды

«Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.