Ақ Орда ашық сабақ

Қазақстан тарихы

10 «Ә» сынып

Сабақ өтілетін күн: 12 желтоқсан 2017 жыл

Барлық оқушы саны: 18

Сабақ тақырыбы

Ақ Орда

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар

Тақырып мазмұнын түсіну, идеялық ұстанымындағы ойын жетілдіру арқылы өзіндік пікір айтуға машықтанады.

Тақырыпты түсініп оқиды. Тілін, сөздік қорларын дамытады.

Басым бөлігі

Ақ Орда мемлекетінің ішкі, сыртқа саяси жағдайына шолу жасай отырып тақырыпты түсінеді және тапсырмаларды орындауға дағдыланады.

Кейбір оқушылар

Оқушылар Ақ Орда мемлекетін қазіргі Қазақстан Республикасымен салыстырады

Тілдік мақсат

Сөйлеу дағдысы, тіл байлығы дамиды. Бір-біріне көмектесуге қалыптасады. Жұрт алдында сөйлеуге дағдыланады.

Құндылықтарға баулу

Оқушыларды жеке тұлға ретінде қалыптастыру, отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу

Сабақтың кезеңдері

Жоспарланған жаттығулар

ресурстар

Ұйымдастыру

2 минут

Білу

3 минут

«Ізгі тілек» жаттығуы арқылы жағымды ахуал орнатады.

Мозайкалар арқылы оқушылар топқа бөлінеді. Топ атын таңдайды, «алтын» ереже түзеді.

«Не? қашан?қайда?» сұрақ-жауап арқылы өтілген тақырыпты еске түсіріп пысықтап, бекітеді

1.Алтын Орда қай кезде құрыла бастады?

2.Алтын Орданы құрған кім?

3.Алтын Орда қандай мемлекеттермен жақсы қатынаста болды?

4. Алтын Орда қай хандардың кезінде күшейе бастады ?

5.Алтын Орданың әлсіреуіне не себеп болды?

«Рухани жаңғыру» эмблемасы

Алтын Орда картасы

Тірек сызба, слайдтар

Түсіну

7 минут

Қолдану

3 минут

3 минут

3 минут

Талдау

5 минут

Жинақтау

3 минут.

Бағалау (Сыни өзіндік пікір)

Үйге тапсырма:

Жоспары:

1.Ақ Орданың құрылуы, жер аумағы.
2. Орданың ішкі-сыртқы саяси жағдайы.
3. Шаруашылығы.

Сызбамен түсіндіру.

1.Ақ Орданың құрылуы.

Алтын Орда саяси дербестік алған бірнеше хандықтарға бөліне бастаған уақытта Қазақстан жерінде Ақ Орда деп аталатын жаңа мемлекет пайда болды. Ақ Орда – Қазақстан аумағында монғолдардан кейінгі құрылған алғашқы мемлекет. Орталығы – Сырдария өзенінің орта ағысы бойына орналасқан Сығанақ қаласы болды.

2. Жер аумағы.

1242 ж. Батый ханның Еуропаға жасаған 7 жылдық жаулап алу жорықтарына қатысып, монғол күштерінің сол қанатын басқарған Орда Ежен Алтын Орда мемлекетінің шығыс бөлігін Алтай таулары мен Ертіс, Жайық өзендерін, Балқаш көлін, Сырдария алқабы мен Арал теңізінің солтүстігіне дейінгі ұлан байтақ өңірді өз үлесіне алды.

3.Этникалық құрамы.

Ақ Орданың этникалық негізі бірыңғай еді. Оны құраған халық сол өңірде ежелден тұрып келе жатқан қыпшақтар, қоңырат, арғын, алшын, қаңлы, керей, үйсін, найман тайпалары.

4.Ішкі-сыртқы саяси жағдайы.

Батыс, Түрік, Түркеш, Қимақ, Қыпшақ дәуірінен басталған қазақ халқының өз алдына халық болып қалыптасуы осы Ақ Орда дәуірінде үздіксіз дамыды,қазақ тайпаларының бытыраңқылығын, өзара қырқысын толассыз қан төгісті жойып, оларды бір мемлекет Ақ Орданың қоластына топтастырды. Ақ Орда 240 жыл өмір сүрді.

5.XIV ғасырдың екінші жартысы.

Алтын Ордада аласапыран төңкеріс басталады. 60 жж. өзінде мемлекет астанасы Сарайда бір жыл ішінде 4 хан ауысады. Талас-тартысты пайдаланған Ұрұс хан Ақ Орда билігін өз қолына алады.

Ерзен хан тұсында Ақ Орданың қалалық мәдениеті дами түсті. Отырар, Сауран, Жент, Баршыкент сияқты қалаларда мешіт, медреселер салдырып, Сығанақ қаласын Орта Азия мен Шығыс Дешті қыпшақтың арасындағы басты сауда орталығына айналды.

6.Шаруашылығы Сығанақ қаласы тұрғындары жер диқаншылықпен, жартылай көшпелі мал шаруашылығымен айналысты. Көшпелі және жартылай көшпелі мал өсіруде Алтай, Ұлытау, Орал тауларының бөктерлері жазғы жайылым ретінде пайдаланылды.

Тірек сызба

Ақ Орда картасы,

Орда Ежен, Барақ, Сығанақ т.б суреттер,

Слайдтар

Тірек сызба, кестелер,

Ұрыс хан, Сауран қалаларының суреті

1-топ Сәйкестендіру

«Бес жолды өлең» стратегиясы

Не? Бір сөз

Қандай? Екі сөз

Не істейді? Үш сөз

Төрт сөзден бір сөйлем

синоним

Бағалау

Инсерт

Ақ Орда тақырыбын оқу, бес сұрақтық тест құрастыру

Бағалау парағы

кеспелер