Қысқа мерзімді жоспарлар

Оқу сабағының жоспары №

Ақпаратты кодтау

(сабақтың тақырыбы)

Модуль /пән атауы ЖББП 8 Информатика

Педагог ____________ дайындады

20_ жылғы "___" ____________

1. Жалпы мәліметтер

Курс, топ __________________

Сабақтың түрі практикалық

Өткізу формасы: жаңа білімді, дағдыларды бекіту сабағы

2. Мақсаты:

• Ақпаратты әртүрлі кодтау әдістері арқылы дұрыс әрі тиімді түрлендіруді меңгеру;

• Ақпаратты кодтау тәсілдері мен олардың қолданылу салаларын түсіну арқылы сандық мәліметтермен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

Міндеттері:

• Ақпаратты кодтау ұғымымен және негізгі кодтау түрлерімен (екілік код, ASCII, Морзе коды, т.б.) танысу;

• Кодтау және декодтау үдерісін түсініп, ақпаратты код түрінде ұсынуды үйрену;

• Ақпаратты кодтау арқылы деректерді сақтау, тасымалдау және өңдеу жолдарын үйрену.

3. Күтілетін нәтижелер

• Ақпаратты кодтаудың маңызын түсінеді және оның негізгі түрлерін ажырата алады;

• Ақпаратты кодтау мен декодтау әдістерін қолданып, мысалдар арқылы тәжірибе жасай алады;

• Теориялық білімін нақты тапсырмаларда тиімді қолдана алады.

4. Қажетті ресурстар

презентация, стикерлер, үлестірме қағаздар,оқулық,компьютер

5. Сабақтың барысы

1. Ұйымдастыру бөлімі (5 мин)

-амандасу

-аудитория дайындығын тексеру

-студенттерді түгендеу

2. Білімді бақылау (5 мин)

Сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Ақиқат кестесі дегеніміз не?

2. Ақиқат кестесінде қандай логикалық амалдар қолданылады?

3. ЖӘНЕ (AND), НЕМЕСЕ (OR), ЕМЕС (NOT) амалдарының ақиқат кестесін қалай құруға болады?

4. Ақиқат кестесі логикалық есептерді шешуде не үшін қажет?

Білімді бағалау критерийлері:

• Ақиқат кестесінің анықтамасын біледі;

• Негізгі логикалық амалдарды (ЖӘНЕ, НЕМЕСЕ, ЕМЕС) түсінеді және қолдана алады;

• Ақиқат кестесін құрастырып, логикалық өрнектердің мәнін дұрыс анықтай алады.

3. Жаңасын баяндау әдісі. Ауызша (4 мин)

Ақпаратты кодтау — мәліметті белгілі бір ереже бойынша таңбалар жүйесіне ауыстыру үдерісі. Бұл процесс ақпаратты сақтау, өңдеу және тасымалдау барысында деректердің пішінін өзгертіп, оны компьютер немесе басқа құрылғылармен оқуға ыңғайлы етеді. Кодтау арқылы ақпаратты ықшамдап жеткізуге, шифрлауға және қателерден қорғауға болады. Ең кең таралған кодтау түрлеріне екілік код, ASCII кестесі, Морзе әліпбиі, және түрлі шифрлар жатады. Әрбір таңба немесе ақпарат бірлігі нақты бір кодпен сәйкес келеді.

Ақпаратты кодтау — заманауи цифрлық әлемнің негізі. Бұл үдеріссіз деректерді жадыда сақтау, интернет арқылы жіберу немесе өңдеу мүмкін болмас еді. Кодтау және оны кері ашу (декодтау) үдерістері арқылы компьютерлер мәтіндерді, сандарды, бейнелерді, дыбыстарды және басқа да мәліметтерді түсінеді. Оқушылар бұл процесті меңгеру арқылы ақпараттық қауіпсіздік, бағдарламалау және мәліметтермен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастырады.

4. Топтық жұмыс (10 мин)

Оқушылар ақпаратты кодтау әдістерін қолданып, берілген тапсырмаларды орындайды және өз жұмыстарын қорғайды.

Нұсқаулық:

1. Әр топ өз тапсырмасына сәйкес ақпаратты таңдалған кодтау әдісі арқылы кодтайды.

2. Кодталған ақпаратты басқа топқа беріп, олар оны декодтап, бастапқы мәліметті анықтайды.

3. Әр топ өз шешімдерін парақта немесе тақтада көрсетіп түсіндіреді.

Тапсырма

Топ 1 - Қысқа сөйлемді ASCII кестесі арқылы кодта және кодталған нұсқасын басқа топқа бер.

Топ 2 - Туған жылыңды екілік және оналтылық жүйелермен кодта, оларды декодтап түсіндір.

Топ 3 - 3 сөзді Морзе әліпбиімен кодта, басқа топтарға декодтау үшін ұсын.

Білімді бағалау критерийлері:

• Ақпаратты кодтау әдістерін дұрыс қолдана алады;

• Кодтау және декодтау әрекеттерін нақты әрі дұрыс орындайды;

• Өз шешімін түсіндіре алады және басқа топтың кодын шеше алады;

• Шығармашылық пен топтық жұмыс қабілетін танытады (креативтілік, белсенділік, түсіндіру шеберлігі).

5. Материалды бекіту Жеке жұмыс. Деңгейленген есептер шығару (15 мин)

1. Мәтінді ASCII кодтарымен кодтаңыз:

Мысал сөз: KODE

Жауабыңызда әр әріптің ASCII кодын ондық және екілік түрде көрсетіңіз.

2. Санды екілік және оналтылық жүйеде кодтаңыз:

2025 → ?₂ және ?₁₆

3. Морзе кодымен сөйлемді кодтаңыз:

Мысал сөйлем: IT

4. Кері кодтау:

Кодталған мәлімет берілген. Оның қандай ақпарат екенін анықтаңыз:

01001000 01001001

Жауап: ?

5. Қысқаша мәтін жазыңыз:

Ақпаратты неге кодтау керек? Қандай жағдайларда кодтау тиімді және не үшін қажет? (5–6 сөйлем)

Білімді бағалау критерийлері:

• Ақпаратты кодтау түрлерін (ASCII, екілік, оналтылық, Морзе) дұрыс қолдана алады;

• Кодтау және кері кодтау әдістерін нақты әрі толық орындай алады;

• Кодталған және бастапқы ақпарат арасындағы байланысты анықтай алады;

• Шығармашылық пен жеке жұмыс қабілетін танытады (дербестік, түсіндіру, мысал келтіру).

6. Сабақтың қорытындысын шығару Бағалау парағы бойынша (5 мин)

Рефлексия: «Көңіл-күй»

Студенттерге үш түсті белгілер беріледі.

Қызыл түс – «Мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл-күйім жоқ»

Көк түс - «Көңіл-күйім жақсы, сыныптастарымның көмегімен тапсырманы орындадым.»

Жасыл түс – «Мен бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл–күйім тамаша.»

Сабақ соңында әр тапсырманың бағалау критериилері бойынша жалпы баллдық жүйемен бағалау

7. Үй тапсырмасы. (1 мин)

Ақпаратты кодтау

Тапсырма:Төмендегі ақпараттық мәндерді әртүрлі кодтау тәсілдері арқылы кодтаңыз:

1. «A» және «B» символдарын ASCII кестесі арқылы ондық және екілік кодпен жазыңыз.

2. 200₁₀ санын екілік және оналтылық кодқа түрлендіріңіз.

3. 7E₁₆ → ?₂ (екілікке ауыстырыңыз).

4. Өз есіміңіздің алғашқы 3 әрпін ASCII кодымен кодтап көрсетіңіз.