Арифметикалық және алгебралық өрнектерді мәтіндік түрде жазу ережелерімен танысу.

1. «+» - қосу

2. «-»-алу

3. «*»- көбейту

4. «/» - бөлу

5. «^»- дәрежесін табу.

Информатикада логикалық операцияларға мыналар жатады:

1. тең «=»

2. артық – «>»

3. кем – «<»

4. тең емес – « < >»

Информатикада арифметикалық та, логикалық та операциялар бір жолға жазылады, яғни бөлшекті жазу үшін алымы мен бөлімін жақшаның ішіне қойып, олардың арасына «/» бөлу белгісін қою керек.

Өрнектің математикалық жазуында көбейту белгісі қойылмайды, ал арифметикалық өрнекте ол міндетті түрде болуы керек. Тағы да математикалық жазудан тағы бір айырмашылық бар- ондық бөлшекті жазғанда, үтір емес нүкте қойылады. Оңайлық үшін пернетақтада жай әшейін нүкте тұрады.

Мысал: Математикалық жазу ;

Мәтін түріндегі арифметикалық өрнек: (2*А+С)/(А+3,5)+Д;

Стандартты калькулятор бағдарламасы- бұл кәдімгі калькулятордың компьютерлік аналогі, ол әр түрлі есептеулерді: сандарда бір санау жүйесінен басқасына ауыстыруға және логикалық арифметика командаларының амалдарын жүргізуге арналған.

Сандық ақпараттартармен жұмыс істеуге, есептеулерді жедел орындауға, есептеулер нәтижелерін Windows-тың басқа бағдарламаларына жіберуге, сандарды бір санау жүйесінен басқасына ауыстыруға, дәл есептеулер жүргізуге арналған.

Калькулятордың екі түрі бар: қарапайым, инженерлік.

Іске қосу: ПускПрограммыСтандартныеКалькулятор.

Калькулятор терезесінің өлшемі бекітілген тақырып жолынан басқа оның менюі (түзету,түр,анықтама), терілген сандарды көруге және нәтиже беруге арналған енгізу өрісі, есептеуге арналған батырмалары бар аумағы болады. Калькулятордың жұмысы оның тақтасында маусты басу арқылы басқарылады.Операторлар мен сандарды пернетақтадан да енгізуге болады. Сандық пернетақтадан енгізу үшін NumLock пернесін басу қажет.

Калькулятор(лат. calculator – есептеуіш) – шағын есептеуіш құрылғы. К. адамның араласуы арқылы цифрлар мен командаларды қолдан енгізу жолымен қарапайым арифмет. амалдарды және кейбір матем. функцияларды есептеуге арналған.

Калькулятормен жұмыс істеудің кейбір әдістері

Пайызды есептеу:

1. Процент есептелетін санды теру

2. «х»белгісін басу.

3. Процент – санды теру.

4. «%» белгісін басу

5. Санды берілген дәрежеге шығару:

Санды теру, «х^y» батырмасын басу, дәреже - санын теру, «=» белгісін теру.

Оқушыларды плактқа жазылған калькулятордың негізгі батырмалары мен жалаушаларының тізімімен таныстырып, есептер шешуге өтемін.

№ 1 Тапсырма «Қызықты бет»

123456789 1=

12345678 21=

1234567 321=

123456 4321=

12345 54321=

1234. 654321=

123. 7654321=

12. 87654321=

1 987654321=

Жауабы: Екі бағанадағы да сандардың қосу нәтижесі бірдей:

1083676269.

2.Бірдей сандармен тек қосудың көмегімен бес екіліктің көмегімен 28 санын;-------------------------------------------------------------------------------------------

Сегіз сегіздің көмегімен 1000 санын жазыңдар.

22+2+2+2=28

888+88+8+8+8=1000

3.Тоқсан тоғыз бен жүз.

Жауабы: 9+8+7+65+4+3+2+1=99 немесе 9+8+7+6+5+43+21=99

1+2+34+56+6+7=100 немесе 1+23+4+5+67=100

4.Жүз.Кез келген арифметикалық амалдардың көмегімен не бес бірліктен, не бес бестік жүз санын құрастыр. Бес бестіктен жүз санын екі түрлі тәсілмен құрауға болатынын ескер.

Жауабы: 100=111-11немесе 100=5*5*5-5*5 немесе 100=(5+5+5+5)*5

5. Тапрсырма сандық әткеншек:

37*3=111

37*6=222

37*9=333

37*12=444

37*27=999

6. Тапсырма. Арифметиканың төрт амалын орналастыр. Калькулятордың ішкі жадының көмегімен тексер.

Жауабы:(1+2)/3=1 {[1+2)*3-4]/5+6}/7=1

12/3/4=1 [(1+2)/3*4]+[5+6-7]/8=1

7 тапсырма. Уақытты белгіле де, калькулятордың көмегімен қосу амалын орында. Есептеу уақыты мен нәтижесін жаз.

3 28 645

491 221

316 304

1 17 586

571 355

508 779

183 696

382 414

Жауабы: 8000000.

8 Тапсырма.

Инженерлік калькуляторды қолданып, төмендегі амалдарды орында. Жазбалардың екі бөлігін өзара салыстыр.

37*(3+7)=370 3³+7³=370

48*(4+8)=576 4³+8³=576

147*(14+7) =3087 14³+7³=3087

148*(14+8)-3256 14³+8³=3256

111*(11+1)=1332 11³+1³=1332

12*3*(1+2+3)36 1³+2³+3³=36

6.2.16 Тапсырма. Сандарды табу.

4²=16

34²=1156

334²=111556

3334²=11115556

33334²=1111155556

333334²=11111115555556

9 тапсырма Өзіндік жұмыстарға арналған тапсырмалар.

Сандар берілген...

3.56,9,-27,6.25, 0.064, -3,-5,4.21, 5.76

Олардың қосындысын және орташа арифметикалықты анықтаңдар.

Қосынды 3,889

Орташа арифметикалықсы 0,432

Сұрақтарға үйде жазбаша жауап жазып келу:

1. Калькулятор бағдарламасының арналуы қандай?

2. Сен калькулятордың қандай түрлерін білесің?

3. Инженерлік калькулятордың арналуы қандай?

4. Батырма функциясын қалай анықтауға болады?

Сабақты қорыту. Үй тапсырмасын түсіндіру.