Асқар Тоқмағанбетов шығармалары

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ...................................................................................................................3

1. А.Тоқмағамбетов шығармалары

Тоқмағамбетовтың мәтіндерінің тақырыптық және идеологиялық ерекшеліктері..................................................................................................5

2.1   А.Тоқмағамбетов – сатиралық ақын...................................................10

2.2  «Пурерброд ұл» романының ерекшелігі..............................................12

2.3 Ақын мысалдарының мән мағынасы..................................................

ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................16

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР..................................................................17

Аннотация

Жоба барысында Асқар Тоқмағамбетовтың шығармашылық жолы, әрбір жазған шығармасының өзіндік ерекшелігі мен идеясы айқын жазылған. Ақын өмірі жазыла отырып, сатиралық шығармашылығынан қышқаша жазыла кеткен. Ақынның өнер жолын зерттеушылердің қайсысы болсада оның ең алдымен замана жыршысы екендігін атап көрсетеді. Күнделікті өмірде туындап отырған кедергі келтіретін кесапат пен кемшіліктерден ақын қаламынан қағыс қалмай елдің көңіліндегі ойды көркем сөз кестесіне түсіріп, дер кезінде көтеріп отырғандығының халық арасында кең танымал болды. А.Тоқмағамбетовтың көптеген шығармаларды көркемдік қуаты, сол кездің идеал саралығы жағынан қазақ поэзиясының қымбат қорынан берік орын алған. Бұл эпикалық толғаулар, лирикалық сезімдер, қорғағыш ақын болуымен қатар, сөз поэзиясына сатиралық жоғарыдан да аз ғана ұстаздардың бірінен саналады. Сатира ол Асқар атаның поэзиядағы үлкен биік шыңы. Асқар атамыздың «Путерброд ұл» романының ерекшелігі және де оқыған ойында түйін қалдырарлықтай мысалдары осы жобада қозғалатын болады.

Аннотация

В ходе проекта четко прописан творческий путь Аскара Токмагамбетова, оригинальность и идея каждого сочинения. Жизнь поэта была написана из сатирического творчества. Его путь в искусство, в духе, что, прежде всего, указывает, что из зерттеушылердің поэта певец. Многие произведения Токмагамбетова по художественной мощи, идеальному замыслу того времени прочно вошли в драгоценный фонд казахской поэзии. Это не только эпические размышления, лирические чувства, поэт-защитник, но и сатирическая поэзия считается одним из немногих педагогов. Сатира-это большая высотная вершина в поэзии Аскара Аты. В этом проекте будут освещены особенности романа «Путерброд сыновей» Аскара атыка, а также примеры, которые оставят выводы в прочитанной игре.

Аbstract

In the course of the project clearly defined the career of Askar tokmagambetov, originality and the idea of it. The life of the poet was written from satirical creativity. His journey in art, in spirit, that, first of all, indicates that of berteussen poet singer. Many of tokmagambetov's works of artistic power, the ideal idea of that time, were firmly included in the precious Fund of Kazakh poetry. It is not only epic reflections, lyrical feelings, the poet-defender, but also satirical poetry is considered one of the few teachers. Satire is a great high-altitude peak in the poetry of Askar ATA. This project will highlight the features of the novel "Buterbrod sons" Askar Utica, and examples that will leave the conclusions to read the game.

Жоба тақырыбы:

Мәселенің өзектілігі: Бүгінгі таңда Асқар Тоқмағамбетов қазақ даласында социализм идеясын айтатын ақындардың бірі. Ақынның өмірінің басты тақырыбы - идеялардың жаңа ұрпағының көрнекті ақыны, тең құқықты шаруалар, бай, әйелдердің теңдігі, халықты тәрбиелеу және кедейлердің нәзік экономикаға интеграциялануы болды. Поэзиялық өлеңдердің нақты босатылуын ескере отырып, ол өзінің жеке басын және талантын зерттеуді талап етеді.

Зерттеу нысаны А. Тоқмағамбетовтың «Ұстаз және бала» романының өлеңдер жинағы, сатиралық шығармалары жинағы болды.

Зерттеу мақсаты : А.Тоқмағамбетовтің поэзиясының тақырыбын қазақ әдебиетінде ашу, жалпы қазақ поэзиясындағы поэзияның теориялық ерекшелігі, сатиралық жұмыстардың тілі.

Зерттеуде қолданылатын әдістер: талдау, синтездеу, жүйелеу, салыстыру және т.б.

Кіріспе

Сырдың көрнекті ақыны Асқар Тоқмағамбетов 1905 жылы Қызылорда облысы, Тереңөзек ауданы, қазіргі өз атымен аталатын ауылда дүниеге келген. Білімі – аяқталмаған жоғары, 1931 жылы КПСС мүшесі болған, 1934 жылы Жазушылар Одағының мүшесі болған.

Ақынның өнер жолын зерттеушылердің қайсысы болсада оның ең алдымен замана жыршысы екендігін атап көрсетеді. Күнделікті өмірде туындап отырған кедергі келтіретін кесапат пен кемшіліктерден ақын қаламынан қағыс қалмай елдің көңіліндегі ойды көркем сөз кестесіне түсіріп, дер кезінде көтеріп отырғандығының халық арасында кең танымал болды. А.Тоқмағамбетовтың көптеген шығармаларды көркемдік қуаты, сол кездің идеал саралығы жағынан қазақ поэзиясының қымбат қорынан берік орын алған. Бұл эпикалық толғаулар, лирикалық сезімдер, қорғағыш ақын болуымен қатар, сөз поэзиясына сатиралық жоғарыдан да аз ғана ұстаздардың бірінен саналады. Оның прозадағы драматургиядағы еңбектерінің өзі бір төбе.

1927 -1957ж арасында облыстық және республикалық газет-журналдардың әдеби қызметкері болған. Ол 1956 ж. бастап 1977 ж дейін Қазқстан жазушылар одағының облыс аралық бөлімінің алдымен жауапты хатшысы кейін кеңесшісі қызметін атқарған. Ең алғашқы «Лениннің портретіне» деген өлеңі 1925 ж. «Социялистік Қазақстан» газетіне атпен шыққан Ұлы Отан соғысы жылдарында «Маршалдар шықты жорыққа», «Ажалды жеңген алыптар», «Мұнай бер» жинақтары жарық көрсе «Айтылмаған ән», «Агроном көктемінде» тың жерді игеру жарығынағы жасампаз халық ерлігін жырлады. Оның қаламынан туған 70—тен аса еңбектері жарық көрген, көпшілігі кеңес халықтары тілдеріне, «Асыл азамат» повесі чех тіліне аударылған. Оның еңбектерін ғылыми зерттеу нәтижесінде 3 кондидаттық десертация қорғалып, есімі үлкен Кеңес Энциклопедиясына енгізілген.

Ақын өзінің журналистік және әдеби шығармашылық жұмысын қоғамдық жұмыспен ұштастыра жүргізді. Ол Қазақстан Коммунистік партиясының облыстық комитетінің, СССР Жазушылар Одағының Қазақстан Академиясы географиялық қоғамының мүшесі, жас әдебиетшілерінің облыстық бірлестігінің жетекшілігін қоса атқарды. Үкіметіміз ақынның қызметін, оның шығармашылық табысын жоғары бағалады. Үш рет Еңбек Қызыл Ту, І дәрежелі Отан соғысы орденімен 1975ж Октя брь революциясы ордендерімен, медальдарымен Қазақ СССР жоғары советі президиумның Құрмет грамотасымен марапатталады.

1985 ж ақынның туғанына 80 жыл толуына орай өзімен аттас, көше ескерткіш орнатылып, қаладағы мәдениет үйіне ақын есімі берілді.

1.1. А.Тоқмағамбетов шығармалары.

Аскар тақырыбы жанрлық ерекшеліктер, артикуляция стилі бойынша әртүрлі. Қолы соңында Асқардың жұмысы, оның ерекшеліктері, ерекшеліктері мен идеялары туралы көптеген сыни мақалалар бар. Ақын туралы сыни мақалаларды қарастырған кезде, оның өмірінде жазылған жеке жазбаларында жазылған. Ол талантты жазушы Саттар Ерубаев болды, ол поэзиясына ерекше назар аударып, оның поэзиясына талдау жасады және түсіндірді, сондай-ақ әдебиет дамуына байланысты Асқардың жұмысы туралы оның көзқарастары мен сын-пікірлерін айтты. І.Жансүгов, К.Беккожин, Т.Нитазин, Е.Исмаилов, С.Тілешев, Е.Тожибаев, Т.Алмалков, С.Кирабаев, Г.Мирепов, С.М. Қанов, Р.Бердібаев және М.Бидждулдаев, ақын ақын және жазушылар ақын Аскардың жұмысына түсініктеме берді.

Сәкен Арубаевтың сынына байланысты Асқардың жұмысы туралы алғашқы эссесінің мәні бойынша С. Ерубаевтің поэзиясын, жарқын өмір салтымен тығыз байланысты поэзиясын жоғары бағалайтындығы туралы айта аламыз.

«Асқар пролетариатқа қалай келді? Коммунистік партия Асқар социалистік пролетариат ұйымына қалай қатысады? Асқар пролетариат ақыны? «Және оларды бөлек жауап.

«Қазан төңкерісі кезінде фабрика, селекционерлер мен жұмысшылар қақтығыстарға, аштыққа, өлімге, апатқа ұшырады. Ресейлік пролетариат басқа ұлт ағайындарымен бірге босатылды. Бұл нашар дамып келе жатқан ферма дәуірінде Асқар Қазақстандағы пролетариат жазушыларының екінші ұрпағы болды, Аскар екі жаста еді. Әдеби фронт комсомол майданында дүниеге келді.

Ол әртүрлі оқыту әдістерінде жазған (өлі, сөйлеген, эссе, сызба, флейта). Соғыс өрісінде ол өзінің дұрыс басын, командаластарын, бейтаныс адамдарын және жауды таба алды. Ол оларды жууға және қоршауды аша алар еді. Ол пролетариаттың жаңа өсіп келе жатқан бейнесін, зауыттың матасын, тастың шетін, механизмді сипаттай бастады. Ол өмірдің маңызды мәселелерін, ғасырдың алғашқы жылдарындағы саяси істерді көрді ».

Аскар Қазақ даласында модернизм идеясын қорытындылайды. Ақынның эпосының басты тақырыбы ретінде кедейлердің, байлардың класын, әйелдердің теңдігі, халықты тәрбиелеу, кедейлерді ұжымдық экономикаға интеграциялау насихатшы ақын ретінде жаңа идеяны ұсынды.

Жаңа дәуірдің дамуы Аскардың сөздері, Октябрь революциясының мәні, еркіндікті босату, Лениннің революциясы («Ұлы таң», «Ленин ескерткіші», «Өзін-өзі махаббат, тірі жалғыздық» және «Онжылдық») басталды.

«Екінші», «Мойын екі есе», «Біз тракторды қабылдаймыз», «Наурыз», «Менің өмірім», «Жас дәрігер», «Біздің жауынгер» жаңа өмірге көшкен көптеген адамдарды табу керек, жаңа адамдар өсіп келеді.

«Асқар» сөзінің басты тақырыптарының бірі соңғы жылдары әйелдердің теңдігі мәселесі болып табылады. Бостандық күні, Фатиманың хаты, Ағайындыларға жауап, Қасиетті жүрек және зиянды әйелдердің өмір салтын көрсетеді.

С. Ерубаев Аскардың поэзиясының сырлы құпияларын сипаттады. Сыншы

Аскар тайпаларының сыры мен патриотизмінің алуан түрлілігі туралы айтып берді.

Осындай жетістіктерді көрсетумен бірге сыншы Аскардың жұмысындағы кемшіліктерді де атап өтті. Аскар өмірдің өзгеруінің мәнін толық түсінбеді. Аскар сыншыларын «Көктемнің соңғы көктемі», «Көктем» және «Маяк» сияқты сынға алды.

Стартар Аскардың қазақ поэзиясына және поэзиясына келесі талаптарды қойды: Жазушы алған тақырыпты түсінуі керек. Бұл күнді еске түсіріп, оны диалектика арқылы түсіну керек және тірі қалмау керек.

1934 және 1937 жылдары Қ. Бекқожиннің сыни мақалалары Г.Тоғжанов Асқардың өлеңдеріндегі кемшіліктерді атап өтті.

Ш.Шашкинаның, К.Ақтеповтың, Б.Кеннебаевтің, Е.Ысмайыловтың ең маңызды мақалаларында Асқардың күнделікті өмірді дамытудағы жетістіктері мен кемшіліктері туралы айтылды. Профессор И.Исмайловтың «Сен және менің жұмысым» атты шығармасында Аскардың шығармаларын үш бөлімнен ажыратады: әндер, өлең, сатира.

Асқар, XX ғасырдың басында және қазақ әдебиетінің бірінші ғасырында поэзиядағы сатиралық әдебиетті жазушы С.Денентаев, асқар, қазақ әдебиетінде терең тамыр жайған. Әрине, орыс ақындары В.Маяковский, Д.Бедьй және басқа да ресейлік ақынның сатиралық поэзиясы сөзсіз Асқардың сатиралық поэзиясын дамыту туралы айтқан жоқ.

Аскар қазақ әдебиетіндегі сатиралық поэзияның әртүрлі үлгілерін (флейта, эпиграмма, мысал және т.б.) табысты жұмыс істеді. Аскар - филец, ақын, қазақ әдебиетінің өрнегі жанры, және біз бұл жанрдың жас ұрпақтың жаңа ұрпағы екенін айтпаймыз.

Тоқмағамбетовтың шығармаларының тақырыптық және идеологиялық ерекшеліктері.

Асқардың поэзия, өмір және жұмыс туралы қазақ әдебиеті туралы алғашқы ақпараты 1942 жылы Ю.Исмаилов шығарған оқулықта жарық көрді. Соғыстан кейін бірнеше мақала жазады. Сонымен қатар, Г.Мирепов, С.М.Канова, А.Нататов, Е.Ж.Тожибаева, С.Тілесешова мақалалары жазылған. Осы мақалаларда ол Асқардың өнімділік, лиризм және сатира маңыздылығын атап өтеді.

Біздің кемшіліктеріміз, сондай-ақ Асқардың поэтикалық талпыныстарындағы кемшіліктер поэзия жазудың сәттілігін көрсетті. «Дененің сыртқы көрінісін жиі сипаттайтын Аскардың суреттері кейде жағымсыз иіске ие және ауа-райының қолайсыздығына ұшырамайды», - дейді С.М.Канов.

Г.Миррепов: Асқардың авторы ретінде ... үлкен қарызды төлеу үшін газетке жазады, сондықтан мен Асқарда жақсы дәм жоқ ». Бұл Аскардың поэзиясына әділ сын болып табылады. Асқардың қайтыс болғанында түпнұсқалар бар.

Асқардың жұмысы туралы әртүрлі мақалалар болғанымен, ақынның ақындық шығармаларын жан-жақты зерттемеген.

Аскарға жазылған кез-келген мақалада ақынның поэзиясы тарихи кезеңге тәуелді емес. Мысалы, 1928 жылы жазылған ақынның өлеңдері және оның поэзиясы - олар соншалықты көп емес, олар ақындық талантқа толы. Ақын туралы поэма жазғандардың бәрі дерлік поэзия. Ия, Аскар - бұл хатта өлең. Алайда, бұл сәтсіздік Аскармен шектелмейді.

Ақынның жұмысы туралы әңгімелеп, поэзиялық поэзияға ауысайық. Ақын біздің өміріміздің маңызды тақырыптарын айтады. Асқар Лирик дегеніміз не?

1920 жылдардың ортасынан бастап ақын көптеген адамдармен танымал көптеген ақындық шығармалардың авторы болды. Ол сондай-ақ белгілі жазушы және драматург ретінде танылды.

Асқар шығармашылығының басты тақырыбы - шығармашылық қызметкерді асыға күту. Біздің уақытымыздың маңызды мәселелерінің бірі ақынның өз жұмысына деген ынта-жігері болды. Оның шығармашылығы ең алдымен басып шығарылған кездейсоқтық емес. Бұл ақынның шығармашылық қадамы адамдардың күнделікті өміріне сай екенін көрсетеді. Асқардың шығармашылығы, жанрлық немесе пәнаралық, әр түрлі. Ол поэтикалық таланттың сөздерін бастады. Оның сөздерімен сөйлескенде, біздің заманымыздың өзекті мәселелерін қамтитын саяси сөздерді атап өту маңызды. Поэзиялық талант әсіресе осы салада, саяси әндерде айтылады.

Қойдың соңында соңғы қойларды өткізген автор көптеген армандар, армандары, армандары, оның молдова немесе Қордабай сияқты малға бай болғанын қалады. көрінбейді. Нәтижесінде Шойгин-Кара үйрену, үйрену және маман болуды қалайды. Деді ол:

Егер мен тамақ бірдей екенін көріп отырсам

Ол адамзатқа сенуге лайық.

Білім туралы ілімнен,

Айтарлықтай өршу.

Шойынқара қуанышы,

Бұл шағын ауыл.

Ол бай бақташы еді,

Шоынкара - Жетіктің пьесасы », - дейді Шойын-кара, ол соңғы күндерді түрмеде өткізген Шойын-караның келешекке келуіне және болашақ мектепке үміттенетініне сенімін білдірді.

Ақын шығармашылығымыздың жұмысы біздің жұмысшыларымыздың ойлары мен ұмтылыстарын, біздің уақытымыздың сезімін және армандарын көрсетеді. Оның еңбектерінің көпшілігі кедейлердің көзқарастары, тынысы мен өмірі, кедейлердің бүкіл өмірі. Яғни, ақынның лирикалық ақыны ең алдымен жұмыс, жаңа өмір, жаңа буынның белсенді күші.

Жаңа қоғамдық идеялар, елдің индустрияландыру тақырыбы Аскардың поэзиясының жаңа идеологиялық мазмұны болды. Егер ол ауылдық өмірде көптеген адамдармен кездескен болса, ол тамаша поэзияны, адамдардың өміріндегі жаңа техниканың маңыздылығын беретін жаңа техникамен келді. Сіз «туған кезде» деп айта аласыз

Ақын өзінің шығармашылығымен адамзаттың Отанға батылдық әкеледі, еліміздің патриоттарының қаһармандық бейнесін қалыптастырады, табиғатты өзгертеді және біздің еліміздің батырлық жұмысын даңқтайды.

Бұл шын мәнінде осы саяси мәні әйелдердің теңдігінде маңызды деңгейге ие болды. Әдебиет тұрғысынан, кейіпкердің сипатын қалыптастыру үшін нақты өмірдің қазіргі заманғы сипатын талап ететін тамаша тақырып болды. Аталмыш тақырыптың авторы Аскар Тоқмағамбетов қыздарды майлы жануарларға сату арқылы гендерлік теңдік саласында өзінің керемет жұмысын сатудың теңдесі жоқ сипатын көрсетті.

Ол Кеңес Одағын құтқарған қазақ әйелдерін саяси және қоғамдық өмірге белсене араласуға, өз тілін ашуға, білім алуға, өз тағдырының шеберлері болуына шақырады. Мұны «Батимадан хат» және «Бауырластың жауабы» жазылған уақытқа дейін көруге болады.

Мен кептелдім

Ол ауырып қалды.

Менің ата-анам аямады,

Тек сату туралы біліңіз.

***

Мен білемін,

Мен ойнаймын.

Себепсіз

Онымен бірге жүріп, кешегі қазақстандық әйелден туылған шауыр шабудың шынайы бейнесі. Бұл жұмыс елдегі саяси өмір туралы шындықты білетін уақыттың үлкен серіктесі болды. Шомылдыру рәсімінен өту туралы хатта адамдар арасында ізгі және асыл адам сенімділік танытты, ал сол жылдары олардың бәрі ауыр қайғы болды. Сонымен қатар, Наша Сюе ақын, күннен шығып, теңдікке жетіп, әдеби

деңгейін ашады және белгілі бір дәрежеде жаңа өмірге жететін қазақ қызын мақтан тұтады. Суладағы Жас жауынгер, ақын қазақ фольклорының үлгісін, содан кейін орыс даласын зерттейді.

Аскар - поэма жазған алғашқы қазақ ақындарының бірі, сондай-ақ қазақ халқының ырғақты генийін жаңғыртуға тырысты. Соғыс жылдарында, әсіресе жазушы дәуірінде, барған сайын айқынырақ болады.

А. Тоқмағамбетов жазған көптеген ноталар мен өлеңдер бар. «Қаскелең» (1934), «Бақыттың кілті» (1934), «Өмір салты» (1940), «Қуаныш Жыры», «Жаздырып жазы», ​​«Мулай-Бер». Бірнеше толықтырулар бар. Бұл жұмыстарда автор колхоздың өмірін суреттейді және осы саладағы адамдардың бейнесін суреттейді. Осы жұмыстардан колхозшылардың және символдық кейіпкерлердің түрлі суреттерін табамыз. Мысалы, «Агроном Кукимети» поэмасында колхоздың жаңа ғылыми негізде дамуына жауапты түркімен агрономы бейнесін көреміз.

Aсқардың поэзиясының мәні көп қырлы өмір салтының талаптарына жауап беретіні болып табылады. Оның жұмысында жұмысшы майданында танымал қозғалыстар кеңінен таралған. Ол саяси поэзияның күнделікті қажеттіліктеріне тез жауап беретін ақын.

Он тоғыз жыл біздің еліміз үшін үлкен үзілістер мен үлкен жетістіктердің жылы болды. Сол жылдары бүкіл әлемге әйгілі Чили теңіздері қайран қалды. Чкалов сияқты Солтүстік полюсте көптеген ерлік оқиғалары болды. Совет әдебиетінің басты тақырыбы ке