Бөлім:

6-бөлім: Су – тіршілік көзі. Қазақстандағы өзен-көлдер.
Морфология

Педагогтің тегі, аты,

әкесінің аты :

Күні:

Сынып: 6

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Бұлақ көрсең, көзін аш. Таза бұлақ

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

6.2.4.1 - ауызекі сөйлеу жəне көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану;

6.3.3.1 - ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру;

Сабақтың мақсаты

Ауызекі сөйлеу жəне көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы ажырата алады. Ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыра алады.

Құндылықтарға баулу

Құндылық: әділдік және жауапкершілік

-оқу тапсырмасын орындауда табандылық таныту;

Құндылық: еңбекқорлық және кәсіби біліктілік

-өз уақытын тиімді жоспарлай білу және кез келген қызметтің нәтижелеріне қол жеткізу үшін күш салу;

Құндылық: заң және тәртіп

-қоғамды қорғау мен қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі заң мен тәртіптің маңыздылығын білу.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың

басталуы

8 минут

5 минут

Сабақтың ортасы

10 минут

5 минут

7 минут

5 минут

Сабақтың аяқталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу, қатысуын түгендеу.

Психологиялық ахуал

«Жунглидегі жаңбыр»

Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатымен таныстыру

Ойтүрткі

Бұлақ туралы қандай аңыздарды білесің?

«Бұлақ көрсең, көзін аш» тақырыбындағы бейнекөрсетілімді мұқият көру.

https://youtu.be/oZGRPWPhyEU?si=c7yMuSMhlOlSWvkp

Бейнекөрініске қатысты сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Наурыз мейрамы кезінде ауыл адамдарының ең бірінші қадамы бұлақтың көзін аршудан басталатын себебі неде?

2. Емші туралы қандай аңыз баяндалған?

3. Көз атаның бұлағы аталу себебі неде?

4-тапсырма.

Диалогті оқыңдар. Ауызекі сөйлеу тілінің ерекшелігін анықтаңдар.

Үлгі жауап:

1. Қарапайым сөздер мен тіркестердің қолданылуы:

Мысалы, "Обал-ай", "Ата, ол не?", "Сусырап отырған жоқпыз" сияқты сөйлемдер қарапайым, тұрмыстық деңгейдегі әңгімелесуді көрсетеді.

2. Сұрақ-жауап түріндегі диалог:

Бала мен қарияның арасындағы әңгіме сұрақ-жауап арқылы өрбиді. Бұл ауызекі тілге тән диалогтың табиғилығын береді.

3. Эмоционалдық реңк:

Қарияның сөздері ("Обал-ай", "Адамдардан аялы алақан күтіп жатыр-ау!") сезім мен қамқорлықты білдіреді.

4. Қысқа сөйлемдер мен сөз тіркестері:

Диалогтағы сөйлемдер қысқа әрі нұсқа, бұл ауызекі тілге тән.

5. Мақал-мәтелдің қолданылуы:

"Бұлақ көрсең, көзін аш" деген халық даналығы диалогқа ұлттық реңк береді.

5-тапсырма.

Мәтінді салыстыра оқыңдар. Ауызекі сөйлеу тілінің ерекшеліктерін анықтаңдар.

Кестеге сүйене отырып, мәтіндерді салыстырыңдар.

6-тапсырма.

Оқылым мәтіні бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Бұлақ қалай пайда болады?

2. Тұма және қайнар, бұлақтардың бір-бірінен айырмашылығы неде?

3. Бұлақтың қандай пайдасы бар деп ойлайсың?

4. Мәтін не себепті «Таза бұлақ» деп аталған? Өз пікіріңді айт.

5. Өзің қай жолаушының жауабын дұрыс деп шештің? Себебін дәлелде. 6. Екі мәтіннің тілдік ерекшеліктерін салыстыр. Не байқадың?

7-тапсырма.

Мәтіннен есімдіктері бар сөйлемдерді көшіріп жаз.

Су шыққан жеріне бір қазандай тасты біреу ойып қорғаныш қылып, тастың суағар жеріне жазу жазыпты: – Әй, жолаушы, болсаң осы бұлақтай бол, – деп. Манағы үш жолаушы бұлақтан ішіп қанған соң жазуды оқып, біреуі саудагер екен, ол айтты: – Бұл жазылған ақыл сөз екен, бұлақ күн-түн тынбай ағып, алыс жерлерге барады, бара-бара кеңейіп, үлкейеді, бұған бөтен бұлақтар құйып, сөйте бара үлкен өзен болып кетеді. Мұнан мұрат сол: сен де, адам, тынбай қызмет қыл, еш уақытта жалқауланып тоқтап қалма, сөйтсең, ақырында, сен де зорайып мұратыңа жетесің дегені ме деп білемін, – деді...

Қорытындылау

9-тапсырма.

Болымсыздық және өздік есімдіктерін төмендегі сөздермен байланыстырып, кестені бес минутта толтырыңдар.

Үйге тапсырма: 10 –тапсырма

Рефлексия

«Жунглидегі жаңбыр»
Нұсқау; - Бір - біріңіздің соңынан шеңбер жасап тұрыңыздар. Жунглида жүрміз деп елестетіңіздер. Ауа райы өте тамаша, күн жарқырап, ыстық және қапырық болып тұр. Бір уақытта самал жел соқты, (алдыңызда тұрған адамның арқасына жұғысып жеңіл қимылдар жасаңыз).
Жел көтеріліп желкіді ( арқаны қаттырақ басамыз).
Қатты дауыл соқты (қимылдарыңыз күшейіп шеңбер бойында жүргізіледі)
Ұсақ жаңбыр сіркіреді (серіктесіңіздің арқасын саусағыңызбен басасыз)
Кенет нөсер жауын құйды (алақандарыңызбен жоғарыдан төмен қимылдар жасаңыздар).
Бұршақ жауды (арқаны қаттырақ соғамыз).
Тағы да нөсер жауын жауды.
Ұсақ жаңбыр сіркіреді.
Дауыл соқты.
Жел соқты.
Жел басылып келеді.

5-тапсырма

1-мәтін

Стилі: көркем сөйлеу стилі және ауызекі сөйлеуі стилі элементтері бар.

Тақырыбы: Үш жолаушының бұлақ басында кездесуі

Мазмұны: әңгімеде үш жолаушының бұлақ басында кездесуі әңгімеленеді.

Тілдік ерекшеліктері: қалың біткен ағаш жапырақтары, суы мұздай, салқын, шыныдай жылтылдап тұрған, әдемі, таза бұлақ, бір қазандай тасты т.б теңеу, эпитет сөздерінің кезедсуі

Ауызекі сөйлеу стиліне тән диалогті сөздер, қаратпа, қыстырма сөздер.

2-мәтін

Стилі: ғылыми стиль

Тақырыбы: Бұлақ туралы түсінік, оның түрлері

Мазмұны: Бұлаққа анықтама беріп, бұлақтың түрлері , ерекшеліктері жайында ғылыми түрле түсінік берген.

Тілдік ерекшеліктері: Бұлақтар әртүрлі белгілері бойынша тұма, қайнар, термалды бұлақ, жалғасты бұлақ және т.б. бірнеше топқа бөлінеді. (бұлақтың түрлерін бірнеше топқа жіктейді, «тұма» сөзіне анықтама береді.

Оқылым мәтіні бойынша сұрақтарға жауап береді.

Мәтіннен есімдіктері бар сөйлемдерді көшіріп жазады.

Оқушылар бүгін сабақ барысында ең ұнаған тұстарын, сабақты қаншалықы меңгергендігін, рефлексия жасайды.

Ауызша мадақтау арқылы бағалау Жарайсың! Тамаша!

Керемет!

Бағалау

Дарабоз

1) сабаққа қатысуы;

2) оған даярлығы;

3) тапсырманы орындауы;

4) өзіндік жұмысы;

5) ынтасы;

6) сабақтағы жауабы.

«Ноутбук» әдісі арқылы бағалау

Дескриптор

Білім алушы

- мәтіннің стилін анықтайды –

2 балл,

-тақырыбын анықтайды –

2 балл ,

мазмұнын қысқаша баяндайды – 2 балл,

-тілдік ерекшеліктеріне талдау жасайды – 2 балл.

Дескриптор

Білім алушы

-мәтіннен есімдіктері бар сөйлемдерді көшіріп жазады – 1 балл,

-есімдіктердің астын сызады –

1 балл.

Оқулық

Қазақ тілі

«Атамұра» баспасы

2018 ж

https://youtu.be/oZGRPWPhyEU?si=c7yMuSMhlOlSWvkp

ОҚЫТУДАҒЫ ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕР ҚОРЖЫНЫНАН ЕСБОСЫН НАҒИША ҚОЖАҚ

ҚЫЗЫ