Тақырыбы: Қол моторикасы: асық – ұлттық ойын арқылы дамыту

Кіріспе

Қазіргі таңда білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі – оқушылардың зияткерлік, физикалық, эмоционалдық және моторикалық қабілеттерін жан-жақты дамыту. Әсіресе мектепке дейінгі және бастауыш жастағы балалардың қол моторикасын дамыту – жазу, ойлау, сөйлеу, шығармашылық қабілеттердің қалыптасуына негіз болады. Ұлттық педагогикада балалардың саусақ икемділігін, дәлдігін, шапшаңдығын дамытуға бағытталған түрлі ойындар, әсіресе асық ойыны кеңінен қолданылған. Асық – тек ойын құралы емес, ол ұлттық мәдениет пен халықтық тәрбиенің ажырамас бөлігі.

Негізгі бөлім

1. Қол моторикасының педагогикалық маңызы

Қол моторикасы – саусақ пен алақан бұлшықеттерінің ұсақ қозғалыс әрекеттері. Ол тек физиологиялық қимыл ғана емес, сонымен бірге баланың:

• сөйлеу тілі,

• жазу дағдылары,

• ойлау жүйесі,

• кеңістікте бағдарлануы,

• когнитивтік қабілеті

сияқты маңызды психологиялық-педагогикалық функцияларын дамытады.

Нейропсихологтар (Л.С.Выготский, Ж.Пиаже, А.Р.Лурия) зерттеулеріне сүйенсек, баланың саусақ бұлшықеттерінің жетілуі мидың сөйлеуге жауап беретін орталығына тікелей әсер етеді. Демек, саусақ қозғалысын дамыту — баланың сөйлеуі мен ойлауын дамыту деген сөз.

2. Асық – ұлттық ойынның тәрбиелік және дамытушылық мәні

Асық ойыны — қазақ халқының ең көне әрі кең тараған ұлттық ойындарының бірі. Ол тек қана көңіл көтеру емес, сонымен қатар:

• шапшаңдықты,

• дәлдікті,

• көз–қол координациясын,

• кеңістікті бағдарлауды,

• логикалық ойлауды,

• стратегиялық шешім қабылдауды

дамытады.

Асық ойынының тәрбиелік мәні:

3. Асық арқылы қол моторикасын дамыту әдістері

Балалардың жас ерекшеліктеріне сай келесі жаттығулар ұсынылады:

1-деңгей: Саусақ жаттығулары (дайындық кезеңі)

• «Қыстырма»: асықты II және I саусақпен қысу;

• «Шеңбер айналдыру»: асықты алақан ішінде домалату;

• «Саусақ сергіту»: асықты бір қолдан екінші қолға ауыстыру.

2-деңгей: Негізгі моторикалық ойындар

3-деңгей: Интеллектуалдық деңгейіндегі тапсырмалар

• Асықтарды түстеріне қарай сұрыптау;

• Геометриялық пішін жасау;

• Сандық есеп құрастыру (2 алшы + 1 бүкір т.б.);

• Асықпен әріптер мен сандарды орналастыру.

4. Нәтижені бағалау және диагностика

Қорытынды

Асық ойыны — баланың тек қимыл-қозғалысын ғана емес, сонымен бірге тілін, ойлауын, есте сақтауын, логикасын, ұлттық санасын дамытатын әмбебап құрал. Бүгінгі таңда асықты тек ұлттық мұра ретінде емес, педагогикалық және түзету-дамыту технологиясы ретінде қолдануға толық мүмкіндік бар. Ұлттық ойын арқылы ұрпақ тәрбиелеу – ең тиімді, әрі табиғи жол.