Ашық сабақ 3 сынып Абайдың қарасөздері. 38-ші қарасөзі

Пән: Әдебиеттік оқу

Мектеп: С.Әлиев атындағы шағын жинақты жалпы орта мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 3

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Бөлім

Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

19-сабақтың тақырыбы

Абайдың қарасөзі Отыз сегізінші қарасөзі

Оқу бағдарламасына сілтеме

1.4 Тыңдарманның назарын аударту.

Оқу мақсаттары

3.1.4.1 – сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербальды емес тілдік құралдарды қолдану.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: шығармадағы мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді табады.

Көптеген оқушылар: негізгі ойды анықтайды.

Кейбір оқушылар: шығарма бойынша вербальды емес тілдік құрал- дарды қолдана алады.

Құндылық

Сөз құдіретін түсіну, сезіну

Пәнаралық байланыстар

Дүниетану. Өзін-өзі тану

АКТ-ны қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта

Алдыңғы білім

Ш. Құдайбердіұлы. «Адамдық – борышың»

Уақыт

Жоспарланған жұмыс түрлері

Ресурстар

С абақтың басы

Қызығушылықты ояту. Сыныпты қалыпқа келтіру. Ойсергек:

Бір, екі, үш Сынып іші тып-тыныш. Жалқаулықты тастаймыз, Сабақты біз бастаймыз.

Өткенге қайта оралу.

Үй тапсырмасы Ойқозғау. Бағалау критерийімен таныстыру.

• Шәкірімнің туған жылы қай жыл?/ 1858ж/

• Абайға кім болып келеді?

Шәкәрімнің әкесі Құдайберді Құнанбайдың Күнке деген тоқалынан, яғни Абайға інісі болып келеді.

• Ол қандай тілдерді жетік меңгерді?

Парсы, араб, орыс тілі, түрік тілдерін жетік меңгерген

- Шәкәрімнің қандай өлеңдері бар? “

- Бостандық таңы атты,” , “Шын сырым” “Жастарға”, “Жастық туралы”... т.б

- “Адамдық борышың” өлеңін жатқа айт

Сабақтың ортасы

Мағынаны ажырату. Тақырыпты болжау. Топтық жұмыс.

Мақсатқа сәйкес оқушыларға бағалау критерийін шығарту.

Сөздер жазылған парақтар

Интербелсенді тақта Слайд

Сергіту сәті

Автор туралы мәліметті тереңдету.

• Абай 10 тамыз 1845 жылы қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірі, екінші әйелі Ұлжаннан туған.

• Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады.

• Абай әуелі ауылдағы Ғабитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жасқа толған соң 3 жыл Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқиды. Өз құрдастарына қарағанда зейінді бала оқуға бар ықыласымен беріліп, үздік шәкірт атанады. Медресенің үшінші жылында Абай Семей қаласындағы «Приходская школаға» да қосымша түсіп, орысша сауатын аша бастайды.

• Бірақ бұл оқуын әрі жалғастыра алмай, небәрі 3 жылдан соң оның мұсылманша да, орысша да оқуы аяқталады.

Білім алған жері және шығармашылығы

Абай Ескітам қонысында әкесі ашқан медреседе, оқып, ауыл молдасы Ғабитханнан дәріс алған. Әкесі Абайды он жасқа толған соң, Семейдегі Ахмет Риза медресесіне береді. Онда үш жыл оқиды. Медресенің үш жылында Абай осы қаладағы «Приходская школаға» да қосымша түсіп, онда үш ай орысша оқиды. Осы жылдары шығыс классиктері Низами, Сағди, Қожа Хафиз, Жәми еңбектерін оқыса, екінші жағынан А. С. Пушкин, А. И. Герцен, И. А. Крылов, Ф. М. Чернышевский мұраларын оқып таныс болған, Батыс Еуропа әдебиетінен Гете, Дж. Байрон сияқты ақындарды оқып, түрлі ғылым салалары бойынша зерттеулер жүргізді. Есейген шағында солардың ішіндегі өзіне әсері болған кесек туындыларын қазақ тіліне аударады. Абай өлең жазуды он жасында бастаған («Кім екен деп келіп ем түйе қуған...») «Сап, сап, көңілім», «Шәріпке», «Абыралыға», «Жақсылыққа», «Кең жайлау» өлеңдері 1870 - 80 жылдар аралығында жазылған. Ақындық қуатын танытқан үлкен шығармасы – «Қансонарда» 1882ж. жазылған.

«Галереяны шарлау» әдісі.

Абайдың отыз сегізінші қарасөзінен

Қара сөз - өсиет, даналық сөздер. Ол көркем әңгіме емес, онда ғылыми – фило- софиялық толғаныстар кең орын алады.

Хисабына – б ұ л ж е р д е: қатарына, есебіне деген мағынада.

Елге жаны ашып, берісі «қазаққа күзетші болу» мақсатында, әрісі «адамзаттың бәрін бауырым» деп сүю үшін, әуелі шынайы иман керек екен. Кәміл иманға жету жолын пендеге жеткізу туралы баяндалған қара сөз - «38 қара сөз» 

ҚБ ретінде: Дәптердегі 1-тапсырма. Абайдың отыз сегізінші қарасөзін мұқият оқып, топ алдында сөйлеуге дайындал.

«Галереяны шарлау» әдісі.

• Күллі адам баласын қор қылатын үш нәрсе бар. Сонан қашпақ керек: әуелі - надандық, екіншісі - еріншектік, үшінші - залымдық деп  білесің.

Надандық - білім-ғылымның жоқтығы, дүниеде ешбір нәрсені оларсыз біліп болмайды.

Білімсіздік хайуандық болады.

Еріншектік - күллі дүниедегі өнердің дұшпаны. Талапсыздық, жігерсіздік, ұятсыздық, кедейлік - бәрі осыдан шығады.

Залымдық - адам баласының дұшпаны. Адам баласына дұшпан болса, адамнан бөлінеді, бір жыртқыш хайуан хисабына қосылады.

Сергіту сәті. «Күз» өлеңін мәнерлеп оқу. Музыка тыңдату.

Риторикалық сұрақтар /”иә” немесе “жоқ” жауабымен/

• АБАЙ – аудармашы, ақын, сазгер, күйші, ...

• АБАЙДЫҢ 25 қарасөзі бар

- Әкесі Абайды 15 жасқа толған соң, Семейдегі Ахмет Риза медресесіне береді.

- Еріншектік – кұллі дүниедегі өнердің досы.

- Залымдық – адам баласының дұшпаны.

- Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ туралы «Әсемпаз болма әрнеге» өлеңінде айтылған.

Ойқорыту. Жұптық жұмыс.

Осыларға қандай ортақ ат берер едің? Оларды көрсете аласың ба (ым-ишара арқылы көрсету

5-тапсырма. Абай ата сөзін кесте түрінде қысқаша дәптеріңе түсір.

Бағалау. «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалау. Қызыл түс пен сары түсті көтергендер не үшін көтергендерін түсіндіріп, ұсыныс, ескертулерін айтады.

Кесте

Түрлі түсті қағаздар

Сабақтың

соңы

Үй тапсырмасы. 6-тапсырма. Абай Құнанбаевтың шығармашылығы туралы сөйлеудің жобасын жаса.

Тақырыбы: Жоспары: Көрнекіліктер:

Кері байланыс. Ауызша.

Рефлексия.

Абай ата атаған жат қылықтарды санамалап айт. Оларға қандай ортақ атау берер едің?

Кері байланыс

«Алма ағашы»әдісі

Жасыл түсті алма – бүгін бәрін жақсы орындадым депойлаймын, менің көңіл күйімкөтеріңкі.

Сары түсті алма – мен тапсырма- ны орындай алмадым, көңіл күйім жоқ.

Дифференциация-

Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – Оқушылардың ақпаратты қаншалықты меңгергенін

қалай тексересіз?

Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік ережелері АКТ-мен байланыс

Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

Ойлану

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы қандай болды?

Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланған уақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бөлімді осы сабақ туралы ойларыңызды жазу үшін пайдаланыңыз. Сол жақ бағанда берілген сабағыңызға қатысты ең маңызды сұрақтарға жауап

беріңіз.

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуғақатысты): 1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1.

2.

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?