Ашық сабақ

Тақырыбы : С.Құсайынов «Мереке»

Дайындаған : Жаубасар Б.

Күні:12.12.2024ж

Пән: Домбыра.

Пән мұғалімі: Жаубасар Бағытбек

Оқушы: Манатұлы Манас

Сабақтың тақырыбы: Сейілхан Құсайынов «Мереке»
Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Сейілхан Құсайынов күйлері туралы толық мағлұмат беру, күйінің шығу тарихын түсіндіре отырып, күйді үйрету.

Дамытушылығы: Домбырының үні құпия, сиқырлы, әсем болса, оны бейнелеп, жасау соншалықты сан алуан шеберлік пен қажырлы еңбек етудің нәтижесі екенін ұғындыру арқылы оқушылырдың ұлттық сана – сезімін оятып, қазақтың қара домбырасының асыл қасиетін қастерлей білуін ұғындыру.

Тәрбиелігі:  Оқушылардың халық мұрасын танып бейнелеп,  үйренуге деген қызығушылығын арттыру.Ұлттық өнерге деген құрметін арттыру.

Сабақтың түрі: жеке сабақ.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, слайд, үнтаспа, бейнебаян, аспаптар.

Сабақтың барысы:           

І. Ұйымдастыру

Сәлемдесу, оқушыны сабаққа дайындау.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

а) Ре мажор гаммасымен қол жүргіземіз штрихтарымен, арпеджиосы.

б) Құрманғазы «Балбырауын» күйін ойнату.

в) Күйдің жылдамдығы қандай?

г) Күйдің шығу тарихын әңгімеле?

ІІІ. Жаңа сабақ: Сейілхан Құсайынов өмірі шыармашылыы

1. Сейілхан Құсайынов 1929 жылы Орал облысы Орда ауданында дүниеге келген. Әкесі Құсайын 1937 жылы отбасымен қуғын-сүргінге ұшырап, алдымен Доссорға, кейін Гурьевке көшіп келеді. Сейілхан осын­дағы Жамбыл атындағы мектепте оқиды. 7-8 жасынан нағашы ата­сы Халел Молдашевтан домбыра үй­ренеді, өңірге белгілі күйші Ғылман Қайрошевтен дәріс алады.1944 жылы Атырауға Алматыдан Қазақстанның халық әртісі Лұқпан Мұхитов бастаған топ гастрольдік сапармен келеді. Құсайынның отбасында қонақта болған  өнер иелері жас Сейілханның талантын, күйге деген ынта-ықыласын байқап, оны консерваторияға оқуға шақырады. Ах­мет Жұбановтың сынағынан өткен жас күйші үздік оқып, 1951 жы­лы кон­серваторияны бітіре салы­сы­мен Құрманғазы оркестрінің құра­мын­да өнер көрсетеді. Біртіндеп өнер сала­сындағы ұйымдастыру жұмыс­тарына тартылады, Қостанай облыстық  филар­мо­ниясында көркемдік жетекші болады.Сейілхан Құсайыновтың Гурьев­ке қайта оралуы да осы ұйым­дас­ты­ру­шылық қабілетінің қажеттілі­гінен еді. Об­лыстың аудан-аймағын аралап жүріп оркестрге адам жинайды. Домбыра тартыстары да, жас шамасы да әртүрлі, күй тартуды өз бетінше үйренген дом­бырашылардың басын біріктіріп, бір ыр­ғақта күй тартқызу оңайға соқпағаны мәлім. Арасында малшы да, мұғалім де, дәрігер де болды. Оларға нота үйрету  алғашқы кезектегі міндет еді. Композитор ретінде С.Құсайыновтың «Көркейіп гүлдене бер, Гурьевім!», Ж.Саинның сөзіне жазыл­­ған «Қарамашы, қадамашы» ән­дері, «Мереке», «Шаттық» және басқа туын­­дылары белгілі.Сейілхан Құсайынов 2006 жылы дүние салды.

2. Сейілхан Құсайыновтың «Мереке» күйін тыңдату.

3. Күйді үйрету,өлшем бірлігі 6/8, тональдігі ре минор (си бемоль) белгісі кездеседі.

V. Сергіту сәті: Сергіту сәті. "Ойлан тап!" ойыны.
Музыкалық сауатын шыңдау. Дыбыс ұзақтығымен динамикалық белгілерді карточкалар арқылы көрсету.

 VІ. Бекіту.
- Күй дегеніміз не?
- Сейілхан Құсайыновтың күйлерін ата?
-« Мереке» күйі қай күй жанрына жатады?

VІІ. Қорытындылау.

Қазақ халқының біздің дәуірімізге дейін сақталып келген асыл мұраларының бірі - күй өнері. Бармағынан бал тамған күйшілер арқылы бізге жеткен ғажайып күйлер халқымыздың музыка мұрасы ғана емес, мәдени байлығы, рухани азығы болып отыр. Сондықтан бабалардан қалған күй өнерін ары қарай жалғастыру біздің міндетіміз.

VІІІ.  Үйге тапсырма : «Мереке» күйін белгіленген жерге дейін санап ойнап келу.

ІХ.Бағалау: