Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

8. 3. А Тұрақты электр тоғы.

Тараз қаласы Мектеп: Шона Смаханұлы атындағы №44 орта мектебі

Күні:

Сынып: 8

Мұғалімнің аты жөні: Қанатбаева Ж.Б

Қатысқандар: Қатыспағандар

Сабақтың тақырыбы:

Металдардағы электр кедергісінің температуға тәуелділігі, асқын өткізгіштік

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.4.2.16. Металл өткізгіштердегі электр тогын және оның кедергісінің температураға тәуелділігін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Металл өткізгіштер кедергісінің температураға тәуелділігін анықтау

Электр тоғының және кедергісінің температураға тәуелділігін сипаттау.

Асқын өткізгіштіктің тиімділігін түсіндіру.

Бағалау критерийлері

Металл өткізгіштің кедергісінің температураға тәуелділігін сипаттайды

Электр кедергісінің температураға тәуелділік формуласын қолданып, кедергінің мәнін есептейді

Асқын өткізгіштіктің өндірісте тиімділігін қарастырады.

Ойлау дағдыларының деңгейлері

Білу түсіну, қолдану

Тілдік мақсаттар

Металдардағы электр кедергісінің температуға тәуелділігі асқын өткізгіштікке жазбаша ауызша түсініктеме береді

Пәндік лексика және терминология

электр тогы, электр кедергісі, температура, асқын өткізгіштік

Диалогқа және жазуға қажет сөз тіркестері

Зат асқын өткізгішке айналатын температура ..... температура деп аталады.(шектік).

Таза металдардың және бірқатар қоспалардың кедергісінің абсолют нөлге жақын температураларда кенет нөлге дейін төмендеу құбылысы ..... өткізгіштік( асқын).

Құндылықтарға баулу

Еңбек және шығармашылық, ынтымақтастық, өмір бойы білім алу құндылықтарына жауапкершілікті сезіну,қарым қатынас жасау қабілеті жұптық ,топтық жұмыстар арқылы дарытылады.

Пәнаралық байланыс

Химия. Металл өткізгіштердегі электр тоғының жұмысы

Алдыңғы білім

Кедергі, меншікті кедергі, меншікті кедергінің ұзындығы, көлденең қимасы

Жоспарланған сабақ кезеңдері

Сабақта жоспарланған қызмет (іс әрекет)

Ресурстар

Сабақтың басы

(8-10 минут)

1. Ұйымдастыру кезеңі (Сәлемдесу, түгелдеу,)

2. Ынтымақтастық атмосферасын орнату үшін «Мадақтар бұрқасыны» тәсілі қолданылады

3. Топқа бөлу («пазл әдісі» арқылы үш топқа біріктіремін өлшеуіш құралдардың амперметр, орам сым, қыздыру шамы суреттерін қиып, кесілген суреттерді пазл ретінде сәйкестендіріп топ құрады)

4. «Кезбе тілші» әдісі арқылы алдыңғы білімді еске түсіреміз. Әр топқа бір сұрақтан беріледі.

1.Кедергі дегеніміз не? Оның өлшем бірлігі қандай?

2. Электр тоғына өткізгіштің кері әсерін сипаттайтын физикалық шама не деп аталады?

3.Өткізгіштің меншікті кедергісі оның ұзындығына, көлденең қимасына қалай тәуелді? Меншікті кедергіні есептеу үшін қандай формуланы қолданамыз?

Қалыптастырушы бағалау: Мұғалім бағалауы

Кері байланыс: Ауызша

Өткізгіштің кедергісі қандай шамаға тәуелді және қалай тәуелді? Неліктен?

Өткізгіштің көлденең қимасының ауданы үлкен болғанда оның кедергісінің неге? азаяды деген саралау сұрақтары арқылы қортындылаймын.

Оқу мақсаты мен бағалау критерийлері ұсынылады.

топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар,

суреттер

Сабақтың ортасы

(20 - 22 минут)

«Борт журналы» әдісі

Берілген мәтін мазмұны бойынша оқушылар топпен жұмыс жасайды, кестені толтырады

1топ . Электр кедергісінің температураға тәуелділігі

Металдардың құрылымы кристалдық тордан тұрады, МКТ бойынша оның атомдары үнемі қозғалыста болады. Егер металл температурасы артса оның атомдарының жылдамдығы жоғарылап электр кедергісінің шамасы артады, керісінше металл температурасының мәнін төмендетсек ол абсолют ноль температураға жақындаған сайын металл кедергісі төмендеп электр тоғы шамасы максимал артатынын байқаймыз. Өткізгіш кедергісінің темпеартураға тәуелділігі былай анықталады.

R=R₀ (1+at)

Мұндағы R -өткізгіштің t температурадағы кедергісі, R₀ өткізгіштің 0 ⁰ Cтағы кедергісі, t-температура, α кедергінің температуралық коэфиценті (ол өткізгіш затының электрлік қасиеттерінің температураға тәуелділігін сипаттайды.)

Таза металдардың және бірқатар қоспалардың кедергісінің абсолют нольге жақын температураларда кенет нөлге дейін төмендеу құбылысын асқын өткізгіштік дейміз.

2 топ. Кедергінің температуралық коэффиценті анықтау.

Өткізгіштің температуралық коэффицентінің SI жүйесіндегі өлшем бірлігі

К^-1 = көптеген тәжірибелер барлық металдар үшін 0 екенін көрсетеді. Химиялық таза металдар үшін

Сұйық өткізгіштерді электролиттерді қыздырғанда басқаша құбылысты бақылауға болады.

3 топ. Асқын өткізгіштік.

Таза металдар мен бірқатар қоспалар кедергісінің абсолют нолге жақын температураларда кенет нолге дейн төмендету құбылысы.Асқын өткізгіштіктің үлкен мәні бар.Асқын өткізгіштік күйінде тұйықталған өткізгіштегі тоқ күші кедергінің болмауы салдарынан шексіз ұзақ уақыт бойы сақталады.1925 жылымыс сақинамен жасалған тәжірибеде,тіпті 2,5 жыл өтсе де сақинадағы тоқ күшінің ешқандай кемімегені байқалған.

Дескриптор:

Металл өткізгіштердегі электр тогын сипаттайды

Электр кедергісінің температураға тәуелділігін анықтайды.

Асқын өткізгіштікті сипаттайды.

ҚБ түрі: Өзара бағалау. Ішкі және сыртқы шеңбер.

Әдісі: Үлгіге қарап бағалау

Кері байланыс: Ауызша

2. «Білім шыңы» әдісі бойынша жұптық тапсырмалар.

Оқушылар берілген есептерді шығарады

А) 20 ⁰С температурадағы нихром өткізгіштің кедергісі 25 Ом болатын өткізгіш кедергісін есепте.

Дескриптор:

Электр кедергісінің температураға тәуелділік формуласын қолданып, кедергінің мәнін есептейді.

Ә) Графикте көрсетілген өткізгіш кедергісінің температураға тәуелділігі бойынша өткізгіш кедергісінің температуралық коэффицентін анықта.

R. Ом

70

50

100 t ⁰С

Дескриптор:

График бойынша өткізгіш кедергісінің температураға тәуелділік коэффицентін анықтайды.

ҚБ түрі: мұғалім бағалауы

Әдісі: үлгіге қарап бағалау

Кері байланыс: От шашу

3. «Екі жақты күнделік» стратегиясы жеке жұмыс

Өте қуатты асқын өткізгішті электромагниттердің жасалу тарихына сәйкес ақпараттарды анықтап, қазіргі таңдағы қуатты электромагниттер жайлы салыстырмалы пікірлерімен кестені толтырады.

Дескриптор:

Асқын өткізгіштіктің өндірісте тиімділігі туралы ақпарат жинақтайды

Қазіргі таңдағы қуатты электромагниттер жайлы пікірлерін білдіреді

ҚБ түрі: өзін- өзі бағалау ( бағалау парақшасы)

Әдісі: бас бармақ

Кері байланыс: жазбаша «Екі жұлдыз,бір тілек»

4 «Болжау әдісі» арқылы сабақты қорытындылау.

1. Металдардың температурасы артса, оның кедергісі. ......

2 . Әртүрлі металдардың тоқты өткізу қабілеті. .............

3. Асқын өткізгіштік .........

Дескриптор:

1.Металл өткізгіш кедергісінің температураға тәуелділігін сипаттайды

2.Әр түрлі металл өткізгіщтің тоқты өткізу қабілетін сипаттайды.

3. Асқын өткізгіштікті анықтайды.

ҚБ түрі: мұғалім бағалауы

Әдісі: үлгіге қарап бағалау

Кері байланыс: ауызша

үлестірме қағаздар

оқулық 8 – сынып

Тапсырмалар

кеспе қағаздар

Сабақтың аяғы

(8-10 мин)

Кері байланыс символдық

Білемін -V Білдім -X Білгім келеді -?

Рефлексия

Үй тапсырмасы: Металдардағы электр кедергісінің температуға тәуелділігі асқын өткізгіштік.

Асқын өткізгіштіктің маңызы туралы зерттеу.Асқын өткізгіштіктің практикалық мәні туралы ээсе жазу.

Бағалау парақшасы

Саралау – Сіз қандай тəсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілет ті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

АКТ-мен байланыс.

Денсаулық және қауіпсіздік.

«Жіктеу» тәсілі .

«Борт журналы» әдісі бойынша бірлесіп жұмыс істеу үшін оқушылар топқа бөлініп бірлесіп болжам жасайды.

«Тапсырма» тәсілі

«Білім шыңы» әдісі бойынша сабақтың оқу мақсаттарына жету үшін есептеу тапсырмалары орындалады.

«Диалог және қолдау көрсету» тәсілі

Анықтама, формула, өлшем бірліктерінің ерекшеліктерін жетелеуші сұрақтар арқылы анықтайды;

«Қарқын тәсілі»

«Екі жақты күнделік» стратегиясы бойынша тапсырманы орындау барысында көмек қажет ететін оқушыларға уақыт беремін.

«Дереккөздер тәсілі»

«Болжау» әдісін қолдануда нақты ақпаратты қосымша ақпаратпен салыстырады, тақырыпты талдайды. Өз бетінше ізденіп, маңызды ақпараттарды жинақтау, ақпараттардың маңызды болу себебін анықтайды.

Дескриптор нәтижесінде оқушыларға қалыптастырушы бағалау жүргізіледі.

«Топтық бағалау». «Екі жұлдыз, бір тілек»

«Өзара бағалау». «Ішкі және сыртқы шеңбер» «Ауызша бағалау».«Бағалау парақшасы»

Сабақ үдерісінде қауіпсіздік ережелерін сақтауға мән берілу керек.

Интерактивті тақта, PowerPoint таныстырылымы көрсетіледі.

Еңбек және шығармашылық, ынтымақтастық, өмір бойы білім алу құндылықтарына жауапкершілікті сезіну,қарым қатынас жасау қабілеті жұптық ,топтық жұмыстар арқылы дарытылады

Рефлексия

Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне

неліктен?

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?