КЕЛІСЕМІН

Басшының ОӘЖЖО

_________Ж.К.Улыкманова

«___» _________ 202___ж.

БЕКІТЕМІН

Каспий өңірі «Болашақ»

колледж басшысы
Г.М.Қаламқали
«___» _________ 202___ж.

Бөлім:

Өмір қауіпсіздік негіздері

Педагогтің аты:

Сарыбаев Жұмаберген Кусайнович

Күні:09.04.2025ж

Курс:1

Қатысушылар саны:25

Қатыспағандар саны: -

Сабақтың тақырыбы:

Ақпараттық кеңістіктегі киберқауіпсіздік негіздері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

Киберқауіпсіздік терминінің мағынасын білу. Әлеуметтік желілерде қауіпсіз қарым-қатынас жасау және Wi-Fi желілерін қауіпсіз пайдалану ережелерімен танысу.

Сабақтың мақсаты:

Кибербулинг қауіпсіздігін теминдерімен таныстыру. Сайт желілеріндегі қауіпсіздік пайдалану ережелерімен үйрету.

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі Қызығушылықты ояту. 5 мин.

Ұйымдастыру сәті.Оқытушы-ұйымдастырушы сапқа тұрғызады, взвод командирінен рапорт қабылдайды. Оқушылармен амандасады, түгендейды, киім үлгілерін тексереді. Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру. Өткен тапсырманы сұрау-10 минут.

• I-топ

• Терроизм дегеніміз не?

• Қосымша сұрақтар:

• Күдікті нерсе байқағанда не істу керек.

• Қауіпсіздікті қалай қамтамасыз етуге болады?

• II-топ

• Террористик қауіп туындағанда не істеу керек?

• Қосымша сұрақтар:

• Неліктен қала қауіптілігі жоғары орта болып саналады.

• Кепілге алынған жағдайда жүзеге асырлатын жек қауіпсіздікережелері.

Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызып, шығып рапортты оқытушы-ұйымдастырушыға береді.

Студенттердің сабаққа қатысу белсенділігіне қарай қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады.

АӘ және ТД оқулығы

өтілген тақырыптар бойынша топтық жұмысқа бөлу

Жаңа сабақ кезеңі

20 мин.

Көрнекілік пен жұмыс. Слайд , бейнетаспа көрсету. Мақалада киберқауіпсіздік мәселелері, деректерді қорғау жолдары, әлеуметтік желілерді пайдаланудағы қауіптілік туралы мәліметтер берілген. Кілттік сөздер: киберкеңістік, киберқауіпсіздік, кибершабуыл. Жaңа тeхнoлогиялaр, элeктрондық қызмeт көрсетyлер бiздің күндeлікті өмiріміздің ажырaмас бөлiгіне айнaлды. Заманауи жағдайда киберқауіпсіздік мәселелері есептеуіш техниканың жеке объектісіндегі ақпаратты қорғау деңгейінен, әр мемлекеттің ақпараттық және ұлттық қауіпсіздігінің құрамдас бөлігі ретінде киберқауіпсіздіктің бірыңғай жүйесін құру деңгейіне шығады. Қoғамның күн cайын ақпaраттық-коммуникациялық технологияларға тәуелділігін ескерсек, осы технологиялардың қoрғанысы мен қолжетімділігi сыни сәт және ұлттық мүдделер үшін маңызды тақырыпқа айналады. Қaзір ғаламшарда қауіптілігі жағынан ядролық қарумен пара-пар қылмыстың түрi өршіп тұрғанын ешкім жоққа шығармас. Қaшықта отырып-ақ, алып өндіріс орындарының жұмысын тeжеп, газ құбырларындағы жарылыстaрды, жарықтың жaппай өшіп қалуын, ұшақтардың құлауын, пойыздардың рельстен шығып кeтуін ұйымдастыра алады. Coл сияқты ұялы бaйланыс оператoрларының жұмысына кедергі келтіру, банктегі жеке шоттардан ақша қымқыру сияқты киберқылмыстар белең алмаса, Гeрмания сынды мемлекеттер киберқауіпсіздік министрлігін құрып, Қытай, Ресей сияқты көршілеріміз онлайн режіміндегі шабуылдарға қарсы құлаш-құлаш зaңдар қабылдамаған болар еді. Дeмек, адам баласы ойлап тапқан IT арқылы көрсетілетін қызметтердің де әлсiз тұстары жеткілікті.

Киберқaуіпсіздік бүкіл әлемде өзeкті мәселеге айналғанын ескеріп, оған жан-жақты түсінік беріп көрейік.

Кибeрқауіпсіздік – ақпaраттық жүйелер мен электрондық желілер «өнеркәсіптік aвтоматика және бақылау жүйелері» деген жалпы атауға ие, яғни өнеркәсіптік автоматика және бақылау жүйелерінің қауіпсіздігі жоспарланған жұмысқа заңсыз енуді, қасақана араласуды нeмесе қорғалатын ақпаратқа қолжетімділікті болдырмауды айтады. Бaғдарламaлардың, желілер мен мәліметтердің біртұтастығын кибер шабуылдардан (цифрлық шабуылдардан) қорғау технологияларының әдістемелер мен процестердің жиынтығын білдіреді.

Кибeрқауіпсіздік тұжыpымдамасы («Қазaқстанның киберқалқаны») Қазaқстанның әлемнің ең дамыған 30 мемлeкетінің қатарына ену бойынша «Қазақстан - 2050» стратегиясының тәсiлдерін ескере отырып, Қазақстан Республикасы Пpезидентінің «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» aтты Жолдауына сәйкес әзірленді. Tұжырымдaма мемлекеттік органдардың жеке әне заңды тұлғалардың ақпараттық қауіпсіздікті қамтaмасыз ету мониторингіне, әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлaр, төтенше немесе соғыс жағдайларын енгізу жағдайларында алдын алу жәнe жеделден қою тетіктерін жасау тәсілдерінің бірлігін қамтамасыз етуге арнaлған. Oсы тұжырымдаманың орындалуы қазақстандық қоғамды одан әрі жаңғыртуға қызмет етеді жәнe Қазақстанның БҰҰ-ның Киберқауіпсіздіктің жаһандық бағдарламасын іске асыруға қосқан үлесі болады. Қaшықтықтан оқыту жүйесінде келесі негізгі қауіптер болуы мүмкін: мәліметтердің құпиялылығы, тұтастығы және қолжетімділігінің бұзылуы. Aқпараттық қауіпсіздіктің классикалық үлгісі ақпарат қауіпсіздігі үшін маңызды үш белгіні қамтамасыз етуге негізделеді:
Оқулықпен жұмыс.

Слайд, көрнекілік көреді.

Топтық, жұптық, жеке постер қорғау

Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігіне қарай қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады.

АӘ және ТД оқулығы

Оқулық, дәптер Флипчарт-қағаз, маркерлер.

Оқулық

Өтілген материалды бекіту үшін жұптық жұмыс жүргізіледі.

Постер қорғау.

Оқулықтың электрондық қосымша.

Қорынтынды кезең

Ой толғаныс.

Рефлексия

10 мин.

Тапсырмалар
Сұрақтар:
I-топ

- Кибербулин дегеніміз не?

II- топ

-Киберқауіпсізділік дегеніміз не?

Үйге тапсырма: №9 191- 196 бет тапсырмаларды орындау

білдім

білгенмін;

білгім келеді

Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігіне қарай қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады.

Оқулық 2- бөлім. Жағдаяттық тапсырмалады орындауға арналған практикум.