Атырау қаласы білім бөлімі

№11 «Таңшолпан» бөбекжай-бақшасы

Ашық ұйымдастырылған іс- әрекет

«Аспаптар сыр шертеді»

Ересек топтар «Еркемай», «Құлыншақ»

Саз жетекші: Жылқыбаева А.

Атырау -2024ж.

Күні: 22.05.2024ж.

Тақырыбы: «Аспаптар сыр шертеді!»

Шығармашылық дағды: Музыка

Мақсаты: Балаларды қазақтың ұлттық аспаптарына деген суйіспеншілігі, және оларды ажыратып, айта білуге үйрету.Ұлттық аспаптардың әуендерін тыңдатып, ажырата білу дағдыларын қалыптпастыру. Балаларға аспаптардың атауларын айтқыза отырып, есте сақтау қабілеттерін, сөздік қорын байытып, тілін дамыту. Қазақтың ұлттық өнеріне деген  көзқарастарын кеңейту өз дәстүрін қастерлеуге тәрбиелеу. Шығармашылығын дамыту.

Әдіс- тәсілдер: Әдіс – тәсілдері: Амандасу, ой қозғау, тақпақтар,сұрақ — жауап, қимыл жаттығуы би қимылдары, аспаптар жөнінде түсінігі, оркестр, дидактикалық ойын, ән айту, қорытындылау, бағалау.

Керекті құрал жабдықтар: домбыра, қобыз, сыбызғы, жетіген, шаң қобыз, тұяқтас, қоңырау, дауылпаз, сазсырнай, сыбызғы, асатаяқ, адырна, слайд, Балалар залға «Адай» күйімен кіреді шеңберге тұрады.
Жетекші:
— Сәлем, сәлем балалар? (әндетіп амандасады)
Балалар:
— Сәлеметсіз бе! (әндетіп амандасады)

Қалдарыңыз қалай?

Балалар: Өте тамаша!

Жетекші: Сабақты біз бастайық?

Балалар; Ия, ия, ия!

Жетекші: Әндерді біз жаттайық?

Балалар; Ия, ия, ия!

Балалар орындарына отырады.
Балалар мен сендерге жұмбақ жасырғым келіп тұр шешуін табасыңдарма?
Ұзын мойын екі шек,
Қатар – қатар тепкілер
Басып қалсаң бір бірлеп
Күй шығады күмбірлеп.
— Балалар, бұл ?

Балалар: Домбыра
Жетекші: Әрине, дұрыс айтасындар. Жарайсыңдар.

• Балалар қараңдаршы залдан нелерді көріп тұрсыңдар?
  Балалар: Аспаптар

• Өте дұрыс балалар қазақтың ұлттық аспаптарын атап беріңдерші?

Балалар білетін аспаптарын атайды: домбыра ағаштан жасалады, қобыз ағаштан, саз сырнай саз балшықтан жасалады, жетіген, адырна, сыбызғы, тұяқ тас аттың тұяғынан, дауылпаз, дабыл ағаштан, шаң қобыз темірден, қоңырау.

Жетекші: Балалар олай болса кім аспаптар туралы тақпақтар біледі.

Бала: Әсем әуен сыңғырла,

Үнін халқым, кел тыңда.

Қос ішекті шанақты,

Тойдың сәні – Домбыра.

Бала: Бұл аспап жайлы бар аңыз,

Күй тартқан екен ұлы абыз.

Қарағайдың түбінен

Жасалынған бұл – Қобыз.

Бала: Ағашқа тиек бекіген,

Ішек саны жетіден.

Үні нәзік жағымды.

Аспап түрі – Жетіген.

Жетекші:

Балалар олай болса біздер осы аспапты шертетін адамды кім деп айтамыз?

Бала: күйші.

Балалар күй атасы деп кімді атап кеткен екенбіз?

Бала: Құрманғазы Сағырбайұлы

Жетекші: Құрманғазы атамыздың күйлерін кім біледі?

Бала: Кішкентай, Ақбай, Аксақ киік , Адай , Әсем, Сарыарқа, балбырауын.

Жетекші: Балалар тағы кімді куй анасы деп атап кеткен?

Бала: Дина Нұрпейісова

Жетекші: оның күйлерін кім біледі?

Бала: бұлбұл, әсем қоңыр, жеңіс, жігер.

тағы да жергілікті күйшілеріміз Айгүл Үлкенбаева, Қаршыға Ахмедияров.

Жетекші: Балалар көптеген аспаптарды косып біріктіріп ойнаса оны не деп айтамыз?

Жетекші: балалар олай болса бізге келген қонағымыз бар екен қане баріміз қарсы алайықшы, қол соғайық?

Күйші жігіт келеді. «Адай» күйін орындайды

Бала: Оркестр

Балалар олай болса қане орнымыздан тұрып өзіміз оркестр орындайық

«Аке толғауы» балалардың орындауында.

Жетекші: балалар біз айтып жатқан аспаптар өз ара 6 топқа бөлінеді екен ұрмалы, үрлемелі, шертпелі, ысқышты, тілшекті, сілкімелі болып бөлінеді екен.

Кім біледі ұрмалы аспаптар қандай?

Бала: Дауылпаз, тұяқ тас , даңғыра, дабыл

Үрмелі аспаптар саз сырнай, үскірік, сыбызғы

Шертпелі: домбыра, адырна, жетіген

Ысқышты: қобыз

Тілшекті; шаң қобыз т. Б

Сілкімелі: қоңырау, сылдырмақ, шуылдақ

Олай болса балалар 2 топқа бөліне қояйық балаларға қолдарына карточка беріледі.

Балалар айтып кеткен аспаптарды үйрену үшін олардың ойналу уйрену тәсілдерін біліп алуымыз қажет екен.

шертпелі, ұрмалы, үрмелі.

1. топ Дауылпаз тобы

Балалар ата- бабаларымыз аспаптарды кез келген заттардан жасаған екен. Сонын ішінде тасты алып, тастан да дыбыс шығарса болады екен, олай болса тасты алып күй арқылы музыкалық ритм ойнап көрейік.

Тас арқылы ұрмалы аспапта ойнау тәсілін қалыптастырып алдық ия балалар.

2. топ Сазсырнай үрмелі аспап

Жұмбақ: қараңдаршы балалар мыналар неге ұқсайды

Осы құстарға су құйып үрлеп үрлемелі аспаптардың ойнау тәсілін қалыптастырамыз, және тыныс алу жолдарына өте жақсы пайдасы бар.

Жетекші: балалар өте жақсы , олай болса бәріміз Әні: Т. Нағашыбаев, сөзі: Г. Жотаева «Домбыра» әнін айтып берейік әнді айтпас бұрын дауысымызды жаттықтырып алайық.

Дауыс жаттығуы.

Ән «Домбыра»

Қорытынды: балаларды мадақтау

• Аспаптар қалай бөлінеді екен?

• Қандай ән айттыңдар?

• Қонаққа кім келді?

• Көңіл күйлерің қалай?

Балалар сендерге кімнің іс- әрекетке қатысқаны ұнады?

Балалардың бір- бірін мадақтауы.