Мектепалды даярлық тобы
Сауат ашу негіздері: [е] дыбысы және Ее әрпі, әріп
таңбасын жазу.
Оқу қызметінің мақсаты
[е] дыбысы және әрпі жайлы түсініктер қалыптастыру. [е] дыбысы мен әрпін
оқуды, жазуды меңгерту; Балаларды адамгершілікке, ізеттілікке, білім алуға
тәрбиелеу; Ойын арқылы балалардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін, оқуға,
жазуға қызығушылықтары мен ынта-талаптарын арттыру, ой қозғау, әңгіме
құру арқылы сөздік қорын молайту.
Сөздік жұмыс
Кесе, емен, егін, елік, кереге, елік сөздерін пайдалану. 
Әдіс-тәсілдер
Шаттық шеңбері, миға шабуыл, түсіндіру, көрсету, артикуляциялық жаттығу,
дәптермен жұмыс, сергіту сәті, дидактикалық ойындар, дыбыстық талдау
жасау, кері байланыс. 
Құрал-жабдықтар
1. Көрнекілік материалдар
Мультимедиялық тақта (егер мультимедиялық тақта болмаған жағдайда,
теледидар немесе мүмкіндігінше әрбір баланың алдына ноутбук немесе
планшет қолдануға болады), [е] дыбысына байланысты плакат, суреттер, кеспе
әріптер, текшелер, әріп таңбасы. 
2. Үлестірмелі материалдар
Жазу парақтары, қалам, қарындаштар.
Оқу қызметінің барысы
1. КІРІСПЕ БӨЛІМ
1.1. Шаттық шеңбері:
Біз балдырған тең басқан,
1

Дос құшағын елге ашқан.
Тілегіміз тыныштық,
Ашық болсын кең аспан.
Мықты болсын іргеміз,
Бәріміз де біргеміз.
1.2. Бәрі бірге айтады. Үстелді жағалай отырады. Қуанады, алғыс білдіреді.
Көгершін ұшып келіп хат әкелгенін айтады. Хатта еменнің суреті бейнеленген. 

Көгершін басқа хаттар апару керектігін айтады.Ұшып кетеді.
Педагог көгершіннің муляжын, не болмаса суретін көрсетеді. 

- Балалар, мына суретте бейнеленген қандай ағаштың түрі?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, емен ағашы. 
- Емен ағашы туралы не білеміз? Кім айтады?
- Балалар емен ағашына үш-төрт адам тұрып құшақтағандағы құшағымыз әзер
жетеді. Оның діңі сондай жуан болады екен. Емен 1000 жылға дейін жасайды.
80 жылда биіктейді. Ол суда шірімейді, сондықтан көпір салғанда, кеме,
вагондарды емен ағашынан жасайды екен. Біз отырған парталар да емен
ағашынан жасалады. Сонымен қатар емен ағашының емдік қасиеті да бар екен. 
- Балалар, "емен" сөзі қай дыбыстан басталып тұр, қанекей, бәріміз айтып
көрейікші. 
- Иә, дұрыс, [е] дыбысынан басталып тұр.
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Түсіндіру  
[е] дыбысымен және [е] дыбысының таңбасымен таныстыру. 

2

 

Педагог көрсеткішпен Алан мен Дананың [е] дыбысын дыбыстап тұрған суретті
көрсетеді. 

- Балалар, жұмыс парақтарының ең жоғары оң жағында Алан мен Дана [е]
дыбысын дыбыстап тұрғаның көрсетіп тұр. Балалар, Алан мен Данаға
қарасаңдар, [е] дыбысын қалай дыбыстап тұр? Бізде Алан мен Данаға қарап,
[е] дыбысын дыбыстайықшы.
2.1. Артикуляциялық жаттығу:
- Балалар, мұқият тыңдап, есімізге сақтап аламыз.
[е] дыбысының айтылуы:
- тіліміз дөңгеленіп жатады;
- дыбыс еркін шығады.
Тіл ұстарту жаттығуы:
Еш – еш – еш,
Шақырады әтеш.
Жаңылтпаш:
Ескекті ескекші еседі,
Ескекші ескекті еседі.
2.2. Кел, оқиық! 
Педагог көрсеткішпен [е] дыбысының артикуляциялық жаттығуын жасатып
болғаннан кейін Е әрпін оқытады. 

2.3. Дыбыстық талдау Суреттерді ата. Буынға бөліп, дыбыстық талдау жаса.
- Бізге қандай суреттер берілген екен? 
Педагог тақтаға еменнің, ешкінің, елік пен кеменің суретін тақтаға іледі. 
3

- Балалар осы суреттерде бейнеленген сөздерге дыбыстық талдау жасайық. 

- Бірінші сөзге кім дыбыстық талдау жасайды? 
- Е-мен, 2 буын, 4 дыбыс пен 4 әріп. 
- [е] қандай дыбыс?
- [е] дауысты дыбыс. Жіңішке ме әлде жуан ба?
- Иә, жіңішке. 
- Әр дыбысына талдау жасайықшы, Е - жіңішке, дауысты дыбыс, м - дауыссыз
дыбыс, е - жіңішке, дауысты дыбыс, н - дауыссыз дыбыс. 

- "Ешкі" сөзіне дыбыстық талдау жасайық. 
- Еш-кі, 2 буын, 4 дыбыс пен 4 әріп. 
- Е - жіңішке, дауысты дыбыс, ш - дауыссыз дыбыс, к - дауыссыз дыбыс, і жіңішке дауысты дыбыс. 

- "Елік" сөзіне дыбыстық талдау жасайық. Е-лік, 2 буын, 4 дыбыс пен 4 әріп. 
- Е - жіңішке дауысты дыбыс, л - дауыссыз дыбыс, і - жіңішке дауысты дыбыс, к дауыссыз дыбыс.

- "Кеме" сөзіне дыбыстық талдау жасайық. Буынға бөліп, дыбыстық талдау
жасайық. 
-  Ке-ме, 2 буын, 4 дыбыс пен 4 әріп. 
- К - дауыссыз дыбыс, е - дауысты дыбыс, жіңішке, м - дауыссыз дыбыс, е дауысты дыбыс, жіңішке.
2.4. Дидактикалық ойын: «Сөйлемді жалғастыр»
Е е әріппен таныстырады. 
Егіздер, емен, ешкі, есек, егін, егінші, етік осы сөздерге сөйлем құрайды. 

4

2.5. Сергіту сәт:
Тіземізді сәл-сәл
Бүгіп тұрамыз,
Секіреміз ыршып, 
Кеңгуру боламыз 
Қайталаймыз тағы
5

Алға секіріп, 
Демаламыз енді 
Орында тұрып, 
Биікке секіріп 
Сәл демалайық,
Тағы секірейік 
Кенгуру болайық. 
Биікке секіріп  
Ыршып алайық, 
Тағы секірейік 
Кенгуру болайық. 

Әуенді тыңдау және бейнелерді көру үшін QR-кодты сканерлеңіз

(Педагог балалармен қайталайды).
2.6. Кел, жазайық! 
- Балалар, алдымен қолымызды жазуға жаттықтыру үшін үзік сызықтарды
бастырып жазайық.  
Педагог алдымен ауаға Ее әрпін жазуға үйретеді, кейін Ее әрпін тақтаға жазып
түсіндіреді.
- Ал енді балалар, Ее әрпін ауаға жазайық. 
- Енді, бәріміз [е] дыбысының баспа түрін әдемі, көркем жазумен жазып
үйренейік. 

 

6

2.7. Дидактикалық ойын: «Сөз ата, тез ата».
Е дыбысына байланысты сөздер айтуды ұсынады.
Шапалақ бойынша бөлді.
Мысалы: е-мен, е-сек, е-гін-ші.

3. ҚОРЫТЫНДЫ
Педагог оқу қызметінің соңында қорытындылайды.
- [е] дыбысы қандай дыбыс?
- [е] дыбысы дауысты және дауыссыз дыбыс.
- [е] дыбысы жуан дауысты ма, әлде жіңішке дауысты дыбыс ма?
- Иә, [е] жіңішке дауысты дыбыс. 
- [е] дыбысы сөздің қай жерінде кездеседі?
- Иә, сөздің басында, ортасында және соңында. 
- [е] дыбысы бар сөздерді атайықшы?
Балалар мысал келтіреді. 
- Біз бүгін қандай мықты ағашпын таныстық?
- Иә, емен ағашымен таныстық. 
- Еменнен қатты ағаш жоқ,
Көп жатса жерде дерт ілер.
Болаттан қатты темір жоқ,
Тасқа салса кертілер.
- Ендеше, емен ағашындай қатты, болатты болайық, сау болыңдар!

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30