.
«ЖАРАТЫЛЫСТАНУ САБАҒЫ: БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА ТИІМДІ ОҚЫТУ
ЖӘНЕ БАҒАЛАУ» курсы бойынша «Көлеңкені өзгертуге бола ма?» сабақ жоспары
|
Білім беру ұйымының атауы |
Қ.Тұрсынқұлов атындағы мектеп-гимназия |
||||||
|
Пәні: |
Жаратылыстану |
||||||
|
Бөлім: |
Табиғат физикасы |
||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
Карсыбаева Айдын Рахманбердиевна |
||||||
|
Күні: |
|
||||||
|
Сынып: 4 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Көлеңкені өзгертуге бола ма? |
||||||
|
Оқу бағдарламасына оқыту мақсаты: |
сәйкес |
4.5.2.1 көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіндіру 4.1.2.1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Көлеңкенің өлшемі неге байланысты болатынын зерттейді, анықтайды,тұжырымдайды. |
||||||
|
Құндылықтар |
Заң және тәртіп. Достарын, сыныптастарын сыйлайды; |
||||||
|
Сабақтың барысы |
|||||||
|
Сабақты ң кезеңі |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|||
|
Сабақтың басы 7 мин |
І. Психологиялық ахуал қалыптастыру -2 минут «Ерке сылқым» күйіне ритмикалық қағаз оркестрі арқылы оқушылардың музыкалық есту қабілетін дамытады, психологиялық жағымды ахуал қалыптастырады. |
Күйдің құдіретін түсінеді, оның ритміне ереді. |
«Ауызша мадақтау» әдісі. |
Күй, А4 парақ |
|||
|
|
ІІ. Өткен білімді пысықтау кезеңі - 2 минут «Суреттер сөйлейді» әдісі Суреттер арқылы өткен тақырыптарды еске түсіруге және дәптерге жазуға мүмкіндік жасайды. Жаңа сабақтың тақырыбын хабарлап, мақсатымен таныстырады. Сабақтың тақырыбы: Көлеңкені |
Суреттер арқылы өткен тақырыптарды еске түсіреді және айтады. |
Дескриптор Суреттер бойынша өткен тақырыпты еске түсіріп, тақырыптың мазмұнын айтады- 2 балл |
С
|
|||
|
|
өзгертуге бола ма? |
|
|
|
|||
|
|
Сабақтың мақсаты: Көлеңкенің өлшемі неге байланысты болатынын зерттейді, анықтайды. |
|
|
|
|||
|
|
Бағалау Оқушыларға бағалау парағы |
Әр жұмыстан соң оқушылар бағалау |
10 балдық жүйе |
|
|||
|
|
таратылады. Академиялық адалдықтың сақталуын мұғалім қадағалайды. «Ой қозғау» әдісі -2 минут
(Жарық денеге келіп түскен кезде дененің келесі жағында пайда болатын қараңғы дақ) |
парағына өзін-өзі бағалап отырады. Мұғалімнің көмегімен көлеңке туралы білімдерін толықтырады |
|
Слайд |
|
Сабақтың ортасы 30 минут |
ІІІ. Жаңа білімді меңгерту кезеңі «Көлеңке театры» - 5 минут
Көлеңке театрының қойылымын қара.
Оқушыларды «Қарлы кесек» ойыны арқылы 3 топқа біріктіру. 1- минут Топтық жұмыс -15 минут «Зерттеу» әдісі І топ Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелді ме? ІІ топ Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі кедергі өлшеміне тәуелді ме? ІІІ топ Зерттеу сұрағы: От жалыны неліктен көлеңке түсірмейді? Әр топқа зерттеу жүргізуге арналған нұсқаулық беріледі және түсіндіреді. ІІІ топқа ескертіледі. Өрт қауіпсіздігін сақта! Отпен ойнама! Міндетті түрде өрт қауіпсіздігін |
Қар түйіршіктерінде жасырылған сандар арқылы топқа бірігеді. І топ
арақашықтықты белгілеп отырады 3-оқушы: жіппен байланған теннис добын ұстайды 4-оқушы: арақашықтықты сызғышпен өлшейді |
|
|
|
|
«От шашу» арқылы бағаланады |
Көлеңке театрының макеті |
||
|
|
Дескриптор Көлеңкенің өлшемі неге тәуелді екенін анықтай алады- 3 балл Зерттеу нәтижесі бойынша қорытынды жасайды- 2 балл |
Зерттеуге қажетті заттар: Жіппен байланған теннис добы, жіп байланған үрленген шар, қолшам, майшам, сіріңке, метрлік |
||
|
|
|
таспа, |
||
|
|
|
сызғыш, |
|
|
сақтау, сіріңке шиін жағып ойнамау керегі ескертіледі. |
алынған мәліметтерді зерттеу парағына жазады
Келесі топтарда осылай жұмыс жасайды. Электронды оқулықтағы мәтінді тыңдау арқылы жаңа білімді қорытады. Тәуліктің әр мезгілінде көлеңке әртүрлі болады. Тал түсте ең қысқа көлеңке пайда болады. Берілген кестені толтырады (Көлеңке театры, күн көзінен қорғану, көлеңкесүйгіш өсімдік өсіру үшін т.б). |
|
зерттеу парағы, маркер |
||
|
Мәтінді тыңдау -3 минут ЖИ пайдаланылады |
|
|
||||
|
«Сен білесің бе?» айдары -1 минут Ерте кезде уақытты анықтау үшін «Күн сағаттары» қолданылғанын, оның жұмыс істеуі көлеңкенің түсуімен байланысты. Сондай-ақ қазақ халқы ерте кезден аспан денелерін, оның ішінде Күн сәулесін уақытты анықтауда қолданғаны туралы мәліметпен бөлісу. |
|
https://e- oqulyq.nis.e du.kz/basty- bet/zh aratylystanu/ koolenikeni- oozgertuge- bola-ma/ |
||||
|
ІV. Жаңа білімді бекіту кезеңі 5минут Жұптық жұмыс: ФС тапсырмасы Көлеңкені қалай қолдануға болады? |
Дескриптор 1.Жауаптың дұрыс бір нұсқасы -1 балл |
кесте |
||||
|
|
|
Көлеңкені қалай қолдануға болады? |
||||
|
1 |
|
|||||
|
2 |
|
|
|
|||
|
3 |
|
|
|
|||
|
Сабақтың |
V. Үйге тапсырма: 1 минут |
|
|
|
||
|
соңы |
1. Оқулықтың 11-бетін оқу. |
|||||
|
8 мин |
2. Үй жағдайында зерттеу жүргізу |
|||||
|
|
тапсырылады. Қандай да бір дененің |
|||||
|
|
көлеңкесін тәуліктің әр бөлігінде |
|||||
|
|
бақыла. Ұзындығын өлшеп, өзара |
|||||
|
|
салыстыр. VІ. Кері байланыс: 4 минут Жеке жұмыс 5- жұмыс парағы. Көлеңкені өзгертуге бола ма? Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына қорытынды жасай отырып, формативті бағалау жасалады. VІІ. Рефлексия: 3 минут «Активатор» әдісі Есімде қалған 3 мәлімет Маңызды болған 2 мәлімет Өмірде қолданамын деген 1 мәлімет |
Жұмыс парағындағы тапсырмаларды орындайды Бағалау парағындағы балын есептеп, жалпы балын хабарлайды. Бүгінгі сабақ жайлы рефлексия береді. |
Әр дұрыс жауап 1балл Барлығы -4 балл |
Жұмыс парағы Бағалау парағы Рефлексияғ а арналған парақшалар |
НҰСҚАУЛЫҚТАР
І топ
Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелді ме?

Зерттеуге қажетті заттар: Жіппен байланған теннис добы, қолшам, метрлік таспа, сызғыш, зерттеу парағы, маркер
Нұсқаулық:
-
Экраннан 50 см, 100 см, 150 см қашықтықты метрмен өлшеп белгілейді.
-
Бір бала 150 см белгіленген жерде қолшам жағып тұрады.
-
Екінші оқушы жіппен байланған кішкентай допты (теннис добы) экран алдына ұстайды.
-
Қолшам ұстап тұрған бала допқа қарай жарықты бағыттауы қажет.
-
Басқа зерттеушілер экранға түскен көлеңкенің диаметрін (шамамен) сызғышпен өлшейді.
-
Осы экспериментті 100 см, 50 см қашықтықта қайталап жасайды.
-
Нәтижелерді зерттеу парағына (кестеге) тіркейді.
-
Қорытынды жасайды.
|
Жарық көзі мен теннис добының арасындағы арақашықтық |
Көлеңкенің диаметрі |
|
150 см |
|
|
100 см |
|
|
50 см |
|
Зерттеу нәтижесінің қорытындысы:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
ІІ топ
Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі кедергі өлшеміне тәуелді ме? Зерттеуге қажетті заттар: Жіппен байланған теннис добы, жіп байланған үрленген шар, қолшам, метрлік таспа, сызғыш, зерттеу парағы, маркер
Нұсқаулық:
-
Теннис добы мен үрленген шарды үстел үстіне қойып, сызғыш арқылы суреттегідей, әрқайсының диаметрін анықтайды.

-
Экраннан 50 см, 100 см қашықтықты метрмен өлшеп белгілейді.
-
Бірінші оқушы экран алдына 50 см белгісінде жібінен кішкентай допты ұстап тұрады.
-
Екінші оқушы 100 см белгіленген жерде қолшамын жағып, допқа жарық сәулесін бағыттайды.
-
Доптан экранға түскен көлеңкенің диаметрін басқа оқушылар сызғышпен (шамамен) өлшейді.
-
Бірінші оқушы экран алдындағы сол орнында (50 см белгісінде) жібінен шарын ұстап тұрады.
-
Екінші оқушы 100 см белгіленген жерде (сол орнында) қолшамды жағып, шарға қарай жарық сәулесін бағыттайды.
-
Шардан экранға түскен көлеңкенің диаметрін басқа оқушылар сызғышпен (шамамен) өлшейді.
-
Алынған нәтижелерді тіркейді, салыстырады.
-
Қорытынды жасайды.
|
Дене атауы |
Дене диаметрі |
Көлеңке диаметрі |
|
Теннис добы |
|
|
|
Үрленген шар |
|
|
Зерттеу нәтижесінің қорытындысы:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
ІІІ топ
Зерттеу сұрағы: От жалыны неліктен көлеңке түсірмейді?
Зерттеуге қажетті заттар: майшам, сіріңке, зерттеу парағы, маркер
Нұсқаулық:
-
Майшамды сіріңке көмегімен жағады.
-
Өрт қауіпсіздігін сақта! Отпен ойнама!
-
10–15 см қашықтықта қабырғаға тақап ұстайды.
-
Көлеңкеге назар аудар! Майшамның от жалынының көлеңкесі бар ма?
-
Қорытынды жасайды.

Зерттеу нәтижесінің қорытындысы:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Ашық сабақ Жаратылыстану "Көлеңкені өзгертуге бола ма?
Ашық сабақ Жаратылыстану "Көлеңкені өзгертуге бола ма?
.
«ЖАРАТЫЛЫСТАНУ САБАҒЫ: БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДА ТИІМДІ ОҚЫТУ
ЖӘНЕ БАҒАЛАУ» курсы бойынша «Көлеңкені өзгертуге бола ма?» сабақ жоспары
|
Білім беру ұйымының атауы |
Қ.Тұрсынқұлов атындағы мектеп-гимназия |
||||||
|
Пәні: |
Жаратылыстану |
||||||
|
Бөлім: |
Табиғат физикасы |
||||||
|
Педагогтің аты-жөні: |
Карсыбаева Айдын Рахманбердиевна |
||||||
|
Күні: |
|
||||||
|
Сынып: 4 |
Қатысушылар саны: |
Қатыспағандар саны: |
|||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
Көлеңкені өзгертуге бола ма? |
||||||
|
Оқу бағдарламасына оқыту мақсаты: |
сәйкес |
4.5.2.1 көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіндіру 4.1.2.1 зерттеу әдісін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін оның артықшылығы мен кемшілігіне негізінде таңдау себебін түсіндіру; |
|||||
|
Сабақтың мақсаты |
Көлеңкенің өлшемі неге байланысты болатынын зерттейді, анықтайды,тұжырымдайды. |
||||||
|
Құндылықтар |
Заң және тәртіп. Достарын, сыныптастарын сыйлайды; |
||||||
|
Сабақтың барысы |
|||||||
|
Сабақты ң кезеңі |
Педагогтің әрекеті |
Оқушының әрекеті |
Бағалау |
Ресурстар |
|||
|
Сабақтың басы 7 мин |
І. Психологиялық ахуал қалыптастыру -2 минут «Ерке сылқым» күйіне ритмикалық қағаз оркестрі арқылы оқушылардың музыкалық есту қабілетін дамытады, психологиялық жағымды ахуал қалыптастырады. |
Күйдің құдіретін түсінеді, оның ритміне ереді. |
«Ауызша мадақтау» әдісі. |
Күй, А4 парақ |
|||
|
|
ІІ. Өткен білімді пысықтау кезеңі - 2 минут «Суреттер сөйлейді» әдісі Суреттер арқылы өткен тақырыптарды еске түсіруге және дәптерге жазуға мүмкіндік жасайды. Жаңа сабақтың тақырыбын хабарлап, мақсатымен таныстырады. Сабақтың тақырыбы: Көлеңкені |
Суреттер арқылы өткен тақырыптарды еске түсіреді және айтады. |
Дескриптор Суреттер бойынша өткен тақырыпты еске түсіріп, тақырыптың мазмұнын айтады- 2 балл |
С
|
|||
|
|
өзгертуге бола ма? |
|
|
|
|||
|
|
Сабақтың мақсаты: Көлеңкенің өлшемі неге байланысты болатынын зерттейді, анықтайды. |
|
|
|
|||
|
|
Бағалау Оқушыларға бағалау парағы |
Әр жұмыстан соң оқушылар бағалау |
10 балдық жүйе |
|
|||
|
|
таратылады. Академиялық адалдықтың сақталуын мұғалім қадағалайды. «Ой қозғау» әдісі -2 минут
(Жарық денеге келіп түскен кезде дененің келесі жағында пайда болатын қараңғы дақ) |
парағына өзін-өзі бағалап отырады. Мұғалімнің көмегімен көлеңке туралы білімдерін толықтырады |
|
Слайд |
|
Сабақтың ортасы 30 минут |
ІІІ. Жаңа білімді меңгерту кезеңі «Көлеңке театры» - 5 минут
Көлеңке театрының қойылымын қара.
Оқушыларды «Қарлы кесек» ойыны арқылы 3 топқа біріктіру. 1- минут Топтық жұмыс -15 минут «Зерттеу» әдісі І топ Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелді ме? ІІ топ Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі кедергі өлшеміне тәуелді ме? ІІІ топ Зерттеу сұрағы: От жалыны неліктен көлеңке түсірмейді? Әр топқа зерттеу жүргізуге арналған нұсқаулық беріледі және түсіндіреді. ІІІ топқа ескертіледі. Өрт қауіпсіздігін сақта! Отпен ойнама! Міндетті түрде өрт қауіпсіздігін |
Қар түйіршіктерінде жасырылған сандар арқылы топқа бірігеді. І топ
арақашықтықты белгілеп отырады 3-оқушы: жіппен байланған теннис добын ұстайды 4-оқушы: арақашықтықты сызғышпен өлшейді |
|
|
|
|
«От шашу» арқылы бағаланады |
Көлеңке театрының макеті |
||
|
|
Дескриптор Көлеңкенің өлшемі неге тәуелді екенін анықтай алады- 3 балл Зерттеу нәтижесі бойынша қорытынды жасайды- 2 балл |
Зерттеуге қажетті заттар: Жіппен байланған теннис добы, жіп байланған үрленген шар, қолшам, майшам, сіріңке, метрлік |
||
|
|
|
таспа, |
||
|
|
|
сызғыш, |
|
|
сақтау, сіріңке шиін жағып ойнамау керегі ескертіледі. |
алынған мәліметтерді зерттеу парағына жазады
Келесі топтарда осылай жұмыс жасайды. Электронды оқулықтағы мәтінді тыңдау арқылы жаңа білімді қорытады. Тәуліктің әр мезгілінде көлеңке әртүрлі болады. Тал түсте ең қысқа көлеңке пайда болады. Берілген кестені толтырады (Көлеңке театры, күн көзінен қорғану, көлеңкесүйгіш өсімдік өсіру үшін т.б). |
|
зерттеу парағы, маркер |
||
|
Мәтінді тыңдау -3 минут ЖИ пайдаланылады |
|
|
||||
|
«Сен білесің бе?» айдары -1 минут Ерте кезде уақытты анықтау үшін «Күн сағаттары» қолданылғанын, оның жұмыс істеуі көлеңкенің түсуімен байланысты. Сондай-ақ қазақ халқы ерте кезден аспан денелерін, оның ішінде Күн сәулесін уақытты анықтауда қолданғаны туралы мәліметпен бөлісу. |
|
https://e- oqulyq.nis.e du.kz/basty- bet/zh aratylystanu/ koolenikeni- oozgertuge- bola-ma/ |
||||
|
ІV. Жаңа білімді бекіту кезеңі 5минут Жұптық жұмыс: ФС тапсырмасы Көлеңкені қалай қолдануға болады? |
Дескриптор 1.Жауаптың дұрыс бір нұсқасы -1 балл |
кесте |
||||
|
|
|
Көлеңкені қалай қолдануға болады? |
||||
|
1 |
|
|||||
|
2 |
|
|
|
|||
|
3 |
|
|
|
|||
|
Сабақтың |
V. Үйге тапсырма: 1 минут |
|
|
|
||
|
соңы |
1. Оқулықтың 11-бетін оқу. |
|||||
|
8 мин |
2. Үй жағдайында зерттеу жүргізу |
|||||
|
|
тапсырылады. Қандай да бір дененің |
|||||
|
|
көлеңкесін тәуліктің әр бөлігінде |
|||||
|
|
бақыла. Ұзындығын өлшеп, өзара |
|||||
|
|
салыстыр. VІ. Кері байланыс: 4 минут Жеке жұмыс 5- жұмыс парағы. Көлеңкені өзгертуге бола ма? Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына қорытынды жасай отырып, формативті бағалау жасалады. VІІ. Рефлексия: 3 минут «Активатор» әдісі Есімде қалған 3 мәлімет Маңызды болған 2 мәлімет Өмірде қолданамын деген 1 мәлімет |
Жұмыс парағындағы тапсырмаларды орындайды Бағалау парағындағы балын есептеп, жалпы балын хабарлайды. Бүгінгі сабақ жайлы рефлексия береді. |
Әр дұрыс жауап 1балл Барлығы -4 балл |
Жұмыс парағы Бағалау парағы Рефлексияғ а арналған парақшалар |
НҰСҚАУЛЫҚТАР
І топ
Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелді ме?

Зерттеуге қажетті заттар: Жіппен байланған теннис добы, қолшам, метрлік таспа, сызғыш, зерттеу парағы, маркер
Нұсқаулық:
-
Экраннан 50 см, 100 см, 150 см қашықтықты метрмен өлшеп белгілейді.
-
Бір бала 150 см белгіленген жерде қолшам жағып тұрады.
-
Екінші оқушы жіппен байланған кішкентай допты (теннис добы) экран алдына ұстайды.
-
Қолшам ұстап тұрған бала допқа қарай жарықты бағыттауы қажет.
-
Басқа зерттеушілер экранға түскен көлеңкенің диаметрін (шамамен) сызғышпен өлшейді.
-
Осы экспериментті 100 см, 50 см қашықтықта қайталап жасайды.
-
Нәтижелерді зерттеу парағына (кестеге) тіркейді.
-
Қорытынды жасайды.
|
Жарық көзі мен теннис добының арасындағы арақашықтық |
Көлеңкенің диаметрі |
|
150 см |
|
|
100 см |
|
|
50 см |
|
Зерттеу нәтижесінің қорытындысы:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
ІІ топ
Зерттеу сұрағы: Көлеңкенің өлшемі кедергі өлшеміне тәуелді ме? Зерттеуге қажетті заттар: Жіппен байланған теннис добы, жіп байланған үрленген шар, қолшам, метрлік таспа, сызғыш, зерттеу парағы, маркер
Нұсқаулық:
-
Теннис добы мен үрленген шарды үстел үстіне қойып, сызғыш арқылы суреттегідей, әрқайсының диаметрін анықтайды.

-
Экраннан 50 см, 100 см қашықтықты метрмен өлшеп белгілейді.
-
Бірінші оқушы экран алдына 50 см белгісінде жібінен кішкентай допты ұстап тұрады.
-
Екінші оқушы 100 см белгіленген жерде қолшамын жағып, допқа жарық сәулесін бағыттайды.
-
Доптан экранға түскен көлеңкенің диаметрін басқа оқушылар сызғышпен (шамамен) өлшейді.
-
Бірінші оқушы экран алдындағы сол орнында (50 см белгісінде) жібінен шарын ұстап тұрады.
-
Екінші оқушы 100 см белгіленген жерде (сол орнында) қолшамды жағып, шарға қарай жарық сәулесін бағыттайды.
-
Шардан экранға түскен көлеңкенің диаметрін басқа оқушылар сызғышпен (шамамен) өлшейді.
-
Алынған нәтижелерді тіркейді, салыстырады.
-
Қорытынды жасайды.
|
Дене атауы |
Дене диаметрі |
Көлеңке диаметрі |
|
Теннис добы |
|
|
|
Үрленген шар |
|
|
Зерттеу нәтижесінің қорытындысы:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
ІІІ топ
Зерттеу сұрағы: От жалыны неліктен көлеңке түсірмейді?
Зерттеуге қажетті заттар: майшам, сіріңке, зерттеу парағы, маркер
Нұсқаулық:
-
Майшамды сіріңке көмегімен жағады.
-
Өрт қауіпсіздігін сақта! Отпен ойнама!
-
10–15 см қашықтықта қабырғаға тақап ұстайды.
-
Көлеңкеге назар аудар! Майшамның от жалынының көлеңкесі бар ма?
-
Қорытынды жасайды.

Зерттеу нәтижесінің қорытындысы:
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
шағым қалдыра аласыз
















