Ашық сабақ Метаболизм 10 сынып

Тақырып бойынша 31 материал табылды

Ашық сабақ Метаболизм 10 сынып

Материал туралы қысқаша түсінік
Метоболизмнің түрлері.
Материалдың қысқаша нұсқасы

Білім беру ұйымының атауы

266 мектеп-лицей

Бөлім:

Метаболизм

Педагогтің Т.А.Ә.

Күшенбаева Г.Т

Күні:

20.11.2025

Сынып: 10

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Метоболизмнің түрлері.

Сабақтың оқу-мақсаты

10.1.4.3 - метоболизмнің түрлерін атау;

Сабақтың мақсаты

Оқушылар анаболизм мен катаболизмге кемінде 3 нақты мысал келтіріп, олардың қандай жасушалық құрылымдарда жүретінін анықтайды.

Оқушылар пластикалық және энергетикалық алмасуды салыстырмалы кесте арқылы талдап, олардың организмнің гомеостазын сақтаудағы маңызын түсіндіре алады.


Құндылықтар

  • Құндылық: әділдік және жауапкершілік

Құзыреттілік: қоғамға қызмет

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5-минут









І. Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

ІІ. Психологиялық ахауыл

Әр оқушы қасында отырған сыныптасқа қысқа жағымды сөз айтады:

Тақырыптық байланыс: Катаболизм → энергия бөледі, сол энергияны “беру”.

Анаболизм = синтез = жағымды сөз → даму.

Топқа біріктіру арнайы рандом генераторы арқылы жүзеге асады




Алдыңғы білім Өткен тақырыпты еске түсіру мақсатында платформада тапсырма түрлерін ұсынады


Оқушылар мұғадімдерімен амандасып, бір біріне жылы лебіздерін білдіреді.

Саған бүгінгі сабаққа жететін АТФ тілеймін – күшің мықты болсын!»
«Бүгінгі энергияң өнімді болсын!»

Білім қабілетің өссін!»

«Жаңа идеяларың синтезделе берсін!»

«Бүгін өзіме де, саған да интеллектуалды анаболизм тілеймін!»

Ұжымжды талдау

«Жарайсың!»

«Жақсы» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.











Дұрыс жауапатарын айтады


Оқулық

Слаид http://aktotyustazbio.tilda.ws/




https://wordwall.net/resource/64348060

Сабақтың ортасы

10мин




Тақырып ашу Кейс мәтін

Айнұр емтиханға дайындалып отырып, ұзақ оқыған сайын шаршаңқырайды. Ол тәтті жеді — өзін бірден сергек сезінді. Бірақ бір сағаттан соң қайтадан шаршады. Айнұр ойланып қалды: «Менің бойымдағы энергия қайдан келеді? Ол қалай таусылады және қалай қайта толады?»

ЖИ бейнесі

Мұғалім түсіндірмесі

«Метаболизм» тақырып бойынша теорияны бекіту тапсырмасы

Берілген тұжырымның ШЫНДЫҚ – ЖАЛҒАН екенін анықтап, / белгісін қойыңыз


Оқушылар сурет пен мәтінді қолдана отырып төмендегі Сұрақтарға болжамды жауаптарын ұыснады
– Айнұрдың бойындағы энергияның тез пайда болып, қайта азайып кетуінің себебі қандай жасушалық процестермен байланысты?



Кестеде берілген тұжырымды анықтайды








Дескриптор:

мәтіннен ақпаратты пайдаланып, әр тұжырымның шындық немесе жалған екенін анықтайды.-

5 балл





ЖИ бейнесі

Flikki.ai

https://youtu.be/Cj4LoR-5oBk



Қосымша 1


10мин



Топтық жұмыс ЖИ тапсырма

Сурет жасау – 8 минут

Топтар өзіне берілген тақырып бойынша сурет салады:

Топ

Тақырып

Промт мысалы

АТФ

Энергия тасымалы

"3D cartoon style, ATP molecules transferring energy inside mitochondria, bright, educational"

Анаболизм

Синтез

"Cell interior, ribosomes making proteins and lipids, colorful educational illustration"

Катаболизм

Ыдырау

"Mitochondria breaking down glucose into small molecules, energy release animation, educational"


Оқушылар топта ЖИ көмегімен сурет салып топта бірлесіп қорғайды

Қолдану нұсқауы

Leonardo AI-ге кіріңіз: https://leonardo.ai/

New Generation → Text-to-Image таңдаңыз.

Жоғарыдағы промттарды сәйкес топқа енгізіп, «Generate» басыңыз.

Суреттер дайын болған соң, топтар өз суретін 1-2 минут ішінде түсіндіреді.





Бағалау криртерийі:

Топпен бірлесіп, ЖИ арқылы берілген тақырыпқа сай нақты, түсінікті және көрнекі сурет жасайды және оны қорғайды

Мұғалім бонусы

бірін бірі бағалау



https://leonardo.ai/


функционалдық сауаттылық)



15мин
















Жұптық жұмыс«МЕТАБОЛИЗМ ӘЛЕМІНЕ САЯХАТ» Комикс тапсырма

О рганизм не алады және нені қайта сыртқа шығарады? Сызбаны толықтыр.



3 кезеңнің ретін көрсет және әр кезеңге мысал келтір.


Анаболизм нені синтездейді? суреттен процесс бағытын көрсет.


Катаболизм кезінде не болады?" — суреттен процесс бағытын көрсет.


АТФ энергияны қайда жұмсайды? 3 мысал жаз.

Метаболизм мен гомеостаздың байланысын 1 сөйлеммен түсіндір.



Оқушылар берілген сурет пен репликаларды қарап, комикс арқылы метаболизм кезеңдерін, анаболизм мен катаболизм процесін, АТФ рөлін және гомеостаз байланысын түсіндіреді

әр комикс бойынша функционалдық сауаттылық тапсырмаларын орындап, маңызды ақпаратты сызба, кесте немесе 1-2 сөйлемде қорытындылайды


Дескриптор:

Берілген тапсырмадан комикс визуализациясы арқылы метаболизм кезеңдерін, энергия мен зат алмасуын түсінеді және ақпаратты қысқаша жазбаша түрде қорытындылайды.-4балл


Сабақтың соңы

5-минут

Бекіту тапсырмасын платыормада ұсынады



Кері байланыс

Бүін нені үйрендіңіз..............


Үй тапсырмасы «ЖИ арқылы метаболизмтің кезеңдерін, анаболизм, катаболизм және АТФ рөлін визуалды көрсету және қысқаша түсіндіру.»

Дұрыс жауаптарын ұсынады


Алған білімдерін бір ауыз сөзбен қорытындылайды

Дескриптор:

-әрбір дұрыс жауап -1балл







https://wordwall.net/ru/resource/38757854


https://answergarden.ch/5078367



Қосымша 1 «Метаболизм» тақырып бойынша теорияны бекіту тапсырмасы

Берілген тұжырымның ШЫНДЫҚ – ЖАЛҒАН екенін анықтап, / белгісін қойыңыз

Тұжырым

Шындық

Жалған

1

Тірі организмдер қоршаған ортамен үздіксіз байланыста болады.

2

Метаболизм тек бір кезеңнен тұрады: заттардың түсуі ғана.

3

Анаболизм – күрделі органикалық молекулалардың синтезделуі.

4

Катаболизм кезінде энергия бөлінбейді, керісінше жұмсалады.

5

Нәруыздар мен липидтердің синтезі рибосома, ЭТТ және Гольджиде жүреді.

6

Катаболизм реакциялары нәтижесінде бөлінген энергияның бір бөлігі АТФ молекуласында жиналады.

7

Организм қоршаған ортадан көмірқышқыл газын қабылдап, оттекті шығарады.

8

Асқазан мен ішек эпителий жасушалары өте баяу жаңарады.

9

Пластикалық және энергетикалық алмасулар бір-бірімен тығыз байланысты.

10

Гомеостаз – организм ішкі ортасының тұрақтылығын сақтау қабілеті.























Мұғалімге нұсқаулық


Комикс / Сурет, видео жасау – 8 минут

Топтар өзіне берілген тақырып бойынша сурет салады:

Қолдану нұсқауы

Leonardo AI-ге кіріңіз: https://leonardo.ai/

New Generation → Text-to-Image таңдаңыз.

Жоғарыдағы промттарды сәйкес топқа енгізіп, «Generate» басыңыз.

Суреттер дайын болған соң, топтар өз суретін 1-2 минут ішінде түсіндіреді.


Топ

Тақырып

Промт мысалы

АТФ

Энергия тасымалы

"3D cartoon style, ATP molecules transferring energy inside mitochondria, bright, educational"

Анаболизм

Синтез

"Cell interior, ribosomes making proteins and lipids, colorful educational illustration"

Катаболизм

Ыдырау

"Mitochondria breaking down glucose into small molecules, energy release animation, educational"


Топ 1: АТФ – Энергия тасымалдау

Промт:

3D cartoon style, ATP molecules inside mitochondria transferring energy, bright and colorful, educational, labeled with 'ATP Energy', simplified for high school students, realistic cell interior background



Топ 2: Анаболизм Синтез

Промт:

Cell interior showing ribosomes, Golgi apparatus, and plastids synthesizing proteins, lipids, and carbohydrates, colorful educational illustration, clear molecular structures, simplified for high school students



Топ 3: Катаболизм Ыдырау

Промт:

Mitochondria breaking down glucose into smaller molecules, energy release represented as glowing particles, 3D cartoon style, educational, simplified, bright colors, labeled 'Catabolism Energy Release'








? «МЕТАБОЛИЗМ ӘЛЕМІНЕ САЯХАТ»

(Функционалдық сауаттылыққа бағытталған)


1-комикс: «Организм мен Қоршаған орта»

? Визуал идея:

Адам бейнесі және оның айналасында оттек, су, қорек молекулалары → ішкі орта → соңғы өнімдер сыртқа шығуы.

? Реплика:

Адам: «Мен өмір сүру үшін ортадан оттек пен қорек аламын, ал қажетсіз заттарды қайта сыртқа шығарамын».
Қоршаған орта: «Сен үнемі менімен байланыстасың!»

? ФС тапсырма:

Организм не алады және нені қайта сыртқа шығарады? Сызбаны толықтыр.

2-комикс: «Метаболизм басталады!»

? Визуал идея:

Үш кезеңді көрсететін жол:

Заттың түсуі

Метаболизм

Өнімнің шығуы

? Реплика:

Жасуша: «Маған заттар келді! Енді оларды өңдеп, пайдалысын қалдырып, қажетсізін шығаруым керек.»

? ФС тапсырма:

3 кезеңнің ретін көрсет және әр кезеңге мысал келтір.


3-комикс: «Анаболизм фабрикасы»

? Визуал:

Рибосома, Гольджи, пластидтер — завод секілді: лентада нәруыз, липид, көмірсу жасалып жатыр.

? Реплика:

Анаболизм: «Мен күрделі заттарды құрамын! Жаңа нәруыз, липид, көмірсу дайындау ісі жүріп жатыр!»
АТФ: «Міне, энергия! Синтезге көмекке келдім!»

? ФС тапсырма:

"Нені анаболизм синтездейді?" — кестені толтыр.


4-комикс: «Катаболизм станциясы»

? Визуал:

Митохондрия ішінде ыдырау процесі: үлкен молекула → кішкентай молекулалар.

? Реплика:

Катаболизм: «Мен үлкен молекулаларды ұсақтаймын!»
АТФ ұшып шығады: «Таз энергия!»

? ФС тапсырма:

"Катаболизм кезінде не болады?" — суреттен процесс бағытын көрсет.


5-комикс: «АТФ – Энергия тасымалдаушы»

? Визуал:

АТФ батарейка сияқты, «Энергия → Жұмыс» деген көрсеткішпен.

? Реплика:

АТФ: «Мен — жасушаның қуат банкісімін. Энергияны тез жеткіземін!»
Жасуша: «Қозғалыс, синтез, жылу… бәріне сен керексың!»

? ФС тапсырма:

АТФ энергияны қайда жұмсайды? 3 мысал жаз.

«Гомеостаз – тұрақтылық сақшысы»

? Визуал:

Организмді қамқорлықпен ұстап тұрған қалқан — "Гомеостаз". Артында температура, pH, су-тұз тепе-теңдігі белгілері.

? Реплика:

Гомеостаз: «Мен ішкі ортаны тұрақты ұстаймын. Метаболизм дұрыс болғанда – организм мықты!»
Жасушалар хоры: «Біз бірлесе жұмыс істейміз!»

? ФС тапсырма:

Метаболизм мен гомеостаздың байланысын 1 сөйлеммен түсіндір.





Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
24.11.2025
52
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі