Дүниетану

ҰМЖ бөлімі: 3

Өсімдіктер мен жануарлардың алуан түрлілігі.

Мектеп: «Қазығұрт жалпы орта білім беретін мектебі» КММ

Күні: 20. 04. 2018

Мұғалімнің аты-жөні: Базарбекова Нургуль

Сынып: 3

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Қазақстан Республикасында «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктер.

Оқу мақсаты:

• Қазақстан Республикасындағы « Қызыл кітапқа» енген өсімдіктер түрлерімен таныстырып, түсініктерін қалыптастырып,

• дүниетанымдарын кеңейту, танымдық қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың мақсаттары

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Қазақстан Республикасындағы « Қызыл кітапқа» енген өсімдіктерді біледі.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады. Қазақстан Республикасындағы « Қызыл кітапқа» енген өсімдіктердің түрлерін ажыратады.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Тілдік мақсат/ негізгі ұғымдар мен терминдер

Қызыл кітап, грейк қызғалтағы, бәйшешек, рауғаш.

Бағалау критерийлері:

-«Қызыл кітапқа» енген өсімдіктермен анықтайды

-«Қызыл кітапқа» енген өсімдіктердің түрлерін ажыратады

Құндылықтарды дамыту:

Қазақстандық патриатизм және азаматтық жауапкершілік.

Пәнаралық байланыстар:

әдебиеттік оқу, музыка, еңбекке баулу, қазақ тілі.

Бастапқы білім:

Өсімдіктердің алуан түрлілігі.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері:

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

(АКТ қолдану дағдылары)

Сабақтың басы:

Ақпараттық блок

11минут (7 минут – мұғалімге

4 минут -оқушыға)

• Психологиялық дайындық.

Терең демалайық,жарық түсіп тұрғанын елестетіп көріңдер.
-Бұл таңғажайып жарық,жүрегімізде тыныштық, сүйіспеншілік әкеледі.
-Керемет.Жүрегімізде әдемі гүл ашылып келеді. Қандай әдемі.
-Түрлі-түсті күлтелер құлпырып тұр.
-Бұл сендердің аталарың,әжелерің,әке,аналарың. Ал гүлдің ортасындағы дөңгелек сен.
-Бұл жай гүл емес,ол сүйіспеншілік гүлі-табиғаттың бір бөлігі. Ендеше дүниетану сабағында табиғат бөлігін оқып,үйренуді жалғастырайық.

Үй тапсырмасын тексеру

«Блум түймедағы» ойыны.

• Өсімдіктер жайлы не білеміз?

• Қандай өсімдіктердің түрлерін білеміз?

Жарық сүйгіш өсімдіктерге қандай өсімдіктер жатады? ( жолжелкен, өгейшөп, қоңыраубас);

• Ылғал сүйгіш өсімдіктерге қандай өсімдіктер жатады? ( беде, бақбақ, қоңырбас;

• Құрғақшылыққа төзімді өсімдіктерге қандай өсімдіктер жатады?( жантақ, сүттіген)

• Өсімдіктер қай табиғатқа жатады? Қалай дәлелдейсің?

• ҚБ Смайлик арқылы бағалау.

• Өсімдіктер туралы бейнебаян көрейік.

Ой – қозғау стратегиясы:

• Бейнебаянда қандай кітаппен таныстық?

• Неге ол Қызыл кітап деп аталыпты?

• Ол қай жылы шығыпты? Қайта қай жылы өнделген?

Өздерің « Қызыл кітапқа» енген өсімдіктерді білесіңдер ме?

Жаңа тақырып: Яғни бүгінгі біздің танысатын жаңа сабағымыздың аты Қазақстан Республикасында «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктер.

Бейнебаян №1

Түймедақ күлтешелері.

Бейнебаян №2

Сабақтың ортасы:

Логикалық тапсырмалар блогы:

(7 минут – оқушыға)

Деңгейлік, жеке жұмыс/саралау:

« Борд журналы» әдісі

Қазақстан Республикасында « Қызыл кітапқа» енген өзіміздің еліміз осы Алатау, Қазығұрт тауларының баурайларында кездесетін Бәйшешек, Грейк қызғалдағы, Рауғаш өсімдіктеріне тоқтау.

Топтарға таратылған өсімдіктерді оқып шығып, тапсырмалар орындайды.

Алатау бәйшешегі. Бұл жазық жерлерде, тау жайылымдарында, биік таулардың етектерінде өсетін түрі. Негізінен Шымкент, Жамбыл, Алматы облыстарында кездеседі. Биіктігі 10-15 сантиметрдей ғана шағын өсімдік. Домалақ түйнекпияздарының сыртындағы қабықтарында параллель орналасқан талшықтары бар. Сабақтары өте нашар дамыған Бұл өте ерте гүлдейді. Күнгей беттерде қар жаңадан кетіп, теріскей беттерде әлі қар жатқан кезде гүлдеуі басталады. Қыс жылы болса қаңтар айының басында да гүлдей береді. Бұл Қазақстандағы алғашқы көктем гүлі. Кейде бәйшешектің гүлдеу мерзімін анықтау қиын. Себебі азғантай жылылық түсіп, топырақ жыли бастаса қаңтар ақпан айларында гүлдейді. Ал қыс созылып кетсе күннің жылуын күтіп жата береді. Күн жылыса гүлдеуге әрқашан да дайын, басқа өсімдіктер сияқты мерзімнің дәл келуін күтіп тұрмайды.

Грейг қызғалдағы – Қазақстанда қызғалдақтың 30 түрі кездесетін болса, соның ішінде ең ірісі осы қызғалдақ. Бұл қызғалдақ гүлінің диаметрі әсіресе ашылған кезде 35-40 сантиметрге дейін барады. Сондықтанда Грейг қызғалдағаына кейде қызғалдақтың падишасы деп те атайды. Грейг қызғалдағы Шу-Іле тауларында, Талас Алатауында және Қаратауда кездеседі. Қазіргі кезде бұл айрықша қызғалдақтың түрі сирек кездеседі. Сондықтан да оны қорғау керек. Бұл өсімдікті сақтаудың ең оңай жолы оның пиязшығын және гүлін жергілікті тұрғындарға көктемде қазып алуға рұқсат етпеу қажет. Сондай-ақ, қызғалдақтар сақталған жерді қорыққа алынған деп жариялау керек.

 Алтай рауғашы – тарандар тұқымдасы, рауғаш туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Алтай, Тарбағатай, Сауыр тауларының қиыршықтасты жағаларында, бұталар арасында, шалғынды жерлерде өседі. Биікт. 1 м-дей, тамыры жуан, сабағы тік тілімденіп келген. Жапырақтары үшбұрышты, бүтін жиекті, тамыр маңындағы жапырақтары өте ірі болады. Ұсақ сары түсті гүлдері тығыз жіңішке келген гүлшоғырына топталған. Тұқымынан көбейеді. Маусым – тамыз айларында гүлдеп, қыркүйекте жеміс береді. Жемісі – домалақ, қара түсті жаңғақ. Алтай рауғашы – тағамдық, дәрілік өсімдік. Таралу аймағының азаюына байланысты қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Әр топ өздерінің алдарына берілген өсімдіктер жайында қысқаша тоқталып өтіп, жеке тапсырма орындайды.

Тапсырма:

Бәйшешектің биіктігі________________

Бәйшешектің өсетін орны___________

Бәйшешектің қосымша атауы немесе қасиетін анықтайды.____________

Қызғалдақтың биіктігі________________

Қызғалдақтың өсетін орны___________

Қызғалдақтың қосымша атауы немесе қасиетін анықтайды.____________

Рауғаштың биіктігі________________

Рауғаштың өсетін орны___________

Рауғаштың қосымша атауы немесе қасиетін анықтайды.____________

Дескриптор

1-Өсімдіктің биіктігін анықтайды.

2- Өсімдіктің өсетін жерін анықтайды.

3-Өсімдіктің қосымша атауы немесе қасиетін анықтайды.

Осы жасаған жұмыстарына қарай 3 топқа бөлу.

1-топ «Бәйшешек» 2-топ «Қызғалдақ» 3-«Рауғаш»

Топ ережесімен таныстыру.

ҚБ – Смайлк арқылы бағалау.

Дескриптор

Слайд №1

Жаттықтыру және білімді есепке алу блогы

(12 минут – оқушыға)

( 2-минут – оқушыға)

Топтық, практикалық жұмыстар.

«Ой шақыру» стратегиясы .

А - Қызыл кітапқа енген өсімдікті тауып, атын жазу, қысқаша мәлімет беру.

Дескриптор:

1. Қызыл кітапқа енген өсімдікті табады

2. Өсімдіктің атын жазады

3. Өсімдік жайлы мәлімет береді.

В – қызыл кітапты жасау, өсімдікті енгізіп, мәлімет беру.

Дескриптор:

1 «Қызыл кітап өздері жасайды

2 Өсімдіктерді қызыл кітапқа енгізеді.

3 Өсімдік жайлы мәлімет береді.

С –интернет арқылы «қызыл кітапқа» енген өсімдікті зерттеу

Дескриптор.

1. Интернет желісі арқылы ноутбуктен «қызыл кітапқа» енген өсімдікке зерттеу жасайды.

ҚБ «Басбармақ әдісі» топтарды бағалау

Сергіту сәті:

«Қалпақ сыры» Жасырылған қалпақтағы суретте бейнеленген суретті оқушылар ыммен жасырады қалпақ киген бала не бейнеленгенін табады.

Флипчар-1

Фламастер – 3

Дескрипторлары.

Интеллектуалдылық трейнинг блогы

(5 минут – оқушыға)

Шығармашылық жұмыс: Көрініс. Өсімдік пен Сотқарбек.

Дескриптор:

1. Өсімдіктердің бейнесіне ене алады.

2. Өсімдіктерді қорғауды үйренеді.

3. Қызыл кітапқа енгендігі туралы біледі.

4. Бес жолды өлең айтады.

ҚБ «Басбармақ әдісі»

Сабақтың соңы:

Күтілетін нәтиже блогы

(3минут)

Бағалау:

Үйге тапсырма: Қазақстан Республикасында «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктер жайлы интернеттен қосымша деректер табу.

Саралау – Сіз қосымша көмек (қолдау) көрсетуді қалай

жоспарлайсыз?

Анағұрлым қабілетті

оқушыларға

жаттығуларды

күрделендіруді қалай жасайсыз?

Бағалау-оқушылардың

үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? Кері байланыс: Кірпі теріп алған алмаларға орындауда қиындық туғызбаған тапсырмалардың номерін, ал көмек қажет еткен тапсырмалардың номерін жерде жатқан алмаларға белгілеңіз

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы.

Саралау – логикалық тапсырмалар мен жаттықтыру және білімді есепке алу блогытарында орындалады.

(А), (В), (С) деңгейлерінен тапсырмалар беріледі. Оқушының таңдау мүмкіндігі бар.

Әр тапсырма бойынша дискрипторлар дайындаймын. Дұрыс орындалған әрбір тапсырмаға 1 ұпай бере отырып, сабақтың соңында ұпайлар жиынтығына орай кері байланыс беремін. Мысалы:

«Өте жақсы» 85-100% ұпай жинағандарға;

«Жақсы» 65-84% ұпай жинағандарға;

«Жақсы бастама» 40-64% ұпай жинағандарға;

«Көмек қажет» 0-39% ұпай жинағандарға;

Дәптерге кері байланыс беріледі:

1. Жетістігі;

2. Қателігі;

3. Қателікті жөндеуге ұсыныс.

Сергіту сәттері;

көз жаттығулары; сыныптағы ауаның, жарықтың, жылудың гигиеналық талаптарға сай болуы;

Қаламсаппен, қаламмен, сызғышпен жұмыс жасау барысында қауіпсіздік ережелерін сақтауы.

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары

қолжетімді ме?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме?

Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба?

Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Қорытынды бағамдау:

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1.

2.

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алады (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1.

2.

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?