Ашық сабақ Сөздің тура және ауыспалы мағынасы 5-сынып

Бөлім:

4. Жануарлар әлемі мен өсімдіктер дүниесі.Лексика

Педагогтің тегі, аты, әкесінің аты :

Муксимова Т.М.

Күні:

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жануарлар әлемі. Сөздің тура және ауыспалы мағыналары

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

5.1.2.1 әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени тақырыптарға байланысты диалог, монологтердегі (хабарландыру) көтерілген мәселені түсіндіру;

5.4.3.1 омоним, антоним, синонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдану

Сабақтың мақсаты

Әлеуметтік-мәдени тақырыпқа байланысты монологтегі көтерілген мәселені түсіндіре алады, тура және ауыспалы мағынадағы сөздерді көркемдік ерекшеліктеріне сай қолдана алады.

Құндылықтарға баулу

Құндылық: бірлік және ынтымақ

-сенімді қарым-қатынас орнату және сыныпта жағымды ахуалды сақтай білу;

Құндылық: әділдік және жауапкершілік

-басқаға көмектесуге, мейірімділік танытуға дайын болу;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//

уақыты

Педагогтің әрекеті

Білім алушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басталуы

7 минут

Сабақтың ортасы

10 минут

8 минут

5 минут

5 минут

5 минут

Сабақтың соңы

5 минут

Оқушылармен амандасу, қатысуын түгендеу.

1.Психологиялық ахуал қалыптастыру

«Соқыр паровоз»

2.Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатымен таныстыру;

Ой шақыру

• «Жануарлар әлемі» деген күрделі сөз қандай мағынаны береді?

• Жануарлардың қандай түрлерін білесің?

• Суреттегі қандай жануар? Ол туралы қандай мәліметтер білесің?

1-тапсырма

Мәтінді мұқият тыңдап, көтерілген мәселені анықта.

2-тапсырма

Сұрақтарға жауап бер.

1.Ақбөкен қандай жануар?

2.Оны қазақтар тағы да қандай атаумен атайды?

3.Ақбөкендер қалай сақтанады?

4. Киіктердің «өзін-өзі емдеуі» қандай жолмен жүзеге асады?

Тілдік бағдар

Омоним – сыртқы тұлғасы: айтылуы, естілуі, жазылуы бірдей, мағыналары әртүрлі сөздер. Сыртқы тұлғасы жағынан омоним сөздер мен көп мағыналы сөздер ұқсас болып келеді. Омоним болудың негізгі белгісі сөздердің арасында мағыналық байланыс болмайды, яғни омоним сөздер әртүрлі мағынада қолданылады, ал көп мағыналы сөздердің арасында мағыналық байланыс болады, көп мағыналы сөздер бір сөз табынан болып, бір негізден тарайды. Мысалы, Басыңды жоғары көтеріп, аяғыңды жылдам бас деген сөйлемдегі бас сөзі омоним, себебі бірінші бас сөзі адамның дене мүшесі – не? деген сұраққа жауап беретін, заттық ұғым атауы болатын зат есім, екінші бас сөзі – не істе? деген сұраққа жауап беретін қимыл-әрекет атауы болатын етістік. Ал Талдың басына қарлығаш ұя салыпты. Жолаушылар бұлақтың басына келіп демалды деген сөйлемдердегі бас сөзі – көп мағыналы сөз, себебі 1) бір нәрсенің бастау алатын жері деген бірдей мағынаға ие болып тұр; 2) екеуі де бір сөз табынан зат есім болып тұр.

Айтылуы, естілуі, жазылуы әр алуан, мағыналары бір-біріне жақын, жуық мәнді сөздер синонимдер деп аталады. Синонимге тән негізгі белгілер:

1) синоним сөздер әртүрлі дыбысталады; 2) синоним сөздердің мағынасы бір-біріне жақын болып келеді;

3) синоним сөздер бір сөз табынан болады. Мысалы, Апатты аймаққа көмекші, жәрдемші топ келді деген сөйлемдегі көмекші, жәрдемші сөзі бірінің орнына бірін ауыстырып қолдануға болатын, мағыналары бір-біріне жақын, бір сөз табынан болған синоним сөздер. Тілімізде синоним сөздер зат есімдерде, сын есімдерде, етістіктерде және үстеулерде кездеседі.

3-тапсырма

Берілген сөздерден синонимдік қатар құрап, мағынасын түсіндір.

Ел, сұлу, қиян, көпшілік, алыс, келбетті, әдемі, қашық, халық, шалғай, жұрт, жамағат, ажарлы, көрікті.

Сабақты бекіту

Сөз жарыс

2 минут ішінде омоним сөздерді атаңдар.

2 минут ішінде синоним сөздерді атаңдар.

Психологиялық ахуал

«Соқыр паровоз» Қатысушылар үштен бөлініп тұрады. Алдыңғы ойыншының көзі байланады. Ол үшінші ойыншының айтқанымен жүреді, ортадағы ойыншы 102 кедергі, ол паровоздың дауысын салады. Бірнеше паровоз осылайша діттеген жерге жету керек. Мұнда көшбасшыға сенім, сенімсіздік, көшбасшының кедергіге қарамастан, топты алып жүруі сарапқа салынады.

Мәтінді мұқият тыңдап, көтерілген мәселені анықтайды.

Оқушылар қойылған сұрақтарға жауап береді.

Өз ойларын жеткізеді. Жануарлар әлемі жайлы білетін ақпараттарымен бөліседі.

Берілген сөздерден синонимдік қатар құрап, мағынасын түсіндіреді.

2 минут ішінде тура мағынадағы және ауыспалы мағынадағы сөздерді атайды.

Ауызша

мадақтау

Жарайсың!

Керемет шешім!
Ойлы шешім!

Мұндай ойлы пікірлерді ешқашан естімеппін!

Дескриптор

Білім алушы

- Мәтіннен көтерілетін мәселені анықтайтын сөйлемді табады;

- сөйлемнен көтерілген мәселені анықтайды.

-сұрақтарға жауап береді.

«Жапондық бағалау» әдісі

-Дұрыс, келісемін

- Толықтыра

мын, басқа

көзқарасым бар.

-Менің сұрағым бар.

Дескриптор:

Білім алушы

- синоним сөздерді анықтайды,

- синонимдік қатар құрайды,

-мағынасын түсіндіреді.

Оқулық

5-сынып

«Атамұра» баспасы

2017жыл

Қалыптас

тырушы бағалауға арналған

тапсырма

лар жинағы

5-сынып

ОҚЫТУДА

ҒЫ ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕР ҚОРЖЫНЫНАН ЕСБОСЫН НАҒИША ҚОЖАҚ

ҚЫЗЫ

Оқулық

5-сынып

«Атамұра» баспасы

2018жыл