Бөлімі Бөлімі:

Әлем халықтарының музыкалық дәстүрі

Педагогтің аты жөні:

Макажанова А.А

Күні:

28.01.2022ж

Сынып:

5 А

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Түркі тілдес халықтардың музыкалық дәстүрлері (жалғасы)

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

5.1.2.3-әлем халықтары музыкалық дәстүрлерінің ерекшеліктерін анықтау;

5.1.3.1 - түрлі әндерді орындау барысында музыканың көңіл-күйі мен көркем бейнесін жеткізу және аспаптардың жасалуы мен дыбысталуына қарай топтастыру.

Сабақтың мақсаты:

Қазақ халқының және өзбек,қырғыз халықтары музыкалық дәстүрлерінің ерекшеліктерін анықтайды,түрлі әндерді орындау кезінде көркемдік бейнесін жеткізеді және аспаптарды топтастырады.

Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі (уақыты)

Педагог әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылар 3 топқа бөлінеді: қазақ,қырғыз және өзбек халқы

3 ұлттың (қазақ, өзбек, қырғыз) музыкасын тыңдату, сол арқылы топқа бөлу.

. Мұғалім оқушыларға ойын ретінде мынадай тапсырма ұсынады. Тақтада көрсетілген түркі халықтарына жататын ұлттардың дұрыс атауын тауып, толтыруды тапсырады. Мысалы:

Т...а

Қ...қ

Т....р

Ө....к

Х....с

Қ.....з

Сөздік: авар, әзербайжан, альбан, башқұрт, грузин, қазақ, қырғыз, қытай, кәріс. Монғол, неміс, татар, тәжік, тува, өзбек, украин, ұйғыр, хакас, филиппин.

Түркі тілдес халықтардың музыкалық дәстүрлері

Орта Азияда тұратын қырғыз, өзбек, түркімен , тәжік халықтарының тілдері, діни наным — сенімдері,салт-дәстүр, әдет-ғұрыптары бір-біріне өте жақын болып келеді.

Сондай – ақ, олардың мәдениеті мен өнері де бір-бірімен қабысып, ұштасып жатады. Ол елдердің музыкасы мен музыкалық аспаптарында да көптеген ұқсастық бар.Ендеше әр топқа мынадай тапсырмалар беріледі:

1-тапсырма. Ресурстармен жұмыс жүргізу арқылы қырғыз, өзбек, қазақ халық музыкасы мен аспаптарын таныстыру.

1-топ: Қырғыз халық музыкасы мен аспаптары туралы таныстыру

2-топ: Өзбек халық музыкасы мен аспаптары туралы таныстыру

3-топ: Қазақ халық музыкасы мен аспаптары туралы таныстыру.(Оқушыларға дайындалуға 10мин.уақыт беріледі.Дайындалған топтар тақтаға шығып постер қорғайды.)

Әр топ постер қорғаннан кейіннен, сол халықтардың музыкасын,әндерін тыңдату.

Қосымша ақпарат:

«Өзбек халқының музыкалық дәстүрі»

Өзбек халқы өте көне заманда пайда болған музыкалық өнерін мақтаныш етеді. Қазір оның мазмұны мен көркемдік құралдарға бай көптеген түрі бар. Заман талаптарына сай бейімделсе де, халық ата-бабадан қалған дәстүрін, музыкалық мұрасын қатты құрметтейді және жастар арасында насихаттайды. Әсіресе тұрмыс-салт музыкасы, дәстүрлі аспаптық шығармашылығы, дастан мен маком өнері, халық әндері, би өнері кең танымал.

Осындай кездерде олар халық музыкалықаспаптарын,әсіресе,

гиджак,дутор,чанг,рубаб,дойра,сурнай аспапатарын көп қолданады

Қосымша ақпарат:

Біздің халқымыз бен көршілес жатқан қырғыз халқының арасында ұқсастықтар көп.Тілдеріміз өте жақын болумен қатар,біздің әдет-ғұрпымыз,дәстүрлеріміз де бірдей.Қырғыз халық аспабы қомуздың дыбысын тыңдап көр.Сырт пішіні мен дыбысы біздің домбырамызға келеді.Қырғыздар халық ақын-әншілерін ақын және ыршы деп атайды. «Қырғыздар жыраулардан қиналмайды» деп бекер айтпаған,өйткені халық ақын-жыршылары кез-келген тақырыпты әндеріне қосып айта беретін болған.Халық шығармашылығының ең көне түрі саналатын жыр қазақ халқында да қырғызда да бар.Жырдың негізі –батырлық жырлар.

.Осы жырларды орындайтын өнер иелерін қырғыздар манасшы деп атайды.Қазақ сияқты қырғызда да айтыс өнері кеңінендамыған.Айтысқа қатысушыларды айтышшы дейді.

2-ші тапсырма. Ізденіс ойының шарты.

«Музыкалық аспаптар» кестесін аспаптардың дыбыс шығару тәсіліне қарай, реттілігімен кестені толтырамыз. Аспаптардың суреттері беріледі, 3 топ өзіне ұсынылған ұлттың аспаптарын бөліп алып, топтарға бөліп орналастырады.

3-ші тапсырма.

«Дос болайық бәріміз» И.Нүсіпбаев

Әнді орындау және талдау

Дауыс ашу жаттығулары.

Қазақ халқының мақал-мәтелдерін әуенге келтіріп әндетіп,дыбыс қатары бойынша жоғарылатып әндету және төмендету)

Ө-нер-ді үй-рен,

үй-рен-де жи-рен.

(до-ре-ми-фа-соль, соль-фа-ми-ре-до)

Әншілер ән орындаған кезде музыкалық аспаптарды пайдаланады ма?

Әр халықтың музыкасын тыңдау арқылы,аспаптар мен ұлттар қима қағаздарымен топқа бөлінеді,

Сұрақтарды талқылай отырып,жауап береді.

1-ші тапсырма. Бұл тапсырманы

орындау үшін білім алушыларға әр халықтар туралы маңызды ақпараттарды іздеу және

музыкалық аспаптарды зерттейді

жұмыстарын қорғайды.

2-ші тапсырма. Білім алушыларға

Шығармашылыққа жетелетін тапсырмаларды орындайды

Ән орындау алдындағы дауыс жаттығуларын жасайды.

Әнді біргелікте орындайды. Шулы аспаптармен сүйемелдеп орындайды.

Платформа жүйесінің пайыздық есептеу нәтижесі

Әр топ бір бірін

«Басбармақ» арқылы бағалау

«көңілді ноталар» арқылы бір бірін бағалайды.

hhtp/mpp.aytis/youtube.com

«Тұран» этнофольклорлық топ https://www.youtub e.com/watch?v=IyA Tq_6ussE-

Өзбек халқының биі мен Қырғыз халқының әні тыңдату

Сабақтың соңы

Кері байланыс:

Әр оқушы өз тапсырмаларын таныстырады және бағалайды

Үйге тапсырма:

Рефлексия сұрақтарына жазап жазады

Рефлексия тақтайшасы