Тақырыбы:Жақсыдан үйрен,жаманнан
жирен.
Мақсаты: а) Оқушыларды адамгершілікке,
қарапайымдылыққа, әдептілікке, өз халқының салт-дәстүрін үйрене
отырып, жаман әдеттерден аулақ болуға үйрету.
ә) Адам бойындағы ұнамды-ұнамсыз қылықтарды ажырата отырып, әдеп
әліппесін бойына дарыту, тіл байлығын, таным белсенділігін
арттыру.
б)Жаман әдеттерден аулақ болуға, әдептілікке, адамгершілікке
тәрбиелеу.
Көрнекілігігі: Мақал-мәтелдер,суреттер.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру бөлімі
-Қайырлы күн, балалар!
ІІ.Психологиялық дайындық.
-Егер көңіл күйлерің жақсы болса, бастарыңды сипаңдар.
-Егер сабаққа дайын болсаңдар, қолдарыңды шапалақтаңдар.
ІІІ.Жаңа сабақ.
Ширату
-Жыл мезгілдерін ата
-А әрпінен басталатын 5 қыздың атын айт
- С әрпінен басталатын 5 ұлдың атын айт
-Жылқының төлін ата
-Аптаның күндерін ата
-Бүгін қай күн?
Сурет бойынша жұмыс.
Бұл баланы кім дейді?
1.Үлендерді сыйлаймыз,
Айтқандарын тыңдаймыз.
Кішіге ағамыз,
Құшаққа аламыз.
Еңбекті сүйеміз,
Бақытқа ие біз.
Бұл баланы кім дейді?
(әдепті бала)
2.Өзінен үлкен кісіні,
Сыйлауды ол білмейді.
Шықпай жатып көшеге,
Үсті басы кірлейді.
Бұл баланы кім дейді?
(салақ бала)
-Ендеше,балалар,бүгінгі сабағымыздың тақырыбы
«Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен»
-Осы тақырыпқа қатысты қандай мақал –мәтел білесіңдер?
Мақал-мәтелдер
Жаман аттан, аяғым артық,
Жаман жолдастан,таяғым артық.
Әдепті бала-арлы бала,
Әдепсіз бала сорлы бала.
Ойын: Не жаман? Не жақсы?
(балалар өз ойларын жазады)
Не жақсы? Не жаман?
Ата ақылы.
Жата бермей еркелеп,
Тұр азанда ертерек.
Ата-анаңды сыйлағың
Төсегіңді жинағың.
Қажет емес аптығу
Жаса түрлі жаттығу
Тырыса біл намысқа
Киіміңді таза ұста
Түзеу отыр партада.
Салмақ салма арқаға
Салақтардан жиренгің
Ұқыптыдан үйренгің.
Атам айтқан ақылды
Көкейіме түйгенмін.
Тыйым сөздер жарысы:
Әбес іс жасама.
Басыңды шайқама.
Бетіңді сызба.
Дастарханды аттама.
Шашыңды жайма.
Босағада тұрма.
Нанды баспа.
Бос бесікті шайқама.
Ақты төкпе.
Малды теппе.
ІY Бекіту.
Ойын: Болады, болмайды
Сабақтан кешігуге...
Үлкен адамдардың әңгімесіне араласуға...
Таңертең ерте тұруға...
Қыздардың шашынан тартуға...
Үлкендерге көмектесуге...
Партаны сызуға...
Даурығып сөйлеуге...
Сабақ үстінде тыныш отыруға...
Кішілерге қамқор болуға...
Бір-біріңе көмектесуге...
Мектепте жүгіруге...
Бір-біріңді арыздауға...
Біреудің затын рұқсатсыз алуға...
Үзілісте кітапханаға баруға...
Демалыста тауға шығуға...
Көшеде түкіруге...
Мәдениет үйіне баруға...
Y.Қортындылау
-Сендер оқып жатқан мектеп қалай аталады?
-Мектеп ережесін білесің бе?
-Біз қай тілде оқимыз?
-Сен қандай баласың?
Хормен:Үленге иман керек
Кішіге иба керек
Адамдар бірін-бірі
Құрметтеп сыйлау керек.
Сабақтың
мақсаты:
1. Оқушыларға адамгершілік , қарапайымдылық,
кішіпейілділік, еңбексүйгіштіктің қажеттілігін
ұғындыру.
2. Адам бойындағы ұнамды, ұнамсыз қылықтарды
айыра отырып, әдеп әліппесін бойына дарыту, тіл байлығын, таным
белсенділігін арттыру.
3. Әдептілікке, ұқыптылыққа, жаман қасиеттен
аулақ болуға тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: сөзжұмбақ, венн
диаграмма, бейнефильмдер
Сабақтың түрі: жаңа сабақты
меңгерту
Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, топтастыру,
әңгімелеу
Сабақтың барысы: а)
Ұйымдастыру
Оқушыларды ұйымдастырып, сабаққа
әзірлеймін
ә) Психологиялық дайындық
жүргізу
Мұғалім: - Балалар, осы сендер
қандайсыңдар?
Бәрі: - Осы біз
қандаймыз?
1-қатар: - Тіліміз тәтті,
балдаймыз
2-қатар: - Сәл еркелеу,
бұзықпыз
3-қатар: - Кейде тіпті
қызықпыз
Бәрі: Жүзіміз айдай, талабымыз
таудай!
Мұғалім: Ендеше, балалар талабымыз таудай
екенін, білімге құштарлығымызды
көрсетейік.
Үй тапсырмасын
сұрау
а) Жақан Смақовтың «Айтшы әжетай»
өлеңі
Жаңа
сабақ
Ой қозғау «Сөзжұмбақ»
шешу
1. Әкенің шешесі
кім?(әже)
2. Әкенің әкесі
кім? (ата)
3. Ер баламен
бірге туған жасы кіші қыз бала
(қарындас)
4. Бірге туған
өзіңнен жасы үлкен ер бала (аға)
5. Ұлдың баласы
(немере)
Автор туралы
түсінік беру
Жақан
Смақов
Ақын
Қарағанды «Отан» 101 жұмбақ,
«Бақ-бақ»
облысысында
«Айтшы әжетай» «Жаңғырық» т.б
кітаптары
туған
(өлеңдері) жарық көрген
Мұғалім: 1.
Өзінен үлкен кісіні, сыйлаудыда ол
білмейді
Шықпай жатып
көшеге
Үсті-басы
кірлейді
Бұл баланы кім
дейді? «Салақ бала»
2. Жақсы бала
ол анық
Істемейді
шалалық
Тап-таза боп
жуынып
Алады өзі
таранып «Әдепті бала»
Олай болса,
балалар, адам бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Біз
адалдықты, қарапайымдылық пен кішіпейілділікті, инабаттылық пен
шындықты үлкендер үйретеді. Олар біздің ата-аналарымыз,
ұстаздарымыз. Адам болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп,
жаман мінез, жаман әдеттен аулақ болуға тырысады. Әркімнің өзінің
бойында жақсы қасиеттер бар.Соны атымыздың (есім) басты әрпімен
байланыстырып айтайық.
Мысалы: Ақай –
ақпейілмін, Мерей – мейірімдімін, Темірлан – тәртіптімін, Нұрхаят –
намыстымын, Айдана – адалмын
Мұғалім: Міне,
балалар, сендер өз есімдерің
арқылы
1. біраз жақсы
қасиеттерді атап шықтыңдар
2. суреттер
арқылы жаман қасиеттерді атату
- Балалар
сендерді дүниеге аналарың әкелді
- Ана деген
кім?
Бейнефильм
көрсету «Ана туралы»
Топтастыру:
«Ана – біздің күніміз»
Ана
Өлеңмен жұмыс:
«Апаның тілін алса егер...»
1. Мәнерлеп
оқып беру, түсіндіру
2. тізбектей
мәнерлеп оқыту
Сергіту сәті:
Үлкендерді сыйлаймыз
Айтқандарын
тыңдаймыз
Төсекті де
жинамыз
Ыдысты да
жуамыз
Гүлге де су
құямыз
Отынды да
жарамыз
Дүкенге де
арамыз
Апа тілін
аламыз
Біз әдепті
баламыз
Венн
диаграммасы
Топтық жұмыс
(дәптерге)
1-топ: Жақсы
бала құлақ сап
Айтқаныңды . .
. (ұғады)
Төсегінен тұра
сап
Таза ауаға . .
. (шығады)
2-топ: «Мақал –
мәтел»
Әдепті бала - .
. . ( арлы бала )
Әдепсіз бала -
. . . (сорлы бала)
Әдепті бала ата
– анасын . . . (мақтатар)
Әдепсіз бала
ата-анасын . . . (қақсатар)
3-топ: Жаман
бала қырысып
Өз-өзінен . . .
(тырысып)
Түске дейін
жатады
Шешесімен . . .
(ұрысып)
Қағаз
тілшелерімен жұмыс
А) Күннің шуағы
(жақсы қасиеттер)
Б) Бұлтты аспан
(жағымсыз қасиеттер)
Олай
болса «Абай» атамыздың мына бір өлеңін еске
түсірейікші
Бес нәрседен
қашық бол
Бес нәрсеге
асық бол
Адам болам
десеңіз
Өсек, өтірік
мақтаншақ
Еріншек бекер,
мал шашпақ
Бес дұшпанын
білсеңіз
Талап, еңбек,
терең ой
Қанағат, рақым
ойлап қой
- Осы Абай
атамыздың нақыл өлеңін мәңгі жадыларында сақтап, жақсыдан үйреніп,
жаманнан жиреніп, білімді, еңбекқор, тәрбиелі оқушы болып өсулеріңе
тілектеспін.
Бүгінгі
сабақтан үйренген, білгендеріңді өмірде қолдана біліңдер.
Ата-аналарыңның, ұстаздардың мектеп мақтанышы болыңдар, мен
сендерге сенемін.
Бір-біріне
жақсы тілек, лебіздер айту.
Қорытындылау:
1. Жақан Смақовтың қандай өлеңімен
таныстық
2. Ақынның ойын
түсіндің бе?
Бірге:
Жақсылықты үйреніп
Боламыз біз
жақсы адам
Жамандықтан
жиреніп
Үлгі аламыз
жақсыдан
Мұғалім:
Бүгінгі сабақ ұнаса, көңілдеріңнен шықса, 3 рет қол
соғамыз
Үйге тапсырма:
мәнерлеп оқу, мазмұндау, кестені
толтыру
Бағалау:
Сабақтың
тақырыбы: Әдепті бала – арлы
бала
Сабақтың
мақсаты: Балалардың өмірге қажетті білік дағдыларын терендете
отырып, сыйластық, үлкенге құрмет көрсету, кішіге қамқор болуға
тәрбиелеу. Әдептілік қағидаларын меңгерту арқылы имандылыққа,
инабаттылыққа, адамгершілікке
тәрбиелеу.
Күтілетін
нәтиже 1. Адам бойындағы ұнамды, ұнамсыз қылықтарды ажырата отырып,
әдеп әліппесін бойына дарыту, тіл байлығын, таным белсенділігін
арттыру.
2.Оқушыларды
әдептілікке, сыпайылыққа
тәрбиелеу.
Сілтеме
Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар
(журнал)
Сабақта
қолданылатын материалдар:
Слайд,
суреттер, сызбалар
Оқыту әдістері:
Топтық жұмыс
Сабақтың
барысы.
I. Ұйымдастыру
кезеңі • Психологиялық
дайындық:
«Жүректен
жүрекке» ойыны
-Денің сау
болсын
-Ұқыпты
бол!
-Батыл
бол!
-Кішіпейіл
бол!
-Ізетті
бол!
-Әдепті
бол!
-Ақылды
бол!
-Білімді
бол!
-Сүйкімді
бол!
-Қазақтың
баласы бол!
-Отаныңның
баласы бол!
-Еліңе қорған
бол!
-Арманшыл
бол!
-Әжеңнің шуағы
бол!
-Атаңның ұрпағы
бол!
–Өнерлі
бол!
-Биші
бол!
-Әнші
бол!
-Өнерің өрге
жүзсін!
-Нұр
жаусын!
-Мерейің үстем
болсын!
-Білім беріп,
жақсылыққа тәрбиелегеніңіз үшін рахмет!
-Рахмет!
-Міне, балалар,
бір-бірімізге денсаулық тілеп, жақсылық жасасақ, ол өзімізге
жақсылық болып оралады
екен.
Топқа
бөлу
1. «Білімді
бала»
2. «Ақылды
бала»
II. Жаңа сабақ
Тақырыпты ашу.
Ситуациялық
жағдай. (тақтадан сурет
көрсету)
Әдеп
Арман мен Аян
қалада тұрады. Екеуі де бір мектепте, бір сыныпта оқиды. Бүгін
автобустың алдыңғы орындығына жайғасқан екеуі мектепке келе жатты.
Алдыңғы есіктен қолындағы сөмкесін әзер көтеріп әжей
кірді.
Аян орнынан
тұрып, әжейге орын берді. Ал Арман болса көрмегенсіп, теріс қарап
отыра берді.
Бір уақытта
әжей, орнынан тұрып, түсуге ыңғайланды да, сөмкесінен екі алма
алып, Аянға берді. Әжей Аянның әдептілігіне сүйсініп, алғысын
білдірді.
Бүгінгі ашық
тәрбие сағатының тақырыбы «Әдепті бала – арлы
бала!»
1-ші
тапсырма:
Адам бойындағы
жақсы-жаман қасиеттерді топтастыру. Жақсы және жаман қасиеттер
жазылған сөздер берілген. Сол сөздерден жақсы және жаман
қасиеттерді бөліп алып, күннің шуағы мен бұлттан жауған жаңбырды
көрсету.
1-топ: «Әдепті
бала» күн шуағы
2-топ: «Әдепсіз
бала» бұлт
III. Ой-
толғаныс Топтық жұмыс.
2-ші
тапсырма
Әдепті және
әдепсіз бала туралы тақпақтар
айтқызу.
1-топ: «Әдепті
бала» туралы тақпақ айту
2-топ: «Әдепсіз
бала» туралы тақпақ айту
3–ші
тапсырма
1-топ:Қандай
тыйым сөздерді білесіңдер?
2-топ:Жаман
әдет туралы қандай мақал
білесіңдер?
IY.Сергіту сәті
И.Нүсіпбаев ағамыздың «Жас дәуірдің түлегіміз» әнін хормен
орындау.
Оқушымен жұмыс
-Ойын : «Жалғасын тап»
- Балалар, мен
, мақалдың бірінші жолын оқимын, сендер жалғасын
табасыңдар.
(экраннан
көрсету)
-Ұқыптының тоны
тозбас
............................................
(ұқыпсыздың ісі
оңбас)
-Әдептілік
белгісі
..............................
(Иіліп сәлем
бергені)
-Сәлем
түзелмей,
............................
(Әлем
түзелмейді)
-Аға әдепті
болса
................................ (іні
әдепті)
-Әдепті бала
ата-анасын мақтатар
........................................................
(Әдепсіз бала
ата-анасын қақсатар)
-Ана әдепті
болса
...............................
(қызы
әдепті)
Музыкалық
үзіліс (Би)
4-ші
тапсырма
- Абай
атамыздың жақсы-жаман әдет туралы қандай өлеңін
білесің?
-Абай
кім?
-Абай Құнанбаев
қазақтың ұлы ақыны.
«Адам болам
десеңіз»
-Ғылым таппай
мақтанба,
Орын таппай
баптанба
Құмарланып
шаттанба,
Ойнап босқа
күлуге,
Бес нәрседен
қашық бол,
Бес нәрсеге
асық бол
Адам болам
десеңіз.
Өсек, өтірік,
мақтаншақ
Еріншек, бекер
мал шашпақ-
Бес дұшпаның
білсеңіз.
Талап, еңбек,
терең ой,
Қанағат, рахым
ойлап қой-
Бес асыл іс
көнсеңіз.
Адам болам
десеңіз.
1-топ:
2-топ:
Бес асыл іс Бес
дұшпан іс
Талап
Өсек
Еңбек
Өтірік
Терең ой
Мақтаншақ
Қанағат
Еріншек
Рахым Мал
шашпақ
Y.Қорытынды
Міне,балалар,біз бүгінгі тәрбие сағатында тапсырмаларды дұрыс
орындап биік таудың шыңына
шықтық.
-Әдептілік,
тәрбиелілік-асыл қасиеттер. Адамдарды бір-бірінен осындай жақсы
қасиеттері арқылы
бағалайды.
Қазақтың
мынадай жақсы мақалы бар. «Жақсы бала ата-анасының есіктегі басын
төрге, жаман бала төрдегі басын есікке сүйрейді» деген халық
нақылын естеріңде ұстаңдар.
Мен сендерді
бүгінгі тәрбие сағатынан үйренген, білгендеріңді өмірде пайдаланып
, әдепті, жақсы адам болады деп
сенемін.
-Біз Отанның
балдырған ұлдарымыз,
Әдептілік,
батылдық ұранымыз.
Кері
байланыс
«Тілек ағашы»
Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып
жапсырады.
Жирен жаман әдеттен, үйрен жақсы әдептен.
Мақсаты:
1.Оқушыларды адамгершілікке,еңбексүйгіштікке, жаман әдеттен аулақ болу керектігі туралы біліктерін қалыптастыру. Қойылған сұраққа ойланып, толық жауап беруге үйрету. Балаларға күнделікті өмірде кездесетін әр түрлі жақсылықтар мен жамандықтарды ажырата білуге, жақсыдан үйреніп, жаманнан жиренуге тәрбиелеу.
2. Оларды бір-бірімен достық
қатынаста болып, үлкенді сыйлауға, ортаға деген сүйіспеншіліктерін арттырып,
кішілерге қамқор болуға үйрету. Олардың бір-бірімен шынайы да қайырымды, иманды
болуға баулу.
3. Оқушыларға адамгершілік жайлы түсінік беріп, жауапкершіліктерін одан әрі дамыту. Таным белсенділіктерін арттырып, балалардың сөздік қорын байыту. Сурет бойынша әңгімелеуге дағдыландыру.
Сабақтың әдіс-тәсілі: Көрсету, түсінік
беру, ойындар, әңгіме,мақал-мәтелдер, сұрақ-жауап, мәнерлеп оқу, талдау, баяндау,
ой толғау, шығармашылық жұмыс, топпен
жұмыс.т.б.
Ресурстары: нақыл сөздер, ,
өлеңдер жинағы, ойын-парақшалар т.б.
І.Ұйымдастыру бөлімі.
- Қайырлы күн, балалар!
ІІ.Психологиялық дайындық.
- Егер көңіл күйлерің жақсы
болса, бастарыңды сипаңдар.
- Егер сабаққа дайын болсаңдар,
қолдарыңды шапалақтаңдар.
– Өте тамаша, енді мына
суреттерге назар аударайық.
IIІ.Кіріспе бөлім:
1. Сурет
бойынша жұмыс.
Бұл баланы кім дейді?
1.Үлендерді сыйлаймыз,
Айтқандарын тыңдаймыз.
Кішіге ағамыз,
Құшаққа аламыз.
Еңбекті сүйеміз,
Бақытқа ие біз.
Бұл баланы кім дейді?
(әдепті бала)
2 . Өзінен үлкен кісіні,
Сыйлауды ол білмейді.
Шықпай жатып көшеге,
Үсті басы кірлейді.
Бұл баланы кім дейді?
(салақ бала)
- Ендеше, балалар, бүгінгі сабағымызда «Жирен жаман әдеттен, үйрен жақсы әдептен»
тақырыбында ой бөлісіп, өзара пікір алысып, әңгімелесетін боламыз. Сабағымыз
ойын-тренинг түрінде өтетін болады.
2. Меніңкөзқарасым (сұрақ-жауап)
Сұрақтар:
Қандай жақсы сөздерді көп
қолданасыңдар?
Жақсы сөз естігенде қандай
сезімде боласыңдар?
Ал жаман, дөрекі сөз
естігенде қандай сезімде боласыңдар?
Жақын адамдарыңа қандай
жылы, жақсы сөз айтқыларың келеді?
Әр адамның жүрегі
мейірімді де, қайырымды болу үшін не істеу керек?
Жақсы қасиетті кімнен
үйренеміз?
Мазмұнды суреттерді пайдалана
отырып, балалардың әңгімелерін, берген жауаптарын толықтыру/.
III. Негізгі бөлім:
« Не жаман , не жақсы? «Адам
баласының бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Адам болатын бала -
барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан
аулақ болуға тырысуы керек. Әдепті, ақылды балалар қандай болуы керек екенін
мына өлең жолдарынан тыңдап көрсек.(өздері білетін өлеңдерін айтады)
4. Ойын:
Болады, болмайды
Сабақтан кешігуге...
Үлкен адамдардың әңгімесіне араласуға...
Таңертең ерте тұруға...
Қыздардың шашынан тартуға...
Үлкендерге көмектесуге...
Партаны сызуға...
Даурығып сөйлеуге...
Сабақ үстінде тыныш отыруға...
Кішілерге қамқор болуға...
Бір-біріңе көмектесуге...
Мектепте жүгіруге...
Бір-біріңді арыздауға...
Біреудің затын рұқсатсыз алуға...
Өтірік айтуға...
Досына адал болу...
Көшеде түкіруге...
5. Әдептілік жайлы мақал-
мәтелдер айту.
*Әдепті бала- арлы бала,
Әдепсіз бала- сорлы бала.
*Әдептілік белгісі,
Иіліп сәлем бергені.
*Ашу- дұшпан, ақыл- дос,
Ақылыңа ақыл қос.
*Сіз деген- әдеп,
Біз деген- көмек.
* Ұлық болсаң- кішік бол.
* Кішіден ізет- үлкеннен құрмет
*Әдепті бала ата- анасын мақтатар,
Әдепсіз бала ата- анасын қақсатар.
*Жақсы адам ай мен күндей
Әлемге бірдей.
*Әдепті бала кездессе, сәлем берер бас иіп,
Әдепсіз бала жолықса, өте шығар кекиіп.
6. Сиқырлы сөздер: Мұғалім: Балалар
кез-келген жағдайда адам бойына ашу шақырмай сабырлы болған жөн. Қатты ашуды
тарататын сиқырлы сөздер болады екен. Олардың қандай сөздер екенін бірлесіп
іздейік
« Ақиқат немесе жалған» ойыны
Шарты: Айтылған пікір ақиқат болса, қол соғыңдар,
айтылған пікір жалған болса, аяқпен жерді тарсылдатыңдар.
Пікірлер:
Үлкендердің алдынан кесіп өтпеймін, Мен ұрлық
жасағанды ұнатамын
Ініме оқу үйретемін, Кішкентай баланы ұрмаймын
Итті аяғыммен тебемін, Ойыншығымды ешкімге бермеймін
Сабақтан кешікпеймін, Досыма
көмектеспеймін
Нанды шашпаймын, аяғыммен баспаймын
Бас киімді доп қыламын, Анама ренжітіп сөздер
айтамын
Дәптерлерімді, кітабымды таза ұстаймын, Әкемнің айтқанын тыңдаймын.
Үлкендерге сәлем беремін, Ешкімнің айтқанын тыңдамаймын
Күлді баспаймын, Жақындарыма
көп жақсылық жасаймын
Жарайсыңдар сендер ізетті баласы екенсіңдер, жарайсыңдар!
ІV.ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ. Не үйрендік? Не білдік? (ой түю)
«Жақсы болу - өз қолыңда» деген халық даналығында
үлкен мән бар.Жақсы болуды басқа біреуден іздеудің қажеті жоқ.
Адамның жақсы істерге,жақсы әрекеттерге ұмтылуы,
айналасындағылармен сыйлы қарым-қатынастар жасауы, өтірік айтпауы, сөзінде
тұруы, жақсылықты жақсылардан үйренуі өзіне байланысты.
Сонымен біздер жақсыдан үйрен,жаманнан жирен атты
тақырыпты қарастырдық.
Ненің жақсы, ненің жаман екенін айыра білдік. Сіздер
еліміздің болашағысыздар. Ендеше осы бастан бойларыңызға жақсы қасиеттерді
жинақтап, жаман қасиеттерден аулақ болыңыздар.
Жақынды,досты аяла,
қанатың сонда талмайды.
Барыңды жұрттан аяма,
жақсылық жерде қалмайды.
«Жақсының жақсылығын айт нұры
тассын» — дегендей сіздер әрқайсысың мектеп мақтанышы болыңыздар!
Егер бүгінгі сабақ ұнаса,
көңілдеріңізден шықса, үш рет қол соғамыз.
«Мен
қандаймын?»
Балалар күннің суреті салынған параққа
өздерінің бойында қандай қасиеттер
барын
жазады
Үш
арсыз
Ертеде Достық атты ел тату-тәтті өмір
сүріпті. Оларға басқа елдер қызыға қарайды екен. Достық елінің
тұрғындарының бақытты да қызықты өмірлерін Қастық елінің халқы көре
алмайды. Достық елін төрт беделді жақын достар басқарады. Олар
Жақсылық, Қуаныш, Еңбекқор және Күлкі. Жақсылық жанындағы адамдарға
әрдайым көмектесіп, жақсы іс-әрекет жасайды. Қуаныш адамдарды разы
етіп, қуантады. Ал, Еңбекқор азаннан ерте тұрып, ерінбей еңбек
етуді, Күлкі болса ертемен еңбек етіп шаршаған адамдарға қуаныш
сыйлап, күле білуді, оның рахатын сезінуді
дәріптейді.
Бір күні Қастық елінің көптен күткен арманы
орындалып, Достық елінде алауыздық пайда болады. Төрт бауыр достың
арасы алшақтай бастайды. Ақыры Қастық елінің басқарушылары Ұйқы мен
Тамақ, Күлкіге достарын жамандап, араларына от
салады.
“Рахат өмір біздің елде, сендер секілді біз
көп әуре болмаймыз, олар саған әдейі ең ауыр жұмыс бөліп берген”
дегендей әңгімелер айтады. Күлкінің мінезі күрт өзгереді. Ол
арамдық ойлап, өз пайдасы үшін дос-тарын сатып кетеді. Олар
күндіз-түні тамақ ішіп, ішкен астарын жинамай ұйықтап, Достық
еліндегі адамдарды мазақтап күледі
екен.
Достық елінің тыныс-тіршілігі өзгереді.
Жақсылық, Қуаныш, Еңбекқор өз жұмыстарын баяғыдай атқара береді.
Бірақ Күлкі қайтып
оралмайды.
Осы оқиғадан кейін Күлкі, Ұйқы, Тамақ үшеуі
бірге өмір сүріпті. Содан кейін жұрт оларды «Үш арсыз» деп атап
кетсе керек.

жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Ашық тәрбие сабақ "Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен" 5 сынып
Ашық тәрбие сабақ "Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен" 5 сынып
Тақырыбы:Жақсыдан үйрен,жаманнан
жирен.
Мақсаты: а) Оқушыларды адамгершілікке,
қарапайымдылыққа, әдептілікке, өз халқының салт-дәстүрін үйрене
отырып, жаман әдеттерден аулақ болуға үйрету.
ә) Адам бойындағы ұнамды-ұнамсыз қылықтарды ажырата отырып, әдеп
әліппесін бойына дарыту, тіл байлығын, таным белсенділігін
арттыру.
б)Жаман әдеттерден аулақ болуға, әдептілікке, адамгершілікке
тәрбиелеу.
Көрнекілігігі: Мақал-мәтелдер,суреттер.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру бөлімі
-Қайырлы күн, балалар!
ІІ.Психологиялық дайындық.
-Егер көңіл күйлерің жақсы болса, бастарыңды сипаңдар.
-Егер сабаққа дайын болсаңдар, қолдарыңды шапалақтаңдар.
ІІІ.Жаңа сабақ.
Ширату
-Жыл мезгілдерін ата
-А әрпінен басталатын 5 қыздың атын айт
- С әрпінен басталатын 5 ұлдың атын айт
-Жылқының төлін ата
-Аптаның күндерін ата
-Бүгін қай күн?
Сурет бойынша жұмыс.
Бұл баланы кім дейді?
1.Үлендерді сыйлаймыз,
Айтқандарын тыңдаймыз.
Кішіге ағамыз,
Құшаққа аламыз.
Еңбекті сүйеміз,
Бақытқа ие біз.
Бұл баланы кім дейді?
(әдепті бала)
2.Өзінен үлкен кісіні,
Сыйлауды ол білмейді.
Шықпай жатып көшеге,
Үсті басы кірлейді.
Бұл баланы кім дейді?
(салақ бала)
-Ендеше,балалар,бүгінгі сабағымыздың тақырыбы
«Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен»
-Осы тақырыпқа қатысты қандай мақал –мәтел білесіңдер?
Мақал-мәтелдер
Жаман аттан, аяғым артық,
Жаман жолдастан,таяғым артық.
Әдепті бала-арлы бала,
Әдепсіз бала сорлы бала.
Ойын: Не жаман? Не жақсы?
(балалар өз ойларын жазады)
Не жақсы? Не жаман?
Ата ақылы.
Жата бермей еркелеп,
Тұр азанда ертерек.
Ата-анаңды сыйлағың
Төсегіңді жинағың.
Қажет емес аптығу
Жаса түрлі жаттығу
Тырыса біл намысқа
Киіміңді таза ұста
Түзеу отыр партада.
Салмақ салма арқаға
Салақтардан жиренгің
Ұқыптыдан үйренгің.
Атам айтқан ақылды
Көкейіме түйгенмін.
Тыйым сөздер жарысы:
Әбес іс жасама.
Басыңды шайқама.
Бетіңді сызба.
Дастарханды аттама.
Шашыңды жайма.
Босағада тұрма.
Нанды баспа.
Бос бесікті шайқама.
Ақты төкпе.
Малды теппе.
ІY Бекіту.
Ойын: Болады, болмайды
Сабақтан кешігуге...
Үлкен адамдардың әңгімесіне араласуға...
Таңертең ерте тұруға...
Қыздардың шашынан тартуға...
Үлкендерге көмектесуге...
Партаны сызуға...
Даурығып сөйлеуге...
Сабақ үстінде тыныш отыруға...
Кішілерге қамқор болуға...
Бір-біріңе көмектесуге...
Мектепте жүгіруге...
Бір-біріңді арыздауға...
Біреудің затын рұқсатсыз алуға...
Үзілісте кітапханаға баруға...
Демалыста тауға шығуға...
Көшеде түкіруге...
Мәдениет үйіне баруға...
Y.Қортындылау
-Сендер оқып жатқан мектеп қалай аталады?
-Мектеп ережесін білесің бе?
-Біз қай тілде оқимыз?
-Сен қандай баласың?
Хормен:Үленге иман керек
Кішіге иба керек
Адамдар бірін-бірі
Құрметтеп сыйлау керек.
Сабақтың
мақсаты:
1. Оқушыларға адамгершілік , қарапайымдылық,
кішіпейілділік, еңбексүйгіштіктің қажеттілігін
ұғындыру.
2. Адам бойындағы ұнамды, ұнамсыз қылықтарды
айыра отырып, әдеп әліппесін бойына дарыту, тіл байлығын, таным
белсенділігін арттыру.
3. Әдептілікке, ұқыптылыққа, жаман қасиеттен
аулақ болуға тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: сөзжұмбақ, венн
диаграмма, бейнефильмдер
Сабақтың түрі: жаңа сабақты
меңгерту
Сабақтың әдіс-тәсілі: түсіндіру, топтастыру,
әңгімелеу
Сабақтың барысы: а)
Ұйымдастыру
Оқушыларды ұйымдастырып, сабаққа
әзірлеймін
ә) Психологиялық дайындық
жүргізу
Мұғалім: - Балалар, осы сендер
қандайсыңдар?
Бәрі: - Осы біз
қандаймыз?
1-қатар: - Тіліміз тәтті,
балдаймыз
2-қатар: - Сәл еркелеу,
бұзықпыз
3-қатар: - Кейде тіпті
қызықпыз
Бәрі: Жүзіміз айдай, талабымыз
таудай!
Мұғалім: Ендеше, балалар талабымыз таудай
екенін, білімге құштарлығымызды
көрсетейік.
Үй тапсырмасын
сұрау
а) Жақан Смақовтың «Айтшы әжетай»
өлеңі
Жаңа
сабақ
Ой қозғау «Сөзжұмбақ»
шешу
1. Әкенің шешесі
кім?(әже)
2. Әкенің әкесі
кім? (ата)
3. Ер баламен
бірге туған жасы кіші қыз бала
(қарындас)
4. Бірге туған
өзіңнен жасы үлкен ер бала (аға)
5. Ұлдың баласы
(немере)
Автор туралы
түсінік беру
Жақан
Смақов
Ақын
Қарағанды «Отан» 101 жұмбақ,
«Бақ-бақ»
облысысында
«Айтшы әжетай» «Жаңғырық» т.б
кітаптары
туған
(өлеңдері) жарық көрген
Мұғалім: 1.
Өзінен үлкен кісіні, сыйлаудыда ол
білмейді
Шықпай жатып
көшеге
Үсті-басы
кірлейді
Бұл баланы кім
дейді? «Салақ бала»
2. Жақсы бала
ол анық
Істемейді
шалалық
Тап-таза боп
жуынып
Алады өзі
таранып «Әдепті бала»
Олай болса,
балалар, адам бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Біз
адалдықты, қарапайымдылық пен кішіпейілділікті, инабаттылық пен
шындықты үлкендер үйретеді. Олар біздің ата-аналарымыз,
ұстаздарымыз. Адам болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп,
жаман мінез, жаман әдеттен аулақ болуға тырысады. Әркімнің өзінің
бойында жақсы қасиеттер бар.Соны атымыздың (есім) басты әрпімен
байланыстырып айтайық.
Мысалы: Ақай –
ақпейілмін, Мерей – мейірімдімін, Темірлан – тәртіптімін, Нұрхаят –
намыстымын, Айдана – адалмын
Мұғалім: Міне,
балалар, сендер өз есімдерің
арқылы
1. біраз жақсы
қасиеттерді атап шықтыңдар
2. суреттер
арқылы жаман қасиеттерді атату
- Балалар
сендерді дүниеге аналарың әкелді
- Ана деген
кім?
Бейнефильм
көрсету «Ана туралы»
Топтастыру:
«Ана – біздің күніміз»
Ана
Өлеңмен жұмыс:
«Апаның тілін алса егер...»
1. Мәнерлеп
оқып беру, түсіндіру
2. тізбектей
мәнерлеп оқыту
Сергіту сәті:
Үлкендерді сыйлаймыз
Айтқандарын
тыңдаймыз
Төсекті де
жинамыз
Ыдысты да
жуамыз
Гүлге де су
құямыз
Отынды да
жарамыз
Дүкенге де
арамыз
Апа тілін
аламыз
Біз әдепті
баламыз
Венн
диаграммасы
Топтық жұмыс
(дәптерге)
1-топ: Жақсы
бала құлақ сап
Айтқаныңды . .
. (ұғады)
Төсегінен тұра
сап
Таза ауаға . .
. (шығады)
2-топ: «Мақал –
мәтел»
Әдепті бала - .
. . ( арлы бала )
Әдепсіз бала -
. . . (сорлы бала)
Әдепті бала ата
– анасын . . . (мақтатар)
Әдепсіз бала
ата-анасын . . . (қақсатар)
3-топ: Жаман
бала қырысып
Өз-өзінен . . .
(тырысып)
Түске дейін
жатады
Шешесімен . . .
(ұрысып)
Қағаз
тілшелерімен жұмыс
А) Күннің шуағы
(жақсы қасиеттер)
Б) Бұлтты аспан
(жағымсыз қасиеттер)
Олай
болса «Абай» атамыздың мына бір өлеңін еске
түсірейікші
Бес нәрседен
қашық бол
Бес нәрсеге
асық бол
Адам болам
десеңіз
Өсек, өтірік
мақтаншақ
Еріншек бекер,
мал шашпақ
Бес дұшпанын
білсеңіз
Талап, еңбек,
терең ой
Қанағат, рақым
ойлап қой
- Осы Абай
атамыздың нақыл өлеңін мәңгі жадыларында сақтап, жақсыдан үйреніп,
жаманнан жиреніп, білімді, еңбекқор, тәрбиелі оқушы болып өсулеріңе
тілектеспін.
Бүгінгі
сабақтан үйренген, білгендеріңді өмірде қолдана біліңдер.
Ата-аналарыңның, ұстаздардың мектеп мақтанышы болыңдар, мен
сендерге сенемін.
Бір-біріне
жақсы тілек, лебіздер айту.
Қорытындылау:
1. Жақан Смақовтың қандай өлеңімен
таныстық
2. Ақынның ойын
түсіндің бе?
Бірге:
Жақсылықты үйреніп
Боламыз біз
жақсы адам
Жамандықтан
жиреніп
Үлгі аламыз
жақсыдан
Мұғалім:
Бүгінгі сабақ ұнаса, көңілдеріңнен шықса, 3 рет қол
соғамыз
Үйге тапсырма:
мәнерлеп оқу, мазмұндау, кестені
толтыру
Бағалау:
Сабақтың
тақырыбы: Әдепті бала – арлы
бала
Сабақтың
мақсаты: Балалардың өмірге қажетті білік дағдыларын терендете
отырып, сыйластық, үлкенге құрмет көрсету, кішіге қамқор болуға
тәрбиелеу. Әдептілік қағидаларын меңгерту арқылы имандылыққа,
инабаттылыққа, адамгершілікке
тәрбиелеу.
Күтілетін
нәтиже 1. Адам бойындағы ұнамды, ұнамсыз қылықтарды ажырата отырып,
әдеп әліппесін бойына дарыту, тіл байлығын, таным белсенділігін
арттыру.
2.Оқушыларды
әдептілікке, сыпайылыққа
тәрбиелеу.
Сілтеме
Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар
(журнал)
Сабақта
қолданылатын материалдар:
Слайд,
суреттер, сызбалар
Оқыту әдістері:
Топтық жұмыс
Сабақтың
барысы.
I. Ұйымдастыру
кезеңі • Психологиялық
дайындық:
«Жүректен
жүрекке» ойыны
-Денің сау
болсын
-Ұқыпты
бол!
-Батыл
бол!
-Кішіпейіл
бол!
-Ізетті
бол!
-Әдепті
бол!
-Ақылды
бол!
-Білімді
бол!
-Сүйкімді
бол!
-Қазақтың
баласы бол!
-Отаныңның
баласы бол!
-Еліңе қорған
бол!
-Арманшыл
бол!
-Әжеңнің шуағы
бол!
-Атаңның ұрпағы
бол!
–Өнерлі
бол!
-Биші
бол!
-Әнші
бол!
-Өнерің өрге
жүзсін!
-Нұр
жаусын!
-Мерейің үстем
болсын!
-Білім беріп,
жақсылыққа тәрбиелегеніңіз үшін рахмет!
-Рахмет!
-Міне, балалар,
бір-бірімізге денсаулық тілеп, жақсылық жасасақ, ол өзімізге
жақсылық болып оралады
екен.
Топқа
бөлу
1. «Білімді
бала»
2. «Ақылды
бала»
II. Жаңа сабақ
Тақырыпты ашу.
Ситуациялық
жағдай. (тақтадан сурет
көрсету)
Әдеп
Арман мен Аян
қалада тұрады. Екеуі де бір мектепте, бір сыныпта оқиды. Бүгін
автобустың алдыңғы орындығына жайғасқан екеуі мектепке келе жатты.
Алдыңғы есіктен қолындағы сөмкесін әзер көтеріп әжей
кірді.
Аян орнынан
тұрып, әжейге орын берді. Ал Арман болса көрмегенсіп, теріс қарап
отыра берді.
Бір уақытта
әжей, орнынан тұрып, түсуге ыңғайланды да, сөмкесінен екі алма
алып, Аянға берді. Әжей Аянның әдептілігіне сүйсініп, алғысын
білдірді.
Бүгінгі ашық
тәрбие сағатының тақырыбы «Әдепті бала – арлы
бала!»
1-ші
тапсырма:
Адам бойындағы
жақсы-жаман қасиеттерді топтастыру. Жақсы және жаман қасиеттер
жазылған сөздер берілген. Сол сөздерден жақсы және жаман
қасиеттерді бөліп алып, күннің шуағы мен бұлттан жауған жаңбырды
көрсету.
1-топ: «Әдепті
бала» күн шуағы
2-топ: «Әдепсіз
бала» бұлт
III. Ой-
толғаныс Топтық жұмыс.
2-ші
тапсырма
Әдепті және
әдепсіз бала туралы тақпақтар
айтқызу.
1-топ: «Әдепті
бала» туралы тақпақ айту
2-топ: «Әдепсіз
бала» туралы тақпақ айту
3–ші
тапсырма
1-топ:Қандай
тыйым сөздерді білесіңдер?
2-топ:Жаман
әдет туралы қандай мақал
білесіңдер?
IY.Сергіту сәті
И.Нүсіпбаев ағамыздың «Жас дәуірдің түлегіміз» әнін хормен
орындау.
Оқушымен жұмыс
-Ойын : «Жалғасын тап»
- Балалар, мен
, мақалдың бірінші жолын оқимын, сендер жалғасын
табасыңдар.
(экраннан
көрсету)
-Ұқыптының тоны
тозбас
............................................
(ұқыпсыздың ісі
оңбас)
-Әдептілік
белгісі
..............................
(Иіліп сәлем
бергені)
-Сәлем
түзелмей,
............................
(Әлем
түзелмейді)
-Аға әдепті
болса
................................ (іні
әдепті)
-Әдепті бала
ата-анасын мақтатар
........................................................
(Әдепсіз бала
ата-анасын қақсатар)
-Ана әдепті
болса
...............................
(қызы
әдепті)
Музыкалық
үзіліс (Би)
4-ші
тапсырма
- Абай
атамыздың жақсы-жаман әдет туралы қандай өлеңін
білесің?
-Абай
кім?
-Абай Құнанбаев
қазақтың ұлы ақыны.
«Адам болам
десеңіз»
-Ғылым таппай
мақтанба,
Орын таппай
баптанба
Құмарланып
шаттанба,
Ойнап босқа
күлуге,
Бес нәрседен
қашық бол,
Бес нәрсеге
асық бол
Адам болам
десеңіз.
Өсек, өтірік,
мақтаншақ
Еріншек, бекер
мал шашпақ-
Бес дұшпаның
білсеңіз.
Талап, еңбек,
терең ой,
Қанағат, рахым
ойлап қой-
Бес асыл іс
көнсеңіз.
Адам болам
десеңіз.
1-топ:
2-топ:
Бес асыл іс Бес
дұшпан іс
Талап
Өсек
Еңбек
Өтірік
Терең ой
Мақтаншақ
Қанағат
Еріншек
Рахым Мал
шашпақ
Y.Қорытынды
Міне,балалар,біз бүгінгі тәрбие сағатында тапсырмаларды дұрыс
орындап биік таудың шыңына
шықтық.
-Әдептілік,
тәрбиелілік-асыл қасиеттер. Адамдарды бір-бірінен осындай жақсы
қасиеттері арқылы
бағалайды.
Қазақтың
мынадай жақсы мақалы бар. «Жақсы бала ата-анасының есіктегі басын
төрге, жаман бала төрдегі басын есікке сүйрейді» деген халық
нақылын естеріңде ұстаңдар.
Мен сендерді
бүгінгі тәрбие сағатынан үйренген, білгендеріңді өмірде пайдаланып
, әдепті, жақсы адам болады деп
сенемін.
-Біз Отанның
балдырған ұлдарымыз,
Әдептілік,
батылдық ұранымыз.
Кері
байланыс
«Тілек ағашы»
Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып
жапсырады.
Жирен жаман әдеттен, үйрен жақсы әдептен.
Мақсаты:
1.Оқушыларды адамгершілікке,еңбексүйгіштікке, жаман әдеттен аулақ болу керектігі туралы біліктерін қалыптастыру. Қойылған сұраққа ойланып, толық жауап беруге үйрету. Балаларға күнделікті өмірде кездесетін әр түрлі жақсылықтар мен жамандықтарды ажырата білуге, жақсыдан үйреніп, жаманнан жиренуге тәрбиелеу.
2. Оларды бір-бірімен достық
қатынаста болып, үлкенді сыйлауға, ортаға деген сүйіспеншіліктерін арттырып,
кішілерге қамқор болуға үйрету. Олардың бір-бірімен шынайы да қайырымды, иманды
болуға баулу.
3. Оқушыларға адамгершілік жайлы түсінік беріп, жауапкершіліктерін одан әрі дамыту. Таным белсенділіктерін арттырып, балалардың сөздік қорын байыту. Сурет бойынша әңгімелеуге дағдыландыру.
Сабақтың әдіс-тәсілі: Көрсету, түсінік
беру, ойындар, әңгіме,мақал-мәтелдер, сұрақ-жауап, мәнерлеп оқу, талдау, баяндау,
ой толғау, шығармашылық жұмыс, топпен
жұмыс.т.б.
Ресурстары: нақыл сөздер, ,
өлеңдер жинағы, ойын-парақшалар т.б.
І.Ұйымдастыру бөлімі.
- Қайырлы күн, балалар!
ІІ.Психологиялық дайындық.
- Егер көңіл күйлерің жақсы
болса, бастарыңды сипаңдар.
- Егер сабаққа дайын болсаңдар,
қолдарыңды шапалақтаңдар.
– Өте тамаша, енді мына
суреттерге назар аударайық.
IIІ.Кіріспе бөлім:
1. Сурет
бойынша жұмыс.
Бұл баланы кім дейді?
1.Үлендерді сыйлаймыз,
Айтқандарын тыңдаймыз.
Кішіге ағамыз,
Құшаққа аламыз.
Еңбекті сүйеміз,
Бақытқа ие біз.
Бұл баланы кім дейді?
(әдепті бала)
2 . Өзінен үлкен кісіні,
Сыйлауды ол білмейді.
Шықпай жатып көшеге,
Үсті басы кірлейді.
Бұл баланы кім дейді?
(салақ бала)
- Ендеше, балалар, бүгінгі сабағымызда «Жирен жаман әдеттен, үйрен жақсы әдептен»
тақырыбында ой бөлісіп, өзара пікір алысып, әңгімелесетін боламыз. Сабағымыз
ойын-тренинг түрінде өтетін болады.
2. Меніңкөзқарасым (сұрақ-жауап)
Сұрақтар:
Қандай жақсы сөздерді көп
қолданасыңдар?
Жақсы сөз естігенде қандай
сезімде боласыңдар?
Ал жаман, дөрекі сөз
естігенде қандай сезімде боласыңдар?
Жақын адамдарыңа қандай
жылы, жақсы сөз айтқыларың келеді?
Әр адамның жүрегі
мейірімді де, қайырымды болу үшін не істеу керек?
Жақсы қасиетті кімнен
үйренеміз?
Мазмұнды суреттерді пайдалана
отырып, балалардың әңгімелерін, берген жауаптарын толықтыру/.
III. Негізгі бөлім:
« Не жаман , не жақсы? «Адам
баласының бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Адам болатын бала -
барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан
аулақ болуға тырысуы керек. Әдепті, ақылды балалар қандай болуы керек екенін
мына өлең жолдарынан тыңдап көрсек.(өздері білетін өлеңдерін айтады)
4. Ойын:
Болады, болмайды
Сабақтан кешігуге...
Үлкен адамдардың әңгімесіне араласуға...
Таңертең ерте тұруға...
Қыздардың шашынан тартуға...
Үлкендерге көмектесуге...
Партаны сызуға...
Даурығып сөйлеуге...
Сабақ үстінде тыныш отыруға...
Кішілерге қамқор болуға...
Бір-біріңе көмектесуге...
Мектепте жүгіруге...
Бір-біріңді арыздауға...
Біреудің затын рұқсатсыз алуға...
Өтірік айтуға...
Досына адал болу...
Көшеде түкіруге...
5. Әдептілік жайлы мақал-
мәтелдер айту.
*Әдепті бала- арлы бала,
Әдепсіз бала- сорлы бала.
*Әдептілік белгісі,
Иіліп сәлем бергені.
*Ашу- дұшпан, ақыл- дос,
Ақылыңа ақыл қос.
*Сіз деген- әдеп,
Біз деген- көмек.
* Ұлық болсаң- кішік бол.
* Кішіден ізет- үлкеннен құрмет
*Әдепті бала ата- анасын мақтатар,
Әдепсіз бала ата- анасын қақсатар.
*Жақсы адам ай мен күндей
Әлемге бірдей.
*Әдепті бала кездессе, сәлем берер бас иіп,
Әдепсіз бала жолықса, өте шығар кекиіп.
6. Сиқырлы сөздер: Мұғалім: Балалар
кез-келген жағдайда адам бойына ашу шақырмай сабырлы болған жөн. Қатты ашуды
тарататын сиқырлы сөздер болады екен. Олардың қандай сөздер екенін бірлесіп
іздейік
« Ақиқат немесе жалған» ойыны
Шарты: Айтылған пікір ақиқат болса, қол соғыңдар,
айтылған пікір жалған болса, аяқпен жерді тарсылдатыңдар.
Пікірлер:
Үлкендердің алдынан кесіп өтпеймін, Мен ұрлық
жасағанды ұнатамын
Ініме оқу үйретемін, Кішкентай баланы ұрмаймын
Итті аяғыммен тебемін, Ойыншығымды ешкімге бермеймін
Сабақтан кешікпеймін, Досыма
көмектеспеймін
Нанды шашпаймын, аяғыммен баспаймын
Бас киімді доп қыламын, Анама ренжітіп сөздер
айтамын
Дәптерлерімді, кітабымды таза ұстаймын, Әкемнің айтқанын тыңдаймын.
Үлкендерге сәлем беремін, Ешкімнің айтқанын тыңдамаймын
Күлді баспаймын, Жақындарыма
көп жақсылық жасаймын
Жарайсыңдар сендер ізетті баласы екенсіңдер, жарайсыңдар!
ІV.ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ. Не үйрендік? Не білдік? (ой түю)
«Жақсы болу - өз қолыңда» деген халық даналығында
үлкен мән бар.Жақсы болуды басқа біреуден іздеудің қажеті жоқ.
Адамның жақсы істерге,жақсы әрекеттерге ұмтылуы,
айналасындағылармен сыйлы қарым-қатынастар жасауы, өтірік айтпауы, сөзінде
тұруы, жақсылықты жақсылардан үйренуі өзіне байланысты.
Сонымен біздер жақсыдан үйрен,жаманнан жирен атты
тақырыпты қарастырдық.
Ненің жақсы, ненің жаман екенін айыра білдік. Сіздер
еліміздің болашағысыздар. Ендеше осы бастан бойларыңызға жақсы қасиеттерді
жинақтап, жаман қасиеттерден аулақ болыңыздар.
Жақынды,досты аяла,
қанатың сонда талмайды.
Барыңды жұрттан аяма,
жақсылық жерде қалмайды.
«Жақсының жақсылығын айт нұры
тассын» — дегендей сіздер әрқайсысың мектеп мақтанышы болыңыздар!
Егер бүгінгі сабақ ұнаса,
көңілдеріңізден шықса, үш рет қол соғамыз.
«Мен
қандаймын?»
Балалар күннің суреті салынған параққа
өздерінің бойында қандай қасиеттер
барын
жазады
Үш
арсыз
Ертеде Достық атты ел тату-тәтті өмір
сүріпті. Оларға басқа елдер қызыға қарайды екен. Достық елінің
тұрғындарының бақытты да қызықты өмірлерін Қастық елінің халқы көре
алмайды. Достық елін төрт беделді жақын достар басқарады. Олар
Жақсылық, Қуаныш, Еңбекқор және Күлкі. Жақсылық жанындағы адамдарға
әрдайым көмектесіп, жақсы іс-әрекет жасайды. Қуаныш адамдарды разы
етіп, қуантады. Ал, Еңбекқор азаннан ерте тұрып, ерінбей еңбек
етуді, Күлкі болса ертемен еңбек етіп шаршаған адамдарға қуаныш
сыйлап, күле білуді, оның рахатын сезінуді
дәріптейді.
Бір күні Қастық елінің көптен күткен арманы
орындалып, Достық елінде алауыздық пайда болады. Төрт бауыр достың
арасы алшақтай бастайды. Ақыры Қастық елінің басқарушылары Ұйқы мен
Тамақ, Күлкіге достарын жамандап, араларына от
салады.
“Рахат өмір біздің елде, сендер секілді біз
көп әуре болмаймыз, олар саған әдейі ең ауыр жұмыс бөліп берген”
дегендей әңгімелер айтады. Күлкінің мінезі күрт өзгереді. Ол
арамдық ойлап, өз пайдасы үшін дос-тарын сатып кетеді. Олар
күндіз-түні тамақ ішіп, ішкен астарын жинамай ұйықтап, Достық
еліндегі адамдарды мазақтап күледі
екен.
Достық елінің тыныс-тіршілігі өзгереді.
Жақсылық, Қуаныш, Еңбекқор өз жұмыстарын баяғыдай атқара береді.
Бірақ Күлкі қайтып
оралмайды.
Осы оқиғадан кейін Күлкі, Ұйқы, Тамақ үшеуі
бірге өмір сүріпті. Содан кейін жұрт оларды «Үш арсыз» деп атап
кетсе керек.

шағым қалдыра аласыз













