Ашық тәрбие сағат «Тіл ұлттық белгі, халықтық мұра»

№57 жалпы орта мектеп

Ашық тәрбие сағат

Тақырыбы:

«Тіл ұлттық белгі, халықтық мұра»

Сынып жетекшісі:

Керімбек С.А.

Сыныбы: 9 «Ә»

2016-2017 оқу жылы

«Тіл ұлттық белгі, халықтық мұра»

Мақсаты: Елбасы бағдарлап берген межелерге жету жолдарын талқылауға салу, мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту, мемлекеттік тілдің мәртебесі мен маңызын кеңінен насихаттау, өзге ұлт өкілдері арасында қазақ тілін білу деңгейін көтеру және оқып үйренуге деген ықыласы мен қызығушылығын арттыру, патриоттық сезімін оятып, тілін, Отанын, елін, жерін сүюге, салт-дәстүрін, тарихын құрметтеуге тәрбиелеу

Көрнекілігі: интерактивті тақта, ұлағатты сөздер.
тіл туралы ұлылар ойлары.

Халықтың мәңгі ғұмыры оның тілінде.

Әрбір тіл өзінің халқы үшін

-Ұлы.

    Ш.Айтматов

Кештің барысы:

Дүбірлетсін өңірді,

Дүрілдетсін дүлдүлі.

Қазақ деген елімнің

Құтты болсын, бұл күні!

— дей отырып, құрметті жиналған қонақтар, тіл жанашырлары!

Сіздерді өткір тілді, дархан пейілді, қазақ елінің жуырда өткен

«Тілдер мерекесі»   күнімен шын жүректен құттықтаймыз!

Тіл мерекесіне орай өткезгелі отырған «Тіл ұлттық белгі, халықтық мұра» атты ашық тәрбие сағатына қош келдіңіздер  дей отыра, ашық тәрбие сағатымызды ашық деп жариялаймын!

 (Гимн орындалады)

Қазақстанның мемлекеттік тілі – қазақ тілі. Қазақстан – көп ұлт өкілдері мекендейтін мемлекет. Мұндай мемлекет үшін мемлекеттік тіл қажет. Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев өз жолдауында «Ұлттық тіл – қазақ ұлтының рухани, мәдени байлығын ұрпақтан ұрпаққа жеткізуші қасиетті құрал» деп көрсеткен болатын.
Қазақ тілінің мәртебесін өсіру үшін және мемлекеттік тілімізді қастерлеуге, құрметтеуге тәрбиелеу үшін елімізде көптеген іс – шаралар жүргізіліп келеді. 22 қыркүйек – Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі. Ең алдымен, бұл барша елге ортақ жалпы халықтық мереке, барлық ұлт өкілдеріне көрсетілген құрмет.
Қазақстанда 100 – ден астам ұлт өкілдері тұрады, әрбір ұлттың ең үлкен, ең негізгі анасы туған тілі болып саналады. Ана тілі – әрбір ұлттың, ұлыстың мақтанышы, көзінің қарашығындай көретін қазынасы, асыл мұрасы.
Еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін 1997 жылы 11 – шілдеде Қазақстан Республикасының Парламенті «Тіл туралы» жаңа Заңын қабылдады. 2007 жыл «Мемлекеттік тіл жылы» деп жарияланды.

1Ж:

Қазіргі таңда еліміз өз тәуелсіздігіне қол жеткізгеннен кейін мемлекеттік тіліміз – қазақ тілі болып бекітілді. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы Заңы» күшіне енді. Болашағымызды баянды етер басты қаруымыз – тіліміз.Осындай атаулы күнде бәріміздің де мерейіміз өсіп, қойнымыз қуанышқа толып отырғаны сөзсіз.Ендеше, Тіл апталығы аясында өткізіліп отырған «Тіл ұлттық белгі, халықтық мұра» атты ашық тәрбие сағатына қош келдіңіздер!

2Ж: Ей, тәкаппар дүние,

Маған да бір қарашы.

Танимысың сен мені

Мен қазақтың баласы!- деп ақын Қ. Аманжолов ағамыз айтқандай осы ашық сабағымыздың арнайы қонақтарымен таныстырып өтейік.

1-жүргізуші:  Қазақ халқының дархандығы, қонақжайлылығы, кеңдігі мен жомарттығы жырланған өлең-жырлар қаншама.

Сол өлеңдерді сынып оқушылары сіздерге ұсынбақ.

1 - оқушы:
Тілім - арым, ол менің мақтанышым,
Ризамын жүрекке от жаққаны үшін.
Тіл – адамның қаруы, қазынасы.
Туғанбыз соны баста сақтау үшін.
Тілің барда сен барсың, жоғалмайсың,
Өз тіліңсіз бәрібір оңалмайсың.
Көп тілді біл, сүй бірақ өз тіліңді,
Өз тіліңсіз бақытты бола алмайсың.

4 - оқушы: Туған тіл
Кімнен тудым?
Нәсілім кім?
Ұлтым кім?
Әлде мен дір аспаның сұр бұлтымын?
Бұлт емеспін.
Мен қазақпын,
Халықпын,
Көне күннен келе жатқан тарихпын!
Туған тілсіз тәңірім жоқ табынар,
Туған тілсіз тірлік құрсын, наныңдар!
Туған тілде намысым мен арым дар,
Туған тілсіз тірлік құрсын, наныңдар!
Туғанда да, қонғанда да, ұшқанда,
Өз тілінде қиқулайды құстар да,
Өз тілінде кісінейді құлыншақ...
Деген кім бар: өз тіліңді ұстанба?
Туған тілім – бабам тілі – өз тілім!
Туған тілім – анам тілі – өз тілім!
Туған тілім – далам тілі – өз тілім!
Туған тілім – адам тілі – өз тілім!
Туған тілде сыры терең жаным бар,
Туған тілде мың - мың ыстық қаным бар.
Туған тілде әнім менен сәнім бар!
Туған тілім – жүрек үнім, наныңдар,
Нанбасаңдар,
Жүрегімді суырып – ақ алыңдар. (Д. Әбілев)

оқушы: Ана тілім- тірлігімнің тірегі

Тілмен ғана кірер адам реңі

Тілсіз қоғам-өлі мынау дүниеде,

Түсініксіз  тылсымменен бір еді.

Ана тілім-әрекетім азығы,

Бар ғаламды танушылық қазығы,

Ой-сананың өсуінің куәсі,

Ғасырлардың кейінгіге жалғасы.

1-ж: Тілім менің-тірлігім

Тіл жайында толғанбайтын кім бүгін?

Тіл жайында үгіттейді кімді-кім?

Тілім менің-тілім менің тірлігім!

1-ж: Қазақ тілім-өз тілім,ана тілім,

Абай,Мұхтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені

Болашағым,бақытым,дара тілім.

2-ж: Қазақ тілі – дүние жүзіндегі ең бай, беделді де бейнелі тілдердің бірі.

Өткірдің жүзі,

Кестенің бізі,

Өрнегін сендей сала алмас – деп ұлы Абай атамыз таңырқап тағзым еткен де осы қасиетті тіліміз. Халық байлығы- әр елдің мақтанышы. Ол атадан-балаға мирас болып қалған баға жетпес мұра. Олай болса, достар, өз ана тілімізді құрметтеу перзенттік парызымыз екенін ұмытпайық.

1-ж: Ия, Тіл – халықтың тарихы, тіл-ұлттық қазына, тіл-біздің намысымыз, арымыз, байлығымыз,барымыз.

2-ж:

Тілім менің тірегім, дінім менің,

Тілсіз қандай болады күнім менің.

Өз халқына жетеді өз мәнінде

Өз тілімде оқылса жырым менің.

оқушы:  

   «Мұқағали Мақатаев»

                    Үш бақытым

Ең бірінші бақытым – Халқым менің,

Соған берем ойымның алтын кенін.

Ол бар болса, мен бармын, қор болмаймын,

Қымбатырақ алтыннан нарқым менің.

Ал екінші бақытым – Тілім менің,

Тас жүректі тіліммен тілімдедім.

Кей – кейде дүниеден түңілсем де,

Қасиетті тілімнен түңілмедім.

Бақытым бар үшінші – Отан деген,

Құдай деген кім десе, Отан дер ем!

… Оты сөнген жалғанда жан барсың ба?

Ойланбай – ақ кел дағы от ал менен.

Түтін түтет,

Өс, өрбі, көгере бер,

Немерелер көбейсін, шөберелер.

Жадыңда ұста :

Жақсылық күтпегейсің!

От емес, оқ сұрасаң менен егер!

Үш бірдей бақытым бар алақанда,

(Мені мұндай бақытты жаратар ма?!)

Үш күн нұрын төгеді аспанымнан,

Атырау, Алтай, Арқа, Алатауға!!!

3-  оқушы:

Кейбіреулер туған тілін білмейді.
Білмесе де білгісі олар келмейді,
Туған тілін түсінбеген азамат
Өз ұлтының қасиетін сезбейді.

Қате болар туған тілін білмесе.
Тілін сатып өзге тілге бой берсе,
Тілін сатып деп айтпасам не дейін?
Туған тілін білгісі де келмесе!

Үйрен тілді баста бәрін жаңадан.
Отан тілі әркімге ыстық бір арман,
Ана тілім Қазақ тілін құрметтеу
Бізге аманат қалған мирас бабадан.

Бар тілегім қазақ тілі гүлдеуі
Өзге тілмен араласып жүрмеуі.
Бұл тілімнің кемшілігі кәзіргі.
Кей қазағым тілін мүлдем білмеуі!

4-оқушы:

Қуатым-ана тілім.

5-оқушы:

Тіл сенің-

Ең қайратты арыстаның!

Қорғаның дұшпаныңмен  алысқан күн.

Тіл сенің-

Жүректегі жүйрік  елшің,

Көк орман,көк арайлы бағыстаның!

Тіл сенің-

Өмірдегі өрнек сырың,

Тіл сенің-

Көмейдегі  күміс жырың!

Аспаның ,

Айың,

Күнің,

Ауаң,

Демің,

Шат күлкің, тәтті әзілің ,тапқыр сының.

Тіл сенің-

Жігіттік , балалығың,

Өмірдегі адамдық даралығың.

Тіл сенің-

Шағын жорғаң шын тайпалар,

Сайысса саңлақ сөзде ер байқалар!

Жүйрік тіл жүректерді тебірентпесе,

Шешен деп, шежіре деп кім айта алар?

Ердің құнын  бағалар екі ауыз сөз,

Ел тағдырын шешіпті өткен біркез.

Досқа – бал,

Дұшпанға- у,

Қайран тілдің,

Достарым,қүдіретін осыдан сез!

Тіл сенің-

Тірліктегі жан ләззатың!

Тіл сенің-

Ар,

Арманың,

Махаббатың.

Адамдар бар қасиет тіл мен мида,

Ұғынсақ , сонда мейір, шапағатын!

1- Туған тілім! Тас бұлақтың тұнығы да сенде!

2- Туған тілім! Ана сүтінің жұғымы да сенде!

3-Туған тілім! Райхан гүлдің жұпары да сенде!

4- Туған тілім! Мәжнүн ғашықтың іңкәрі де сенде!

Бірге: Туған тілім! Қыран құстың жанары да сенде!

 Ортада:                                                    «Жас ұрпаққа аманат»

Армысың,

Жарқылдаған  жаңа ғасыр!

Ізгілік сыйлаймысың ұлан-асыр

Өзіңмен  сәл ғана бір тілдесейін,

Ақынның жүрегінде қала ма сыр

Арсыз  заман несіне қымсынады,

Өктемдігін , өкімін ұсынады.

Қасиетті халқымның асылдары.

Асылықпен сүргінге ұшырады.

Жеттің сен де ентігіп, енді міне,

Көз тимесін елдігім , теңдігіме

Еркіндігі болмаса басымыздың,

Жер бетінің көсілген кеңдігі не?

Маңдай термен өлшенсін ырыс құны,

Ұмытылмасын ұрпақтың дұрыстығы,

Сұрайтыным, осынау Ұлыс күні

Ел мен жердің мәңгілік тыныштығы

Қайтып келсін Қорқыттың көсемдігі,

Жиреншенің оралсын шешендігі,

Тыңда ғасыр,

Тағдырдан тілейтінім –

Тілім, ділім, дінімнің есендігі

Артылады мойныңа  заман жүгі

Кеудедегі жарық қыл қараңғыны

Жаңа ғасыр,

Көңілімнің  алаңдығы-

Қасиетті халқымның амандығы

Ғасыр күллі әлемге ғажап аты,

Келмегей өткен заман аламаты

Қолды әкел, жиырма бірім

Осы саған

Адамзаттың тапсырар Аманаты.

1-жүргізуші: Тіл -халықтың жаны.Тілі  құрыған халық та жер бетінен жоғалады.Тіл – халықтың тұтас кескін келбеті, болмысы.Тіл әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп қалыптасады.Тіл байлығы – әрбір елдің мақтанышы.

2-жүргізуші: Халқымыздың аса бай рухани қазынасы- туған ана тіліміз.Ол – қазақ тілі. Елімізде жүзден аса ұлт өкілдері тату-тәтті  өмір сүруде. 1989 жылы 22 -қыркүйекте қабылданған. “Тіл туралы” заңда “Тіл- халықтың ұлы жетістігі әрі оның ажырамайтын және бөлінбейтін бөлігі” делінген.

1-жүргізуші: Тіл -халықтың жаны.Тілі  құрыған халық та жер бетінен жоғалады.Тіл – халықтың тұтас кескін келбеті, болмысы.Тіл әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп қалыптасады.Тіл байлығы – әрбір елдің мақтанышы.

2-жүргізуші: Халқымыздың аса бай рухани қазынасы- туған ана тіліміз.Ол – қазақ тілі. Елімізде жүзден аса ұлт өкілдері тату-тәтті  өмір сүруде. 1989 жылы 22 -қыркүйекте қабылданған. “Тіл туралы” заңда “Тіл- халықтың ұлы жетістігі әрі оның ажырамайтын және бөлінбейтін бөлігі” делінген.