АТА – АНАЛАРҒА АРНАЛҒАН 10 кеңес

1. БалаңызСізсияқтынемесеқалағаныңыздайболатынынкүтпеңіз. Оғанешкімгеұқсамайтынжекетұлғаболыпөсугекөмектесіңіз.

2. Баладанжасағанжақсылықтарыңызүшінақысұрамаңыз. Сіз оны өміргеәкелдіңіз, ал олқайтіпқарызынқайтарады? Балаңызнемереңіздідүниегеәкеледі, немереңізшөбереңіздіжәнет.с.с. Осылайшаәрұрпақата-анасыалдындағықарызынөтейді.

3. Не ексең, сонны орарсың.

Жайлыжаздақыстыңқамындайында –

Өтермаусым, сырғыпкүндер, айың да.

М. Қашқари.

4. Баланы толғандырғанмәселелердіескерусізқалдырмаңыз. ОғанартылғанжүкСіздіңжүгіңізденартықболмаса, кем емес, өйткеніоныңөмірліктәжірибесі аз.

5. Баланы ешуақыттакемсітпеңіз!

6. Адамныңеңбастыкездесулерібалаларменжүздесуі. Оларғакөпкөңілбөліңіз.

7. Балаңызғақолыңызданкелмейтіннәрсеніістемедімдепуайымдамаңыз, қолыңызданкелетіннәрсеніістемесеңізқиналмаңыз. Бала үшіншамажеткенніңбарлығыжасалмасажеткіліксіз.

8. Бала - өмірдіңСізгекүтугежәнешығармашылықалаудыжандыруүшінсыйлағанасылқұмырасы. Ол – ата-ананыңарасындағышексізмахабаттанөсетінжан.

9. Басқаныңбаласынсүйебіл. Өзіңеқаламағандыөзгегежасама.

10. Балаңыздарынсыз боса да, талапсызболса да, тіптенқандай бала болса да жақсыкөріңіз. Оныменөткізгенәрбіркүніңізгеқуаныңыз.

Сөйлеуінде қиындықтары бар балалардың ата-аналарына

Сөйлеуінде қиындықтары бар балалардың ата-аналарына нені білу керек:

1. Әр жаста баланың оқу түрлерін қабылдауы әртүрлі болады;

2. Кеш сөйлеу жалпы психикалық дамуында да көрініс табады: қабылдау, ойлау, зейін, есте сақтау, жұмысқа қабілет;

3. Ті кемістігі бар балалардың мінезінде де өзгерістер болады: тұйықтық, ұялшақтық, аз сөйлеу, сөздерін жеңілдетуге арналған түрлі қулықтарға бару;

4. Қиындықтарын жеңуде сәтсіздікке ұшыраған балалар өздерін қор санап, күйзеліске түсіп, мазасыз келуі мүмкін;

5. Сөйлеу тілінде кемістігі бар балалардың жалпы дискоординациясында, іс-әрекеттерінде де тежеліс болады;

6. Ойын дұрыс жеткізе алмағандықтан, құрдастарымен ортақ іс-әрекеттері бұзылады. Балаға ойынның ережелері, мазмұны түсінікті болса да, олардың алдында күлкілі болып көрінуге қорқады,

7. Кейбір балалардың ойыншықпен алдануы ойынға ұқсамайды, мағынасыз келеді;

8. Бала кезде дыбыстарды түзетпеу баланың жазуы мен оқуына кері әсерін тигізеді;

9. Жоғары сыныпта түзетілген дыбыстарды сөйлеуге қосу өте қиын;

10. Сөйлеуде ақау болу сүйікті мамандықты таңдауда, жалпы күнделікті өмірде қиындықтар тудыруы мүмкін;

Логопедиялық сабақтар тілдің сөйлеу қызметін жақсарту үшін ғана маңызды емес, сонымен қатар жан-жақты даму үшін де өте маңызды.

Тыныс жаттығулары

Жұмыста, сабақта шаршайсыз, ұйқыңыз жиі жағдайда қанбайды, стресс... Осының жағымсыз әсерінен арылуға сізге тыныс жаттығулары көмектеседі.

Біркелкі дем алу.

Қиындығы: төмен.

Қашан орындау керек: кез келген уақытта және әсіресе ұйқы алдында.

Техника: Мұрын арқылы дем алып, ішіңізден 4-ке дейін санаңыз. Дем шығарып, қайта 4-ке дейін санаңыз. Осы темпты ұстанып, біраз уақыт жаттығу жасаңыз.

Құрсақпен дем алу

Қиындығы: төмен.

Қашан орындау керек: кез келген стресті сәтте.

Техника: Бір қолды кеудеңізге, екінші қолыңызды ішіңізге қойыңыз. Мұрын арқылы терең дем алып, кеудеңізді түзулетіңіз. Минутына 6-10 терең дем алыңыз, жаттығуды 10 минут жалғастырыңыз.

Мұрынмен кезек дем алу

Қиындығы: орташа.

Қашан орындау керек: сергіп, ойды тиянақтау керек кездері.

Техника: Өзіңізге ыңғайлы қылып отырыңыз. Оң қолдың бас бармағымен мұрынның оң танауын жауып, сол жағы арқылы терең дем алыңыз. Енді сұқ саусақпен сол жақ мұрынды жауып, оң жақпен дем шығарыңыз. Осылайша кезек-кезек жаттығуды жалғастырыңыз.

Әркелкі дем алу

Қиындығы: жоғары.

Қашан орындау керек: оянғаннан кейін, сергу мақсатында.

Техника:Терең асықпай дем алыңыз, артынан іштің көмегімен тез, бір сәтте демді шығарыңыз. 10 рет қайталаңыз.

Релаксация

Қиындығы: төмен.

Қашан орындау керек: кез келген жағдайда

Техника: Көзіңізді жұмып, бірінен кейін бірі бұлшық еттерді қатайтып, 2-3 секундтан кейін босансытыңыз. Аяқ саусақтарынан бастап, тізе, сан, кеуде, қол, мойын, тіпті көз бұлшық еттерін жаттықтырыңыз. Жаттығу бойы терең, асықпай дем алыңыз.

Көзге арналған жаттығулар:

• Көздерді оңға – солға, солдан оңға қарай қозғалту;

• Көз қарашығын көкке одан төменге қарату;

• Сағат тілі бойымен көзді айналдыру;

• Тез арада көзді ашып – жұму;

• Көздерді солжақ астыңғы бұрыштан, оңжақ үстіңгі бұрышқа қарату. Дәл солай бірақ енді керісінше жасау.

• Әрбір жаттығуды кемінен 6 рет қайталау қажет.

1 жаттығу

Екі көзімізбен бірге екі қасымыздың ортасына қарап көрейік, осы күйімізде 5 секуд тұруымыз қажет.

2 жаттығу

Екі көзімізбен бірге мұрын ұшына қарап, осылай 5 секунд тұрамыз.

3 жаттығу

Екі көзімізбен бірге оң жақ иығымызға қараймызда, 5 секунд тұрамыз

4 жаттығу

Дәл 3 жаттығуға сәйкес, бірақ керісінше сол жақ иығымызға қарап, 5 секунд тұрамыз

5 жаттығу

Көзіміздің қарашығын сағат тілімен айналдыру және керісінше айналдыру. 3-4 қайталау.

6 жаттығу

Отырып жасаймыз. 2-3 секунд алға қара, содан назарыңды оң жақ қолыңның сұқ саусағына қара, ол мұрын алдында 25-30см жерде, 3-5 секундтан соң қолыңды жібер.

7 жаттығу

Отырып жасаймыз. 2-3 секунд сол қолыңның сұқ саусағын алдыға созып қара, содан қолыңды бүгіп мұрныңа жақындат.

8 жаттығу

Отырып жасалады. 3-5 секунд созылған оң қолыңның сұқ саусағына қара, содан сол қолыңның алақанымен сол жақ көзіңді 3-5 секундқа жаба тұр, осы арада оң жақ қолыңды бүгіп және жазып тұр. Ал енді керісінше оң қолыңмен оң жақ көзіңді жауып орында.

Көзге жасалатын жаттығулар

Көзге жасалатын жаттығуларға назар аударыңыздар. Бұл жаттығуларды күнде жасап жүрсеңіздер денсаулығыңызға пайдалы болады. Негізі адам көзіне көзілдірік киіп жүрсе біраз уақыттан кейін оның көзінің көруі нашарлайтыны дәлелденген екен.

Сондықтан көзілдіріктен бас тартып, осы кестеде көрсетілген жаттығуларды орындаңыздар. Әрине көзілдірікті тағу міндетті кездер де болады, дегенмен көп жағдайда көздің көруін қалпына келтіру мәселесін қолыңызға алып жаттығулар жасасаңыз, жейтін тамағыңызға мән берсеңіз, уақытында ұйықтап, күн тәртібін көп бұзбасаңыз, жақсы нәтижелерге жетесіз.

Көздің көруін қалпына келтіру барысында мыналарды да ескерген жөн:

• Көзге көп күш түсірмеуге тырысыңыз, күндіз аздап ұйықтап алыңыз немесе 2-3 сағат сайын көзіңізді жұмып отырыңыз.

• Көзге арналған жаттығуларды жасаңыз.

• Егер көзіңіз емдеуге келетін болса, көзілдіріктен бас тартыңыз.

• Арнайы нүктелерді басып отырып көз айналасына массаж жасаңыз.

Алдымен екі саусақпен (балаң үйрек және ортан терек) көзіңіздің алмасын сегіз рет басыңыз, ауыратындай қатты басуға болмайды. Сонан кейін суретте көрсетілген нүктелерге екі реттен басып шығыңыз.

• Күн тәртібін сақтаңыз (сағат 10-00 ұйықтауға жатып күн шыққанға дейін оянуыңыз керек.

• Көзілдірік кимей қыдырыңыз, алысқа көп қараңыз.

• Диета сақтаңыз (майлы, қуырылған, тұзды, қақталған, ұн тағамдарын жемеңіз), сәбізден жасалған шырынға олива майының бірнеше тамшысын қосып ішіңіз

• Кешкі 19-00 кейін компьютер қолданбаңыз.

• Демалыңыз, жақсы музыка тыңдаңыз, көзге салмақ түсіретін ауыр жұмыс пен дене жаттығуларын шектеңіз.

Әрадамкүнсайынқолдарымен, әсіресесаусақтарыменбірнешеқимыл-қозғалысжасайды. Ал кейбірмамандықтарсаусақбуындарыныңептілігінерекшеқажететеді.

Қолдардыңшаршағанынбасып, еңбеккеқабілеттілігінарттыруүшінолардыәрдайымжаттықтырыпотыруқажет. Назарларыңызғасаусақтаркүшін, шапшаңдығын, қабілеттілігінарттыруғакөмектесетін, буынауруларыныңалдыналатынбірнешежаттығуларжиынтығынұсынамыз.

Әржаттығуды (тұрып не үстелдеотырып) 10-20 ретжасаңызжәнеәрдайыммөлшерінарттырыпотырыңыз. Әржаттығуданкейінбуындарыңыз бен саусақтарыңыздыбосаңсытып, сілкіңіз. Жаттығулардыжасапбіткенненкейінсаусақтарыңыздыұшынанбастапбілезігіңізгедейінуқалап, массаж жасаңыз.

Саусақтарыңыздыжұдырыққабүгіп, қолыңыздыңбуыныменоңғақарай, кейінсолғақарайайналмақозғалысжасаңыз. Әрбағытқа 10-20 реттен.

Қол буынын астыға-үстіге бүгіңіз.

Бір дегенде – бар күшіңізбен саусақтарыңызды жұдырыққа түйіңіз, екі дегенде – жан-жаққа тарбитыңыз.

Саусақтарыңыздыжазып, бас бармағыңызбеналдыменоңғақарай, кейінсолғақарайайналмақозғалыстаржасаңыз. Саусақтарыңыздыжайыңыз.

Саусақтарыңыздыңбастапқыекібөлігін алма-кезекбүгіп, жайыңыз.

Шынашақтанбастап, әрбірсаусағыңыздыкезекпенжұдырыққабүгіңіз. Кейін бас бармақтанбастап, солжаттығудықайталаңыз

. Жұдырығыңыздытүйіңіз. Әрсаусағыңыздыбүгіп, ашыңыз. Басқасаусақтарыңызжұдырыққатүюліболғанынқадағалаңыз.

Қолыңызды үстелдің үстіне қойыңыз да әр саусағыңызды кезекпен көтеріңіз. Бірсаусақтыкөтергенде, басқасаусақтарыңызқозғалыссызжатуынқадағалаңыз.

Бас бармағыңызбілеккежеткеншебуыныңыздыбүгіңіз. Оңжәнесолқолмен алма-кезекжасаңыз.

Қолбуындарыңыздыңсаусақтарыналақандарыңызжанаспайтындайетіпбір-бірінеқысыпұстаңыз. Саусақтарыңызбір-біріненалшақтапкетпейтіндейсеріппеқимылдаржасаңыз.

Оңқолыңызбенсолқолыңыздыңсаусақтарынұстап, ақырындаптартыңыз. Басқақолыңызбенқайталаңыз.