«Атажұрт»

Сабақтың тақырыбы «Атажұрт» 7-11 класстар

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: сабақтан тыс уақытта оқушылардың география пәніне қызығушылығын арттыру;

Тәрбиелілігі: тез ойлау қабілеттерін, ауызша сөйлеу қабілеттерін дамыта отырып, шапшаңдыққа, жылдамдыққа тәрбиелеу;

Дамытушылығы: география пәнінен алған білімдерін тексеру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.

Жүргізуші- Ойынымызды бастамас бұрын осы география ғылымы туралы айтып өтейік.
География ғылым ретінде ежелгі Грекияда туған. Біздің заманымыздан бұрын өмір сүрген грек ғалымы Эратосфен өзінің Жерді сипаттауға арналған еңбегін «география» деп атаған екен. Және, ұзақ уақыт бойы география жаңа жерлерді ашып сипаттаумен ғана айналысатын ғылым деп есептелініп келді. ХІХ ғасырдың басында бүкіл Жер шарында ашылмаған жер қалмаған екен. Осыған орай географияның міндеті де өзгерді. Ендігі жерде ол Жер бетіндегі денелер мен құбылыстардың таралуын сипаттап қана қоймай, олардың себебін түсіндіретін ғылымға айналды.
Сондықтан қазіргі жарысқа түскен оқушылар өздерінің географиялық құбылыстардың себептері мен Жер шарындағы материктер туралы білімін көрсетеді.

Білім – теңіз, мектеп кеме жүзіп келем,
Дүниенің төрт бұрышын сүзіп келем.
Шалқытып, шарықтатып, асқақтатып
Ой тербелей, тоқтамас алып кемем.
Құрметті ұстаздар!
Қадірлі егеменді елдің жастары!
7-11 сынып оқушылары арасында өткелі отырған сайысына қош келіпсіздер.
Ал енді, екі топтың топ басшылары бүгінгі ойынға қатысушы топ мүшелерімен таныстырып өтсендер.,

Сайыс V бөлімнен тұрды.

Жоспар:

Енді осы топтардың әділ бағасын беретін «Әділқазылар алқасымен» таныстырып өтейін.
Ел бастау қиын емес,
Қонатын жерден көл табылады,
Қол бастау қиын емес,
Шабатын жерден ел табылады.
Шаршы топта сөз бастау қиын - деп.

Мұғалжар мен Сарыарқа топтары ойынға дайын деп ойлаймыз

Ал келіңдер, келіңдер
Бір - біріңе еріңдер
Біліміңді тексеріп
Бәйгеге қатысып көріңдер
Бәйгеге түсіп жарыспай
Жүйріктің бағы жанар ма
Білім мен өнер жарысып
Тәрбие – тәлім табар ма
Бұл бәйге ойдың бәйгесі
Кім жүйрік ойға сол алда - дей отырып сайысымызды бастаймыз

1. Виктория - Африкадағы көл.
   2. Ніл – Африканың ең ұзын өзені .
   3. Чили - Оңтүстік Африкадағы ұзын ел елі.
   4. Игуасу - Оңтүстік Америка сарқырамасы.
   5. Аконгауа - Оңтүстік Америка шыңы.
   6. Канада – Астанасы Оттава.
   7. Миссисипи - Солтүстік Америка өзены.
   8. Ресей - Еуразия материгінде ең үлкен мемлекет.
   9. Сырдария – Қазақстандаға лайлы өзен.

10. Эри - Солтүстік Америкағы өзен.
11. Дунай – Еуразия материгіндегі өзен.

12.Әбілқайыр-Кіші жүздің ханы.

13.Бабаджа Хатун кесенесі-Тараз қаласының маңында орналасқан кесене.

14.Гирс-«Дала комиссиясын» басқарған кім?.

15.Ғұндар-Мөде құрған мемлекет атауы.

16.Дарий-сақтарға шабуыл жасаған парсы патшасы.

17.Жәңгір хан-Тәуке ханның әкесінің аты .

18.Исатай-1836-1838 ж көтеріліс басшысының бірі.

19.Қазақ хандығы-биыл 550 жылдығын тойлаған мереке.

20.Қасым Қайсенов-Ұлы Отан соғысындағы партизан.

Шабыт тасып шалқысын,
Көңілді кеш жасайық.
Мұнда қызық табылар,
Жұмбақ сөздер бәрі бар.
Білімдеріңді сынайық

Сайысымыздың келесі бөлімі 

«Сандар сыры»

Асық ойнаған азар,

Доп ойнаған тозар,

Бәрінен де мал бағып,

Білім қуған оза-демекші тақтада

«Жасырын сұрақтар»

20-Қазақ геологы, қоғам қайраткері, Қазақ КСР ҒА тұңғыш президенті, академигі ?

30-Физика-математика ғылымдарының докторы, профессор

40-Экономика ғылымдарының докторы ?

20-Әйгілі актер режиссер

30-«Адай» кімнің күйі?

40-Тұңғыш суретші

20-Футбол королін ата?

30-2006жылғы дүние жүзілік футбол жеңімпазы?

40-2018жылғы футболдан дүние жүзілік әлем чемпионаты қай елде болады?

20-«Ағайынды» фильмінің режиссері?

30- «Қыз Жібек» киносының режиссері?

40- «Мұстафа Шоқай» көркем фильмінің режиссері?

Жарысайық сайыста,
Кімнің ойы мықты екен?!
Кімнің күші аздау боп,
Кім озып алға шықты екен.

Келесі кезең  «Белес»

Сарыарқа тобына

• Қазақстан туралы алғашқы деректі өзінің тарихына енгізген ол Каспий теңізінің алып жатқан орнын,оның басқа суларымен жалғаспайтын тұйық алап екенін,солтүстіктен оңтүстікке созыла біткен жалпы пішінін көрсеткен.бұл қай ғалым?

Мұғалжар тобына

• Атырау қаласынан 55 шақырым жерде,Жайықтың оң жақ жағасында.Қаланың іргесі ХІ ғасырда гүлденген,гүлденген дәуірі ХІІІ-ХІV ғасыр аралығы.Қала Европа мен Азияны жалғастыратын керуен жолы бойында орналасқан.Мұнда салтанатты сарайлар,керуен сарайлар моншалар салынған.

Сарыарқа тобына:

• Мүлгіген мидай дала.Жапан далада жалғыз жолаушы.Күн батып,қас қарая бастады.секем алған жолаушы жан-жағынан отын жинап от жағады.Түннің бір уағына дейін от жағып отырған жолаушы ақыры ұйқыға кетеді.Таңертең отқа түскен ірілі- ұсақты кесектер қызарып сөнбеген.Оттан алыстау жатқанын алып қараса,қап-қара күйе екен.Бұл жерді белгілеп кетейін деп,түйеге теңделген тұздың екі кесегін таңдап алып,бір-біріне сүйеп,белгі қояды.Содан бері бұл жер қалай аталған?

Мұғалжар тобына:

• Өте ертеде қазақтар далада көшіп-қонып жүргенде таудың бір шыңында бір тау бүркіті өмір сүреді.Ол сұлтандардың жағымсыз қылықтарына қырағы көзбен қарап отырады екен.Сұлтандар осы бүркітті өлтірейін десе,оқтары тимейді екен.Кейбіреулері ұясынан шығайын десе,шыға алмапты.Бұл жұмбақ қалай аталған?

• Бәйгеге түсіп жарыспай,
  Жүйріктің бағы жана ма?
  Білім мен өнер жұптаспай,
  Тәлім, тәрбие алар ма?
  Бұл бәйге ойдың бәйгесі.
  Кім жүйрік болса сол алда

• «Жорға» сұраққа-жауап 1мин.

  Сарыарқа тобына
1. Сахара(Шөл)
2. АҚШ(мемлекет)
3. Гималай(Тау)
4. Аңырақай - көтеріліс
5. Амазонка(өзен)
6. Отты жер (Арал)
7. Тимучин шыңғысхан
8. Ханталапай- Хан сайлаған кездегі мал мүлкін бөліп алу.
9. Гибралтар (Бұғаз)
10. Суэц (Канал)
11. Сомали (Түбек)
12. Лондон (Қала)
13. Зекет-Салықтың түрі
14. Мадагаскар(Арал)

• 15.Каспий теңізі қайда орналасқан ? (Еуропа мен Азия аралығында)

• Мұғалжар тобына:

1.Тянь-Шань тауының ең биік шыңы қалай аталады, шыңды ашқан ғалым.

• ( Жауабы: Хан тәңірі, П.П. Семенов –Тянь –Шаньский ) 
  2. Қазақстан аумағындағы Орал тауының жалғасы ( Мұғалжар )
  3. Қазақстан жеріндегі ежелгі платформа ( Шығыс Еуропа

• 4. б.з.б 7-6 ғасырда шыққан өнер стилі

• аң стилі

• 5.Ұлы Отан соғысы басталды

• 1941ж

• 6.Таза мінсіз асыл тас

• Су түбінде жатады.

• Таза  мінсіз асыл сөз 

• ой түбінде жатады. (Асан қайғы)

• 7.. Жібек жолына ұлы сөзінің қосылу себебі- шығыс пен батысты байланыстырды. 

• 8.Ханның мұрагерін қалай атаған? (сұлтан)

• 9. Абылай хан қай жылы дүниеге келді? (1711 ж

• 10. Ұлт-азаттық қозғалыс жетекшісі,мемлекет қайраткері,ақын, публицист, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғалымдарының негізін салушы кім? (А.Байтұрсынов.)

• 11. 1 дүние жүз. соғыс қай жылы болды- 1914-1918ж

• 12.Қытай -

• 13- 20ғ Гомеры атанған ақын- Ж.Жабаев

• 14 ҚР.Тәуелсіздігіне неше жыл толды-25ж

• 15. Геродот- тарихтың атасы

• Қазылар орнықтырар әділдікті,

• Кімдердің жауаптары кәміл мықты.

• Білім мен тапқырлықтың жарысында,

• Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты. – дей келе сөз кезегін әділқазыларға беріледі.