Автокөліктің еліміздің экономикасындағы рөлі.

Тақырыбы: Автокөліктің еліміздің эконимикасындағы рөлі			Мектеп: Мұғалімнің есімі: СЫНЫП:
Күні:		Қатысқандар саны:		Қатыспағандар:
Сабақ мақсаттары	Елдің әлеуметтік-экономикалық дамуында көлік маңызды рөл атқаратының түсіндіру. Көлік жүйесі экономикалық өсу, ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін және халықтың өмір сүру сапасын арттыру үшін жағдайларды қамтамасыз етуін түсіндіру
Бағалау критерийі	Жеке, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Ресурстар	Суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс.
Әдіс-тәсілдер	Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Сабақ барысы

Жоспарланған уақыт	Сабақ барысы	Ресурстар
Басталуы 3минут	Ұйымдастыру кезеңі: 1)Оқушылармен сәлемдесу. 2)Оқушыларды түгелдеу. 3)Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. 4) Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаты және бағалау критерийлерімен таныстыру. «Комплимент» әдісі арқылы жағымды ахуал туғызу Бір-біріне есімдерінің бас әріптерінен басталатын комплименттер айтады. Топқа парта бойынша бөлу: І топ «Бағдаршам» ІІ топ «Жүргізуші» ІІІ топ «Аялдама» Осы уақытқа дейін сіз өндіріс саласының географиясын зерттедіңіз. Оған қоса материалдық өндіріс пен халыққа қызмет көрсететін өнеркәсіп салаларының үлкен тобы бар. Олар қызмет көрсету немесе инфрақұрылым кешенін құрайды. Инфрақұрылымдық кешен екі бөліктен тұрады: Балалар, дәптерлеріңе сызба сызыңдар: 1. Байланыс жүйесі (көлік және байланыс) 2. Қызмет көрсету саласы (мемлекеттік/әлеуметтік инфрақұрылым) Әлеуметтік инфрақұрылымның негізгі салалары денсаулық сақтау, білім беру, сауда, халықтың демалысын ұйымдастыру және т.б. Көлік – бүкіл экономиканың негізі. Негізгі міндет – ел ішінде жүк пен жолаушы тасымалдау. Оның Қазақстан сияқты алып мемлекетте алатын орны ерекше.	Суреттер, слайд Бағалау
Ортасы 20 минут	Тасымалдау функциялары: - өндіріс процесін қамтамасыз етеді; - кәсіпорындарды, салалар мен аймақтарды байланыстырады - сыртқы сауда жүктерін тасымалдайды - халыққа қызмет көрсетеді. Тасымалдауға көліктің 4 құрамдас бөлігі кіреді: - көліктер - жолдары - ұйымдар - тиеу-түсіру пункттері Көлік өнімділігі екі көрсеткішпен өлшенеді: 1. Тасымалданған жүктер мен жолаушылар саны (т/км, адам/км) 2. Жолаушылар айналымы және жүк айналымы – уақыт бірлігінде (тәулігіне, айына, жылына) белгілі бір қашықтыққа тасымалданатын жүк көлемі Жолаушылар айналымының өзіндік анықтамасын тұжырымдауға тырысыңыз. Қазақстанда үлкен көлік кешені бар, бірақ оның шешілмеген мәселелері бар: 1. Қол жетімді байланыс құралдарының жеткіліксіздігі 2. Олардың сапасының төмендігі 3. Төмен өткізу қабілеттілігі Қолданыстағы ескірген көліктер көп. Сондықтан қарқынды дамып келе жатқан экономика мен оған ілесе алмайтын көлік кешені арасында диспропорция туындады. 1-тапсырма. Көлік түрлеріне сипаттама беру. Оқушыларға А3 парағы таратылады. 1-топ. Теміржолға сипаттама береді Темір жол Қазақстанның бүкіл көлік жүйесінің тірегі болып табылады. Сипаттамалары: - қозғалыс жылдамдығы шамалы - тасымалдау шығындары төмен - алыс қашықтыққа тасымалдау - ең жан-жақты Темір жол көлігін дамыту үшін қажет нәрселерді оқушылар жазады: - жаңа жолдар салу - электрлендіру, өткізу қабілеттілігін арттыру - жедел жолдарды құру (негізгі бағыт, негізгі байланыс желісі) - тасымалдауды контейнерлеу. 2-топ. Автомобиль көлігіне сипаттама береді Автомобиль көлігі көлік жүйесінің байланыстырушы буыны болып табылады. Сипаттама: - қысқа қашықтыққа тасымалдау - жоғары жылдамдық - ең маневрлі - Қымбат - экологиялық ластану. Автомобиль көлігін дамыту үшін қажет нәрселерді оқушылар жазады: - қолданыстағы автомобиль жолдарын қайта құру және жаңа магистральдарды салу, ауылдық жерлерде құрылыс қымбатқа түседі. 3-топ. Су көлігіне сипаттама береді Су көлігі техникасы үшін үлкен шығынды қажет етпейтін табиғи бағыттар бойынша жұмыс істейді. Сипаттама: - төмен жылдамдық - жиі маусымдық жұмыс - жүк тасымалдау бағыттары әрқашан дұрыс бағытта бола бермейді Теңіз көлігі сыртқы сауда байланыстарын жүзеге асырады. Ең жас және қарқынды дамып келе жатқан. Еліміздің басты теңіз «қақпасы» - мұзсыз Ақтау сауда порты. Өзен көлігі табиғи жағдайларға ең тәуелді. 2-тапсырма. Транспорт түрлерін ауызша айту Әуе көлігі: - ең жылдам және ең қымбат. Негізгі мамандығы: жолаушыларды ұзақ қашықтыққа тасымалдау. Еліміздің басты әуе айлағы – Алматы (қазіргі әуежай). Қазақстанда Бірыңғай көлік жүйесі құрылуда. Оның ең маңызды бөлігі - байланыс жолдарының барлық түрлері. Олар көлік тораптарымен (жүк бір көлік түрінен екінші көлік түріне өтетін жолдарды кесіп өтетін) байланысты. Байланыс – байланыс жүйесінің буыны, оның ішінде пошта байланысы мен телекоммуникация. Негізгі міндет - ақпаратты беру. Пошта қызметі – бұл тізбектің ең көне саласы. Талшықты-оптикалық желілерді құру біздің елімізді ғаламдық ғаламдық байланыс желісіне қосып, халықтың «телефония» деңгейін жоғарылатады. Оның кешігуі ішінара сымсыз байланыс арқылы өтеледі - пейджинг және ұялы байланыс. Елде қалалық телефондарға қарағанда ұялы телефондар көп. Спутниктік телевидение мен дүниежүзілік желіні – Интернетті пайдаланудың маңызы зор.	Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.
Аяқталуы 10 минут	Жаңа тақырыпты бекіту үшін сұрақтарға жауап берсек. 1. Ең жылдам тасымалдау бұл... 2. тасымалданатын жүк көлемі бойынша үлкен - ... 3. қымбатты - ... 4. тасымалданған жолаушылар саны бойынша үлкен - ... 5. жүк айналымы бойынша үлкен - ... 6. экологиялық «лас» - ... 7. арзан -… 8. табиғи жағдайларға ұшыраған - ... 9. әмбебап -… 10. көліктің барлық басқа түрлерінен айырмашылығы - ...	Қалыптастырушы бағалау: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділік пен қатысқан топты басқа топ оқушылары бағалайды.
Сабақтың соңы 2 мин	Рефлекция « Аяқталмаған сөйлем» әдісі Сабақ соңында оқушылар өз ойларын стикерлерге жазады: - Мен бүгін ........білдім - Маған .... қызықты болды - Маған....қиын болды	«Аяқталмаған сөйлем» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.