Авторлық бағдарлама 5-8 сынып. We speak English!

Ахметжанова Женисгуль Байузаковна

Иржанова Диана Азаматовна

Алтынбекова Айгуль Субанбековна

Серікбай Фатима Мұратқызы

Жылқыбаева Әлима Бәрзубекқызы

Искакова Надежда Сериковна

We speak English

авторлық бағдарлама

Алматы, 2020 жыл

ӘОЖ 373

КБЖ 74.268.1Ағыл

W 37

Рецензент:

М.А.Данабаева- Абай атындағы ҚазҰПУ –нің PhD докторанты

We speak english: авторлық бағдарл. /Ж.Б.Ахметжанова, Д.А.Иржанова, А.С.Алтынбекова, Ф.М.Серікбай, Ә.Б.Жылқыбаева, Н.С.Искакова. -Алматы: «www.gylym-bilim.kz» баспасы, 2020-12 б.

ISBN 978-601-344-580-9

Ұсынылып отырған әдістемелік құрал жалпы білім беретін орта мектептердің ағылшын тілі пәні мұғалімдеріне пайдалану үшін арналған.

ӘОЖ 373

КБЖ 74.268.1 Ағыл

©Қарасай ауданы, Қаскелең қаласы «Абай

атынд. орта мектеп-гимназиясы МДШО» КММ,

Алматы қаласы, Бостандық ауданы, «Бөбек»

ҰҒПББСО «Өзін-өзі тану» гимназиясы,

Алматы қаласы, Алмалы ауданы, КММ №15

гимназия, 2020

©Ахметжанова Женисгуль Байузаковна,

Иржанова Диана Азаматовна,

Алтынбекова Айгуль Субанбековна,

Серікбай Фатима Мұратқызы,

Жылқыбаева Әлима Бәрзубекқызы,

Искакова Надежда Сериковна, 2020

©«www.gylym-bilim.kz» баспасы, 2020

Түсінік хат

Курстың мақсаты:

Оқушының қарым-қатынас мәдениетін дамытуға жағдай туғызу, грамматикалық ережелерді ескере отырып, еркін таза сөйлеуге бейімдеу, үйрету;

-оқушыларға коммуникацияның түрлі обьектілерін қолдана білуіне: мәтін, диалог, монологты түсіну және құра білуге үйрету;

-ұлтаралық қатынас тілінде өзара байланыс және қарым-қатынас тәсілдерін меңгерту;

-оқушылардың өз бетінше іс-әрекетін жетілдіру, ойлау қабілетін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Осыған сәйкес мынадай міндеттерге қол жеткізу көзделген: сөйлеу, тілдік, әлеуметтік-мәдени, компенсаторлық және оқу-танымдық құзыреттіліктерді қалыптастыру және дамыту:

- сөйлеу құзыреттілігі-сөйлеу қызметінің төрт түрінде (сөйлеу, тыңдау, оқу және жазбаша сөйлеу) мәдениетаралық қарым-қатынасты жүзеге асыруға дайындық және қабілеті;

- тілдік құзыреттілік-тілдік білімді (фонетикалық, орфографиялық, лексикалық, грамматикалық) және жалпы білім беретін мектеп үшін іріктелген қарым-қатынас тақырыптарына, салалары мен жағдайларына сәйкес коммуникативтік ниетін білдіру үшін олармен қарым-қатынас жасау дағдысын қолдануға дайын болу; ана тілімен салыстырғанда оқылатын тілде ой қалыптастыру мен тұжырымдаудың жаңа әдісін меңгеру;

— әлеуметтік-мәдени құзыреттілік-оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі оқушылардың тәжірибесіне, қызығушылықтары мен психологиялық ерекшеліктеріне жауап беретін тақырыптар, салалар мен қарым-қатынас жағдайлары шеңберінде оқитын тіл елінің мәдениеті, оның дәстүрлері, менталитеті, әдет-ғұрыптары негізінде оқушылардың өзінің мәдениетаралық қарым-қатынасын құруға дайындығы мен қабілеті; Оқытылатын тіл елінің/елдерінің туыстық мәдениеті мен мәдениетін салыстыру, мәдениетте жалпы және әр түрлі ерекшеліктерді бөліп көрсету, бұл айырмашылықтарды басқа мәдениет өкілдеріне түсіндіре білу, мәдениет медиаторы болу, қарым-қатынас процесінде өзара түсіністікті қамтамасыз ету үшін коммуникативтік жағдайдың әлеуметтік-лингвистикалық факторларын ескеру;

- орнын толтырушы құзыреттілік — тілдік құралдардың, елтанулық білімнің, қоғамдағы мінез-құлықтың әлеуметтік-мәдени нормаларының тапшылығына байланысты мәдениетаралық қарым-қатынас процесінде қиын жағдайдан шығуға дайындық және қабілеттілік;

— оқу-танымдық құзыреттілік-шетел тілдерін автономды меңгеруге дайындық және қабілеті, әмбебап оқу іскерліктерін, арнайы оқу дағдылары мен іскерліктерін, тіл мен мәдениетті өз бетінше меңгерудің тәсілдері мен тәсілдерін, соның ішінде қазіргі ақпараттық технологияларды пайдалана отырып игеру;

- осы ОӘК-де ағылшын тілін оқытудың білімдік, дамытушылық және тәрбиелік мақсаттары коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру, жетілдіру және дамыту процесінде оның құрамдастарының бірлігінде жүзеге асырылады;

Күтілетін нәтижелер

Мемлекеттік стандартқа және негізгі жалпы білім берудің үлгілік бағдарламасына сәйкес шет тілін оқыту мынадай нәтижелерге қол жеткізуді көздейді.

Тұлғалық:

- қазақстандық азаматтық бірегейлікті тәрбиелеу: патриотизм, Отанға, Қазақстанның өткен және қазіргі көпұлтты халқын құрметтеу;

- өзінің этникалық қатыстылығын ұғыну, өз халқының, өз өлкесінің тарихын, тілін, мәдениетін білу, Қазақстан мен адамзат Халықтарының мәдени мұрасының негіздерін білу; көпұлтты Қазақстан қоғамының гуманистік, демократиялық және дәстүрлі құндылықтарын меңгеру; Отан алдындағы жауапкершілік пен борыш сезімін тәрбиелеу;

- басқа адамға, оның ойына, дүниетанымына, мәдениетіне, тіліне, сеніміне, азаматтық ұстанымына саналы, құрметпен және тілектестік қарым-қатынасты қалыптастыру; Қазақстан халықтары мен әлем халықтарының тарихына, мәдениетіне, дініне, дәстүрлеріне, тіліне, құндылықтарына; басқа адамдармен диалог жүргізуге және өзара түсіністікке қол жеткізуге дайын және қабілетті қалыптастыру;

- "Шет тілі" білім беру саласында шет тілдерін оқыту мотивациясын қалыптастыру және өзін-өзі жетілдіруге ұмтылу»;

- шет тілі құралдарымен өзін-өзі іске асыру мүмкіндіктерін ұғыну;

- жалпы жеке сөйлеу мәдениетін жетілдіруге ұмтылу;

- мәдениетаралық және этносаралық коммуникацияда коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру;

- ерік, мақсаткерлік, креативтілік, бастамашылдық, еңбексүйгіштік, тәртіптілік сияқты жеке тұлғаның қасиеттерін дамыту;

- өз халқының мәдениетін жақсы сезінуге ұмтылу және онымен басқа елдердің өкілдерінің танысуына жәрдемдесуге дайын болу; өзге мәдениет көріністеріне толерантты көзқарас; өзін өз елінің және әлемнің азаматы ретінде сезіну;

- ұлттық және жалпыадамзаттық (гуманистік, демократиялық) құндылықтарды, өзінің азаматтық ұстанымын қорғауға дайын болу.

Метапәндік:

- өзінің тілдік және тілдік емес мінез-құлқын жоспарлай білу;

- әртүрлі әлеуметтік рөлдерді орындай отырып, қоршаған ортамен өзара іс-қимыл жасай білу;

-жіктеу үшін негіздер мен критерийлерді өз бетінше таңдай білу, себеп-салдарлық байланыстарды орнату, логикалық ойлау, ой тұжырым (индуктивтік, дедуктивтік және ұқсас) құру және қорытынды жасай білу;

- ақпаратпен жұмыс істеу дағдыларын қоса алғанда, зерттеу оқу әрекеттерін меңгере білу: қажетті ақпаратты іздеу және бөлу, ақпаратты жалпылау және бекіту;

- мұғаліммен және құрдастарымен оқу ынтымақтастығы мен бірлескен іс-әрекетті ұйымдастыра білу; жеке және топта жұмыс істей білу: жалпы шешім табу, өз пікірін тұжырымдау және қорғай білу;

- тақырыпты анықтай білу, тақырып бойынша мәтін мазмұнын болжау, негізгі ойды, негізгі фактілерді бөліп көрсету, негізгі фактілердің логикалық бірізділігін анықтау;

- коммуникативтік ниетін, өз сезімдерін, ойларын және қажеттіліктерін білдіру үшін сөйлеу міндеттеріне сәйкес сөйлеу құралдарын саналы түрде қолдана білу;

- ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана білу;

- өзін-өзі қадағалаудың, өзін-өзі бақылаудың, шет тіліндегі коммуникативтік іс-әрекет процесінде Өзін-өзі бағалаудың реттеушілік әрекеттерін жүзеге асыра білу.

Пәндік нәтижелер:

Коммуникативтік салада.

Сөйлеу қызметінің келесі түрлеріндегі сөйлеу құзыреті:

- қарым-қатынастың стандартты жағдайларында әңгімелесуді бастау, жүргізу/қолдау және аяқтау, сөйлеу этикетінің нормаларын сақтау, қажет болған жағдайда қайта сұрай отырып;

-әңгімелесушіні сұрастыру және оның сұрақтарына жауап беру, өз пікірін, өтінішін білдіре отырып, әңгімелесушінің ұсыныстарына келісіммен, бас тартумен жауап беру, зерделенген тақырып пен игерілген лексика-грамматикалық материалға сүйене отырып;

- өзі, отбасы, достары, өзінің мүдделері мен болашаққа жоспарлары туралы айтып, өз қаласы/ауылы, елі және оқитын тілі елі/елі туралы қысқаша мәлімет беру;

- қысқаша хабарламалар жасау, оқиғаларды, құбылыстарды (зерттелген тақырыптар аясында) сипаттау, негізгі мазмұнды, оқылған немесе естілгеннің негізгі ойын беру, оқылған/естілгенге деген өзінің көзқарасын білдіру, кейіпкерлердің қысқаша сипаттамасын беру;

- мұғалімнің, сыныптастарының сөздерін есту және толық түсіну;

- әр түрлі коммуникативтік сөйлеу түрлеріне қатысты күрделі емес аудио-және бейне мәтіндердің негізгі мазмұнын есту арқылы қабылдау және түсіну (хабар/әңгіме / сұхбат);

- мағыналы/қажетті/қажетті ақпаратты көрсете отырып, тілдік болжамға, контекстке, қысқаша күрделі емес түпнұсқалық прагматикалық аудио-және бейнетекстерді есту арқылы қабылдау және таңдап түсіну;

Оқылымда:

- басқа тілді мәтінде бағдарлану; оның мазмұнын тақырып бойынша болжау;

- әр түрлі жанрдағы түпнұсқалық мәтіндерді негізгі мазмұнын түсініп оқу (тақырыпты, негізгі ойды анықтау; негізгі фактілерді бөліп көрсету, мәтіннің негізгі фактілерінің логикалық бірізділігін анықтау);

- мәтінді мағыналық өңдеудің әр түрлі тәсілдерін (тілдік болжам, талдау, іріктелген аударма), сондай-ақ анықтамалық материалдарды пайдалана отырып, толық және дәл түсіністікпен әртүрлі стильдегі қарапайым түпнұсқалық мәтіндерді оқу; алынған ақпаратты бағалау, өз пікірін білдіру;

- мағыналы/ қажетті/қызықтыратын ақпаратты іріктеп түсіну арқылы мәтінді оқу;

Хатта:

- сауалнамалар мен формулярларды толтыру;

- оқып жатқан тіл елінде/елдерінде қабылданған сөйлеу этикетінің формулаларын қолдану арқылы құттықтауларды, үлгіге сүйеніп жеке хаттарды жазу.

Тілдік құзыреттілік тұрғысынан мектеп оқушысы білуі/түсінуі тиіс:

- оқылған лексикалық бірліктердің (сөздердің, сөз тіркестерінің) негізгі мағыналары; сөз белгілеудің негізгі тәсілдері (аффикация, сөз салу, конверсия); ағылшын тілінің лексикалық бірліктерінің көп мағыналық құбылыстары, синонимия, антонимия және лексикалық үйлесімділіктің құбылыстары;

- ағылшын тілінің қарапайым және күрделі сөйлемдер құрылымының ерекшеліктері; әр түрлі коммуникативтік сөйлемдердің интонациясы;

- зерттелген грамматикалық құбылыстардың белгілері (етістіктер мен олардың эквиваленттерінің, модальдық етістіктер мен олардың эквиваленттерінің, артиклдердің, зат есімдердің, сын есім мен үстеулердің, есімдіктердің, сандық, сылтаулар салыстыру дәрежелерінің));

- ағылшын және орыс тілдері жүйелерінің негізгі айырмашылықтары.

Сонымен қатар, оқушылар білуі тиіс:

- негізгі мектепте оқыған сөздерді жазу ережелерін қолдану;

- ағылшын тілінің дыбыстарын адекватты айту және ажырату, сөздер мен сөз тіркестерін соғу ережелерін сақтау;

-әр түрлі коммуникативтік түрдегі сөйлемдердің ырғақты-интонациялық ерекшеліктерін сақтау, сөйлемнің мағыналық топтарға дұрыс мүше болу.

Әлеуметтік-мәдени құзыреттілікке қатысты бітірушілерден талап етіледі:

-өз елінде және оқытылатын елдердегі тілдік және тілдік емес мінез-құлықтың ұлттық-мәдени ерекшеліктерін білу, бұл білімді формальды және формальды емес тұлғааралық және мәдениетаралық қарым-қатынастың түрлі жағдайларында қолдану;

-ауызша және жазбаша сөйлеуде сөйлеу этикетінің негізгі нормаларын (репликалар-клише, ең көп таралған бағалау лексикасы) тани білу және қолдана білу, формальды және формальды емес қарым-қатынастың түрлі жағдайларында Оқытылатын тіл елдерінде қабылданған;

- қолданылатын фондық лексика мен елдің/Оқытылатын тіл елдерінің болмысын, фольклордың кейбір кең таралған үлгілерін (мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар, ертегілер, өлеңдер) білу);

- көркем, публицистикалық және ғылыми-көпшілік әдебиет үлгілерімен танысу;

- Оқытылатын тіл елдерінің өмір салтының, тұрмыс-тіршілігінің, мәдениетінің ерекшеліктері (әлемге әйгілі көрікті жерлер, көрнекті адамдар және олардың әлемдік мәдениетке қосқан үлесі) туралы түсініктің болуы);

- өз елінің және оқытылатын тіл елдерінің дәстүрлеріндегі ұқсастығы мен айырмашылықтары туралы түсініктің болуы;

- Қазіргі әлемдегі шет тілдерін меңгерудің рөлін түсіну.

Компенсаторлық құзыреттілікті қалыптастыру нәтижесінде негізгі мектеп түлектері ақпаратты қабылдау және беру барысында тілдік құралдардың тапшылығы жағдайында қиын жағдайдан шығуды үйренуі керек.:

- тілдік және контекстік болжауды пайдалану (интернационалдық сөздер, сөзжасау талдау, мәтіннің кілт сөздерін бөлу);

- мәтіннің негізгі мазмұнын тақырып бойынша немесе мәтіннің жекелеген абзацтарын таңдап оқу бойынша болжау;

- әр түрлі мәтіндік тіректерді пайдалану (субтитрлер, кестелер, суреттер, суреттер, қаріптік бөлектеу, түсініктемелер, жол астындағы сілтемелер);

- мәтіннің негізгі мазмұнын түсінуге әсер етпейтін бейтаныс лексиканы, шындықты, грамматикалық құбылыстарды елемеу;

- сұрақ қою, мәтіндегі белгісіз тілдік құбылыстарды анықтау мақсатында қайта сұрау;

- пайдалануға перифраз, синонимикалық құралдары, сөздерді ауыстыру, ым, мимика.

Танымдық салада (оқу-танымдық құзыреттілік) әмбебап оқу іс-әрекеттерін және арнайы оқу іс-әрекеттерін одан әрі жетілдіру және дамыту жүргізіледі.

Әмбебап оқу іс-әрекеттері (жалпы оқу іс-әрекеттері):

реттеуші:

- оқу іс-әрекетінің мақсатын мұғалімнің көмегімен анықтауға және оны жүзеге асыру құралдарын өз бетінше іздеуге болады.;

- мұғалімнің басшылығымен "ми шабуылы" барысында жоба тақырыбын таңдау, мұғаліммен бірге оқу мәселесін анықтау және қалыптастыру;

- мұғалімнің басшылығымен топта жобаны, тапсырманы орындау жоспарын құру ;

- тапсырманың, жобаның орындалу барысы мен нәтижелерін бағалау;

- атқарылған жұмыстың жетістіктері мен кемшіліктерін сыни талдау.

танымдық:

- оқу міндеттерін шешу үшін қажетті сөздіктерді, энциклопедияларды, анықтамалықтарды, Интернеттен ақпаратты өз бетінше табу және іріктеу ; ;

- әмбебап логикалық әрекеттерді орындау:

- талдау (белгілерді белгілеу),

- синтез (бөліктерден тұтас құрастыру, соның ішінде өз бетінше ашу),

- салыстыру үшін негіздерді таңдау, объектілерді жіктеу,

-ұқсастықтар мен себеп-салдарлық байланыстарды орнату,

- ойдың логикалық тізбегін құру,

- объектілерді белгілі ұғымдарға жатқызу;

- ақпаратты түрлендіруге;

- кесте, схемалар, тірек конспектісі түрінде ақпаратты жалпылау,

- мәтіннің қарапайым жоспарын құру (кілт сөздер, сұрақтар түрінде););

коммуникативтік:

- өз ойын анық және анық білдіру;

- өз көзқарасын қорғау, оны дәлелдеу;

- өз пікіріңізге сыни көзқараспен қарауды үйрену;

- басқаларды тыңдау, басқа көзқарасты қабылдау, өз көзқарасын өзгертуге дайын болу;

- топта оқу әрекеттестігін ұйымдастыру (рөлдерді бөлу, бір-бірімен келісу);