Ауа және жану

Көрмейсің,білмейсің,
Онсыз өмір сүрмейсің

Тіршілікте не дейсің ғой ең қымбат,
Тіршілікте адам қымбат, сен қымбат.
Ал адамға ауа қымбат бəрінен,
Ауа қымбат, алатұғын дем қымбат.

1774 жылы француз ғалымы А.
Лавуазье ауаның құрамын
тəжірибе жүзіне дəлелдеді жəне
«химиялық қосылыс» ұғымын
еңгізді. Ауаның құрамында 4/5
бөлігі азоттан, 1/5 бөлігі оттектен
тұратынын газдар қоспасы
екендігін дəлелдеген.

• Адам тыныс алғанда қандай газды сіңіреді?

• Қандай газды бөліп шығарады?

ØӨсімдіктер немен дем алады?

ØӨсімдіктер не бөледі?

1.Ағаштың жануы қандай құбылыс?

2.Қай шам сөнеді және неге?

Қорытынды: Жану бұл заттардың оттегімен əрекеттесуі, жарық
жəне жылу бөле жүретін химиялық реакция

Жану - затардың жылу жəне жарық бөліп, тотыға жүретін
химиялық реакция.
Баяу тотығу - кейбір заттардың оттегімен баяу əрекеттесуі
жəне сол кезде тек біртіндеп жылу бөліне жүретін үдеріске
айтылады.

Жылу-Q

Жарық

Қидың шіруі

• Жану- заттардың жылу жəне жарық бөліп, тотыға жүретін
химиялық реакция. Заттардың оттекпен əрекеттесу
реакциясы тотығу, ал реакция өнімі оксид деп аталады.
• Оксидтер-құрамы екі элементтен тұратын, біреуі оттек
болатын күрделі заттар.
С + О2 = СО2
Көміртегі + оттегі = көміртегі (IV) оксиді

«Ойлы болсаң, озып көр»
«Білім-теңіз,түбі де,шеті де жоқ »
Ю.Балассағұни
v Заттардың оттекте жануы жəне ауада жануында қандай
айырмашалық бар?
v Жай жəне күрделі заттардың жануының ұқсастығы мен
айырмашылығы неде?
v Жану мен баяу тотығудың ұқсастығы мен
айырмашылығы неде?

Мұғалім жанатын жəне жанбайтын заттарды атайды. Егер
жанатын зат аталса, онда бірінші қатардағы оқушылар
тұрады, ал егер жанбайтын зат аталса, онда екінші қатардағы
оқушылар тұрады.

qЗаттар: қағаз, құм,
спирт, су, май, тас,
пластмасса, ағаш,
бензин, шыны.

1.Қай ғалым ауаның құрамын анықтаған ?
2.Ауаны сипатта
3.Ауа таза зат па əлде қоспама?
4.Ауаның 1/5 бөлігін құрайтын газды ата ?
5.Ауа құрамындағы газдардың пайыздық мөлшері
6. Ауа құрамындағы тұрақсыз газдарды ата?