|
Ұйымдастыру кезеңі (17
мин)
|
Оқушылармен амандасады
Мұғалім сөзі:
Құрметті оқушылар!
Бүгінгі тәрбие
сағатымыздың тақырыбы — «Ауған соғысының
ардагерлеріне тағзым». Бұл тақырыпты таңдаған
себебіміз — тарихтың ауыр беттері мен біздің халқымыздың болашағы
үшін құрбан болған ержүрек батырларымызды
ұлықтау.
Ауған соғысы – тек
Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл кеңес халқы үшін ауыр да қасіретті
кезең болды. Осы соғысқа біздің елімізден мыңдаған азамат қатысып,
олардың көбі қазір ардагерлер атанды. Соғыста біздің
жауынгерлеріміз қандай ерліктер көрсетті? Олардың өмірі мен
ерліктері бізге қандай сабақтар
береді?
Ауған
соғысы 1979 жылы басталып, 1989 жылы
аяқталды. Он жылға созылған бұл соғыс көптеген жастарымыздың өмірін
қиды. Бұл соғыстың ерекшелігі — қазақ жерінен шыққан жастар көп
болды, олардың ішінде ерлік танытқандар да, ауыр сынақтардан өтіп,
аман қалғандары да бар. Солардың бірі – біздің аталарымыз бен
ағаларымыз.
Соғыстың
ауыртпалығын тек соғыста болғандар ғана емес, соғыстан кейінгі
уақытта, жарақаттарымен өмір сүріп жатқан ардагерлеріміз де сезіп
отыр. Сондықтан біз бүгін, осы соғыстың ардагерлеріне тағзым ету
арқылы, олардың ерліктерін бағалап, құрмет көрсетуіміз
керек.
Деректі фильм
немесе бейнемазмұн көрсету:
Мұғалім оқушыларға
ауған соғысы жайлы қысқаша бейнемазмұн немесе деректі фильм
көрсетеді. Бұл материал соғыс жайлы айқын түсінік қалыптастырады
және оқушыларға оқиғаға эмоционалды түрде енуге мүмкіндік
береді.
Мұғалім
әрекеті: Фильмнен кейін оқушыларға
сұрақтар қойып, олардың фильмнен алған әсерлерін
тыңдайды:
«Фильмнен қандай маңызды ақпарат
алдыңыздар?»
«Ауған соғысына қатысқан қазақстандық
жауынгерлердің ерліктері туралы не ойлайсыздар?»
|
Мұғаліммен амандасады
Оқушылар мұғалімнің
кіріспе сөзін тыңдайды.
Оқушылар сұрақтарға жауап
береді:
«Ауған соғысы туралы
не білесіздер?» немесе «Ауған соғысына қатысқан қазақстандық
жауынгерлер туралы қандай ақпарат
білесіздер?»
Оқушылар өздерінің білімдерін, ойларын ортаға
салады.
Фильмді немесе
бейнемазмұнды көру:
Оқушылар бейнемазмұнды мұқият қарап, соғыс туралы
маңызды мәліметтер мен оқиғаларға назар аударады.
Олар көрсетілген материалды талқылап, оның
өздеріне әсерін білдіреді.
Оқушылардың
сұрақтарға жауап беруі:
Мұғалімнің
сұрақтарына жауап береді:
«Фильмнен қандай әсер
алдыңыздар?»
«Ауған соғысының
қазақстандық жауынгерлері қандай қиындықтармен бетпе-бет
келді?»
|
|
|
Сабақ ортасы (10
мин)
|
Қауіпсіздік сабағы.
«CАЯХАТ КЕЗІНДЕГІ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР (ӨРТ,
ЖЕР СІЛКІНІСІ, СУ
ТАСҚЫНЫ)»
Сабақтың
мақсаты: саяхат кезінде төтенше жағдайларда (ТЖ) дұрыс
әрекет етуге және пайдалы әдеттерді дамытуға
үйрету.
Негізгі
міндеттер:
1.Балаларды төтенше жағдайлардың түрлерімен
және олардың ерекшеліктерімен
таныстыру.
2.Төтенше жағдайлар кезіндегі негізгі
әрекеттерді (өрт, су тасқыны, жер сілкінісі және т.б.)
қарастырыңыз.
3.Балаларды саяхат кезінде төтенше жағдай
жоспарын құруға
үйрету.
Материалдар мен
ресурстар
-ТЖ мысалдарымен
таныстыру.
-ТЖ жағдайына арналған іс-қимыл жоспары бар
үлестірме
материалдар.
-Топтарда жұмыс істеуге арналған аймақ
карталары.
-Карточкалар бойынша ТЖ жағдайларын
талдау.
Сабақтың барысы
1.Кіріспе (2 минутқа
дейін)
2.Негізгі
бөлім
Төтенше жағдайлар: дауыл, жер сілкінісі, жел,
өрт, су тасқыны.
Табиғи апат Адамның әрекетінен
болатын
жағдайлар
жер сілкінісі химиялық заттармен
улану
жел ұшақ апаты
дауыл кеме апаты
шабуыл өрттер
су тасқыны шабуылдар
Төтенше жағдайда тез, мұқият әрекет ету керек,
қырағы және сақ болу керек. Команда бойынша сізге
қажет:
1.Таңғышты
кию.
2.Портфельдер/сөмкелер
алу.
3.Белгіленген нүктеге
өту.
4.Орнына
оралу.
Педагогтің бұйрығымен балалар орындарын
ауыстырып, орындарына
оралады.
3.Қорытынды
-Сабақты
қорытындылау.
-ТЖ жағдайына арналған іс-қимыл жоспары бар
жадынамаларды
тарату.
Пайдалы
сілтемелер:
https://drive.google.com/file/d/19wpRcA_4fC0LL70sxwitJ7bs0-7zZIBq/view
https://drive.google.com/file/d/1Evig09Ds3VRYA6K5uSMFkNUqjpkj9abH/view
https://youtu.be/HBgZoMfOcIE?si=EZJu9AyOvXc6UNRO
|
Өрт
Өрт – бұл бақылауға алынбайтын жану үрдісі,
адам өмірі мен денсаулығына, материалдық құндылықтарды жоюға қарай
сүйемелдейтін тілсіз
жау.
Өрттің негізгі әсер етуші
факторлары:
қоршаған ортаның жоғары
температурасы;
түтін құрамында улы заттар
бар;
түтін салдарынан көрінудің
жоғалуы.
Өрт кезінде не істеу керек:
Өрт кезінде 101 нөміріне қоңырау шалу
керек.
Өрт сөндіру: эвакуация, өрт шығу жолдарын
пайдалану.
Су тасқыны: биік жерлерді іздеу, жертөлелерден
аулақ болу.
Жер сілкінісі: күшті заттардың астында
баспана, ашық кеңістікті пайдалану. Топтық жұмыс: нақты сценарий
үшін төтенше жағдай жоспарын
құру.
«Сөйлемді аяқта» ойыны
«Сөйлемді аяқта» ойыны бізге осы ережелерді есте
сақтауға көмектеседі.
Өрт болғанда 101
Сіріңке балаларға ойыншық емес
Өр пен түтіннен қашу
керек
Полиция нөмірі 102
Жедел жәрдем нөмірі 103
Түтін шыққан бөлмеде еңкейіп жүру
керек
Хлормен ластану қаупінен қашу жердің төменгі
бөлігінде
ТЖ кезіндегі ережелер
«Есте сақта!»
Өрт күзеті 101
Полиция
102
Жедел жәрдем 103
Төтенше газ қызметі
104,112
Бірыңғай құтқару қызметі
112
«111 жедел қызметі» байланыс орталығы балалар
мен
ересектер өздеріне көмек қажет екендігі
туралы, тұрмыстық зорлық-зомбылық, балалардың құқықтарының бұзылуы
туралы, баланың көшеде, үйде, көлікте жалғыз қалғаны туралы,
өміріне және денсаулығына қауіп төнгенде хабарласу үшін
ашылған.
-«111» нөмірі – 24/7
байланыста
-«111» нөмірі – құпиялылықты
сақтайды
- «111» нөмірі – тәулік бойы ІІД және
өңірлердің жедел топтарымен
байланыста.
|
|
|
Ортасы (15
мин)
|
Ауған соғысына қатысқан қазақстандық жауынгерлер
туралы білім аламыз.
Ардагерлеріміздің
ерліктерін еске ала отырып, оларды құрметтеу керектігін
түсінеміз.
Отанға деген сүйіспеншілікті, ұлтжандылықты
ұлықтаймыз.
Сонымен, мен
сіздерге Ауған соғысына қатысқан ардагерлердің ерлігін құрметтеу
үшін бірінші сұрақты қоюды ұсынамын:
«Ауған соғысының қазақ
жауынгерлері үшін қандай маңыздылығы
болды?»
Енді, біз бірге осы
сұрақты талқылай отырып, ардагерлеріміздің ерліктері туралы
ойланып, оларды ұмытпауымыз керек екендігін түсінетін
боламыз.
Топтарға
бөлу:
-
Мұғалім оқушыларды
4-5 адамнан тұратын топтарға бөледі. Әр топқа Ауған соғысы жайлы
түрлі сұрақтар мен тапсырмалар
беріледі.
-
Мұғалім
әрекеті: Топтарға тапсырма бергеннен
кейін, оларды бақылап, бағыттау арқылы топтардың жұмысын бақылап
отырады.
Топтық
тапсырмалар:
-
Ауған соғысы туралы маңызды деректер
жинақтау.
-
Қазақстанның Ауған
соғысына қатысуының себептерін
талқылау.
-
Ардагерлердің
ерліктерін және соғыстан кейінгі қиыншылықтарын
зерттеу.
-
Әр
топ өз жұмысын сынып алдында қорғайды.
Оқушылардың
пікірін тыңдау:
Мұғалім
әрекеті: Ардагерлер туралы құрмет
білдіретін өлеңдер мен шығармаларды оқып беру. Оқушылардың пікірін
тыңдай отырып, олардың ойларын қолдайды және соғыс батырларының
ерлігін дәріптеу қажеттігін
айтады.
|
Топтарға бөлініп жұмыс
істеу:
-
Оқушылар 4-5 адамнан тұратын топтарға
бөлінеді.
-
Әр
топқа арнайы тапсырма беріледі. Мысалы:
-
Қазақстанның Ауған соғысына қатысу себептерін
талқылау.
-
Ауған соғысына қатысқан қазақстандық
жауынгерлердің ерліктерін баяндау.
-
Соғыстың ардагерлерге қалдырған мұрасы мен әсері
туралы ой бөлісу.
-
Оқушылар топта бірлесіп жұмыс істейді, деректер
жинайды, талқылайды және қорытынды жасайды.
Топтың жұмысын
қорғай отырып, пікір айту:
-
Әр топ өзінің жұмысын сынып алдында қорғайды. Бұл
кезеңде оқушылар өздерінің зерттеген тақырыптары бойынша ақпаратпен
бөлісіп, өз ойларын жеткізеді.
-
Оқушылар топтың
басқа мүшелерімен бірге келіспеушілік немесе жаңа идеялар болса,
оны талқылайды.
Ардагерлер туралы
пікір білдіру:
-
Оқушылар өздерінің ойлары мен әсерлерін
бөліседі.
-
«Ауған соғысының
ардагерлеріне тағзым ету біздің
міндетіміз» деген тақырыпта пікірлерін
айтады.
-
Оқушылардан
ардагерлерге құрмет көрсетудің маңыздылығы туралы жеке пікірлерін
сұрау.
Өлең оқып немесе
естеліктерді бөлісу:
-
Оқушылар қазақ немесе орыс тілінде Ауған соғысына
қатысты өлеңдер оқиды немесе өздерінің жазған шығармаларын
бөліседі.
-
Оқушылар
ардагерлерді құрметтеу туралы өз пікірлерін айтып, соғыстағы
ерліктерге және бүгінгі ардагерлердің қиындықтарына көзқарастарын
білдіреді.
.
|
|
|
Соңы
3
мин
|
Мұғалім оқу жылының соңында немесе дәстүрлі түрде
ардагерлердің құрметіне байланысты шараларды ұйымдастырудың
маңыздылығын атап өтеді.
Оқушыларға өз еліне, жеріне деген
құрмет пен патриотизм сезімдерін арттыру қажеттігін
түсіндіреді.
Үй тапсырмасын
беру
Мұғалім оқушыларға үй тапсырмасын
береді:
Эссе жазу:
«Ауған соғысының ардагеріне арнау» тақырыбында эссе
жазу.
Зерттеу жұмысы:
Жергілікті ардагерлермен сұхбаттасып, олардың соғысқа қатысуын және
қазіргі өмірін зерттеу.
|
Оқушылар өз ойларын
талқылайды және қорытынды
жасайды.
Олар бүгінгі тақырып
бойынша қандай жаңа білімдер алғанын, қандай құндылықтарды
түсінгенін айтады.
«Ауған соғысы туралы не
білдік?» деген сұраққа жауап
береді.
|
|
