Баланың сөйлеу қабілетін дамытуға арналған
логопедиялық ойындар мен жаттығулар
Сөйлеуді дамытуға арналған қызықты
әдістер
Баланың сөйлеу қабілетін дамыту – ұзақ әрі жүйелі
жұмыс. Бұл үдерісті қызықты әрі тиімді ету үшін логопедиялық
ойындар мен жаттығуларды қолдануға болады. Төменде сөйлеуді
дамытуға көмектесетін бірнеше ерекше әдістер
берілген.
1. "Сиқырлы айнаның
құпиясы"
Мақсаты: Баланың артикуляциялық аппаратын дамыту,
дыбыстарды дұрыс айтуға үйрету.
Қалай ойнауға болады:
-
Бала айна алдында тұрып, түрлі эмоциялар
көрсетеді (қуаныш, таңғалу, ренжу, қорқу).
-
Балаға сөздерді немесе сөйлемдерді айнаға қарап
айту ұсынылады.
-
Дұрыс айтылмаған дыбыстарды түзету үшін логопед
немесе ата-ана бағыт береді.
2. "Әуенді жаңғырту"
Мақсаты: Фонематикалық есту қабілетін және дыбыстық талдау
дағдыларын дамыту.
Қалай ойнауға болады:
-
Балаларға түрлі дыбыстар жазылған аудиожазбалар
тыңдатылады (құстардың дауысы, табиғат дыбыстары, тұрмыстық
шу).
-
Бала естіген дыбысты қайталап айтады немесе оның
не екенін табады.
-
Бұл
жаттығу дыбыстарды ажырату мен дұрыс айтуға
көмектеседі.
3. "Ертегіні жалғастыр"
Мақсаты: Сөздік қорын дамыту, байланыстырып сөйлеуді
қалыптастыру.
Қалай ойнауға болады:
-
Логопед немесе ата-ана ертегінің басын айтады, ал
бала оны жалғастырады.
-
Егер бала қиналса, оған сұрақтар қою арқылы
көмектесуге болады.
-
Осы
жаттығу баланың қиялын дамытып, сөйлем құрастыру дағдысын
жақсартады.
4. "Суретпен сөйлесу"
Мақсаты: Баланың сөйлеу белсенділігін арттыру, заттарды
сипаттау дағдысын дамыту.
Қалай ойнауға болады:
-
Балаға қызықты суреттер
көрсетіледі.
-
Ол
суретте не көріп тұрғанын сипаттайды.
-
Логопед немесе ата-ана қосымша сұрақтар қойып,
оның сөйлеуін жетілдіреді.
5. "Тіл ұшындағы
шеберлік"
Мақсаты: Артикуляциялық аппараттың қозғалысын
жақсарту.
Қалай ойнауға болады:
-
Балаларға тіл жаттығулары беріледі (мысалы,
"тілді жыландыкі сияқты шығару", "тілді мұрынға
тигізу").
-
Бұл
жаттығулар дыбыстарды анық айтуға және артикуляцияны дамытуға
көмектеседі.
Қорытынды
Логопедиялық ойындар – баланың сөйлеу дағдыларын
дамытудың ең тиімді жолдарының бірі. Олар баланы қызықтырады,
мотивациясын арттырады және сөздік қорын кеңейтеді. Ата-аналар мен
логопедтер бұл әдістерді күнделікті қолданса, баланың сөйлеуі
айтарлықтай жақсарады.