Балғын Сұлтан

Пәні: Қазақстан тарихы

Сынып : 10 ^«Б»

Мерзімі :27.11.2017ж.

Тақырыбы:

«Ұлы Жібек жолы»

Мақсаты:

Ұлы Жібек жолының пайда болу мен таралу тарихына шолу жасау, Ұлы Жібек жолының тармақтары, Жібек жолының Қазақстандағы сілемдері, Жібек жолы арқылы тасылған негізгі таурлары, керуен жолының мәдениет пен діннің, сауданың, қалалардың дамуына қосқан үлесі мен әлеуметтік-экономикалық маңызына тоқталамыз.

Күтілетін нәтиже

Оқушылар тарихи факторларды талдау арқылы көрсетіп береді, Ұлы Жібек жолының маңызы мен мақсаттарына қорытынды жасайды, Ұлы Жібек жолының тарихи кезеңдеріне мазмұндама бере алады, Қазақстан арқылы өткен Ұлы Жібек жолының тарихи маңызына түсінік береді.

Бағалау критерилері:

Теорияны түсіну, негізгі идеяны білу, рефлексия жасау.

Әдіс-тәсілдер

Сергіту сәті, тренинг, постер қорғау, ой толғаныс, пысықтау, .

Сабақ барысы:

Кезеңі

Уақыты

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Кіріспе

2 мин

1.Сәлемдесу.

2.Түгендеу.

3. Оқушылардың зейінін сабаққа назар аудару.

Оқушылар оқу құралдарын дайындайды.

Оқушылардың белсенділігін арттыру үшін ауызша мадақтау

Стикерлер, тақырыпқа байланысты суреттер.

Қызығушылғын арттыру.

3 мин

Үй тапсырмасын сұрау.

1. Көшпелілер мәдениеті дегеніміз не?

2.Көшпелілер туралы Еуропа ғалымдарының пікірлері қандай болды?

3.Көшпелілер мен отырықшылардың арасындағы байланысы қалай түсіндіріп бересіңдер?

4.Көшпелілерде өркениет, мәдениет болды ма?

5. Көшпелі өркениеті нені дамытты және оның жетістігі?

Оқушылар тыңдай біледі, тақырып бойынша әңгімелейді.

Бағалау парағы

БАҚ материалдарығаламтор мәліметтері

Тренинг.

2 мин.

«Шаттық шеңбер» арқылы оқушылар ортаға шығып ыстық лебіз білдіру үшін, екі қолдарын бір-бірімен ұстасады, оң қолын сол қолындағы көршісіне қойып, өзінің бас әріпіне байланысты ыстық лебіздерін білдіреді. Мысалы: Айман; Арманыңа жет, Гүлжан: Гүлдей жайна, Бибігүл; Бақытты бол, Өмірің мәнді болсын және т.б.

Оқушылар бас әріптеріне байланысты есімдерін айту арқылы ыстық лебіздерін білдіріп сипаттайды.

Оқушылар бір-бірін бағалайды.

Сергіту сәті.

3 мин.

Шеңбер болып, өз есімдеріне байланысты Жібек жолында тасмалданатын тауар аттарын атап, допты бір-бірлеріне лақтыру арқылы ұзатады.

Мысалы: Жанар; Жасмин суы, Болат; Білезік, Арғымақ, Жібек, Сұңқар, Кілем,Тоты құс, Мускат жаңғағы, Маржан тас, Гауһар тас және т.б.

Оқушылар тақырыпты ашу арқылы өз қызығушылықтарын білдіреді.

Оқушылардың белсенділіктерін арттыру.

Доп.

Топқа бөлу.

2 мин.

Оқушыларға үстел үстіндегі теріс беті тұрған:

Лазурит жолы.

Нефрит жолы.

Дала жолы тақырыбындағы суреттерді таңдау арқылы топқа бөлінеді.

Оқушылар үстел үстіндегі суреттерді таңдау арқылы топқа бөлінеді.

Оқушылар белсенділік танытады.

Суреттер, парта, оқулық.

Тақырыпты ашу.

15 мин.

Ұлы Жібек жолы – туралы алғашқы мәліметті будда діндары Сюань-Цзянның жазбаларынан білеміз. ( 629-630ж.ж.) б.з.б. III-I ғ. – Жібек жолымен алғашқы сауда байланысы жасалған. Ұлы Жібек жолы- Батыс пен Шығыстың арасындағы ежелгі және ортағасырлық жол. Б.з.д.II ғ.ортасынан XIVғасырға дейін, яғни Теңіз жолының ашылуына дейін өмір сүрген.

1877ж. Неміс географы В.Рихтгофен Батыс пен Шығыс арасындағы байланысты түсіндіру үшін «Жібек жолы» терминін ұсынды. Еуразияның тарихында маңызды орын алғандықтан, кейін оған «Ұлы» сөзі қосылды.

Б.з.б.III-II ғасырлар – жібек жолымен алғашқы сауда байланысы жасалған. Жерорта теңізінен Қытайға дейін Еуразияны қақ жарып өтетін керуен жолының ұзындығы 7 мың шақырымнан астам болған.

Орта Азия мен Қазақстан территориясы арқылы өтетін бірнеше сауда жолдары қалыптасып, дамыған:

- Лазурит жолы: Бадахшан тауы, Иран, Месопотамия, Мысыр, Сирия, Қытай.

- Нефрит жолы: Жаркентдария, Шығыс Түркістан, Қытай.

- Дала жолы: ( б.з.б. I мыңжылдықтың ортасы ) Қара теңіз жағалауы, Дон, Оңтүстік Орал, Ертіс, Алтай, Зайсан көлі. ( Геродот дерегі.)

Қазақстан жеріндегі Ұлы Жібек жолының негізгі бағыттары Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан арқыры өтетін 4 тармаққа бөлінді:

• Батыстан шығысқа бағытталған жол.

• Іле бағыты.

• Еуропа бағыты.

• Орталық және Шығыс Қазақстан бағыты.

Ұлы Жібек жолының VI-VIIғ.ғ. ең гүлденген бағыты- Қытайдан Жетісу және Оңтүстік арқылы батысқа баратын жол.

Саудадағы басты тауар – жібек матасы болған.

Ұлы Жібек жолы арқылы тасылған тауарлар: жасмин суы, мускат жаңғағы, женьшень, питонның өті, пілдер, мүйіз тұмсықтар, арыстандар, арғымақтар, түйелер, тотықұстар, сұңқарлар және т.б.

Оқушылар өз ойларын дәлелдемелермен жеткізу арқылы тұжырымдайды.

Бағалау парағы.

Дүниежүзінің саяси картасы, Қазақстанның саяси картасы, суреттер, плакаттар, оқулық, парта, постер, стикерлер және т.б.

Ой толғаныс.

3 мин.

Оқушылар өз түсініктері бойынша әрбір мемлекеттерге қысқаша мәліметтер беріп өтеді.

Бағалау парағы, оқушылар өзін-өзі бағалайды.

Дүниежүзінің саяси картасы, суреттер, плакаттар, стикерлер, оқулық, БАҚ, интернет және т.б.

Сабақты пысықтау.

5 мин.

- Ұлы Жібек жолы неге Қытайдан басталған?

- Ұлы Жібек Жолын қайта жаңғыртуға бола ма?

- Қазақстанның көне қалаларын ата?

- Көне қалаларды зерттеудің қандай маңызы бар?

- Өзіміздің тұрған жерде көне қалалар, ескерткіштер

бар ма?

Оқушылар әрбір қойылған сұрақтардың жауаптарына мағлұматтар іздеу арқылы жауап береді.

Оқушылар өзін-өзі бағалайды.

Қазақстанның саяси картасы, Атлас, суреттер, оқулық және т.б.

Қорытынды.

3 мин.

Сабақты бекіту.

БББ тұжырымдамасы:

Оқушылар тапсырмалардың орындалуына байланысты өз ойларын стикерлерге жазу арқылы іледі

Оқушылар өзін-өзі бағалауы.

Бағалау парағы.

Стикерлер.

Плакаттар.

Бағалау .

2 мин.

Оқушыларды формативті түрде бағалаймыз. Рефлексия жасау.

Оқушылар өзін-өзі бағалайды.

Бағалау.

Рефлексия.