Бақылау жұмысы. 10-сынып

Лексика –грамматикалық тест

1.Жалғаулық бар сөйлемді табыңыз.

А)Әке де,балалар да ананы сыйлайды. В)Қазақ отбасында әкенің орны ерекше.

С)Дәстүрлі қазақ отбасында ата-ана ерекше құрметтелген.

Д)Отбасының әдет-ғұрыптары қалыптасқан. Е)Ата-бабаның салт-дәстүрлері сақталған.

2.Шақыру одағайын көрсетіңіз.

А) тек В) айт С) тәйт Д) мәссаған Е) құрау –құрау

3.Кімді?Нені?-қай сөйлем мүшесінің сұрақтары екенін анықтаңыз.

А)бастауыш В)баяндауыш С)толықтауыш Д)пысықтауыш Е)анықтауыш

4.Сұраулы сөйлемді табыңыз.

А) Ежелгі қалалардың бірі-Отырар В)Ол ірі мемлекеттің астанасы болған

С)Х\/І-Х\/ІІ ғасырлар-қаланың ең гүлденген кезі

Д)Отырар саяси,шаруашылық және мәдени орталық болған

Е)Қалалардың көбі неге қирап,төбе болып қалды

5.Толымды сөйлемді белгілеңіз.

А)Тараз қаласы Ұлы Жібек жолында тұрды. В)Көне. С)Ұлы Жібек жолы Д)Ахмет Йасауи кесенесі.

Е)Орналасқан

6.Себеп -салдар құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын анықтаңыз.

А) та,те,әрі В) бірде,біресе кейде С) я болмаса,не болмаса Д) сондықтан,сол себепті Е) бірақ,алайда,дегенмен

7.Шартты бағыныңқылы сабақтас сөйлемдегі жұрнақтарды табыңыз.

А)-у,үшін,-мақ В)ып,-іп,-п, С)-са,-се Д)-лар,-лер Е) –мен,-бен,-пен

8.Сөйлемнің басында келген қаратпа сөзден кейін қандай тыныс белгісі қойылатынын көрсетіңіз.

А) нүктелі үтір В) қос нүкте С) көп нүкте Д) үтір Е) нүкте

9. «Уақытыңды үнемде!»-деді мұғалім сөйлемінде қандай сөз бар екенін анықтаңыз.

А) Төл сөз В)Төлеу сөз С)Қысқарған сөз Д)Қос сөз Е)күрделі сөз

10.Берілген сөйлем төмендегі сызба бойынша автор сөздің қалай орналасуына дәл келеді екенін көрсетіңіз. Әкесі: «Анау тағаны,балам,ала жүр»,-деді.

А) төл сөз = автор сөзі В)автор сөзі= төл сөз С) автор сөзі =төл сөз= автор сөзі= төл сөз

Д)төл сөз=автор сөзі= төл сөз Е) автор сөзі= төл сөз= автор сөзі

11.Мезгіл үстеуді белгілеңіз.

А) кеше В) жаз С) қалам Д) алда Е) жақсы

12.Септеулік шылау бар сөйлемді көрсетіңіз.

А)Алма мен Саят мектепке келді. В) Сен театрға барасың ба? С) Сен түгіл өзім де білмеймін. Д) Ол келген емес. Е) Ақын туралы өте жақсы пікірлер айтылды.

13.Жалғаулықтарды анықтаңыз.

А) арқылы, туралы В) дейін, шейін С) бірге, соң Д) мен, және Е) –ақ, -ау

14.Одағай түрін белгілеңіз. Моһ-моһ, құрау-құрау

А) шақыру В) жекіру С) көңіл-күй Д) реттік Е) келер шақ

15.Айтылу мақсатына қарай сөйлем түрін көрсетіңіз. Сенің Астана қаласына барғың келе ме

А) қалау рай В) лепті сөйлем С) хабарлы сөйлем Д) сұраулы сөйлем

Е) күшейтпелі

16.Толықтауышты табыңыз. Мен кітапханаға ағаммен бірге барамын.

А) мен В) кітапханаға С) ағаммен Д) бірге Е) барамын

17.Атаулы сөйлемді анықтаңыз.

А)Түн.Самаладай самсаған шамдар. В) Дүкенге барасың ба? С) Ертең ата-аналар жиналысы болады. Д) Бәрекелді! Тамаша! Е) Асқар өлеңді мәнерлеп оқып отыр.

18.Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлемді белгілеңіз.

А)Нышандар халқымыздың бірлігін көрсетеді, сондықтан оларды мақтан ету керек.

В) Осында сабақ оқу үшін келдім. С) Т.Әубәкіров – қазақтың тұңғыш ғарышкері.

Д) Мен кітапханаға келсем, оқушылар түгел жиналған екен. Е) Төле бидің туған жері-Жамбыл облысы.

19.Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз. Мен мектепке келгенде, мұғалім сабақты бастап қойған екен.

А) салалас құрмалас сөйлем В) мезгіл сабақтас құрмалас сөйлем

С) жай сөйлем Д) мақсат сабақтас құрмалас сөйлем Е) ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем

20.Қаратпа сөзі бар сөйлемді көрсетіңіз.

А) Сенің досыңның аты кім? В) Балалар өзенге барды. С) Балалар, жолдан өтерде сақ болыңдар!

Д) Тыныш отыр. Е) Ашық аспан.

2-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, тест тапсырмаларын орында

Отан – елдің анасы

Қазақ отбасы негізінен үш ұрпақтан тұрады. Ол: ата, әке, бала. Аталар мен әжелер – ауыл-аймақ, ағайын арасының берекесі, ақылшысы. Олардың әрқашанда мәртебесі биік болып, сый-құрметке бөленген. Өйткені үлкенді сыйлауды қадір тұтқан қазақ салты бойынша көргені мен тұрмыста түйгені көп, тәжірибесі мол адамның сыйға бөленуі заңды құбылыс деп танылған. Үлкенді сыйлау, ақылын тыңдау – көрегенділік. Дәстүрлі қоғамда ата-әженің тәрбиесін көрмей өскен бала болмаған. Ата-әжелер жыр, дастан, ертегі айтып немере- шөберелерін рухани байытып тәрбиелеп отырған. Қазақтаң ежелгі дәстүрі бойынша тұңғыш немересін атасы мен әжесі өз қолына алып, немере ыстық болғандықтан, балаларынан да артық көріп, тәрбиелеген. Тұңғыш немерелер ата-әжесін өз әке-шешесіндей санап, туған әке- шешесін тек қана өскеннен кейін танып жатады. Кейде тұңғыш немересі кенже ұлының орнына, атасының қара шаңырағына ие болып та қалатын жайт кездеседі.(120 сөз)

Мәтінге сәйкес тапсырмалар:

1. Қазақ отбасы негізінен неше ұрпақтан тұратынын анықтаңыз.

А)2

В) 5

С) 1

Д) 3

Е) 7

2.Мәтінде ежелгі дәстүрі бойынша тұңғыш немересін кімдер тәрбиелегенін көрсетіңіз.

А) Ата-ана

В) Аға,женге

С) Ата-әже

Д) Әпке,сінілі

Е) Нағашы,жезде

3.Мәтінге тақырыбын ашатын мақал-мәтелді табыңыз.

А) Отан оттан да ыстық.

В) Білім кілті-тіл.
С) Денсаулық — зор байлық.
Д) Қағазға тіл бітірген - қалам, Жансызға жан бітірген - адам.

Е) Ата- бәйтерек,бала-жапырақ

4. Ата-әжелер қалай тәрбиелегенін аңықтаңыз.

А) Жыр, дастан, ертегілер

В) Өлең,ән

С) Тақпақ,аңыз

Д) Жаңылтпашпен

Е) Жұмбақпен

5. Мәтінде аталар мен әжелер – ауыл-аймақ, ағайын арасында кімдер болғанын белгілеңіз.

А) Туысы, ақылшысы

В) Берекесі, ақылшысы

С) Құрдастары

Д) Армандастары

Е) Қамқоршысы

6.Мәртебе сөзің аудар.

А) статус

В) цель

С) мечта

Д) прекрасно

Е) привычка

7. Берілген сөйлемді аяқта. Қазақ отбасы негізінен үш ұрпақтан .........................

А) таралды

В) қамтиді

С) тұрады

Д) бар

Е) сүреді

8. Отан кімнің анасы?

А) елдің

В) баланың

С) ұстаздың

Д) суретшінің

Е) оқушының

9. Тұңғыш сөзің аудар.

А) счастье

В) цель

С) мечта

Д) первый

Е) привычка

10. Мәтін бойынша үлкенді сыйлау, ақылын тыңдау – не болып табылады?

А) бақыт

В) мақсат

С) арман

Д) тәрбие

Е) көрегенділік