«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

Тақырып бойынша 12 материал табылды

«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

Материал туралы қысқаша түсінік

• Математикалық сауаттылық бойынша бастауыш сыныпқа арналған авторлық бағдарлама Бағдарламаның өзектілігі: • Бүгінгі күннің басты талабы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру. Оның ішінде математикалық сауаттылық – білім алушылардың өмірде кездесетін нақты мәселелерді шешу үшін математикалық білімдері мен дағдыларын қолдану қабілеттілігін қалыптастырудың негізгі бөлігі болып табылады. Бұл авторлық бағдарлама бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлауын, математикалық сауаттылығын және өмірлік қажетті білім мен білік дағдыларын дамытуға бағытталған. Мақсаты: • Бастауыш сынып оқушыларының математикалық сауаттылығын қалыптастыру арқылы олардың логикалық ойлау қабілетін, мәселелерді шешу дағдыларын және математикалық түсініктерін өмірде қолдана білуін дамыту. Міндеттері: • Математика пәнінің негізгі ұғымдарын және олардың күнделікті өмірде қолданылуын түсіндіру. • Логикалық ойлау мен есеп шығару қабілетін қалыптастыру. • Оқушыларды шығармашылықпен ойлауға, математика

Материалдың қысқаша нұсқасы

Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасы Тараз қаласы білім бөлімінің

Ы.Сүлейменов атындағы №37орта мектебі КММ

Авторлық бағдарлама

«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

Казакбаева Балзия Дотаевна

бастауыш сынып мұғалімі

Алматы 2025 жыл

ӘОЖ 379

КБЖ 74.262.27

Ж 19

Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасы Тараз қаласы білім бөлімінің

Ы.Сүлейменов атындағы №37орта мектебі КММ

Казакбаева Балзия Дотаевна Бастауыш сынып мұғалімі

– Алматы: «Білім әлемі» редакциясы, 2025 – 40 б.

Пікір берушілер:

Қазақ Ұлттық қыздар педагогикалық университетінің оқытушысы, п.ғ.к., қауымдастырылған

профессор м.а.

Карсыбаева Раиса Канабековна

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің «Педагогика және психология» кафедрасының кандитаты

Текесбаева Анар

ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14

Ұсынылып отырған оқулық қазіргі заман талабына сай білім беру саласындағы жаңашыл

оқытушыға қойылатын талап та жаңашыл болатыны сөзсіз. Оқытушы алдындағы басты міндет

– оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп және жаңа педагогикалық технологияларды

меңгере отырып, еліміздің жарқын болашағын жасайтын білімді де білікті, бәсекеге қабілетті

тұлға қалыптастыру.

Жаңа технологияларды меңгеру мұғалімнің кәсіптік, рухани, азаматтық және басқа да

көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін – өзі дамытып, оқу үрдісін

тиімді ұйымдастыруға көмектеседі. Бүгінгі күні инновациялық әдістер мен ақпараттық

технологиялар қолдану арқылы оқушының ойлау қабілетін арттырып, ізденушілігін дамытып,

қызығушылығын тудыру, белсенділігін арттыру ең негізгі мақсат болып айқындалады.

Түсінік хат

Математикалық сауаттылық бойынша бастауыш сыныпқа арналған авторлық бағдарлама

Бағдарламаның өзектілігі:

Бүгінгі күннің басты талабы – оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру. Оның ішінде математикалық сауаттылық – білім алушылардың өмірде кездесетін нақты мәселелерді шешу үшін математикалық білімдері мен дағдыларын қолдану қабілеттілігін қалыптастырудың негізгі бөлігі болып табылады. Бұл авторлық бағдарлама бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлауын, математикалық сауаттылығын және өмірлік қажетті білім мен білік дағдыларын дамытуға бағытталған.

Мақсаты:

Бастауыш сынып оқушыларының математикалық сауаттылығын қалыптастыру арқылы олардың логикалық ойлау қабілетін, мәселелерді шешу дағдыларын және математикалық түсініктерін өмірде қолдана білуін дамыту.

Міндеттері:

Математика пәнінің негізгі ұғымдарын және олардың күнделікті өмірде қолданылуын түсіндіру.
Логикалық ойлау мен есеп шығару қабілетін қалыптастыру.
Оқушыларды шығармашылықпен ойлауға, математикалық тапсырмаларды шешуге ынталандыру.
Коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру үшін топтық жұмыстар мен практикалық тапсырмаларды енгізу.
Функционалдық сауаттылықты дамытуға бағытталған интердисциплинарлық тапсырмалармен жұмыс істеу.

Бағдарламаның құрылымы:

Бағдарлама бастауыш сыныптардың білім деңгейін және жас ерекшеліктерін ескере отырып, 4 негізгі бөлімнен тұрады:
Сандар мен арифметикалық амалдар: Натурал сандар, қосу, азайту, көбейту, бөлу.
Геометрия негіздері: Жазықтықтағы фигуралар, олардың қасиеттері мен өлшемдері.
Логикалық тапсырмалар: Ребустар, логикалық есептер, математикалық ойлау қабілетін дамытуға арналған жаттығулар.
Қолданбалы математика: Уақыт, ақша, салмақ, ұзындық өлшемдерін пайдалану арқылы өмірлік мәселелерді шешу.

Оқыту әдістері:

Белсенді оқыту әдістері (дискуссия, зерттеушілік жұмыс);
Практикалық және топтық жұмыстар;
Жеке және деңгейлік тапсырмалар;
Интерактивті оқыту құралдарын қолдану.

Күтілетін нәтиже:

Оқушылардың математикалық сауаттылық деңгейінің артуы.
Өмірлік жағдайларда математикалық білімдерін қолдану қабілетінің қалыптасуы.
Логикалық ойлау, зерттеушілік және талдау дағдыларының дамуы.
Топта жұмыс істеу және өз ойын дәлелдей алу дағдыларын игеру.

Бағдарламаның жаңашылдығы:

Бұл авторлық бағдарламада оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға және олардың жеке қызығушылықтары мен қабілеттерін дамытуға басымдық беріледі. Математиканы үйрену тек теориялық білімді ғана емес, күнделікті өмірде қажет болатын дағдыларды да қамтиды.

Бағдарлама бастауыш сынып оқушыларына білім беру үрдісінде тиімділік пен нәтижелілікті қамтамасыз етеді.

БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Бастауыш білім беру оқушыларды оқу, жазу, санау, оқу іс-әрекетінің негізгі біліктері мен дағдыларын, теориялық ойлау элементтерін меңгеруін, сонымен қатар оқу әрекеттерін өзін-өзі бақылаудың қарапайым дағдыларымен, тәрбие және сөйлеу мәдениетімен, салауатты өмір салты мен жеке бас гигиенасы негіздерімен қамтамасыз етеді.

Бастауыш білім берудің мақсаты – оқу, жазу, санау, есептеу дағдылары қалыптасқан, ойын, оқу, еңбек, қарым-қатынас сияқты әрекет түрлерін меңгерген, тұлғалық, құндылық қасиеттерді бойына сіңірген, өзін-өзі бақылай және бағалай алатын, салауатты өмір салты мен жеке бас гигиенасы негіздерін, ұлттық менталитетті ескере отырып, отандық және әлемдік мәдениетпен таныстыру, шығармашылық қабілеттері дамыған жеке тұлғаның қалыптасуы мен дамуына мүмкіндік жасау болып табылады.

Бастауыш білім беру деңгейінде 1-4-сынып оқушыларын оқытудың негізгі міндеттері:

оқу іс-әрекетінің негізгі дағдыларын қалыптастыру;
оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру;
оқушылардың жеке басын, олардың шығармашылық қабілеттерін, оқуғадеген қызығушылығын дамыту, оқу дағдысы мен икемділігін қалыптастыру;
адамгершілік қасиет пен эстетикалық талғамға, эмоционалдық құндылыққа, өзіне және қоршаған ортаға деген оң қарым-қатынасқа тәрбиелеу;
салауатты өмір салтын, денсаулық пен жеке бас гигиенасын және өмір қауіпсіздігін сақтау мәдениетіне баулу болып белгіленген.

Білім беруді жаңарту оқушылардың білімін ғана емес, оларды қолдану дағдыларын, атап айтқанда, функционалдық сауаттылығын немесе құзыреттілігін қалыптастырумен байланысты.

Қазіргі тез өзгермелі әлемде функционалдық сауаттылық адамдардың әлеуметтік, мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсенді қатысуына, сондай-ақ «өмір бойы білім алуына» ықпал ететін базалық факторлардың біріне айналуда.

Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың халықаралық TIMSS, PIRLS бағдарламаларына сәйкес функционалдық сауаттылық үш сала – оқудағы және жазудағы сауаттылық, математикалық сауаттылық, жаратылыстану-ғылыми сауаттылық бойынша бағаланады. Сондықтан бастауыш білім беру деңгейіндегі тіл және әдебиет, математика және жаратылыстану білім саласы пәндерін оқытуда мұғалімдер жаттығулар, тапсырмалар орындатқанда, есептер шығартқанда және түрлі мәтіндер оқытқанда, оларды өмірмен байланыстыра отырып, оқушылардың оқудағы және жазудағы, математика мен жаратылыстану ғылымындағы сауаттылықтарын қалыптастыруға баса көңіл бөлгені жөн.

Коммуникативтік дағдылар ең әуелі мектептегі оқыту үдерісінде, негізінен, тіл мен әдебиеттік оқу сабақтары барысында қалыптасады.

Олай болса, бастауыш білім беру мазмұны оқушыны тұлға ретінде қалыптастыра отырып, оның, ең алдымен, өз ана тілінде ауызекі және жазба тілде сауатты сөйлеу, ересектермен, сыныптастарымен еркін қарым-қатынас жасай білу, айтылғанды ыждаһатпен тыңдап, түсіну, өз пікірін жеткізе білу, дұрыс оқу және сауатты жазу, т.б. дағдыларын, соның нәтижесінде өздігінен білім алу, алған білімін өмірлік жағдаяттарға сәйкес қолдана білу қабілеттерін, өмірдегі мәселелерді шешуге арналған білік-дағдыларын дамытуға бағытталуы тиіс.

Бастауыш білім беру деңгейіндегі ең қиын да жауапты кезең – бірінші сыныптағы оқыту үдерісін ұйымдастыру. Себебі 1-сыныптағы оқытудың мақсаты – 6-7 жастағы сәбилерге әріптерді танытып, олардың басын қосып оқуға, одан әрі түсінгенін мәнерлеп баяндауға, жатқа айтып беруге, т.б. әрекеттерге баулу, қолына қалам ұстатып, бірте-бірте жазуға машықтандыру, байланыстырып сөйлеуге үйретіп, тілін дамыту. Сондықтан 1-сынып оқушыларының оқуға оң ынта-ықыласын қалыптастырып, қызығушылығын ояту мақсатында оқыту үдерісін қарапайымнан күрделіге, жеңілден ауырға біртіндеп өту тұрғысынан ұйымдастырудың маңызы зор. Ол үшін, біріншіден, оқу жылының бірінші жартыжылдығында баға қоймай, ынталандыру, мадақтау, т.б. тәсілдер қолданылады. Сондай-ақ бірінші жартыжылдықта үй тапсырмасы берілмейді.

Бастауыш білім мазмұнын жеті білім саласы құрайды: «Тіл және әдебиет», «Математика», «Жаратылыстану», «Адам және қоғам», «Өнер», «Технология», «Дене шынықтыру».

Математиканы оқыту ерекшелігі.

1-сыныпта 0 санынан 10 санына дейінгі сандармен, 10-ға дейінгі сандармен қосу мен азайту арифметикалық амалдарымен, толық ондықтармен таныстыру басталады; «10-нан 20-ға дейінгі сандар» жаңа материалы енгізілген; 2-сыныпта қарастырылатын 100-ге дейінгі сандарды игеруге дайындық жүргізіледі.

«10-нан 20-ға дейінгі сандар» жаңа тақырыбына 6 сағат бөлінген.

4-тоқсанның қалған сағаттары игерілген материалды пысықтау мен қайталауға арналған. Сондықтан математика сабағындағы жұмыстар жаңа тақырыптарды енгізе отырып, қолданыстағы оқулықтар бойынша жүргізіледі.

2-сыныптағы математика пәнінің мазмұны 1-сынып бағдарламасы мен оқулық мазмұнына бейімделе жазылған. 2-сыныптың алғашқы сабақтарындағы «Қайталау» тарауы 1-сыныпта алған білімдерін пысықтауға бағытталған.

Осы сыныпта 100-ге дейінгі сандар игеріледі; 10-нан 20-ға дейінгі сандарын игеру тарауының сағат саны арттырылған; көбейту және бөлу арифметикалық амалдарымен таныстыру басталады. «Көбейту мен бөлу амалдары» тақырыбын игертуге 20 сағат бөлінген.

3-сыныптағы математика пәні бойынша оқу бағдарламасының өзгеруіне және көбейту мен бөлудің 2-сыныпта қарастырылуына байланысты 3-сыныпта қайталауға берілген сағаттар саны 4 сағаттан 14 сағатқа дейін көбейтілді. Осыған қатысты 3-сыныптағы алғашқы 14 сабақтың мазмұнын толығымен өзгертуге әкелді.

Жаңа бағдарламаға сәйкес 3-сыныптың оқулығына жаңа тақырыптар кірістірілді:

ұзындық бірлігі – миллиметр (1 мм). 1 см = 10 мм қатынасы қарастырылады;
геометриялық фигуралардың аудандарын «көзбен» және беттестіру арқылы салыстыру;
аудан бірліктері – 1 м², 1 дм², ар (1 а). Аудан бірліктері арасындағы қатынастар: 1 м² = 100 дм², 1 дм² = 100 см², 1см² = 100 мм², 1 а = 100 м²;
қозғалыс жылдамдығы. Жылдамдық бірліктері: 1 км / сағ, 1 м / мин, 1 см

/ с және т.б.;

теңдеулерде a, b, c, d латын әріптерінің (бұл әріптер математикада тұрақты шамаларды белгілеу үшін қолданылады) орнына x, y, z әріптері қолданылған;
х + 4 × 2 = 24 түрдегі күрделі теңдеулер. Оларды шешу арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережелеріне негізделген;
екі әрпі бар әріпті өрнектер: а + 3 + b. Әріптердің берілген мәндерінде осындай әріпті өрнектің мәнін табу;
тарихи мағлұматтар, математикалық фактілер.

4-сыныпта 1 000 000 дейінгі сандар, миллион көлемінде осы сандарға қолданылатын арифметикалық амалдар, жылдамдық, текше, тікбұрышты параллелепипед оқытылады.

Бастауыш білім мазмұнын меңгерудің пәндік нәтижелері бес балдық бағалау жүйесімен бағаланады.

Бақылау нысандары тест тапсырмалары, бақылау, өздік жұмыстар, ғылыми жобаларды қорғау, ауызша сұрақ-жауап, әңгімелесу түрінде өткізу ұсынылады.

1-4-сыныптардағы «Математика» пәнінен ағымдық бақылау нысандары жазбаша, ауызша түрде ұйымдастырылады. Ағымдық бақылау жұмыстары аптасына 1 реттен артық өткізілмейді.

Тақырыптық бақылау жұмыстарын жазбаша түрде ұйымдастыру ұсынылады.

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ БОЙЫНША ЕСЕПТЕР

Оқушыларды есеп шығаруға үйрету мәселесі ертеден келе жатыр.

Есеп шығара білу – оқу материалын игеру мен математикалық дамудың негізгі көрсеткіштерінің бірі. Оның жаңа аспекттерінің бәрі жоғарыда көрсетілген бағыттардың шешімін таппауына байланысты болады. Математиканы мектепте тереңдетіп оқытуда оқушылардың есептерге оқыту, конструкциялау және зерттеу объектісі ретіндегі қөзқарастарын қалыптастыру қажет. Сондықтан, есептер шығарудың әртүрлі оқыту әдістемелері талап етіледі. Олардың төмендегі классификациясын келтіруге болады: нысандардың сипаттамасы бойынша (практикалық, қолданбалы); - теорияға қатысты (стандарт, стандарт емес); - талап ету сипаттамасы бойынша

(ізделінділерді табу, дәлелдеу, салу) т.б.

Есепті шешу әдісін іздестіруде аналогияны саналы түрде қолдануға оқушыларды дағдыландырудың маңызы зор. Ол үшін мынадай жалпы жоспар ұсынамыз: берілгенге ұқсас есеп таңдап алу, яғни берілгендерін салыстыруға болатын шарттары ұқсас, қорытындысы да ұқсас болуы керек. Берілген есепке ұқсас тандап алынған есептің жеңіл шығару әдісі мен шешімі белгілі болу керек. қосымша есепті шешу керек, содан соң осыған ұқсас пайымдап, берілген есепті шешу қажет. Аналогияны, көбінесе, планиметриялық және стереометриялық есептерді шешуге пайдаланылады.

1-есеп. Жанармай.

2016 жылы 1 литр бензин 125 тг тұрады. Ал 2007 жылы ол 23,2%-ға қымбат болған.

1-сұрақ: Бензиннің 2007 жылғы бағасы қандай?

Жауабы: __________

2-сұрақ: Бензиннің бағасы 2007 жылмен салыстырғанда 2016 жылы қанша теңгеге қымбат? Жауабы: __________

2-есеп. Киім тігу.

Тігін шеберханасында көйлек тігуге 600 м матаның 420 м мата кеткен және одан 84 көйлек тігілген.

1-сұрақ: Барлық матаның қанша пайызы көйлек тігуге жұмсалды?

Жауабы: __________

2-сұрақ: Үш көйлек тігуге қанша метр мата жұмсалған?

Жауабы: __________

3-сұрақ: 600 м матадан осындай қанша көйлек тігуге болады? Жауабы: __________

3-есеп. Қозғалыс.

Астана және Павлодар қалаларының арақашықтығы шамамен 450 км. Осы арақашықтықты картада бейнелеу қажет.

1-сұрақ. Астана және Павлодар қалаларының арақашықтығы картада 8 см болу үшін картаны қандай масштабта алу қажет?

Жауабы: _______.

2-сұрақ. Егер картаның масштабы 1: 1000 болса, онда 450 км қанша сантиметрге тең болады? Жауабы: ________ .

4-есеп. Қозғалыс.

Масштабы 1:190 картада Алматы қаласы мен Қостанай қаласының арақашықтығы 10 см-ге тең.

1-сұрақ. Алматы мен Қостанай қалаларының арақашықтығы қанша километрді құрайды?

Жауабы: ________ .

2-сұрақ. Егер 100 км-ге 8 л бензин қажет болса, онда осы қалалардың аралығына қандай мөлшерде бензин жұмсалады? Жауабы: ________ .

5-есеп. Билет бағасы.

Астана стансасынан Бурабай курорты стансасына дейін ересектер билетінің бағасы 1300 тг, ал балалар билетінің бағасы 600 тг тұрады.

1-сұрақ: Астана стансасынан Бурабай курорты стансасына дейін бір ересек және бір балалар билетінің бағасы қандай?

Жауабы: ________.

2-сұрақ: Астана стансасынан Бурабай курорты стансасына дейін баруға және кері қайтуға үш ересек және бес балалар билетін алу үшін 13000 тг жеткілікті ме?

Жауабы: ________.

3-сұрақ: Астана стансасынан Бурабай курорты стансасына дейін баруға және кері қайтуға екі ересек және төрт балалар билетін алу үшін қанша теңге қажет? Жауабы: ________.

6-есеп. Көлдер.

Әлемдегі аса ірі көлдер қатарында бірінші орында Каспий теңізі, оның бетінің ауданы 371 мың км2 құрайды, жетінші орында Байкал көлі, оның ауданы Каспий теңізінің ауданынан 339278 км2-ге кем, ал Қазақстанның шығыс бөлігінде орналасқан Балқаш көлінің ауданы Каспий теңізінің ауданынан 356400 км²-ге кем және ол он үшінші орында тұр.

1-сұрақ. Байкал көлінің және Балхаш көлінің ауданы қанша шаршы километрді алып жатыр?

2-сұрақ. Әрбір көлдің ауданы қанша гектарды алып жатыр? (1 га = 10000 м2, 1км 2 = 1 000 000 м2).

Жауабы: _______.

3-сұрақ. Жуық шамамен Каспий теңізінің ауданы Байкал көлі мен Балқаш көлінің ауданынан қанша есе артық (жеке алғанда)?

Жауабы: _______.

4-сұрақ. Барлық көлдердің ауданы неге тең? Жауабын гектармен жазыңдар. Жауабы: _______.

7-есеп. Өнімділік.

Ені 0,45 км, ал ұзындығы енінен 0,5 есе артық болатын тіктөртбұрышты жер теліміне күріш өсірілді.

1-сұрақ. Егістік ені қанша километр?

Жауабы: ___________ .

2-сұрақ. Егістік ауданы қанша гектар? (1 км2 = 100 га) Жауабы: ___________ .

3-сұрақ. Әр гектардан х ц күріш жиналған болса, онда егістіктен барлығы қанша центнер күріш жиналды? Жауабы: ___________ .

8-есеп. Шаруа қожалығы.

Шаруа қожалығында 300 бас қой бар. Әрбір қойдан 5,1 кг жүн қырқылды. Жүнді жуғаннан кейін ол 1,2 кг-ға жеңілдеді. 1 кг таза жүннен 0,7 м мата тоқуға болады.

1-сұрақ. Шаруа қожалығының барлық қойларының жүнінен қанша метр мата тоқуға болады? Жауабы: ___________ .

2-сұрақ. Жүннен тоқылған матадан көйлек тігу үшін орташа есеппен ересек адамға 2,5 м, ал жасөспірім қыз балаға 0,9 м мата кетеді. Ересек адамның көйлегі 10500 тг, ал жасөспірімнің көлегі 6700 тг тұрады.

Егер фабрика шаруа қожалығынан жуылмаған жүнді 1 кг-на 170 тг-ден сатып алса, өңдеуге кететін шығын сатып алған бағаның 30%-ын құраса әрбір бұйымды тігудегі экономикалық пайданы есетеңдер.

Жауабы: ___________ .

ЖАҢАРТУ ШЕҢБЕРІНДЕ МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ОҚЫТУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Формативті бағалау әдістері.

Формативті бағалау әдістерінің басты ерекшелігі оқушылардың түсіну қабілетін бағалауда, сондай-ақ оқушылардың аналитикалық құралдар мен мысалдарды қолдануында танымдық прогресін анықтау. Мұндай бағалаудың қорытындыларын оқыту деңгейін жаксарту барысында қолдануға болады.

Формативті бағалау әдістерінбірнеше шартты қатарлар мен түрге жіктеуге болады.

Әдістердің бір түрі мұғалімнің сабақ түсіндіру және жаттығулар орындау барысында қолданылады.

«Қолмен белгі беру» әдісі. Оқытушы өзінің сабақ түсіндіріп жату процесін кезкелген уақытта тоқтатып, оқушылардан айтылып жатқан тақырыпты түсінгенін немесе түсінбегендерін сұрау. Бұл үшін ұстаз алдын-ала оқушыларға қолмен белгі көрсетулерді үйретеді.

Мен түсініп отырмын_____ және түсіндіре аламын. (қолдың бас бармағы жоғары бағытталады)

Мен әлі түсінбей отырмын_____(қолдың бас бармағы жанына қарай жантаяды)

Мен түсінгеніме сенімді емеспін_____(қолды бұлғау)

Оқытушы белгілерге қарап кейбір оқушыларға орнынан тұрып айтуын сұрайды.

Түсінбегендерден: «Нақты не түсініксіз екендігін» сұрайды.
Сөз нақты түсінгендеріне сенімсіз оқушыларға беріледі.
Сөз сабақты жақсы түсінгендерге беріледі. «Олар нақты нені түсінді?» соны оқытушы қадағалайды. Бірнеше жауап міндетті түрде тыңдалуы тиіс.

Тыңдалған жауаптардың қорытындыларына қарай ұстаз өткен тақырыпты қайталап, білімдерін бекіту немесе тақырыпты меңгертуді жалғастыра беру жайлы шешім қабылдайды. Егер оқушылар тақырыпты қайта түсінбегендей жағдайда болса, ұстаз тағы бір шағым тексеру жұмысын жүргізуі тиіс. Бұл жұмыс оқушылардың тақырыпты түсіну барысындағы өзгерістерді байқау үшін арналған.

Қалыптастырушы бағалаудың әдістері

Әдістері	Қолданыстары
Сұрақтар үшін карточканың индексі	Мұғалім оқушыларға екі жағында да тапсырмасы бар карточка тапсырады. жағы: Өткен тақырыптың ең негізгісі жағы: Өткен тақырыптан ұқпағаныңызды сұрақ қылыпжазыңыз.
Қол белгісі	Мұғалім оқушылардан тақырыпты түсінгендігін я түсінбегендігін қол белгілері арқылы арқылы көрсетуді сұрайды. Мен түсініп отырмын_____ және түсіндіре аламын. (қолдың бас бармағы жоғары бағытталады) Мен әлі түсінбей отырмын_____(қолдың бас бармағы жанына қарай жантаяды) Мен түсінгеніме сенімді емеспін_____(қолды бұлғау) Осы белгілерге сүйеніп мұғалім сабақтың қай деңгейде өткенін сабақтайды.
Бағдаршам	Әр бір оқушыда бағдаршам түстеріне сәйкес карточкалар таратылған. Мұғалім олардың сабақты меңгергендеріне байланысты карточкаларды көтеруін сұрайды. Жасыл карточка көтерген оқушылар – барлығын түсінді. – Не түсіндіңіз? Сары және қызыл карточка көтергендер: - Сіздерге не түсініксіз? Бұл жүйе арқылы тақырыпты пысықтауға немесе әлі де жетілдіру керектігін білуге болады.
Бір минуттық эссе	Бірминуттық эссе – тақырып бойынша пысықтаудың біржүйесі.Эссе жазу үшін мұғалім бірнеше сауал қояды. Бүгінгі білгеніңнің ең маңыздысы? Қай сұрақтар сен үшін түсініксіз? Сабақ соңында, келесі сабақта қай тақырыпты өтетіндігі жайлы хабарлайды
Сөздік үлгісі (еске салу)	Ұстаз оқушыларға сөздік үлгі береді, (подсказка) көмектесушілер жауап құрады. Мысалы: Негізгі идея (ұстаным немесе процесс) болып табылады, өйткені________т.с.с.
Қате түсінікті тексеру	Ұстаз қатысушыларға қандайда бір ұстанымның (идея) талдауларының қате болжамдарын немесе әдеттегі қате

	түсініктерді әдейі береді. Сонан соң ол қатысушылардан айтылғандармен келісетіндігін немесе келіспейтіндігін, өздерінің көзқарастарын айтуларын сұрайды.
Оқушылармен жеке әңгімелесу	Ұстаз оқушылармен олардың деңгейі мен түсініктерін байқау үшін жеке әңгіме жүргізеді.
Үш минуттық үзіліс (пауза)	Ұстаз қатысушыларға сабақтың идеясы жайлы ойлануына, алдыңғы өткен тақырыптармен, білімімен және тәжірибесімен байланыстыруға, сонымен қатар түсінбеген жерлерін анықтауға үш минуттық үзіліс береді.
Температураны өлшеу	Бұл әдіс оқушылардың тапсырманы дұрыс орындап жатқандықтарын тексеру үшін қолданылады. Ол үшін оқушылардың іс-әрекеттері тоқтатылады және ұстаз «Біз не істеп жатырмыз?» деген сұрақ қояды. Оқушылардың осы сұраққа жауап беруіне қарай мұғалім олардың тапсырманың негізгі шартын түсінгендіктері немесе оны орындау барысы жайлы мағлұмат алады. Кейбір жағдайда ұстаз жұптардың немесе топтардың бірінен тапсырманы қалай орындап жатқандықтары жайлы айтып берулерін ұсынады. Ал қалғандары оларды бақылап, өздері не істеу керегі жайлы түсінік алады.
Қысқы-тест	Қысқа-тест қатысушылардың нақты білімін, шеберлігін және дағдысын, яғни қандайда бір материалдың нақты мағлұматтарын білетіндігін бағалайды. Бұл тестті: Берілген көп жауаптардың ішінен Дұрыс немесе қате жауап ішінен таңдау арқылы орындайды
Элективтік тест (таңдаулы)	Мұғалім әрбір оқушыға «А,В,С,Д» әріптері бар карточкаларды таратып шығады да олардан дұрыс жауаптарын карточкаларын көтерулері арқылы білдірсін дейді. Ұстаз міндетті түрде оқушыларға ойлануға 20 секунд беруі қажет. Ұстаз қатысушылармен жауаптардың әр түрлі нұсқаларын талқылап, оларға өздерінің таңдауларын түсіндіріп берулерін ұсынады. Олардың жауаптары оқушылардың оқытылған тақырыптың түсінгендіктері және деңгейлерін байқатады. Соған орай мұғалім тақырыпты тағы бір түсіндіру керек пе, әлде жалғастыра беру керек па соны анықтайды.
Формативті тест	Мұғалім оқушыларды ерікті түрде бірнеше топтарға бөлді. (әрбір топта 4-5 оқушыдан). Әрбір қатысушы

	сұрақтары бар бір бет және жауап жазуға бір бет алады. Әр кіші топтардағы қатысушыларға тесттағы сұрақтарды талқылауларына уақыт беріледі. Оқушылар талқылаудан кейін әр біреуі жеке жауап парақтарын толтырады. Әрбір оқушының ұпайлары жеке есептелінеді.
Күнделікті өзінөзі бағалау журналы	Күнделікті өзін-өзі бағалау журналы мұғалім оқушылардың сабақ барысында қабылданған білімін, дағдылары мен шеберліктерін бағалауға және оларды қандай әдіспен жүзеге асырғандарын қадағалау үшін құрылады. Күнделік ұстазға оқушылардың алға жылжу деңгейлерін және соған сәйкес білімдерін әрі карай жетілдіруі үшін жәрдемдеседі.
Формативті сұрау	Бұл әдіс презентациядан кейін бірден немесе қандайда бір сабақтағы тексеруге арналған. Мұғалім «Неге? Қалай? Қайтіп?» деген қосымша нақтылау сұрақтарын қояды. Олар несімен ұқсас әлде айырмашылығы қандай? Мінездемесі қандай______? Ондағы негізгі идеясы, тұжырымдамасы қандай? - Сіз қандай идея немесе қосымша мағлұмат қоса аласыз? Сіз қандай қорытынды жасай аласыз? Сіз не істеуді ұсынасыз? Қандай әдістер мен тәсілдерді қолдануға болады?
Жаңа материалды қабылдауларын тексеруге арналған жаттығулар	Мұғалім «Болжау», «Түсіндіру», «Айтып беру», «Бағалау» деген төрт терезеден (шаршы) тұратын кесте құрады. Жаңа материалды түсіндіріп болған соң ол оқушылардан берілген шаршылардың бірін таңдауларын ұсынады. Бұл арада мұғалім әрбір оқушыға бұл әдіс арқылы өтілген тақырып бойынша өздеріне өздері тапсырма алып, орындайтындығын түсіндіріп өтуі қажет. Сонан соң олардың шаршыларды таңдауларына қарай мұғалім сұрақтар қояды. Мысалы: Егер оқушы «Айтып беру» деген шаршыны таңдаса, мұғалім оған «Жаңа материалдағы негізгі идеяларды атап шық» деген тапсырма береді.
Ішкі және сыртқы шеңбер	Оқушылар ішкі және сыртқы екі шеңбер құрады. Балалар бір-біріне қарама-қарсы тұрып, өтілген тақырып бойынша бір-бірлеріне сұрақтар қояды. Сыртқы шеңберде тұрған оқушылар ауысып өздеріне жаңа жұптар құрады. Сөйтіп сұрақтар қою істері әрі қарай жалғаса береді.

Бір сөйлемде барлығын айтып беру	Оқушылардан оқытылған тақырып бойынша «Кім? Не? Қайда? Қашан? Неге? Қалай?» деген сұрақтарға жауап беретін бір-ақ сөйлем құруларын ұсынады.
Жазбаша түсініктеме (жазбаша кері байланыс)	Бағалаудың міндетті бір элементі – кері байланысты ұсыну. Оқушылардың жазба жұмыстарын тексеру кезінде мұғалім бағалау өлшемдеріне қарай өз түсініктемелерін жасайды және жеткен нәтижелерінің деңгейін бақылайды. Түсініктемелері анық және түсіндіре білуі керек. Жазба жұмыстарын тексере отырып, дұрыс жерлерін бір түспен, ал әрі қарай жетілдіру керек жерлерді екінші бір түспен белгілеп қоюға болады. Жазба жұмыстарға түсініктеме бергенде еске салу, ой айту немесе мысалдар көрсетуге болады.
Сөздік бағалау (ауызша кері байланыс)	Бағалау түрінің ең көп тараған түрі: Мұғалім оқушыны жаттығуларды жақсы орындағаны үшін мақтады, осылайша ауызша кері байланыс орнатты. Осыған орай оқушылар берілген материалды немесе мағлұматты сәтті ұққандары жайлы түсінуіне болады. Мұғалім оқушыға жаттығуды орындағандағы қателерін көрсетеді. Ол оның жұмысына ешқандай белгі қоймайды, бірақ оны бағалайды. Нәтижесінде оқушылар жетістікке жетулері үшін одан әрі биік нәтижелерге жетуі керек деп ұйғарады.
Өзін-өзі бағалау.	Бұл әдісте қатысушылар өздерінің білімдері жайлы мағлұмат жинайды, оларды талқылап, алға жылжуларына қорытынды жасайды. Өзін-өзі бағалауды жүргізгендегі міндетті шарттары – оқушылардың оқытылатын тақырыпты өтер алдында және жұмысты орындар алдында олар барлық жұмысты бағалау межелерімен (критерий) таныс болулары қажет.
Екі жұлдыз және тілек (бірін-бірі бағалау)	Бұл әдіс оқушылардың шығармашылық жұмыстарын, яғни шығарма, эссені бағалауға қолданылады. Мұғалім, оқушыларға сыныптастарының жұмыстарын тексеруді ұсынады. Оқушылар бір- бірінің жұмыстарын тексеру кезінде олар жұмыстарды бағаламайды, ал ондағы екі оң сәтті анықтап және бағыт береді. Олар «Екі жұлдыз» - бір сәт, яғни толыққанды жұмыс, ал екінші бірі «Тілек», мұнда одан әрі жұмысты толықтырулары қажет.
Жинақтау парақшасының	Мұғалім білім алушыларға екі жағында да көрсетілген тапсырмалары бар парақтарды жиі таратып отырады.:
индексі	1-беті: Өткен тақырып бойынша негізгі идеяларды атап шығыңыз (бөлімдер, тақырыптар) және оны қорытып айтыңыз. 2-беті: Өткен тақырыптан тағы нені түсінбегеніңізді анықтаңыз (бөлімдер, тақырыптар) және өз сұрақтарыңызды құрастырыңыз.
Бір минуттық эссе	Білім алушының оқу материалын меңгергенін кезеңкезеңімен қадағалау үшін сабақтың кез келген уақытында қолдануға болады. Мұғалім қоюы мүмкін сұрақтар: -Ең бастысы (б.гін)сіз не білдіңіз? -Есіңізде не қалды? -Қандай сұрақ сіз үшін түсініксіз болды?
Ауызша бағалау	Білім алушы мен мұғалімнің ауызша кері байланысы сабақтың барлық кезеңінде тиімді.
Температураны өлшеу	Білім алушының тапсырманы қаншалықты орындағанын анықтау үшін қолданылады. Ол үшін мұғалім алушыларды тоқтатып, сұрақ қояды: Біз не істеп жатырмыз? Білім алушы осы сұраққа жауап береді, тапсырманың орындалу жолы, оны орындау үрдісі туралы ақпаратты ұсынады.

Мұғалім білім алушылармен бірлесе отырып оқу мақсатына жетудің табыс критерийлерін талқылай алады және қажет болған жағдайда оларды толықтырады.

Қалыптастырушы бағалау барысында мұғалім белгілі дағдыларды бағалаудың тиімді тәсілі ретінде топтық жұмыстарды қолдана алады.

Топтық жұмыс барысында мұғалім әрбір топтағы білім алушылардың талқылауын тыңдайды және бақылайды: кейбір білім алушылар бағалау критерийлеріне сәйкес оқу мақсатына жеткендігін жылдам көрсете алады.

Мұғалім одан әрі оқу мақсатына жетуге ұмтылған білім алушылардың ісәрекетін бақылауы және қосымша сұрақтар қоюы тиіс: - Бұл туралы не ойлайсыздар? - Сіздің топта не талқыланғаны туралы түсінік бере аласыз ба? Егер білім алушылар практикалық жұмыс орындаса, онда сұрақты әр тапсырма бойынша қоюға болады: - Сіздер қазір не істеп жатырсыздар? - Сіздің ойыңызша бұдан әрі не болады? - Сіз бұл тапсырманы орындау барысында ерекше бірдеңені байқадыңыз ба? Топтық жұмыс барысында мұғалім барлық топтардың жұмысын бақылауы тиіс. Топты бақылауды тапсырманы орындауға қатысумен бірге жүргізуге де болады.

САБАҚ ЖОСПАРЫНЫҢ ҮЛГІСІ

Сабақ №1	Пәні: Математикалық сауаттылық		Сыныбы: 2 Күні:
Тақырыбы: Кел, ойнайық!
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
Тілдік мақсат		Сабақта оқушыларға танымдық тапсырмаларды орындату арқылы логикалық ойлау қабілетін,ой-өрісін дамыту,математикаға деген қызығушылығын арттыру
Оқушының сабаққа қамтылуы		Барлық оқушылар:Топта, жеке жұмыс істеуді үйренеді;Жаңа білім туралы ақпараттарды біледі; Адам өміріне маңыздылығын түсінеді.
		Оқушылардың басым бөлігі:Тақырыпты күнделіктіөмірмен байланыстыра алады,тапсырмаларды түсінеді.
		Кейбір оқушылар:Өз бетімен жұмыс жасау барысында белсенділік танытады; еркін сөйлейді.
Күтілетін нәтиже		Танымдық тапсырмаларды тез орындауды үйренеді.Математика сабағына қызығушылығы артады.Шапшаңдыққа және топпен жұмыс жасай білуге бейімделеді
Алдыңғы тақырып /үй тапсырмасы/		Қайталау
Жоспар
Жоспарланған уақыт		Жоспарланған жаттығулар		Ресурстар
Басталуы /Миға шабуыл/ Қызығушылықты ояту 5 мин		Сәлемдесу, журнал толтыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.		Оқушының жұмыс дәптері
Ортасы Мағынаны тану 25 мин		№1. Математикалық диктант Ең кіші бір таңбалы сан 0 Ең үлкен бір таңбалы сан 9 Ең кіші екі таңбалы сан 10 Ең үлкен екі таңбалы сан 99 Ең кіші толық ондық 10 Ең үлкен толық ондық 90 №2. №3. Бір қатарға қайталанбайтындай етіп суретті салып, толықтыру керек. №4. есепті шығар. 1.Ағаш басында 2 балық отыр еді.Оларға тағы 2 балық ұшып келді. Барлығы неше балық болды? Жауабы: 2+2=4 Сыныпта 15 бала отыр. Олардың 10-ы балмұздақ жақсы көреді, 9-ы кәмпит жақсы көреді. Бұл қалай болғаны? Жауабы: 4 оқушы балмұздақ та кәмпит те жақсы көреді.

			№5. Боя. 1-ашық жасыл, 2-малина түстес, 3-қара көк, 4-сәбіз сары, 5-көк, 6-қызыл, 7-жасыл, 8-қоңыр, 9-сары, 10-қызғылт түспен боя.
Соңы/Ой қозғау/ "Кім жылдам?"10 мин			Айырмашылығын тауып, қаламмен белгілету
Кері байланыс 3мин
Бағалау 2 мин			Смайликпен бағалау
Қосымша ақпарат			Ғаламтордан, газет-журналдардан таңдаған тақырыптары бойынша мәліметтер жинау
Саралау
Рефлексия Сабақтың мақсаты мен оқу мақсаттары орындалды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма ? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды? Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
Сабақ №2	Пәні: Математикалық сауаттылық			Сыныбы: 2 Күні:
Тақырыбы: Құпия сандар
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
Тілдік мақсат		Құпия сандар тақырыбымен танысады, өз бетімен жұмыс жасау барысында қабілетті оқушы табылады.
Оқушының сабаққа қамтылуы		Барлық оқушылар:Топта, жеке жұмыс істеуді үйренеді;Жаңа білім туралы ақпараттарды біледі; Адам өміріне маңыздылығын түсінеді.
		Оқушылардың басым бөлігі:Тақырыпты күнделіктіөмірмен байланыстыра алады,тапсырмаларды түсінеді.
		Кейбір оқушылар:Өз бетімен жұмыс жасау барысында белсенділік танытады; еркін сөйлейді.
Күтілетін нәтиже		"Құпия сандар" тапсырмаларын тез орындауды үйренеді.Математика сабағына қызығушылығы артады.Шапшаңдыққа және топпен жұмыс жасай білуге бейімделеді.
Алдыңғы тақырып /үй тапсырмасы/		Кел, ойнайық
Жоспар
Жоспарланған уақыт		Жоспарланған жаттығулар			Ресурстар

Басталуы /Миға шабуыл/ Қызығушылықты ояту 5 мин	Сәлемдесу, журнал толтыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.	Оқушының жұмыс дәптері
Ортасы Мағынаны тану 25 мин	№1. Жасырын сөзді тап. №2. «Баспалдақ» ойыны №3. Тігінен де, көлденеңінен де қайталанбайтындай етіп, сандарды орналастыр. №4. Есепті шығар. Үш сөмкеде екі ондық дәптер бар. Бірақ біреуіндегі дәптерлербасқа сөмкелердегіден екі есе аз. Әр сөмкеде қанша дәптер бар екенін тап.Жауабы: 3•20=60 60:2=30 30:2=15 1сөмкеде 30 дәптер, 2,3-сөмкелерде 15 дәптерден бар. Бір шелекте 7 кг шие бар. Осындай екі шелекте неше килограмм шие бар? Жауабы: 7•2=14 Екі шелекте 14 килограмм шие бар. Мұзайдында 6 бала сырғанап жүрді. Олардың екеуі түскі тамақ ішуге кетті, ал түстен кейін олар мұзайдынға қайтып оралды. Мұзайдында қанша бала сырғанап жүр? Жауабы: Мұзайдында 6 бала сырғанап жүр. №5. Математикалық кроссвордты шешіп көр.
Соңы/Ой қозғау/ "Кім жылдам?" 10 мин	Айырмашылығын тауып, қаламмен белгілету
Кері байланыс 3мин
Бағалау 2 мин	Смайликпен бағалау
Қосымша ақпарат	Ғаламтордан, газет-журналдардан таңдаған тақырыптары бойынша мәліметтер жинау
Саралау
Рефлексия Сабақтың мақсаты мен оқу мақсаттары орындалды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма ? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды? Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақ №3	Пәні: Математикалық сауаттылық		Сыныбы: 2 Күні:
Тақырыбы: "Кім жылдам?", "Тез ойла" математикалық ойындар
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
Тілдік мақсат		"Кім жылдам?", "Тез ойла" математикалық ойындардың есептерін шеше отырып, логикаға деген қызығушылығы артады.
Оқушының сабаққа қамтылуы		Барлық оқушылар:Топта, жеке жұмыс істеуді үйренеді;Жаңа білім туралы ақпараттарды біледі; Адам өміріне маңыздылығын түсінеді.
		Оқушылардың басым бөлігі:Тақырыпты күнделіктіөмірмен байланыстыра алады,тапсырмаларды түсінеді.
		Кейбір оқушылар:Өз бетімен жұмыс жасау барысында белсенділік танытады; еркін сөйлейді.
Күтілетін нәтиже		Математикалық ойындардың тапсырмаларын орындауды үйренеді. Логикалық тапсырмаларды орындай отырып, математика сабағына қызығушылығы артады.
Алдыңғы тақырып /үй тапсырмасы/		Құпия сандар
Жоспар
Жоспарланған уақыт		Жоспарланған жаттығулар		Ресурстар
Басталуы /Миға шабуыл/ Қызығушылықты ояту 5 мин		Сәлемдесу, журнал толтыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.		Оқушының жұмыс дәптері
Ортасы Мағынаны тану 25 мин		№1. Тез ойла. №2. №3. Бір қатарға қайталанбайтындай етіп суретті салып, толықтыр. №4. Есепті шығар. Ағашта 3 ұзақ пен 2 қарға отырды. Екі құс ұшып кетті. Неше және қандай құстар ағашта қалуы мүмкін? Жауабы:2+3=5 5-2=3 Жол бойына үйеңкі мен жөке ағаштары отырғызылды. Әрбір екі үйеңкінің ортасына екі жөке ағаштары отырғызылған. Егер үйеңкі 20 болса, жөке ағашы нешеу? Жауабы:Жөке ағашы 18. Аянур 30 теңгеге бәліш сатып алды. Осындай 3 бәліш қанша теңге тұрады? Жауабы: 30•3=90 Үш бәліш 90 теңге тұрады. №5. Есепте.
Соңы/Ой қозғау/ "Кім жылдам?"10 мин		Айырмашылығын тауып, қаламмен белгілету

Кері байланыс 3мин			Сабақ соңында кері байланыс жазып қалдыру
Бағалау 2 мин			Смайликпен бағалау
Қосымша ақпарат			Ғаламтордан, газет-журналдардан таңдаған тақырыптары бойынша мәліметтер жинау
Саралау
Рефлексия Сабақтың мақсаты мен оқу мақсаттары орындалды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма ? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды? Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
Сабақ №4		Пәні: Математикалық сауаттылық		Сыныбы: 2 Күні:
Тақырыбы: Теңдіктер мен теңсіздіктер
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
Тілдік мақсат	Теңдіктер мен теңсіздіктерге арналған логикалық тапсырмаларды шешеді.
Оқушының сабаққа қамтылуы	Барлық оқушылар:Топта, жеке жұмыс істеуді үйренеді;Жаңа білім туралы ақпараттарды біледі; Адам өміріне маңыздылығын түсінеді.
	Оқушылардың басым бөлігі:Тақырыпты күнделіктіөмірмен байланыстыра алады,тапсырмаларды түсінеді.
	Кейбір оқушылар:Өз бетімен жұмыс жасау барысында белсенділік танытады; еркін сөйлейді.
Күтілетін нәтиже	Теңдіктер мен теңсіздіктерді ажырата алады, математика сабағына қызығушылығы артады.
Алдыңғы тақырып /үй тапсырмасы/	"Кім жылдам?", "Тез ойла" математикалық ойындар
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар				Ресурстар
Басталуы /Миға шабуыл/ Қызығушылы қты ояту 5 мин	Сәлемдесу, журнал толтыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.				Оқушының жұмыс дәптері

Ортасы Мағынаны тану 25 мин	№1. Үлгіні пайдаланып, келесі тапсырманы орында №2. Аулада қаздар жүр. Мансур 6 аяқ санады. Сонда аулада қанша қаз жүр? Жауабы: Аулада 3 қаз жүр. Балалар балабақшаға бір-біреуден шар әкелді. Сонда балабақшаға неше шар әкелді? Жауабы: 7 шар әкелінді. №3.Бір қатарға қайталанбайтындай етіп фигураларды салып, толықтыр. №4. Есепті шығар. Спортшы бірінші күні 10 км жүгірді. Содан соң күнде 2 км артық жүгіріп жүрді. Спротшы 3-і күні неше км жүгірді?Жауабы:3-күні 14 километр жүрді. Мотоцикл жүргізушісі ауылға келе жатқанда жолдан өзіне қарсы үш жеңіл машина және бір камазды кездестірді. Ауылға неше машина бара жатыр? Жауабы: Ауылға 1 машина бара жатыр. Суретші Худабеднов бір айда 42 картина салды. Олардың 17-і орман, 9-ы өзен, ал 13-і орманда, өзенде салынған. Қалған картинкаларда түсініксіз суреттер бар. Қанша түсініксіз суреттер бар? Жауабы: 42-179-13=3 Түсініксіз 3 сурет бар. №5. Өрнектің мәнін тап.
Соңы/Ой қозғау/ "Кім жылдам?" 10 мин	Айырмашылығын тауып, қаламмен белгілету
Кері байланыс 3мин	Сабақ соңында кері байланыс жазып қалдыру
Бағалау 2 мин	Смайликпен бағалау
Қосымша ақпарат	Ғаламтордан, газет-журналдардан таңдаған тақырыптары бойынша мәліметтер жинау
Саралау
Рефлексия Сабақтың мақсаты мен оқу мақсаттары орындалды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма ? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды? Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Сабақ № 5	Пәні: Математикалық сауаттылық			Сыныбы: 2 Күні:
Тақырыбы: Уақыт өлшемдері
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
Тілдік мақсат			Қазақтың уақыт өлшемдерімен танысады, уақыт өлшемдері туралы түрлі логикалық тапсырмаларды шешеді.
Оқушының сабаққа қамтылуы			Барлық оқушылар:Топта, жеке жұмыс істеуді үйренеді;Жаңа білім туралы ақпараттарды біледі; Адам өміріне маңыздылығын түсінеді.
			Оқушылардың басым бөлігі:Тақырыпты күнделіктіөмірмен байланыстыра алады,тапсырмаларды түсінеді.
			Кейбір оқушылар:Өз бетімен жұмыс жасау барысында белсенділік танытады; еркін сөйлейді.
Күтілетін нәтиже			Оқушылардың уақыт өлшемдері туралы білімдері нығаяды, логикалық тапсырмаларды орындай отырып математика сабағына қызығушылығы артады.
Алдыңғы тақырып /үй тапсырмасы/			Теңдіктер мен теңсіздіктер
Жоспар
Жоспарланған уақыт		Жоспарланған жаттығулар			Ресурстар
Басталуы /Миға шабуыл/ Қызығушылықты ояту 5 мин		Сәлемдесу, журнал толтыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.			Оқушының жұмыс дәптері
Ортасы Мағынаны тану 25 мин		№1. Сағат қанша болды? №2. Бауырсақ орманға қай жолмен жете алады? №3.Бір қатарға қайталанбайтындай етіп, сандарды орналастыр. № 4. Отбасында төрт бала бар: қыздар қанша болса, ұлдар да сонша.Отбасында қыздар қанша, ұлдар қанша?Жауабы: Отбасында ұлдар2, қыздар 2. Абылай тақта шоколадты екіге бөлді, содан соң оның бөлінгенбір бөлігін тағы да екіге бөлді. Сонда Абылай шоколадты неше бөлікке бөлген? Жауабы: Абылай шоколадты 3 бөлікке бөлді. Мына сандар қандай тәртіппен орналасқан?1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1 № 5. Боя. 13-жасыл, 78-сәбіз сары, 81-қызыл.
Соңы/Ой қозғау/ "Кім жылдам?"10 мин		Айырмашылығын тауып, қаламмен белгілету
Кері байланыс 3мин			Сабақ соңында кері байланыс жазып қалдыру
Бағалау 2 мин			Смайликпен бағалау
Қосымша ақпарат			Ғаламтордан, газет-журналдардан таңдаған тақырыптары бойынша мәліметтер жинау

Саралау
Рефлексия Сабақтың мақсаты мен оқу мақсаттары орындалды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма ? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды? Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
Сабақ № 6	Пәні: Математикалық сауаттылық			Сыныбы: 2 Күні:
Тақырыбы: Логикалық есептер
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
Тілдік мақсат			Өрнектің мәнін табуды, логикалық тапсырмаларды орындауды үйренеді.
Оқушының сабаққа қамтылуы			Барлық оқушылар:Топта, жеке жұмыс істеуді үйренеді;Жаңа білім туралы ақпараттарды біледі; Адам өміріне маңыздылығын түсінеді.
			Оқушылардың басым бөлігі:Тақырыпты күнделіктіөмірмен байланыстыра алады,тапсырмаларды түсінеді.
			Кейбір оқушылар:Өз бетімен жұмыс жасау барысында белсенділік танытады; еркін сөйлейді.
Күтілетін нәтиже			Логикалық есептерді шеше отырып, математика сабағына деген қызығушылығы артады.Шапшаңдыққа және топпен жұмыс жасай білуге бейімделеді.
Алдыңғы тақырып /үй тапсырмасы/			Көңілді есептер
Жоспар
Жоспарланған уақыт		Жоспарланған жаттығулар			Ресурстар
Басталуы /Миға шабуыл/ Қызығушылықты ояту 5 мин		Сәлемдесу, журнал толтыру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.			Оқушының жұмыс дәптері
Ортасы Мағынаны тану 25 мин		№1. Өрнектің мәнін тауып, тиісті түспен боя. №2. Бұзауға енесіне барар жолды көрсет. №3. Тігінен де, көлденеңінен деқайталанбайтындай етіп, сандарды орналастыр.

	№4. Есепті шығар. 1.Қайрат пен Талғат сурет салды. Олардың бірі тікұшақ пен ұшақты екіншісі машина мен кемені салды. Талғат кемені салды. Қайрат қай суретті салды.Жауабы: Қайрат тікұшақ пен ұшақты салды. 2. Ыдыстағы лимондар мен апельсиндер саны 3, ал апельсиндер мен мандариндер саны 5. Ыдыста неше лимон, неше апельсин және неше мандарин бар? 3.4 жұмыртқа 4 минут піссе, бір жұмыртқа неше минут піседі? Жауабы: 4 минут піседі. №5. Боя. 36-сары, 37-көк, 60-қоңыр, 62-қызыл, 63- сәбіз сары, 70-сұр, 29малина түспен, 28-қара көк, 78-жасыл, 85-ашық жасыл, 74сирень түспен боя.
Соңы /Ой қозғау/ "Кім жылдам?" 10 мин	Айырмашылығын тауып, қаламмен белгілету
Кері байланыс 3мин	Сабақ соңында кері байланыс жазып қалдыру
Бағалау 2 мин	Смайликпен бағалау
Қосымша ақпарат	Ғаламтордан, газет-журналдардан таңдаған тақырыптары бойынша мәліметтер жинау
Саралау
Рефлексия Сабақтың мақсаты мен оқу мақсаттары орындалды ма? Бүгін оқушылар не үйренді? Сабақ қалай өтті, қандай деңгейде өтті? Жоспарланған саралау жақсы іске асты ма ? (тапсырмалар сәйкес болды ма?) Уақытты қалай пайдаландым? Жоспарыма қандай өзгеріс енгіздім және неге?
Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды? Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Тақырыбы	«Жас математик » интеллектуалдық сайысы.
Жалпы мақсаты	Сынып оқушыларының математика пәні бойынша алған білімдерін саралау, ой ұшқырлықтарын байқау, топпен бірлесе отырып жұмыс істей білуге және өз білімін көрсете білуге үйрету, логикалық ойлау қабілетерін дамыту, жанжақты білімділікке баулу.
Күтілетін нәтижелер	Шапшаң ойлауға, өз ойын ашық айтуға, жүйріктілікке дағдыланады. Оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырады Логикалық ойлауға дағдыланады.
Түйінді идеясы	Математика – ғылымдар патшасы.
Ресурсы	интерактивті тақта, судоку,синхронды суреттер,есепшоттар
Өтілу барысы:
Жоспары: 1. Таныстыру «Аламан –бәйге» (әр қатысушыға 10 сұрақ. ) «Қисынды ойлар» логикалық тапсырмалар (бұл кезең оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін шыңдайды «Кім жүйрік?» менталды есептеу (есепті тез шығаруға, менталды есептеуге, есте сақтау қасиетін күшейтуге септігін тигізеді 4. Судоку (балалар үшін қызықты әрі тартымды ) Синхромды сурет салу (екі қолмен бір мезгілде сызу) Математикалық жеті есеп
Психологиялық ахуал қалыптастыру. Сайысқа қатысушылар өз көңіл күйлерін смайликтер арқылы көрсетеді. Менің көңіл –күйім қандай?
-Жиылған ылғи дарындар, Жүректе от,көздерінде жалын бар. «Жас математик» сайысына қатысушыларды, Қол соғып қошеметтеп алыңдар. «жоспармен таныстыру! Әділ-қазы алқасымен таныстыру Сайысымызды бастаймыз кезекті таныстыру бөліміне береміз. -1. Таныстыру 2. «Аламан бәйге» (әр қатысушыға 10 сұрақ. ) 1.Санға нөлді қосқанда не шығады? Санның өзі

2.Қосудың қандай қасиеттерін білесің? Ауыстырымдылық терімділік,үлестірімділік 3.Ең кіші екі таңбалы сан -10

4.Үш қабырғасы,үш бұрышы бар фигура - үшбұрыш

Азайтудың амалының компоненттерін ата (азайтқыш,азайғыш,айырманыңмәні)
1 сағатта неше минут бар? 60
1 жылда неше ай бар? 12
Ұзындық өлшем бірліктері м,мм,см,дм
Дүйсенбі аптаның нешінші күні? Бірінші
4 -ке 4 қосқанда неше болады? 8

1.Көбейтудің компоненттерін ата (көбейткіш,көбейткіш, көбейтіндінің мәні)

2.Төрт қабырғасы төрт бұрышы бар фигура төртбұрыш

3. Ең үлкен екі таңбалы сан 99

4.1 минутта неше секунд бар? 60

1 аптада неше күн бар? 7
10-нан 4 азайтқанда қанша қалады? 6

7.6+в қандай өрнек деп аталады? әріпті

8.Белгісізі бар теңдік не деп аталады? теңдеу

58 санының бірлігі неше? 8
Сәрсенбі күні нешінші күннің сабағы өтеді? 3-үшінші

1.Қосудың компоненттерін ата қосылғыш,қосылғыш қосындының мәні

2.Барлық қабырғасы тең фигура -шаршы

3. Кесіндінің неше ұшы бар? 2

4.Масса бірліктері кг,г,т,

8-ге 8 қосқанда қанша болады? 16
Аптаның неше күнінде сабақта боласың? 5

7.Кез келген саннан нөлді азайтқанда не шығады? Санның өзі

8.12+5 өрнегі қалай аталады? Санды өрнек

9. 1 тәулікте неше сағат бар? 24

10 32 санының ондығы неше? 3

1.Ұзындықты немен өлшейміз? сызғыш

3 жердегі 6 неше? 18
2 сағатта неше минут бар? 120
Санды нөлге көбейткенде не шығады? 0
Төртбұрыштың периметрін қалай табамыз? Барлық қабырғаларының

ұзындықтарын қосамыз

6.56 8ге бөліне ма? иа

7. 42-ні 7-ге бөлгенде қанша болады? 6

8.Бөлуге кері амал - көбейту

9. Масса бірліктерін ата кг,г,т,ц

10 Бөлу амаланың компоненттерін ата бөлінгіш,бөлгіш, бөліндінің мәні

1.Ең кіші төрт таңбалы сан 1000

2. Қосуға кері амал - азайту 3. 7 жердегі 5 неше ? 35

Көбейту амаланың компоненттерін ата көбейткіш ,көбейткіш,көбейтіндінің мәні
2 тәулікте неше күн бар? 14

6.Санды бірге көбейткенде не шығады? Санның өзі

7.Уақыт бірліктерін ата сағ,мин,сек,

63 9-ға бөліне ма? иа
Ұзындық өлшем бірліктерін ата см,м,мм,дм,км10 32-ні 4 ке бөлгенде қанша болады?8

1.1 ғасырды неше жыл бар? 100

2 Мың санында неше нөл бар? 3

3.7 жердегі 7 неше? 49

4. 500-ді 100 ге бөлгенде қанша болады? 5

5.Төртбұрыштың ауданын қалай табамыз? Ұзындығы мен енін көбейтеміз

6.Миллионда неше нөл бар? 6

7.1 центнерде неше кг бар? 100

862 санының жүздігі қай сан? 8
Бесбұрышта неше қабырға бар? 5 10 555 саны 111ге бөлінема? иа

400-ді 20-ға бөлгенде қанша болады? 20
Жылдамдықты қалай табамыз? Қашықтықты уақытқа бөлеміз
.Ең кіші үш таңбалы сан 100
546 санының ондығы қай сан? 4
Төртбұрышта неше бұрыш бар? 4
9 жердегі 5 неше ? 45
6666 саны 6 ға бөлінема? иа

8.8000ды 800 ге бөлгенде қанша шығады? 10

9. 1 кг-да неше грамм бар? 1000

10 5 сағатта неше минут бар? 300

1. 987 санының жүздігі қай сан? 9 2.Ең үлкен үш таңбалы сан 999

3. 5 тәулікте неше сағат бар? 120

4.Қашықтықты қалай табамыз? Уақыт пен жылдамдықты көбейтеміз

5.1 тоннада неше центнер бар? 10

77777 саны 7 ге бөліне ма? иа
600-ді 3-ке бөлгенде қанша болады? 200

8.Алтыбұрышта неше бұрыш бар? 6

9.8 жердегі 6 неше? 48

10 Жыл мезгілі нешеу? 4

3. «Қисынды ойлар» Логикалық тапсырмалар.

№1 1.Ағаштың үстінде 10 торғай отыр еді.Аңшы оның екеуін атып түсірді.Қанша торғай қалды? (2)

2.. Үстелде 4 алма жатыр. Бір алманы 2-ге бөлсе, үстелде неше алма бар деп саналады? /4

№2 1.Алманың жартысы неге ұқсайды? (өзінің жартысына)

2.Үстелдің үстінде 7 майшам жанып тұр. Оның төртеуін сөндірсең нешеуі қалады? (4)

№3 1...Қай ыдыстан тамақ ішуге болмайды? (бос ыдыстан)

2.Киноға бес бала келе жатты. Жолда олар үш үлкен кісіні кездестіреді.

Сонда театрға неше адам келе жатыр? /5/

№4 1. .10 үйрек ұшып бара жатты, аңшы 1 үйректі атып алды. Неше үйрек қалды?/1/

2.Отбасында 2 бала бар. Марлен Ардақтың ағасы, ал Ардақ Марленге іні емес. Сонда Ардақ кім? /қарындасы/

№ 5 1..Жарас Ақылбектің баласы, ал Ақылбек Кәрімнің баласы. Жарас Кәрімге кім болады? /немересі/

2.Бұзау бір аяғымен тұрғанда 50 кг тартады, егер 4 аяғымен тұрса, ол қанша кг тартар еді? /50кг/

№ 6 1..Жолға екі бала шығып,2 теңге тауып алды. Олардан соң және 4 бала шықты. Олар неше теңге тауып алады? /0/

2 . Пойыздың 10 вагоны 15 км жол жүрді. Сонда олардың әрқайсысы неше км жол жүрді? /15 км/

№7 1. 8 картоп 4 минутта піседі. Ал 10 картоп неше минутта піседі? /4 мин./ 2 . Үстелдің 4 бұрышы бар. Егер бір бұрышын кесіп тастаса неше бұрыш болады? /5/

№8 1.. 31 ақпан күні не болып еді?/ 31 ақпан болмайды

2..Үстел үстінде 3 қияр, 2 сәбіз және 5 апельсин бар. Үстел үстінде барлық көкөніс қанша? /7

«Кім жүйрік?» менталды есептеуҚиын пәнді бәрі де меңгереді, Қосу менен басқаны теңгереді.

Ауызша есептеуді әп-сәтте ақ,

Қиналмай-ақ жылдам шеше береді.-дей келе кезекті абакпен есептеуге береміз.Онда менталды есептегенде оң және сол қолды бір мезгілде ассинхронды қолдану арқылы мидың екі жарты шарын дамытамыз.

Судоку тапсырмалары: -Жарыс десе алғырлықты ұштайды, Қиялдарға самғап ұшқан құстарға.

Біліммен қаруланған жүйріктер,

Судокуды шешіп лезде тастайды.-деп судоку тапсырмасына кезек береміз. Бұл судоку тапсырмаларын орындағанда оқушыларға тартымды, әрі қызықты әсер етеді.

Синхромды сурет салу. Мұнда оқушылар бір мезетте екі қолмен сурет салады.
Жеті есеп әр оқушының деңгейлеріне қарай есептер беріледі.( қосу,азайту,көбейту,бөлу амалдарына ,теңдеуді шешуге т.б)

Қорытынды

Рефлексия Жеңімпазды анықтап,марапаттау.

№ 1 Толық ондықтар

Тапсырма 1.

Сандарды цифрлармен жаз:

Жиырма; Он тоғыз;Он сегіз; Он жеті; Он алты; Он бес ; Он төрт; Он үш; Он екі; Он бір; Он.

Тапсырма 2.

Математикалық диктант.

Алты мен төрттің қосындысын жаз. Он екі мен сегіздің қосындысын жаз. Тоғыз бен екінің айырмасын жаз. Жиырма мен төрттің айырмасын жаз.

Тапсырма 3.

Салыстыр:

90- 60 80 - 70

20+ 18 15 + 14

11 +12 10 - 20

Тапсырма 4.

Теңдеуді шеш:

Х + 15 = 19

20 – у = 9

Тапсырма 5.

Ойлан, жауап бер!

Бір үйде 100 пәтер бар. Үй нөмірі жазылған тақтайшада 9 цифры неше рет кездеседі?

№ 2

21-ден 100-ге дейінгі сандар

Тапсырма 1.

Сандарды цифрлармен жаз:

Жиырма екі; Отыз екі;Қырық екі; Елу екі; Алпыс екі; Жетпіс екі ; Сексен екі;

Тоқсан екі; Жүз Тапсырма 2.

Математикалық диктант. Отыз екі мен сегіздің қосындысын жаз. Қырық екі мен бестің қосындысын жаз. Елу мен онның айырмасын жаз. Алпыс пен отыздың айырмасын жаз.

Тапсырма 3.

Салыстыр:

45 * 15 30 * 40

50 * 70 60 * 74

25 * 81 10 *80

Тапсырма 4.

4. Теңдеуді шеш:

Х + 70 = 100 100 – у = 50

Тапсырма 5.

Ойлан, жауап бер!

Нұржан мен Асхаттың 16 дәптері бар. Нұржан Асхатқа 4 дәптер бергенде,олардың дәптер саны бірдей болды. Бұған дейін олардың қайсысында қанша дәптер болған еді?

№3-4 Екі таңбалы сандардың ондық құрамы

Тапсырма 1.

«Санды тап» ойыны.

Аталған сандарды қорша және жаз.

100

Жиырма, қырық,алпыс, сексен, жүз

Тапсырма 2.

Математикалық диктант.

5онд. 4 бірл 6 онд. 3 бірл

7 онд. 2 бірл 4 онд . 2 бірл

9 онд. 3 бірл 9 онд. 4 бірл

Тапсырма 3.

Салыстыр:

50 * 20

50 * 70

20 * 30

40 * 40

70 * 80 60 * 20 Тапсырма 4.

Теңдеуді шеш:

Х + 70 = 140

200 – у =60

Тапсырма 5.

Ойлан, жауап бер!

Аулады жүрген бұзаулар мен тауықтардың аяқтарының саны 10. Аулада неше үй жануары болуы мүмкін?

№ 5 Екі таңбалы сандардың разрядтық құрамы Тапсырма 1

.Берілген сандардан жұп құрып жаз.

Тапсырма 2.

Математикалық диктант.

6 онд. 4 бірл 2 онд. 5 бірл

4 онд. 9 бірл 4 онд. 2 бірл

9 онд. 1 бірл 2 онд. 9 бірл Тапсырма 3.

Салыстыр:

28 * 37

68 * 37

27 * 38

57 * 57

95 * 29

67 * 37

Тапсырма 4.

Теңдеуді шеш:

Х + 80 = 160 180 – у =90

Тапсырма 5.

Ойлан, жауап бер!

Алмұрт алмаға қарағанда ауыр,бірақ апельсиннен жеңіл.Алма шабдалыдан ауыр,апельсин ананастан жеңіл.Ең жеңіл және ең ауыр жемісті тап.

№ 6 20 көлеміндегі сандарды қосу жəне азайту кестесі

Тапсырма 1.

Берілген сандарды кему ретімен жаз.

Тапсырма 2.

Берілген сандарды қолданып қосу мен азайтуға өрнек құрастырып шығар:

Тапсырма 3.

Салыстыр:

* 20
* 16

16 * 20

18 * 11

17 * 20

20 * 14

Тапсырма 4.

Теңдеуді шеш:

Х - 10 = 20-10

20 – у = 10-5

Тапсырма 5. Ойлан, жауап бер! Сулы бояу 60 теңге, ал түсті қарындаш одан 30 теңге арзан. Сулы бояу мен түсті қарындаш қанша тұрады?

№ 7 Логикалық есептер Тапсырма 1.

Сандар тізбегі белгілі бір ережеге сәйкес қойылған. Сұрақ белгісінің орнына сәйкес келетін санды табыңыз.

2,3,5,8,12,17,?
15,12,13,10,11,8,?
3,5,10,12,24,26,?
12,16,14,18,16,20,?
36,38,34,42,26,?,22,20,?
28,37,34,41,39,44,?,46  24,12,48,16,80,20,120,?,168  60,120,60,180,90,360,180,900,?

Тапсырма 2.

Сандар тізбегі белгілі бір заңдылыққа бағынады. Қате берілген санды тап.

4,7,13, 25, 51, 97, 193
120, 115, 105, 90, 70, 50 , 15  8, 24, 10, 36, 18, 54, 27 Тапсырма 3.

Дәреженің соңғы цифрын анықтау

Саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
Саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
Саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.
Саны қандай цифрмен аяқталатынын табыңыз.

Тапсырма 4.

Төменде сандар ерекше бір заңдылыққа бағынады. Ерекше санды табыңыз.

1425, 5135, 3564, 2549, 2781

14728, 16832, 12622, 10520, 18916

Квадраттың тор көздеріне натурал сандар әр жолдағы , әр бағандағы , әр диагональдардағы сандардың қосындысы бірдей болатындай етіп жазылған.

Кейбір сандар өшіріліп тасталды. Х-тің орнына қандай сан жазылған?

№ 8 Қызықты есептер

Тапсырма 1.

5 минттың ішінде тізбектеп атап шық

8	20	7	22	16
3	5	12	14	17
9	1	10	24	15
18	6	11	19	13
21	25	23	4	2

Тапсырма 2.

Есепте. Инеліктердің қай орынға қонатынын тауып шеш.

Тапсырма 3. Салыстыр:

Тапсырма 4.

Теңдеуді шеш:

Тапсырма 5.

Ойлан, жауап бер!

Қыздардың әр қайсысы қай айда туылғанын біліңіз. Ол үшін әр қыздың бейнесінің астына екі мысал келтір, олардыің жауаптарының қосындысын тап және кілтке сүйене отырып, атарын біліп айт

МАТЕМАТИКА ЕСЕПТЕРІ

Табақ тарту /Халық есептерінен/

Қожаның үйіне бір күні қонақ келеді. шайдан соң қонақтарға табақ тарту кезінде Қожа жұбайына келіп:

- Екеу ара табақ тартсақ , онда бір табақ жетпей қалады. Үшеу ара табақ тартсақ, онда бір табақ артылып қалады.

Енді не істеу керек?- деген екен.

Сонда қанша қонақ, қанша табақ?

Халық ертегілерінен/Бие сауыны

Ұлына шаруашылық жағдайын үйреткісі келген әкесі баласына төрт қазық және бірнеше арқан беріп, биелерге сауын желісін тартуды тапсырады. Ұлы арқандар саны дәл жететіндей етіп есептеп алып, желісін тартып, әкесіне келіп жұмыстың біткенін баяндайды. Желінің тік төртбұрыш екендігін, оның еніне бойына бір арқан кем кеткенін және көлденең құлындар байлайтын желіге бес арқан кеткенін айтқанда, әкесі бір сәт ойланып , "онда арқандар дәл жеткен екен деп";- риза болыпты. Әкесі баласына қанша арқан берген?

Қыңырдың жасы нешеде? /Халық есебі/

Көршісі есепке құмар бір қыңыр көршісінен жасын сұрағанда ол былай деп жауап беріпті.

менің 3 жылдан кейінгі жасымды 3 еселесеңіз және 3 жыл бұрынғы жасымды 3 еселесеңіз , сонан соң алғашқы көбейтіндіден соңғы көбейтіндіні шегеріңіз. Сонда дәл менің жасымды табасыз. Қыңыр неше жаста?

Бір топ қаз бен жалғыз қаз/Халық ертегісі/

Ұшып келе жатқан бір топ қазға жалғыз қаз жолығады, жалғыз қаз:

Ассалаумағалейкум, жүз қаз,-депті.
Уағалейкумассалам, жалғыз қаз! Бірақ біз жүз қаз емеспіз. Біз хүз қаз болу үшін, тағы біздей, сонан кейін жартысындай , тағы ширегіміздей және мен келіп қосылсаң, жүз қаз боламыз;- депті.

Сонда қанша қаз ұшып келе жатқан?

ҚОРЫТЫНДЫ

Математика және нақты ғылымдар адамзаттың ақыл-ойының дамуына үлкен үлесін тигізеді. Ақыл-ойы дамыған адамдар жаңа технологиялар ойлап тауып, адамзаттың өмір сүру жағдайын жақсартады.

Әрине, бұл математикамен айналыспайтын, гуманитарлық салада жүрген адамдардың интелекті төмен деген сөз емес. Жақсы әдеби кітаптар оқып та өзімізді дамыта аламыз. Бірақ, бұл жеткіліксіз.

«Егер ақылды болғың келсе, көп оқы!» тіркесіне «және математикамен айналыс!» деген жолдарды қосқым келеді. Гуманитарлық сала мен нақты ғылымдар бір-бірін толықтырып отырады. Гуманитарлық саланың жақсы мамандары базалық деңгейде нақты ғылыммен айналыспағандықтан, шешім қабылдауда қателіктер жіберіп жатады.

Ал жақсы математикатер, технологтар абстрактілі әлемге кіріп кетіп, нақты әлеммен байланыс үзіп алып жатады. Барлық «жақсы» нәрселердің өз мөлшерінде болғаны абзал.

Ежелгі математик тұлғалар өлең де жазған. Мысалы Омар Һаям, әлФараби, Ұлықбек, тіпті XIX ғасырдағы Софья Ковалевская,... тіпті, Вейерштрасстың «Математик – ақын болмаса, белгілі бір жетістікке жете алмайды» деген сөздері де бар.

Бастауыш және орта мектепте біз мейілінше оқушыларға жан-жақты әмбебап білім беруіміз керек. Ал, жоғарғы мектепте Назарбаев Зияткерлік мектептеріндегідей таңдау жасатып, өз жан дүниесіне жақын саламен айналыстырғанымыз жөн.

Ұлы математиктер математиканы дамытуда адамзатты ғажайып жаңалықтармен әлі талай қуантады.

Ғылым тарихына көз салғанда адамзаттың асыл перезенттері ашқан ұлы жаңалықтарға тоқталмай өте алмаймыз, өйткені басқалар мен салыстырғанда бұлардың ойлары орасан зор. Таланттары ерекше биік тұрады. Бұлардың ғылыми идеялары болашаққа өзінің нұрын шашады.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Бидосов Ә. Математиканы оқыту методикасы / Ә. Бидосов.-Алматы: Мектеп, 1981.-221 бет.
Қаниева Г. Оқушының ойлау қабілетін дамыту / Г.Қаниева // Қазақстан мектебі.- 1991.-№ 5.
«Қазақстан мектебі» журналы № 9-10 2005 ж.
«Қазақтың ұлттық ойындары» кітабы авторы: Базарбек Төтенаев Алматы «Қайнар» баспасы 1994 ж.
Мұхамбетжанова С.Т., Мелдебекова М.Т. Педагогтардың ақпараттық – коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі. Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010 ж.
MathCad / С. В. Алябьева, Е. П. Борматова, М. В. Данилова, Е. Е. Семѐнова
Ә. Н. Шыныбеков «Математиканы оқыту не үшін қажет?» / №2, 2004ж МФ журналы
Математика пәні бойынша бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлау және есептеу дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар жинағы. Көкшетау. «Келешек-2030»ЖШС, 2010
Сиқырлы пішіндер мен сандар әлемінде. Шымкент. 2003
Математикалық жазулар. Алматыкітап баспасы, 2012
«Қызықты математика» Ә.Б.Ақпаева,Л.А.Лебедева, В.В.Буровова «Алматыкітап» 2011ж.
«Математикадан дидактикалық ойындар және қызықты тапсырмалар» Ш.Х.Құрманалина, С.Ш. Сәрсенбаева, Р.Қ. Өміртаева «Атамұра» 1997 ж.
«Математикадан ойындар мен қызықты тапсырмалар» Т.К.Жикалкина,. Алматы «Рауан» 1992ж..
Оқушының анықтамалығы 1-4 сынып «Алматыкітап баспасы» 2009
Математика пәні бойынша тест тапсырмаларының жинағы «Келешек-2030», 2008

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ БОЙЫНША ЕСЕПТЕР
ЖАҢАРТУ ШЕҢБЕРІНДЕ МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ОҚЫТУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
САБАҚ ЖОСПАРЫНЫҢ ҮЛГІСІ
МАТЕМАТИКА ЕСЕПТЕРІ
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ

Авторлық бағдарлама кітабы

----------------------------------------------

Казакбаева Балзия Дотаевна

Бастауыш сынып мұғалімі

Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасы

Тараз қаласы білім бөлімінің

Ы.Сүлейменов атындағы №37орта мектебі КММ

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Математика Авторлық бағдарлама 3 сынып

15.01.2025

671

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Бегаулова Айгуль Айткуловна

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ БОЙЫНША ЕСЕПТЕР

ЖАҢАРТУ ШЕҢБЕРІНДЕ МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ОҚЫТУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

№ 1 Толық ондықтар

МАТЕМАТИКА ЕСЕПТЕРІ

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

МАЗМҰНЫ

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ

«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

«БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»

БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ БОЙЫНША ЕСЕПТЕР

ЖАҢАРТУ ШЕҢБЕРІНДЕ МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚТЫ ОҚЫТУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

№ 1 Толық ондықтар

МАТЕМАТИКА ЕСЕПТЕРІ

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

МАЗМҰНЫ

МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру