Бастауыш мектепте құндылыққа бағдарланған тәсілді жүзеге асыру

Тақырыбы: Бастауыш мектепте құндылыққа бағдарланған тәсілді жүзеге асыру

Мұғалім: Даулетова Асем Тулемисовна
Мекемесі: Беимбет Майлин ауданы, Апанов негізгі орта мектебі
Күні: 05.05.2025

Кіріспе

Бүгінгі күні білім беру жүйесінде құндылықтарға бағытталған тәсіл ерекше мәнге ие болып отыр. Бұл тәсілдің мақсаты – оқушылардың бойында адамгершілік, патриотизм, ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды қалыптастыру. Бастауыш мектеп кезеңі тұлғаның рухани дамуы мен моральдық негіздерін қалыптастыруда маңызды рөл атқаратындықтан, құндылыққа бағытталған оқытуды тиімді жүзеге асыру өте өзекті мәселе болып табылады.

Негізгі бөлім Бастауыш мектепте құндылыққа бағдарланған тәсілдің мәні Құндылыққа бағдарланған тәсіл – білім беру үдерісінде рухани-адамгершілік және мәдени құндылықтарды оқушылардың санасына сіңіруді мақсат ететін әдіс. Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне сәйкес құндылықтарды сіңіру олардың болашақта саналы, тәрбиелі азамат болып қалыптасуына негіз қалайды.

Құндылыққа бағдарланған тәсілдің теориялық негіздері Педагогика ғылымында құндылықтарға негізделген білім беру көп зерттелген мәселе. Зерттеушілердің пайымдауынша, білім беру мазмұнына құндылықтық компоненттерді енгізу арқылы оқушының тұлғалық дамуын қамтамасыз етуге болады. Бұл тәсіл тек білім беру мен дағды қалыптастырумен ғана шектелмей, рухани-адамгершілік қасиеттерді дамытуға бағытталған.

Құндылықтарды қалыптастыру әдістері Бастауыш сынып оқушыларымен жұмыс істеуде ойын элементтері, тренингтер және құндылықтарға бағытталған тапсырмалар кеңінен қолданылады. Оқушылардың бойында патриотизм, еңбексүйгіштік және адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру үшін сыныптағы ынтымақтастық пен қолдау атмосферасы маңызды. Пәндерді оқыту барысында құндылықтық мазмұнды енгізу де баланың дүниетанымын кеңейтуге септігін тигізеді.

Тәрбие мен оқытудың өзара байланысы Бастауыш мектептегі білім беру мен тәрбиенің өзара байланысы ерекше мәнге ие. Оқушыларды оқыту барысында олардың бойында патриотизм, адамгершілік және еңбексүйгіштік сияқты құндылықтарды қалыптастыру басты міндеттердің бірі болып саналады. Осыған байланысты оқу бағдарламаларына рухани-адамгершілік бағыттағы тапсырмаларды кіріктіру өзекті.

Сабақта қолданылған материалдар мен әдістер Бастауыш сыныптарда құндылықтарды қалыптастыруда әртүрлі әдістер мен материалдарды қолдандым. Олардың ішінде ойын технологиялары, көрнекілік құралдар және интерактивті әдістер ерекше орын алады. Мысалы, «Достық» тақырыбында өткізілген сабақта қолданған ойын элементтері балалардың қызығушылығын арттырып, тақырыпты жақсы меңгеруіне көмектесті. Сонымен қатар, бейнероликтер арқылы патриоттық сезімдерді ояту да тиімді болды.

Тиімді жақтары:

1. Балалардың белсенділігі артады.

2. Құндылықтарды эмоционалды түрде қабылдайды.

3. Ұжымдық қарым-қатынас дамиды.

Тиімсіз жақтары:

1. Кейбір оқушылар ойынға толық қатыспайды.

2. Уақытты көп қажет етеді.

Сондай-ақ, тәрбие сағаттарында қолданған әңгімелесу әдісі оқушылардың өз ойларын ашық айтуына ықпал етті. Мысалы, «Адалдық – асыл қасиет» тақырыбында балалардың адалдық туралы пікірлері тыңдалып, түрлі жағдайлар талқыланды. Бірақ, кейбір оқушылар ұялып, ойын толық жеткізе алмады. Бұл әдістің тағы бір кемшілігі – кейде пікір алмасу ұзаққа созылады.

Көрнекілік құралдар қолданғанда, мысалы, патриоттық тақырыпта пайдаланған Қазақстан картасы мен рәміздер балалардың елжандылық сезімін арттырды. Алайда, көрнекілік жеткіліксіз болса, сабақтың әсері төмендейді.

Қорытынды Бастауыш мектепте құндылыққа бағдарланған тәсіл оқушылардың рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Сабақ барысында қолданылған ойын, әңгімелесу және көрнекілік әдістері өз тиімділігін көрсеткенімен, кейбір жағдайларда толық нәтижеге жету үшін әдістерді үйлестіріп қолдану қажет. Сондықтан құндылықтық тәрбиені кешенді түрде ұйымдастыру маңызды.

Қорытынды Бастауыш мектепте құндылыққа бағдарланған тәсілді жүзеге асыру оқушылардың рухани-адамгершілік қасиеттерін дамытып, білім сапасын арттыруға мүмкіндік береді. Сондықтан білім беру процесінде құндылықтық аспектілерге ерекше көңіл бөлу қажет.