«Бастауыш пен баяндауыш»

Алматы облысы, Райымбек ауданы Қайнар орта мектебі

Ашық сабақ

Тақырыбы: «Бастауыш пен баяндауыш»

3 сынып

Бастауыш сынып мұғалімі: Жошиева Жібек Кулжанқожаевна

Сабақ жоспары

Поурочный план

The plan of the lesson

Күні/Дата/Date:.29,11,2021ж

Сынып/Класс/Class: 3« а»

Пән/Предмет/Subjiect:Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы/Тип занятий/Theme: Бастауыш пен баяндауыш

Сабақтың үлгісі/Вид занятий/Tupe of the lesson:қайталау сабақ

Сабақтың мақсаты/Цель/Objectives:

Білімділік: оқушылардың зеректік қабілеттерін дамыту,ой-өрісін кеңейту, білімге құштарлығын арттыру, озық ойлы оқушыны анықтау.

Дамытушылық: оқушылардың дүниетанымын, білімге қызығушылығын және ойлау, ойды жүйелеу қабілетін арттыру;

Тәрбиелік: өз мүмкіндігін дұрыс пайдалана алатын зерделі тұлғаны тәрбиелеу.

Көрнекілік: интерактивті тақта, картішкілер, суреттер, презентация, жұмбақтар,тақтадағы суреттер

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі:

-Сәлеметсіздерме балаллар!

-Көңіл күйлеріңіз қандай?

-Бүгін кім кезекші?

-Сабақта кім жоқ
І Ұйымдастыру: -Әрбір адам? Туысым, досым, жұрағат. 
- Әрбір сабақ? Үйрену, ұғу, ұлағат. 
- Әрбір ісің? Тірлік, тірек, адамдық. 
- Әрбір сөзің? Шындық, бірлік, адалдық. 
- Олай болса, бүгінгі сабағымызды бастаймыз, әрбір ісімізге мұқият болайық. 

-Балалар бүгін қазақ тілі сабағымызда не істейміз?

-Қалай ойлайсындар сабағымыздың мақсаты қандай ?
ІІ Үй жұмысын тексеру. «Киіз үй» құрастыру ойыны. Киіз үйдің әр бөлшектерінде мынадай сұрақтар болады: 
1. Бастауыш деп қандай сөздерді айтамыз? 
2. Бастауыш сұрақ қою арқылы мысал ойла?
3. Баяндауыш дегеніміз не? 
4. Баяндауышқа сұрақ қою арқылы мысал ойла? 
- Міне киіз үйді құрдық. Енді осы үй неге киіз үй деп аталады? 
- Ата-бабамыз жазда да, қыста да осы киіз үйде тұрған. Неге бұл үйлерді киізден жасаған? 
- Міне, біздің ата-бабаларымыз жыл мезгілдерінің ерекшеліктеріне қолайлы болсын деп үйлерін киізден жасаған болатын. 

-Балалар бүгін қазақ тілі сабағы ерекше өтеді.Сабағымыз ойын түрінде өттеді. Ойымыздың аты «Алтын қақпа» деп аталады. Алтын қақпаға қол жету үшін көптеген тапсырмалар орындаймыз.

Балалар қандай мезгіл қазір?

-Жақында қандай мезгіл және ай болады?

-Желтоқсан айында қандай мерекелер бар?

-Дұрыс!!
- Енді жыл мезгілдері туралы мына төрт жол өлеңді тыңдаңдар. 
Қыс құнар береді, 
Көктем дән себеді. 
Жаз баптап өсірсе, 
Күз жинап тереді (Үш тілде айту). 
Оқушылар бастауыш сөзді естігенде қол шапалақтап отырады. 
- яғни, бұл өлеңде бастауыш сөздер қандай сөздер? 

Күз – осень- autumn

Қыс-зима-Winter

Күз-весна-Spring

Жаз-лето-summer
- Енді дәптерлеріңе Қыс құнар береді.- деген сөйлемді әдемі етіп, көркем етіп жазып аламыз. 
- Енді осы сөйлемге талдау жасайық. Бастауыш сөз қыс. Осы қыстың іс-әрекетін білдіріп тұрған сөз қай сөз? Береді. 
- Ол қандай сұраққа жауап береді? 
- Бұл қай сөз табы болады?(етістік) 
- Ендеше осы етістіктің қызметін атқарып тұрған сөйлем мүшесі баяндауыш болады. 
Бастауыш пен баяндауышты сұрақ қою арқылы табу. 

-Бастауыш пен баяндауышты ережесі қандай?

Ереже: Кім?Не?кімдер?нелер кімі? Несі? Сұрақтарына жауап беретін сөйлемнің негізгі мүшесін бастауыш дейміз:Жаңбыр жауды.

-Бастауыш ісін , қимылын білдіретін сөйлем мүшесін баяндауыш дейміз.Баяндауышқа не істеді ? не қылды? Қайтті? Деген сұрақтар қойылады.

- Балалар «Тас қақапа» ашу үшін тапсырма орындауымыз керек.

1 -жаттығу

Суретті кеспелер бойынша Глоссарий ойынын ойнату

Арыстан   боздайды

Түйе суреті   мөңірейді

Жылқы суреті   ақырады

Қой суреті   кісінейді.

Сиыр суреті   маңырайды

Ит суреті   үреді

Бұл сөйлемдерде бастауыш пен баяндауыш не? астын сызу

-Жарайсындар

-Келесі тапсырмада көп нүктенің орнына баяндауышты қою.(Жұптық жұмыс)

Орманда биік ағаш........
Әсет қолын сабынмен.........
Жадыра ағасын мерекемен .........
Дәурен дойбыдан жарысқа .......
Айнур дүкенге...........
Анасы жұмысқа.......

Сергіту жаттығуы

3. тапсырма «Күміс қақапа» ашылу үшін Түбір сөзге жұрнақ жалғап туынды сөзге айналдыру керек

1 . Күй – күйші

• 2. Егін-егінші

• 3. Балық-балықшы

Балалар күй деген сөзге сұрақ қоямыз, ал күйші қандай сұрақ қоямыз.

-Дұрыс

4 тапсырма «Сөз есепші» ойын мұнда сізге сөз есеп береледі . Сөз есепте не туралы айтылған?

Әрқайсының массасы 5 кг болатын 7 дорба картоп сатып алды.15кг жұмсалды . Неше килограмм картоп қалды.

-Картоп деген сөзге сөйлем құраймыз?

-Мында қандай бастауыш пен баяндауыш қандай?

-Балалар осы сөз есепті ауызша шығарайық

-Дұрыс

Мінеде «Күміс қақпа» да ашылды.

• Балалар «алтын қақпаға»да жеттік .Бұл тапсырманы дұрыс орындасақ алтын қақпада ашылады.

5-тапсырма «жұмбақты шеше»

Секектеп бiр тұрмайды;

Өреден құрт ұрлайды.   (Тоқылдақ)

Тоқылдақ деген сөзге сөйлем құрастырамыз.

Тоқылдақ туралы не білеміз?(Орман дәрігері)

-Қандай сұрақтарға жауап береді?

-Дұрыс

-Балалар адамдарды тағы кім емдейді ?(Дәрігер)

- Адамның ішкі мүшелерге нелер жатады?

-Ал адамның дене мүшесінің ең негізгісі не?

-дұрыс

-Оларға қандай сұрақ қоямыз?(не?)

-Балалар дене мүшелерді қандау пәнен өттік?

Жақсы!

Осымен де «Алтын қақпада» ашылды

-Қорытынды

-Балалар біз бүгін сабақта сендерге ұнадыма?

- Қандай тақырыпты қайталадық?

-Рефлексия «Баспалдақ»

Үй жұмысы 84 бет 5 жаттығу

Бағала