Абай облысы Абай ауданы Көкбай ауылы

«Көкбай атындағы орта мектебі» КММ-нің

бастауыш сынып мұғалімі, педагог-зерттеуші

Түсіпова Гүлназ Сайлаубекқызы

«Бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу, ойлау дағдыларын оқу сауаттылығы арқылы зерттеу» атты авторлық бағдарламасы

Бұл авторлық бағдарламада 4- сынып оқушыларының сөйлеу және ойлау дағдыларын дамыту оқу сауаттылығы арқылы жүзеге асырылады. Оқу сауаттылығы тек мәтіндерді түсіну мен талдау қабілеті ғана емес, сонымен қатар, оқушылардың ойын анық әрі жүйелі жеткізуіне, сын тұрғысынан ойлауына мүмкіндік береді. Бұл әдіс-тәсілдер оқушылардың оқыған мәтіндерін тереңірек түсініп, сол мәтін бойынша логикалық қорытындылар жасау дағдыларын қалыптастырады. Оқу сауаттылығы арқылы оқушылардың сөздік қоры кеңейіп, сөйлеу мәнері жетіледі. Мәтіндермен жұмыс барысында оқушылар сұрақтарға жауап беру, мәтіннен негізгі ойды табу, пікірталас жүргізу сияқты әдістерді қолдана отырып, өз ойын еркін жеткізуге үйренеді. Бұл әдіс оқушылардың тек мәтіннен ақпарат алып қана қоймай, оны түсініп, өз бетінше ой қорытуына, сол арқылы сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыруға көмектеседі. Интерактивті әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың әртүрлі сөйлеу және ойлау дағдылары ескеріліп, әр оқушының жеке ерекшеліктеріне сай дамуына мүмкіндік жасалады. Мәтіндермен жұмыс істеу кезінде ойындар, диалогтық оқыту, пікірталастар секілді интерактивті әдістер қолданылып, оқу процесі қызықты әрі ынталандырушы болып өтеді. Сонымен қатар, оқу сауаттылығын арттыру арқылы оқушылардың оқу материалына деген қызығушылығын арттыру көзделеді. Бұл әдістер оқушылардың жалпы тілдік және танымдық дағдыларын дамытуға бағытталған.

Бағдарламаның мақсаты

Оқушылардың сөйлеу және ойлау дағдыларын дамытуға арналған интерактивті әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы оқу сауаттылығы білімдерін нығайту.

Міндеттері

1. Оқушылардың оқу сауаттылығы арқылы сөйлеу дағдыларын дамыту.

2. Оқушылардың мәтіндерді түсіну және негізгі ойды анықтау қабілеттерін жетілдіру.

3. Оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын қалыптастыру.

4. Оқушылардың өз ойын еркін және жүйелі түрде жеткізу дағдыларын дамыту.

5. Оқушылардың логикалық және аналитикалық ойлау қабілеттерін нығайту.

6. Оқушылардың шығармашылық ойлауын дамытуға жағдай жасау.

7. Оқушылардың өз бетімен мәтінді талдау және қорытынды жасау дағдыларын қалыптастыру.

8. Оқушылардың оқу процесіне қызығушылығын арттыру және танымдық белсенділігін ынталандыру.

Пәнаралық байланыс Оқу сауаттылығына арналған тапсырмалар арқылы бастауыш қазақ тілі және әдебиеттік оқу пәндерімен байланыс орнату.

Кәсіпке бағдарлау

Оқушыларға оқу сауаттылығының маңыздылығын және оның түрлі кәсіптерде қолданылуын түсіндіру.

Сабақта қолданған әдістер

1. Мәтінмен жұмыс жасау арқылы оқу дағдыларын дамыту.

2. Мәтінді талдау және негізгі ойды анықтау.

3. Топтық пікірталастар ұйымдастыру.

4. Интерактивті оқу тапсырмаларын орындау.

Оқушы білуі керек критерийлер

1. Мәтіндерді түсіну және негізгі ойды анықтау тәсілдерін білу.

2. Сын тұрғысынан ойлау мен пікірталастарға қатысу қабілетін меңгеру.

3. Мәтін мазмұны бойынша өз ойын еркін жеткізу дағдыларын білу.

4. Шығармашылық және аналитикалық ойлау тәсілдерін қолдана білу.

Авторлық бағдарлама бағыты

Бұл бағдарлама төртінші сынып оқушыларының сөйлеу және ойлау дағдыларын оқу сауаттылығы арқылы дамытуға бағытталған. Қазақ тілі және әдебиеттік оқу пәндері арқылы оқушылардың сын тұрғысынан ойлау, мәтіндерді талдау және өз ойын еркін жеткізу қабілеттерін жетілдіру көзделеді. Бағдарлама әр оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, олардың тілдік және танымдық дағдыларын дамытуға арналған. Интерактивті әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытып, оқу процесіне қызығушылығын арттыру жоспарланған. Бағдарлама оқушылардың жалпы тілдік және ойлау қабілеттерін тереңдетуге бағытталған.

Авторлық бағдарлама жаңалығы

Бұл бағдарламада бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу және ойлау дағдыларын дамытуға ерекше назар аударылған. Оқушылардың оқу сауаттылығын арттыру үшін интерактивті әдістер мен топтық жұмыс түрлері қолданылған. Бағдарламада оқушылардың мәтіндерді талдау, ойларын жүйелі түрде жеткізу және сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамытуға арналған тапсырмалар көзделген. Шығармашылық ойлау дағдыларын жетілдіру үшін әртүрлі интерактивті әдіс-тәсілдер қолданылып, оқу процесін қызықты әрі ынталандырушы ету мақсатында интерактивті тапсырмалар енгізілген. Оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыруға ерекше көңіл бөлінген.

Авторлық бағдарлама өзектілігі

Қазіргі білім беру жүйесінде бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу және ойлау дағдыларын дамыту өте маңызды. Оқу сауаттылығы арқылы оқушылардың аналитикалық және сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін жетілдіру қажеттілігі туындайды. Бұл бағдарлама оқушылардың сөйлеу қабілеттерін дамытуға бағытталып, олардың жалпы танымдық деңгейін көтеруге арналған. Интерактивті әдіс-тәсілдер арқылы әр оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, олардың жеке дамуына ықпал ету басты мақсат ретінде қарастырылған. Бағдарлама оқушылардың оқу процесіне деген қызығушылығын арттырып, белсенді оқу іс-әрекеттерін ынталандыруға бағытталған.

Күтілетін нәтижелер

1. Оқушылардың оқу сауаттылығы арқылы сөйлеу дағдыларын дамытады.

2. Оқушылардың мәтіндерді түсіну және негізгі ойды анықтау қабілеттерін жетілдіріледі.

3. Оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын қалыптасады.

4. Оқушылардың өз ойын еркін және жүйелі түрде жеткізу дағдыларын дамиды.

5. Оқушылардың логикалық және аналитикалық ойлау қабілеттерін нығаяды.

6. Оқушылардың шығармашылық ойлауын дамытуға жағдай жасайды.

7. Оқушылардың өз бетімен мәтінді талдау және қорытынды жасау дағдыларын қалыптасады.

8. Оқушылардың оқу процесіне қызығушылығын арттыру және танымдық белсенділігін ынталандырады.