«Бастауыш сыныпта жаңа әдіс тәсілдерді пайдалану арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылықтарын арттыру»

№

Тақырыптар

Сағат саны

Мерзімі

1

Математика әлемінде

1

2

Ми жаттығуы – математика.

Сандар әлемінде.

1

3

Үлкен сандар қайдан шықты? Сандардың бөлінгіштігі

1

4

Математикадағы негізгі төрт амалы

1

5

Нөл санының ашылуы

1

6

Ұзындықты өлшеу есептері. Сызғыш қалай пайда болды?

1

7

Уақыт өлшеуге қатысты есептер

1

8

Логикалық есептер шығару

1

9-10

Салмақ өлшеуге байланысты есептер

2

11

Бөлшектерге байланысты есептер шығару

1

12

Әзіл есептер, жұмбақ есептер

1

13

Шырпымен есеп

1

14

Жылдам есептеуге берілген есептер

1

15

Көбейту және бөлінгіштік белгілері

1

16

Қатынастарға байланысты есептер

1

17

Логикалық есептер шығару

1

18

Ребустар мен логикалық ойындар

1

19-20

Сандар тізбегі

2

21-22

Жиындарға берілген есептер

2

23-24

Олимпиада есептері

2

25-26

Қозғалысқа берілген есептер

2

27

Математикалық фокустар

1

28-29

Тарихи есептер

2

30

Математикалық ертегілер

1

31

Сиқырлы шаршылар

1

32-33

Тапқырлыққа арналған есептер

2

34

Қорытынды сабақ

1

Барлығы -

34 сағ

Педагогтің аты – жөні

Күні

Сынып:

Сабақтың тақырыбы

Математика әлемінде

Сабақтың мақсаты

Математика ғылымының шығу тарихымен таныстыру.

Күтілетін нәтижелер:

Математика ғылымының шығу тарихымен танысады.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу

Ынтымақтастық ахуалын туындату.

Жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтау.

Зейіндерін сабаққа аударады, жауап береді.

Мадақтау, толықтыру

Оқулық, видео, слайдтар

Сабақтың ортасы

Бүгінгі тақырып аясында «Математика тарихы» бейнебаянын көрсетемін.

Математика ғылымының шығу тарихы туралы

Математика ғылымдардың ішінде ең ерте шыққан, оның тарихи ғасырлар түкпірінде  жазу мен сызу жоқ кезінде басталған. Адамзат тағылының  даму дәуірінің  табалдырығын аттап басқан заманда «артық», «кем», «үлкен», «кішкене» ұғымдары туған. Заттарды санаудан 1,2,3,4,5....т.с.с натурал сандарды жазуға, нәрселердің мөлшерін өзара салыстыруға, жыл мезгілдерін ажыратуға мәжбүр еткен.

Ең алғашқы сандар, яғни цифрлар б.з.д 2 мыңжылдықта пайда болған. Тарих жағынан келсек, сандардың ежелгі Вавилонда қолданғаны айқындалады. Осылай математика саласы одан әрі қарай дами түсті. Қаншама ғалымдар өз шығармаларын есеп арқылы өшпес мұра қылып қалдырған.

Араб математикасы

Орта ғасырдағы Орта Шығыс, Солтүстік Африка және Испания сынды мұсылман мемлекеттеріндегі араб жазуы арқылы жазылған математикалық шығармаларды айтады. Араб математикасының дамуына арабтар ғана емес, парсылар, сүриянилер, т.б. үлес қосты. Бұл шығармалар қолжазба түрінде осы күнге жеткен, олар әлемнің әр түкпіріндегі кітапханаларда сақтаулы тұр.

8 ғ. бастап 9 ғ-дың ортасына дейін әл-Мансұр халиф Бағдатта ішінде телескоп пен кітапханасы бар «Даналық үйін» (арабша: بيت الحكمة Bait al-Hikma) ашып, оған сол кездегі Сүрия, Үндістан т. б мемлекеттерден ғалымдарды жинайды, бұл кезең негізінен басқа тілдегі математикалық шығармаларды аударып, оны үйрету кезеңі деп айтуға болады. Ең алдымен Евклид «Геометрияның бастамалары», одан кейін үнді математигі Брахмагупта еңбегі араб тіліне аударылады. Содан бастап Архимед, Аполлониус, Диофант, Птолемей сынды ертедегі гректің ұлы математиктерінің шығармалары іркес-тіркес араб тіліне аударылды. Бұл дәуірдегі атақты математик әл-Хорезми болды. Ол тек аудармамен айналысып қана қоймай, сонымен бірге «Хорезми арифметикасы» (көптеген кітаптарда «Liber Algoritmi» деп аталынып жүр), «Әл-жәбр уә-л-Мұқабала» т.б атты атақты кітаптары бар. Қазіргі кездегі математиканың маңызды бір саласы болып табылатын алгебраны осы әл-Хорезми енгізген.

Сандар тарихы
Адамзат тарихында ең ерте қалыптасқан ғылымдардың бірі – математика. Математиканың алғашқы бесіктерінің бірі Мысыр елі болды. Адамзат даналығының ойлап тапқан жаңалығы ол – жазу. Қазіргі әлем халықтары жазуды жоғарыдан төмен, солдан оңға қарай жазып жүр. Неге? Өйткені олар бұл әдісті соқаның қозғалысынан алған екен. Осы жазулардың негізінде пайда болған таңбалардың бірі цифр. Цифр дегеніміз – сөздерді қағаз бетіне қондыру үшін қолданылатын әріптер қандай қажет болса, сандарды жазу үшін керекті таңбалар. Цифр деген сөздің төркіні арабтың «Әс - сифр» деген сөзінен алынған, ал оның мағынасы үнді халқының бос орын – «Сунья» деген сөзінің аудармасы екен.
Күнделікті өмірімізде қолданылатын сандар шамамен бұдан 1500 жыл бұрын Үндістанда пайда болған. Әуелі сандар сызықшамен белгіленген. Кейін қалыптаса келе қазіргі таңдағы біздер қолданып жүрген сандар пайда болды. Адам баласы қазіргі біз түсінетін сандарды үйренуге талай ғасырларды бастан кешірген. әуелі олар табиғи сандарды (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9) меңгерсе, нөлдің пайда болуынан сандарға революция жасалған, сөйтіп сандарды игеруде жаңа жүйелерді өмірге әкелді.
0 – «цифр» деген мағынаны береді. Ежелгі Үнді жерінде цифр – «сунья», арабтарда «сифр» сөзімен түсіндіріледі, яғни «бос орын», «түк жоқ» деген мағынаны білдірген. Ғылым мен өнердің қайта өркендеген дәуірінде (ХҮ - ХҮІ ғасырларда) математикалық еңбектер латын тілінен аударылып, «сифр» сөзі сол қалпы қалдырылған. Тек алғашқы әрпі ғана «ц» болып өзгертілген. Нөл таңбасы басқа сандарға елеулі өзгерістер әкеліп, санау, есептеу, сату және уақытты белгілеп берді.

Оқушыларға мынадай тапсырмалар «Ширату тапсырмалары» беріледі.

№1. Қосындысын тап:

5+10+15+20+25+ +100.

Жауабы: 1050

№2. Салмақтары 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 грамм болатын алмаз тастарды салмақтары тең болатындай етіп, төрт

сандықшаға қалай орналастыруға болады?

Жауабыңды негізде.

7 грамнан болуы керек:

(1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6 +7):4 =28:4=7 (г) .

Былайша орналастыруға болады:

7+(1+6)+(2+5)+(3+4).

Жауабы: 7 грамнан.

№3. Сандар белгілі бір ереже бойынша қойылған. Осы ереже бойынша

келесі екі санды анықта: 5, 10, 15, 20, 25, ... .

Жауабы: 30 және 35 сандары.

№4. Сандар белгілі бір ереже бойынша қойылған. Осы ереже бойынша

келесі екі санды анықта: 6, 9, 12, 15, 18, ... .

Жауабы: 21 мен 24 сандары

№5.Бір кірпіштің салмағы жарты кірпіш пен 2 килограммға тең. Бір

кірпіштің салмағы қандай?

Жауабы: 4 килограмм.

№6. Кітапта 240 бет бар және оның 60 парағының қалыңдығы 1 см

екендігі белгілі болса, кітаптың қалыңдығы қандай?

Материалды жүктеу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

Бағыт

Сынып

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Бастауыш сынып пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары

Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz