БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ЛОГИКАЛЫҚ ТАПСЫРМАЛАР АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ

Кіріспе Қазіргі заман талабына сай білім беру жүйесінің басты мақсаты – оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту. Функционалдық сауаттылық – адамның алған білімін күнделікті өмірде тиімді қолдана білу қабілеті. Бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлау қабілетін дамыту арқылы олардың функционалдық сауаттылығын арттыру маңызды. Осы мақалада бастауыш сынып оқушыларының логикалық тапсырмалар арқылы ойлау қабілетін дамыту жолдары қарастырылады.

1. Функционалдық сауаттылықтың мәні мен маңызы Функционалдық сауаттылық – оқушының түрлі жағдаяттарда шешім қабылдау, ақпаратты дұрыс пайдалану және шығармашылық тұрғыда ойлай білу қабілеті. Бұл дағды болашақта адамның қоғамға бейімделуіне және өз кәсіби қызметінде табысты болуына ықпал етеді. Бастауыш сыныпта функционалдық сауаттылықты дамыту – білім беру үдерісінің басты басымдықтарының бірі.

2. Логикалық тапсырмалардың оқушы дамуына ықпалы Логикалық тапсырмалар оқушылардың танымдық қабілеттерін дамытады, математикалық және тілдік сауаттылықты қалыптастырады, сондай-ақ өз ойын еркін жеткізуге ықпал етеді. Логикалық тапсырмалардың көмегімен:

• Оқушылардың сыни ойлау қабілеті артады;

• Қоршаған ортадағы құбылыстарды талдау дағдылары дамиды;

• Өз бетінше шешім қабылдау қабілеті күшейеді;

• Проблемалық жағдаяттарды шешу тәжірибесі жинақталады.

3. Бастауыш сыныпта қолдануға болатын логикалық тапсырмалар Бастауыш сынып оқушылары үшін логикалық тапсырмалардың түрлері:

• Сандар мен фигураларды сәйкестендіру (өрнектердегі заңдылықтарды табу);

• Жұмбақтар мен ребустар шешу;

• Ойлау қабілетін дамытатын ойындар (шахмат, судоку, лабиринттер);

• Салыстыру тапсырмалары (артық затты табу, ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтау);

• Логикалық есептер (шартты есептер, қисынды ойлауға негізделген тапсырмалар).

4. Логикалық тапсырмаларды сабақта қолдану әдістері Логикалық тапсырмаларды тиімді қолдану үшін мұғалімдер төмендегідей әдістерді пайдалана алады:

• Ойын әдісі – оқушылардың қызығушылығын арттыру үшін логикалық ойындарды қолдану;

• Жоба әдісі – оқушыларға шағын жобалар беріп, өз бетімен зерттеу жүргізуге ынталандыру;

• Диалогтық оқыту – логикалық тапсырмалар бойынша топтық жұмыс ұйымдастыру;

• Интерактивті әдістер – цифрлық құралдарды пайдалану арқылы логикалық есептерді шешу.

5. Функционалдық сауаттылықты дамытуға арналған сабақ үлгісі Тақырыбы: Логикалық есептер арқылы ойлау қабілетін дамыту
Мақсаты: Оқушылардың логикалық ойлау дағдыларын жетілдіру.
Кезеңдері:

1. Қызықтыру: Жұмбақтар мен ребустар шешу.

2. Негізгі бөлім: Логикалық есептерді шешу (мысалы, «1, 3, 5, 7,... келесі санды тап»).

3. Қорытынды: Оқушылардың шешкен есептері бойынша талқылау және өзіндік баға беру.

Қорытынды Логикалық тапсырмалар бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытуда маңызды құрал болып табылады. Олар оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіріп, өмірде кездесетін түрлі мәселелерді шешуге дағдыландырады. Сондықтан, мұғалімдер логикалық тапсырмаларды жүйелі түрде қолдану арқылы оқушылардың білімін тереңдетуге және олардың интеллектуалдық қабілеттерін арттыруға ықпал ете алады.