Маңғыстау облысы

Ақтау қаласы

Облыстық арнайы мектеп-интернаты КММ

Келдибаева Салтанат Уртенгбаевна

Баяндама Тақырыбы:

Дефектологтың жұмысын тиімді ұйымдастыру: әдіс-тәсілдер мен инновациялар

Кіріспе

Дефектолог — арнайы білім беру саласында маңызды рөл атқаратын маман. Ол балалардың дамуында кездесетін қиындықтар мен кемшіліктерді анықтап, оларды түзету мақсатында жеке және топтық жұмыс жүргізеді. Дефектологтың жұмысын тиімді ұйымдастыру үшін психология, педагогика және арнайы білім беру әдістемелерінің негіздерімен қатар жаңа технологиялар мен инновациялық әдістерді қолдану өте маңызды. Осы тұрғыда дефектологтың жұмысы балалардың өмірін жақсартуға және олардың әлеуетін толық ашуға бағытталған.

Негізгі бөлім

Дефектологтың басты міндеті — психо-физикалық дамуы қалыпты емес балаларға қажетті көмек көрсету. Бұл мамандықтың ерекшелігі, ол балалардың оқу процесін жалғастыру үшін арнайы әдістерді қолданады. Дефектологтың жұмысында көптеген әдіс-тәсілдер пайдаланылады, олар балалардың сөйлеу, есту, көру, когнитивті және әлеуметтік дағдыларын дамытуға бағытталған. Сонымен қатар, оның жұмысында балалардың эмоционалдық және психологиялық дамуы да ескеріледі.

Дефектолог балалармен жұмыс істегенде, оның алдына басты мақсаттар қойылады:

1. Баланың дамуындағы ауытқуларды анықтау — бұл баланың жеке ерекшеліктерін, денсаулығын және оқу қабілетін терең талдауды талап етеді.

2. Баланың жеке даму жоспарын жасау — әрбір баланың мүмкіндіктеріне қарай оқу бағдарламасын түзету және арнайы әдістерді таңдау.

3. Оқытудың тиімді әдістерін қолдану — баланың мүмкіндігіне қарай ойын әдістері, арттерапия, сурет салу, музыкалық терапия сияқты түрлі әдістер мен инновациялық технологиялар қолданылады.

4. Педагогикалық қолдау көрсету — баланың дұрыс бағытта даму үшін мұғалімдермен, ата-аналармен және психологтармен тығыз байланыс орнату.

Дефектологиядағы инновациялық әдістер мен технологиялар

Бүгінгі күні дефектологияда заманауи технологиялар мен инновациялық әдістер қолданысқа енгізілуде. Бұл әдістер балалардың ойлау, сөйлеу қабілеттерін дамытуда маңызды рөл атқарады. Оларға мынадай әдістер мен технологиялар жатады:

- Компьютерлік технологиялар — арнайы оқу бағдарламалары мен мобильді қосымшалар балаларға жаңа білім алуға мүмкіндік береді. Мысалы, мәтіндер мен бейнемазмұнды пайдалану арқылы сөйлеуді дамытуға болады.

- Жалпы дамыту жаттығулары — балалардың физикалық және психикалық жағдайын жақсартуға арналған дене шынықтыру жаттығулары.

- Музыкалық терапия — музыканың әсері арқылы баланың эмоционалдық жағдайын қалыпқа келтіру, сонымен қатар сөйлеу мен есте сақтау қабілеттерін дамыту.

- Ойын терапиясы — балалардың танымдық және әлеуметтік дағдыларын дамыту үшін түрлі ойындар мен жаттығулар қолдану.

Дефектологтың жұмысында кездесетін қиындықтар

Дефектологтың жұмысы әрдайым күрделі әрі ауыр. Ол балалармен жеке жұмыс істегенде бірнеше қиындықтармен бетпе-бет келеді:

- Балалардың психологиялық жағдайы мен әлеуметтік мәселелері.

- Баланың дамуындағы ерекше қажеттіліктер мен ауытқулардың әртүрлілігі.

- Дефектологтың жұмысын толыққанды жүзеге асыру үшін арнайы құрал-жабдықтар мен ресурстардың жетіспеушілігі.

Қорытынды

Дефектологтың жұмысы — бұл тек білім беру ғана емес, балалардың толыққанды дамуында маңызды рөл атқаратын күрделі процесс. Дефектолог балалардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оларға бағыт-бағдар бере отырып, олардың әлеуметтік және психологиялық дамуында маңызды қолдау көрсетеді. Сонымен қатар, заманауи технологияларды пайдалану арқылы балалардың білім алу процесін жеңілдетуге болады.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. Кирилова М.В. «Дефектология негіздері» — Алматы: 2016.

2. Давыдов В.В. «Психология және арнайы білім беру» — Москва: 2014.

3. Бехтерева В.Н. «Балалар психологиясы мен дефектологиясы» — Санкт-Петербург: 2015.

4. Сорокин П.А. «Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту әдістемесі» — Мәскеу: 2013.

[14:20, 11.04.2025] Чапи: 5. Гавриш Т.А. «Инклюзивті білім беру: әдістер мен технологиялар» — Алматы: 2018.