УДК 373

ББК 74.243.5

Рецензенты:

Мұқатаев О.О. педагог мастер, Қазақстан Республикасы «Өркениет» ғылыми-әдістемелік орталығының аға ғылыми қызметкері;

Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторингіне дайындық тесттер жинағы / құрастырған Жанат А. – Павлодар облысы, 2021. – 132б.

ISBN 978-706-3696-21-5

Білім алушылардың білім жетістіктеріне тест тапсырмалар жинағы, оқушылардың білімін тексеру сынағына дайындау мақсатында әзірленген. Жинақта тапсырмаларды орындауға нұсқау мен математикалық сауаттылық, оқу сауаттылығы, жаратылыстану-ғылыми сауаттылығы және дүниетану пәндері бойынша тесттер жинағы берілген.

Білім алушылардың білім жетістіктеріне дайындық тест тапсырмалары, оқу сауаттылығы бойынша барлығы 15 тест, бір дұрыс жауаппен 9 тест, бірінші мәтінге 3 тест, екінші мәтінге 3 тест тапсырмалары, математикалық сауаттылық бойынша бір дұрыс жауаппен 15 тест тапсырмалары , жаратылыстану-ғылыми сауаттылығы (дүниетану) бойынша барлығы бір дұрыс жауаппен 15 тест тапсырмалары құрастырылған.

Бұл жинақ жалпы білім беретін мектептің 4-сынып оқушыларына және мұғалімдеріне арналған.

УДК 373

ББК 74.243.5

«Өркениет» ғылыми-әдістемелік орталығының 2021 жылғы «06» желтоқсандағы №1 хаттамасына сәйкес сараптау комиссиясының шешімімен баспаға ұсынылды

978-706-3696-21-5

ISBN

© ҚР «Өркениет» ҒӘО, 2021

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

«ÓRKENIET» ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІКТІҢ БАСПАСЫНА ҰСЫНЫЛДЫ

Рецензенттер:

Рецензенттер: «Órkenіet» ғылыми-әдістемелік орталығының аға ғылыми қызметкері О.О. Мұқатаев

Құрастырған:

Павлодар облысының білім беру басқармасының Ақсу қаласы білім беру бөлімінің «Ю. Гагарин атындағы орта мектебі» КММ бастауыш сынып мұғалімі Жанат Айнаш

© Қазақстан Республикасы «Órkenіet» ҚР ҒӘО, 2021ж.

МАЗМҰНЫ

Кіріспе…………………………………………………….	4
Математика ………………………….................................	5-28
Қазақ тілі……………………………………………..........	29-57
Әдебиеттік оқу……………………………………….........	58-92
Жаратылыстану…………………………………….....…..	93-107
Дүниетану………………………………………................	108-124

Кіріспе

Бұл жинақтың ерекшелігі-берілген тапсырмалар мазмұны жан-жақты да қанық, оқу материалдары түгел қамтылған. Жинақ тапсырмаларын түгел орындай алатын білім алушылардың келесі сатысындағы оқу сауаттылығы (қазақ тілі және әдебиеттік оқу), математика сауаттылығы, жаратылыстану- ғылыми сауаттылығы (дүниетану) пәндерін жоғары сапамен меңгере алады. Тест тапсырмаларының көмегімен тақырыптық және қорытынды бақылаулар өткізуге ыңғайлы.

Білім алушылардың білім жетістігін сырттай бағалауға дайындалу барысында 1-4 сынып оқушыларына қажетті құрал. Жинақтағы ұсынылған материалдар оқу сауаттылығы (қазақ тілі және әдебиеттік оқу), математика сауаттылығы, жаратылыстану-ғылыми сауаттылығы (дүниетану) пәндері бойынша 1-4 сынып бағдарламасына оқулық мазмұнына толығымен сәйкес келеді. Білім алушылардың білім беру бағдарламаларын меңгеру деңгейін анықтайды.

Бұл жинақтар бастауыш сынып мұғалімге 4-сынып білім алушыларына білім алушылардың білім жетістігінің мониторингісін бағалау пәндері бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған білім алушыларына білім алушылардың білім жетістігінің мониторингісін бағалау пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған. Әдістемелік ұсыныстар бастауыш сынып мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған. Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, бейнематериалдар) қолданылды.

Математикалық сауаттылық 1 нұсқа

Берілген тіктөртбұрыштың ішінде шаршы берілген. Сурет бойынша

1,2-сұраққа жауап беріңіз.

2дм

17 см

1. Боялған бөліктің ауданын табыңыз.

А) 216 см²

В) 142 см²

С) 168 см²

Д) 196 см²

2. Фигураның барлық боялған бөліктерінің ұзындығын табыңыз.

А) 14 дм 4 см

В) 12 дм 2 см С) 12 дм 4см Д) 10дм 2 см

3. Санның қандай разрядтарында бірдей цифрлар орналасқан?

5.681.245

А) Жүз мыңдық және бірлік разрядтарында В) Жүз мыңдық және мыңдық разрядтарында С) Миллион және бірлік разрядтарында

Д) Миллион және ондық разрядтарында

4. Мен 2014 жылы 45 кітап оқыдым. Ал 2015 жылы, 2016 жылға қарағанда 16 кітап аз оқыдым. 2016 жылдың өзінде 2014-ке қарағанда 11 кітап артық оқыдым. Осы үш жылда қанша кітап оқыдым?

А) 152

В) 138

С) 143

Д) 141

5. Теңдеуді шешіңіз. х–25•8=300

А) 650

В) 500

С) 800

Д) 750

6. Есептеңіз: 874–393

А) 481

В) 477

С) 491

Д) 497

7. Қай есепте төмендегідей схема құрылады?

Орманда жануарлар өзара жаңғақтар бөлісті. Әрқайсысы 5 данадан алды. Үш аң жаңғақтарын қысқа сақтады, ал қалғандары сироп жасады. Егер 5 аң сироп жасаған болса, қанша жаңғақ болған?

А)	5	•5	-3
В)	5	+3	•5
С)	5	•5	+3
Д)	5	+5	:5

8. Мен қазан айында әрқайсысы 50 беттен тұратын 12 дәптерді жазып тастадым, ал қыркүйекте әрқайсысы 40 беттен тұратын 16 дәптерді жазып тастадым. Екі айда қолданылған беттердің айырмасын табыңыз.

А) 40

В) 20

С) 80

Д) 60

9. Фигураның периметрі 3дм-ге тең болатындай, белгісіз қабырғасының ұзындығын табыңыз.

? 8см 5см 6см

А) 11см В) 15см С) 12см Д) 13см

10. Қай мысалда 5 және 2 арасындағы амал бірінші орындалады?

1. 5+2•6–3•5
	А) 3
2. 18+4•5:2–3	В) 2
	С) 1
3. 16+5•2+32–4

11. 25.748 саны берілген.

    1. Мыңдық разрядтағы цифрды 2-ге кеміт.

II. Санның жүздік разрядтағы цифрды алып таста.

III. Мыңдық разрядтағы цифрды 1-ге арттырыңыз.

Сан қаншаға кеміді?

А) 21500

В) 20400

С) 22400

Д) 21748

12. Өрнектің мәнін табыңыз.

2 • с – (d – 70) с = 135; d = 110;

А) 250

В) 210

С) 230

Д) 240

13. Мен сағат 14:35-те үйге келдім. 16:10-да серуендеуге шықтым. Мен үйде қанша уақыт болдым?

А) 80 мин

В) 85 мин

С) 95 мин

Д) 90 мин

14. Дене 6 бірдей текшеден құралған. Дененің көлемін табыңыз.

2см

А) 46 см³

В) 52 см³

С) 48 см³

Д) 44 см³

15. Үйге қайтар жолда 1100 грамм қой етін және одан 3 есе көп сиыр етін сатып алдым. Барлығы қанша ет сатып алынды?

А) 3 кг 800 гр

В) 4 кг 400 гр

С) 4 кг 200 гр

Д) 3 кг 900 гр

2 нұсқа

Берілген тіктөртбұрыштың ішінде шаршы берілген. Сурет бойынша 1,2-сұраққа жауап беріңіз.

2дм

11 см

1. Боялған бөліктің ауданын табыңыз.

А) 184 см²

В) 164 см²

С) 192 см²

Д) 202 см²

2. Фигураның боялған бөлігінің барлық қабырғаларының ұзындығын табыңыз.

А) 8 дм 4 см

В) 9 дм 8 см

С) 8 дм 6 см Д) 10дм 4 см

3. Санның қандай разрядтарында бірдей цифрлар орналасқан?

4.842.137

А) Жүз мыңдар және он мыңдықтар В) Миллиондар және жүз мыңдықтар С) Миллиондар және он мыңдықтар Д) Жүз мыңдықтар және мыңдықтар

4. Мен дүкеннен әрқайсысы 120 тг тұратын 2 бәліш және одан 20 теңгеге арзан бір тоқаш сатып алдым. Мен барлығы қанша тг төледім?

А) 460 тг

В) 240 тг

С) 220 тг

Д) 320 тг

5. Теңдеуді шешіңіз. 174•2+ х =404

А) 62

В) 46

С) 56

Д) 78

6. Есептеңіз: 765–473

А) 278

В) 282

С) 288

Д) 292

7. Қай есепте төмендегідей схема құрылады?

Әрбір оқушыға 8 дәптер сыйлады. Әрбір 4 дәптер торкөз болды. Барлығы 16 оқушы болса, неше торкөзді дәптер бар?

А)	16	•8	-3
В)	16	–4	•8
С)	16	•8	:4
Д)	16	–4	:4

8. Мен қазан айында 40 беттен тұратын 14 дәптер, ал қыркүйекте айында 60 беттен тұратын 12 дәптер қолдандым. Екі айда қолданылған беттердің жалпы сандарының айырмасын табыңыз.

А) 190

В) 200

С) 180

Д) 160

9. Фигураның периметрі 6 дм болатындай, белгісіз қабырғаның ұзындығын табыңыз.

18см 16см ?см 14см

А) 10 см В) 14 см С) 12 см Д) 13 см

10. Нұсқалардың қайсысында 7 мен 4 арасындағы амал бірінші орындалады?

1. 5–7•4•8:8
	А) 1
2. 45–7•4:2+8	В) 1,2
	С) 3
3. 154:7•2+40

11. Өрнектің мәнін табыңыз. 2а +3d а = 47; d = 30;

А) 192

В) 188

С) 184

Д) 176

12. Мен сағат 7:14-те үйден шығып, 7:42-де мектепке келдім. Сабақ 48 минуттан соң басталды. Мен үйден шыққаннан алғашқы сабақ басталғанша қанша уақыт өтті?

А) 52 мин

В) 56 мин

С) 1 сағ 12 мин

Д) 1 сағ 16 мин

13. 512.147 саны берілген.

Жүз мыңдықтар разряды мен жүздіктер разрядындағы цифрларды ауыстыр.

Мыңдар разрядындағы цифрды алып таста.

Мыңдықтар разряды мен бірліктер разрядындағы цифрларды ауыстырыңыз

Нәтижесінде қандай сан шығады?

А) 18370

В) 16281

С) 17540

Д) 19223

14. А текшесінен 3 дана және В текшесінен 2 дана ойыншық құралған. Ойыншықтардың көлемін табыңыз.

3 см 2см

А) 97 см³

В) 102 см³

С) 101 см³

Д) 93 см³

15. Дүйсенбі күні мен 27 бет басып шығардым. Сейсенбі күні мен сәрсенбі күніне қарағанда 4 бетке артық басып шығардым. Ал сәрсенбі күні мен дүйсенбі күніне қарағанда 8 бетке кем басып шығардым. Үш күн ішінде барлығы неше бет басып шығардым?

А) 68

В) 67

С) 71

Д) 69

3. нұсқа

1. Периметрі 5 дм фигураның белгісіз қабырғасын табыңыз.

16см 11см 8 см ?

А) 16 см В) 15 дм С) 12 см Д) 14 см

2. Есептеңіз: 783–462 А) 375

В) 341

С) 321

Д) 365

3. Асханадан 140 тг-ден 3 самса, және одан 30 тг арзан тұратын бір тоқаш алдық. Барлығы қанша теңге төледік?

А) 520 тг

В) 490 тг

С) 530 тг

Д) 560 тг

4. Амалды орындаңыз: (138 : 3 + 111) + 6 •7

А) 619

В) 791

С) 199

Д) 339

Берілген тіктөртбұрыштың ішінде шаршы берілген. Сурет бойынша

5-6 сұраққа жауап беріңіз.

14см

12см

5. Боялған бөліктің ауданын табыңыз.

А) 82 см²

В) 64 см²

С) 72 см²

Д) 68 см²

5. Боялған бөліктің барлық қабырғаларының ұзындығын табыңыз.

А) 8 дм 8 см

В) 10 дм 2 см

С) 8 дм 4 см

Д) 9 дм 2 см

5. Санның қандай разрядттарында бірдей цифрлар орналасқан?

7.895.452

А) Бірлік және жүздік

В) Жүздік және бірлік

С) Мыңдық және ондық

Д) Мыңдық және он мыңдық

5. Әртүрлі 3 текшелерден құралған дененің көлемін табыңыз.

1 см 2см 3см

А) 46 см³

В) 52 см³

С) 36 см³

Д) 44 см³

5. 6:32-де үйден шығып, 7:12-де мектепке келдім. 28 минуттан кейін сабақ басталды. Үйден шыққан кезден бастап, сабақ басталғанға дейін қанша уақыт өтті?

А) 58 мин

В) 56 мин

С) 1 сағ 8 мин

Д) 1 сағ 6 мин

5. Өрнектің мәнін табыңыз. 3•а –2•d а = 60; d = 55;

А) 50

В) 70

С) 80

Д) 90

5. Бірінші камазда 38 қауын, екінші камазда үшіншісіне қарағанда 16 қауын кем. Үшінші камазда бірінші камазға қарағанда 12 қауын көп. Барлығы үш камазда неше қауын бар?

А) 128

В) 136

С) 134

Д) 122

5. 

   26-дан үлкен бе?

   Жоқ

   Иә

1,3,5,7,9 санымен біте ме? Санды С-ға жазыңыз

Иә Жоқ

Санды В-ға жазыңыз Санды А-ға жазыңыз

Келесі сандарды қолданып кестені толтыр. 16; 28; 32; 14; 66.

	А	В	С
А)	3	1	2
В)	4	0	2
С)	2	1	3
Д)	3	0	3

5. Теңдеуді шешіңіз. 174•2+х =404

А) 42

В) 58

С) 42

Д) 56

5. Анам маусымда әрқайсысына 5 алмадан қосып 24 тоқаш, ал шілдеде әрқайсысына 8 алмадан қосып 13 тоқаш пісірді. Әр айда қолданылған алмалардың айырмасын тап.

А) 16

В) 20

С) 18

Д) 19

5. Қай мысалда қосу амалы соңғы болып орындалады?

1.	5+2•6–3•5
		А) 1,3
2.	18+4•5:2–3	В) 2
		С) 1,2

3.	16•(5+2)+32

3. нұсқа

1. Фигураның периметрі 10 дм 6 см болса, онда белгісіз қабырға нешеге тең.

19см 3дм ? см 2дм 2см 25 см

А) 10 см В) 1 дм С) 12 см Д) 14 см

Берілген тіктөртбұрыштың ішінде шаршы берілген. Сурет бойынша

2,3-сұраққа жауап беріңіз.

10см

12см

2. Боялған бөліктің ауданын табыңыз.

А) 56 см²

В) 82 см²

С) 71 см²

Д) 86 см²

3. Боялған фигураның барлық жақтарының ұзындығын табыңыз.

А) 6 дм 6 см

В) 7 дм 2 см

С) 8 дм 4 см

Д) 6 дм 2 см

4. Арғы күні телефонмен 34 минут сөйлестім. Кеше арғы күнге қарағанда 25 минут көбірек сөйлестім. Ал бүгін кешегіге қарағанда 16 минут көбірек сөйлестім. Осы үш күнде барлығы қанша сөйлестім?

А) 2 сағ 48 мин

В) 2 сағ 36 мин

С) 2 сағ 42 мин

Д) 2 сағ 50 мин

5. Санның қандай разрядттарында бірдей цифрлар орналасқан?

1.248.425

1. Он мыңдық және жүздік
2. Жүз мыңдық және ондық	А) 1 және 4
3. Миллиондық және он мыңдық	В) 3 және 4
4. Миллиондық және жүз мыңдық	С) 2 және 5
5.Жүз мыңдық және мыңдық	Д) 1 және 2

6. Өрнектің мәнін табыңыз. 2•а +d -17 а = 38; d = 42;

А) 105

В) 101

С) 98

Д) 97

7. Есептеңіз: 642–288 А) 360

В) 354

С) 340

Д) 344

8. Теңдеуді шешіңіз. х +67•3 =234

А) 33

В) 27

С) 31

Д) 29

9. Шілдеде мен 25 бәліш пісірдім, әрқайсысына 6 алмадан. Ал маусымда 24 бәліш пісірдім, әрқайсысына 7 алмадан қолдандым. Қолданылған алмалардың айырмасын табыңыз.

А) 12

В) 20

С) 16

Д) 18

10. Есептеңіз: 189 : 9 – 75 : 25

А) 18

В) 15

С) 17

Д) 19

11. Сурет бойынша жауап беріңіз. Фигураны 4 тіктөртбұрыш тәрізді фигураларға бөлінген. Онда:

А	В

25 см

18 см

СсСс

6 см

10 см А) В және А шаршылар

В) В-шаршы емес, А-шаршы С) В және А шаршылар емес Д) В-шаршы , А-шаршы емес

11. Бүгін серуендеуге кешегіге қарағанда 1600 метр көп жүрдім. Егер кеше мен 2100 метр жүрген болсам, онда екі күнде мен қанша жол жүрдім?

А) 5 км 800 м

В) 4 км 600 м

С) 3 км 700 м

Д) 6 км 100 м

11. Фигура екі А және екі В текшесінен құралған. Фигураның көлемін табыңыз.

3 см 2см

А) 54 см³

В) 27 см³

С) 16 см³

Д) 70 см³

11. Сағат 19:32-де мен үйге келдім. 27 минуттан кейін кешкі асқа отырдым. Және сағат 20:40-та мен серуендеуге шықтым. Мен кешкі астан бастап, үйде неше минут болдым?

А) 45 мин

В) 43 мин

С) 41 мин

Д) 39 мин

11. Қай мысалда қосу амалы соңғы болып орындалады?

1.	(5+2)•6–3•5
		А) 2
2.	42–8•5:2–3	В) 1
		С) 3
3.	14•35:5–15+22

5. нұсқа

Берілген тіктөртбұрыштың ішінде шаршы берілген. Сурет бойынша

1-2 сұраққа жауап беріңіз.

2дм

14см

1. Боялған фигураның барлық қабырғаларының ұзындығын табыңыз.

А) 10 дм 2 см

В) 9 дм 8 см

С) 10 дм 8 см

Д) 9 дм 6 см

2. Боялған бөліктің ауданын табыңыз.

А) 180 см²

В) 192 см²

С) 162 см²

Д) 172 см²

3. Арман қыркүйекте 140 беттік 7 кітап оқыды. Ал шілдеде 150 беттік 6 кітап оқыды. Қыркүйек пен шілденің арасындағы оқыған беттерінің айырмашылығын табыңыз.

А) 100

В) 40

С) 60

Д) 80

4. Өрнектің мәнін табыңыз. 2•с +d+15 с = 35; d = 60;

А) 145

В) 175

С) 165

Д) 185

5. Санның қандай разрядттарында бірдей цифрлар орналасқан?

3.241.825

А) Мыңдық және жүздік

В) Жүз мыңдық және ондық

С) Он мыңдық және жүздік

Д) Мыңдық және ондық

6. Арман 1400 грамм қой етін және одан 2 есе көп сиыр етін сатып алды. Арман қанша ет сатып алыды?

А) 3 кг 800 гр

В) 4 кг 200 гр

С) 4 кг

Д) 3 кг 600 гр

7. Есептеңіз: 627–252 А) 365

В) 369

С) 375

Д) 379

8. 6:25-те ояндым. 34 минуттан соң таңғы асты ішіп, 7:17-де үйінен шықты. Таңғы ас пен үйінен шыққанға дейін қанша уақыт өтті?

А) 16 мин

В) 18 мин

С) 19 мин

Д) 23 мин

9. Теңдеуді шешіңіз. х+125•3 =600

А) 215

В) 195

С) 255

Д) 225

10. 14.425 саны берілген.

    4. 
       Мыңдық үлестегі цифрды 1-ге азайт.

    5. Он мыңдық үлестегі цифрды алып таста.

4. Мыңдық үлестегі цифрды 2-ге үлкейт

Нәтижесінде қандай сан шығады?

А) 5234

В) 2534

С) 3254

Д) 5425

11. Таңертең мен 34 бет оқыдым. Күндіз мен кешпен салыстырғанда 15 бетке аз оқыдым. Ал кеште мен таңмен салыстырғанда 21 бет көп оқыдым. Бір күнде мен неше бет оқыдым?

А) 133

В) 129

С) 127

Д) 135

12. 

    Соңы 2,4,6,8,0 –ге бітеді ме?

Иә Жоқ

Ондықтар бірлік үлесінен үлкен бе Ондықтар бірлік үлесінен

Санды С-ға жаз

И

Иә

үлкен бе

Жоқ

Жоқ

ә

Санды А-ға жаз Санды В-ға жаз

Кестені толтыр. Егер біз де 48; 31; 13; 45; 35.

	А	В	С
А)	1	2	2
В)	1	3	1
С)	0	4	1
Д)	2	1	2

13. Периметрі 8 дм фигураның белгісіз қабырғасын табыңыз.

2дм ? см 9см 17см 1дм

А) 22 см В) 28 дм С) 24 см Д) 26 см

14. Қай есептеуде қосу бірінші болады?

1.	(15+2•6)–11
		А) 2
2.	(22+16):2+14	В) 1,2
		С) 2,3
3.	7•(5+2)+11

15. Фигура үш В куб пен бір С кубтан жиналған. Фигураның көлемін табыңыз. 2 см 4 см

А) 88 см³

В) 92 см³

С) 82 см³

Д) 86 см³

5. нұсқа

1. Тақтада үш түрлі жылдамдық көрсетілген. Өсу ретімен орналастыр.

5см/мин

5 м/сек

5 км/сағ

1 2 3

А) 1,3,2

В) 3,2,1

С) 1,2,3

Д) 3,1,2

2-4 есепті төмендегі мәселе есеп арқылы есепте.

Диас басқа қалаға Ернұрға қонаққа жолға шықты. Диас 160 км/сағ жылдамдықпен жүріп, 5 сағатта қалаға жетті. Бірақ қайтқанда 1 сағатқа кем уақытын жұмсады.

2. Екі қала арасындағы қашықтықты тап.

А) 720 км

В) 840 км

С) 960 км

Д) 800 км

3. Диастың қайтқандағы жылдамдығын тап.

А) 200 км/сағ

В) 180 км/сағ

С) 240 км/сағ

Д) 220 км/сағ

4. Екі қала арасында автобус жүреді. Автобус жолдың жартысын 40 км/сағ жылдамдықпен, ал қалған жартысын 50 км/сағ жылдамдықпен жүреді. Бірінші қаладан екінші қалаға дейін неше сағатта жетеді?

А) 20

В) 18

С) 24

Д) 16

5-8 есептерді төменде берілген мәтін арқылы шығарыңыз.

Әділет: Есте сақтап ал, сенде барлығы 644 қаламың бар. Әр қорапқа 7 қаламнан салуың керек.

Ермек: онда маған куб тәріщдес қорап керек, осындай өлшеммен.

Әділет: 3сағат 40 минуттан кейін қораптарды аласың. Мен ұмытпағанша 7 қаламның ішінде 4 қалам қызыл болуы керек. Көріскенше!

5. Барлығы неше қорап керек?

А) 97

В) 82

С) 92

Д) 86

6. Бір қораптың биіктігін табыңыз.

А) 9 см

В) 10 см

С) 8 см

Д) 7 см

7. Неше минуттан кейін Ермек қораптарды алады?

А) 220 мин

В) 210 мин

С) 230 мин

Д) 240 мин

8. 12 қораптың ішінде неше қызыл емес қалам жатады? Жауабын табу үшін өрнекті құрастырыңыз.

А) 4•12

В) 7•(12–4) С) 7•12

Д) (7–4)•12

Төмендегі кестеде оқушылырдың басып шығарған беттер саны көрсетілген. 9-11 сұрақтарға жауап беріңіз.

	Оқушы	Беттер саны	Уақыт
1	Әділет	120	3 сағат
2	Қуаныш	160	4 сағат
3	Берік	200	5 сағат
4	Серік	300	6 сағат

9. Қай оқушының өнімділігі жоғары?

А) Әділет В) Берік

С) Қуаныш Д) Серік

10. Өнімділігі бірдей оқушыны табыңыз.

А) Әрқайсысында әртүрлі В) екеуінде

С) үшеуінде Д) барлығында

11. Егер Әділет 1 сағатта 10 бет кем, ал Серік 1 сағатта 20 бет кем басып шығаратын болса, онда Әділет пен Серік 5 сағатта бірге неше бет басып шығарады?

А) 440

В) 400

С) 380

Д) 420

12. Есептеңіз: 3572-687

А) 2569

В) 2395

С) 2885

Д) 2765

13. Қайтарып берген ақшыны табыңыз.

Мен 6 тоқаш сатып алдым. Әр тоқаштың құны 120 теңге.

Барлығына 2000 теңгебердім.

А) 1320 тг

В) 1360 тг

С) 1420 тг

Д) 1280 тг

14. Жүздік разрядтағы 7 цифрасы бар санды табыңыз.

482205				38472
1				2
4725				477054
3				4

А) 1 және 4

В) 3

С) 2 және 3

Д) 4

15. Амалдардың арасынан көбейту амалы соңғы орындалатын нұсқаны табыңыз. Әріп санымен белгіленген.

1. (A•B–C)•(D+E)

2. A+B–C•(D–E)

3. (A•D+C•D)–E

А) 1 және 3

В) 3

С) 2

Д) 1

5. нұсқа

1. Төмендегі жылдамдық нені білдіреді?

А) әр сағат сайын 5 км артық жүреді В) 1 минутта 5 км жол жүреді

С) 5 км бірнеше бөлікке бөлеміз. Д) 1 сағатта 5000 м өтіп шығады

2-4 есептерді төмендегі мәселе есеп арқылы есепте.

Арсен сағат 11:00 қаладан шығып, сағат 15:00 ауылға жетті.

Ол 320 км жол жүрді. Қайтарда Арсен 20 км/сағ арттырды.

2. Арсен ауылға қандай жылдамдықпен жүрді?

А) 60 км/сағ

В) 80 км/сағ

С) 90 км/сағ

Д) 70 км/сағ

3. Арсен қайтарда неше сағат жүрді?

А) 3 сағаттан аз В) 3 сағат

С) 3 пен 4 сағат арасы Д) 4 сағаттан көп

4. Арсенмен бір уақытта жүк машина ауылға шықты. Жолдың төрттен бірін 40 км/сағ жылдамдықпен жүрді. Ал қалған жолын 60 км/сағ жылдамдықпен жүрді. Неше сағатта жүк машина ауылға жетті?

А) 6 сағатта

В) 5 сағатта

С) 9 сағатта

Д) 8 сағатта

5-8 есептерді төменде берілген мәтін арқылы есептеңіз.

Әр қорапта 8 кәмпиттен бар. Барлық кәмпит саны 664 дана. Кәмпиттерді қорапқа салуға 310 минут жұмсалды. Қорап куб.

5. Барлық кәмпит үшін неше қорап керек?

А) 79

В) 89

С) 87

Д) 83

6. Бір қырының ауданын табыңыз.

А) 144 см²

В) 148 см²

С) 128 см²

Д) 136 см²

7. Барлық кәмпиттерді қорапқа салу үшін неше уақыт жұмсалды?

А) 4 сағ 30 мин

В) 5 сағ 10 мин

С) 5 сағ 20 мин

Д) 4 сағ 40 мин

8. Қораптың неше см² боялады? Жауапты өрнек түрінде жазыңыз.

А) 12•(12–2) В) 12•4

С) 12•16

Д) 12•12•(6–4)

Төмендегі әртүрлі шеберханаларда кітаптардың түптелгені көрсетілген.

9-11 сұрақтарға жауап беріңіз.

	Шеберхана	Кітаптар саны	Уақыт
1	Орталық	500	5 күн
2	Оңтүстік	600	5 күн
3	Қалалық	440	4 күн
4	Абай атындағы	300	3 күн

9. Қай шеберханада өнімділігі көп?

А) Оңтүстік В) Орталық С) Қалалық

Д) абай атындағы

9. Өнімділігі бірдей шеберханалар санын табыңыз.

А) Әрқайсысында әртүрлі В) екеуінде

С) үшеуінде Д) барлығында

9. Егер Оңтүстік шеберханасы күніне 20 кітап артық түптесе, Оңтүстік және Орталық шеберханалар бірге 7 күнде неше кітап түптейді?

А) 1620

В) 1680

С) 1740

Д) 1720

9. Есептеңіз: 2876–987

А) 1899

В) 1679

С) 1779

Д) 1889

9. Алғашқыда Айсұлуда неше ақшасы болған?.

Кино билетіне 900 теңге, ал тамаққа 600 теңге жұмсадым.Барлығы менде 1400 теңге қалды.

А) 3400 тг

В) 3200 тг

С) 2900 тг

Д) 2700 тг

9. Жүздік разрядтағы 7 цифрасы бар санды табыңыз.

16478

>

15895

А) бірлік разряд В) ондық разряд С) мыңдық разряд Д) жүздік разряд

9. Қай мысалда D азайтқыш, ал A азайғыш болады?

Сандар әріптермен белгіленген.

4. A• (B+C–D)

5. (A–B)–C•D)

6. А–(•і D)+Е

А) 2

В) 1

С) 2 және 3

Д) 3

5. нұсқа

1. Қосуды орындаңыз. 217 ц 36 кг + 54 ц 66 кг А) 27202 кг

В) 271102 кг

С) 2812 кг

Д) 373 кг

2. Теңдеуді шешіңіз. 1720-5•х=1200 А) 96

В) 98

С) 108

Д) 104

3. Алаңның ұзындығы 2 км. Егер алаңның ауданы 40 га болса, енін табыңыз.

А) 500 м

В) 100 м

С) 200 м

Д) 20 м

4. Амалдардың бұрыс орындалу ретін көрсетіңіз.

А В С D

(87 – 5) • (720 + 51 : 3)

А) A-D-C-B

В) D-C-A-B

С) D-A-C-B

Д) C-D-A-B

5. 

   Келді					Кетті
   0	9	:	18	1	2	:	4	5

   
   

   Жұмыстың уақытын табыңыз.

А) 207 мин

В) 205 мин

С) 195 мин

Д) 187 мин

6. Жақшаларды теңдей орындалатындай орындаңыз. 50+60–30:2=65

А) 50+(60–30):2

В) (50+60)–30:2

С) 50+(60–30:2)

Д) (50+60–30):2

7. Амалдарды орындаңыз. 850:25+7•8

А) 82

В) 88

С) 90

Д) 78

8. Берілген сандарды кему ретімен жазыңыз.

	17852	16851		18742
			18675

А) 18675,18742,17852,16851

В) 16851,17852,18675,18742

С) 18742,18675,17852,16851

Д) 16851,17852,18742,18675

9. Екі қаланың арақашықтығы 520 км. Бір қаладан екі көлік шықты. Екінші қалаға бір көлік 5 сағатқа ертерек жетті.

А) 120 км/сағ

В) 140 км/сағ

С) 135 км/сағ

Д) 125 км/сағ

10. 4 ар егін алқабының қызылша өнімділігі 25ц/а, ал 5 ар егін алқабының қызылша өнімділігі 14ц/а. Екі алқаптан қанша тонна қызылша жиналды?

А) 17

В) 21

С) 14

Д) 23

11. Қате тұжырымды табыңыз.

I	50:9=5 (5қалд.)
II	130:14=10 (10қалд.)
III	12:15=0 (12қалд.)
IV	14:6=2

А) II,III В) III,IV С) I,II Д) II,IV

12. Ең үлкен бір таңбалы, ең үлкен екі таңбалы, ең үлкен үш таңбалы сандардың қосындысын табыңыз.

А) 1109

В) 1107

С) 1018

Д) 1100

13. Сынып оқушыларына 67 оқулық және 178 дәптер таратылып берді. Дәптерге қарағанда неше оқулық кем берілді?

А) 111

В) 109

С) 112

Д) 114

14. Әйнекшенің орнына теңдік тура болатындай етіп сан қойыңыз.

1050 : 5 – = 140

А) 80

В) 55

С) 70

Д) 60

15. 

    < 8017

    7180 <

Мен 1,7,8, және 0 цифрлары арқылы әртүрлі сан жазып, оларды өзара салыстырдым. Жұлдызшаның орнына мен қанша сан қоя аламын? Әр санның цифрлары әртүрлі.

А) 5

В) 2

С) 3

Д) 4

5. нұсқа

1. Екі санды көбейту үшін Асхат 8 және 7 сандарын көбейтіп, көбейтіндінің оң жағынан 5 нөл тіркеді. Ол қай сандарды көбейтуі мүмкін?

А) 700 және 800

В) 70 және 800

С) 7000 және 800

Д) 7 және 800

2. Алаңның ауданы 60 м. Егер алаңның ауданы 3 ар болса, онда оның енін табыңыз.

А) 6 м

В) 50 м

С) 5 м

Д) 60 м

3. Есептеңіз: 10 • (117–75) – 5 • ( 12+7)

А) 320

В) 325

С) 322

Д) 318

Мен сенен

17 см-ге биікпін.

4.

Егер екі достың бойларының қосындысы 341 см болса, Әділеттің бойының ұзындығын табыңыз. Әділет досынан ұзынырақ.

А) 1 м 62 см

В) 1 м 82 см

С) 1 м 77 см

Д) 1 м 79 см

5. Бөлуді дұрыс орындаған оқушыны көрсетіңіз. Әсет: 5025 : 5 = 1005

Әділет: 2248 : 4 = 562

Айдын: 1785 : 9 = 198

А) Әсет В) Айдын

С) Әділет пен Айдын Д) Әсет пен Әділет

5. 13485-ті 100-ге бөлгенде қалдық пен шыққан саны арасында қанша айырмашылық бар?

А) 49

В) 472

С) 1343

Д) 351

5. 14 оқушының барлығы 2100 бетті оқып бітірді. 21 оқушының барлығы неше бетті оқып бітіретін еді?

А) 2950

В) 2850

С) 3250

Д) 3150

5. Бірнеше санды көбейту үшін Әсел 12-ге 8-ді және 14-ке 2-ні көбейтіп, шыққан сандарды көбейтті. Әселдің қай сандарды көбейткенін табыңыз.

1	6•2•8•7•2•2	А) 1,3
2	12•4•2•7•2•2	В) 2
3	12•4•2•7	С) 1
		Д) 1,2

5. Зулфия мен Аружан бір-біріне қарама-қарсы жолға шықты. Аружанның жылдамдығы 70 м/мин, ал Зулфияның жылдамдығы

5. м/мин-қа кем. Егер олар 15 минуттан соң кездессе, олардың бастапқы арақашықтығын табыңыз.

А) 2 км 100 м

В) 1 км 950 м

С) 2 км 150 м

Д) 2 км 050 м

5. Қатардағы келесі әрбір сан қандай заңдылықпен өзгереді?

А) әрбір келесі сан, алдыңғысынан 2 есе үлкен

В) әрбір келесі сан, алдыңғы 2 санның қосындысына тең С) әрбір келесі сан, алдыңғысынан 5-ке артық

Д) әрбір келесі сан, алдыңғысынан 5 есе артық

5. 35 тәтті тоқаш әзірлеу үшін маған рецепті бойынша 840 грамм ұн қажет. 45 тәтті тоқаш әзірлеу үшін оған қанша ұн қажет?

А) 880 гр

В) 1кг 80 гр С) 1 кг 20 гр

Д) 920 гр

5. Кітапханаға 7440 кітап алып келінді.

Барлық кітаптар төмендегідей қорапта болды:

Барлығы қанша қорап болған?

А) 124

В) 178

С) 168

Д) 194

5. Есепті шығару үшін сызба құрыңыз.

Әділетте 35000 теңге болды. Ақшасының бестен бір бөлігі тамаққа кеткен. 8000 теңгесі кітап сатып алуға кеткен. Әділетте қанша ақша қалды?

А) 35000	8000
–
?	35000:5
+

С) 35000	35000:5
–
?	8000
–

Қазақ тілі 1 нұсқа

1. Күрделі мүше қатысқан сөйлемді табыңыз. А) Анар мен Ажар театрға бірге келді. В) Еріншектің ертеңі бітпес.

С) Тапсырманы түгел орындады.

Д) Медет шахмат үйірмесіне барып жүр.

2. Тек тұрлаулы мүшеден тұратын сөйлемді табыңыз.

А) Арыстанның гүрілдеген дауысы естілді. В) Біреулер келе жатыр

С) Жылы орныңды суытпа. Д) Қонақтарды күтіп алды.

3. Бірыңғай мүшелердің ерекшелігіне жатпайтын нұсқаны табыңыз.

А) Сөйлемде бір мүшенің ғана қызметін атқарады. В) Бәрі бір сөз табынан болады.

С) Сөйлемде бәрі бір сұраққа жауап береді.

Д) Сөздер не бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып келеді.

4. Сәйкестендіріңіз.

А) Жалаң сөйлем	а) Сендер де келіңдер. ә) Балалар кітап оқып отыр. б) Әбдірахман ойнап отыр.
В) Жайылма сөйлем	в) Қар жауып тұр ма? г) Ерді намыс өлтірер ғ) Сіз бізді күтпеңіз.

А) 1 а,в,г 2 ә,а,б

В) 1а,б,в 2 ә,г,б

С) 1 ә,г,ғ 2 а,б,в

Д) 1 г,ғ 2 а,ә,б,в

5. Төмендегілердің қайсысы әңгімелеу мәтініне жатады?

А) Оқиғаның дамуы В) Заттың белгісі

С) Дәлелденетін пікір Д) Дәлелдеу пікірі

6. Буын үндестігіне сай жазылған сөзді тап.

А) Біраз В) Бәлеқор

С) Бірыңғай Д) Бөдене

7. Дыбыс саны мен әріп санында айырмашылық бар сөздерді көрсет.

Жоямерген Экономика Ілгіш Металл 5.Түюлі 6. Көркемдік

А) 2,4,6 В) 1,5 С) 3,6 Д) 4,2,5

8. Айтылу мақсатына қарай сөйлемнің қай түрі екенін анықтаңыз.

Кер бестінің шабысын-ай А) Хабарлы сөйлем В) Жайылма сөйлем С) Лепті сөйлем

Д) Сұраулы сөйлем

9. Бітеу буынды сөзді тап.

А) Үш

В) Қара С) Ала Д) Көк

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап бер.

Данышпанның бірі былай депті: «Ішімдік адамды төрт күйге түсіреді. Ә дегенде адам тотыға ұқсайды да, жұрт көзіне түсуге тырысады. Содан соң маймылдың қылығын шығарады да, елдің бәрімен қалжыңдасып, қылжақтай береді. Одан кейін арыстан кейпіне кіреді де, тәкаппар, паң өз күшіне сенген өркөкірекке айналады. Ақыры аяғында шошқаға ұқсайды да, батпаққа аунап кете барады». Олай болса, адам мұндай күйге түсуден сақ болуы керек.

10. Мәтінде қандай тәсіл қолданылғанын көрсетіңіз.

А) Байланыс құру В) Салыстыру

С) Анықтама беру Д) Мысал келтіру

11. Төменде берілген әрекеттердің қайсысы мәтіндегі жануарлар кейпіндегі адамдардың әрекетіне сәйкес келеді?

А) Шошқаны жақсы көріп кетеді. В) Әркімге көмектесе береді.

С) Ешкімге көнбей, өзін ғана күшті сезіну

Д) Әндетіп, құлап жығылып жүреді.

12. Мәтіндегі арыстан адамға тән қасиетті көрсетіңіз.

А) Қылжақбас В) Менменшіл С) Кішіпейіл Д) Әлсіз

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап бер.

Бала кезімнен естіген, үйренген, білген сөздерімнің ішінен бір сөз көкейімнен ерекше орын алды. Өйткені ол сөзді әжем де, анам да, әкем де мен үшін тілдерімен емес, жүректерімен айтып отыратындай сезілетін. Кейде әжем сол сөзді маған арнап айтқанда, мейірлене кеудесіне қысып, маңдайыма ыстық лебін тигізе иіскейтін. Сондықтан ол сөз маған барлық сөздердің құдіретіндей сезілетін.Ол сөз әжемнің аузынан шыққан сайын массатанып, еркелейтінмін. Ол сөз-«Айналайын!» деген сөз еді. Осы сөз әжемнің мейірімді кеудесінен шыққан сайын, мен іштей қайталаймын, есейе келе, өзімнен кішілерге мен де «айналайын!» дейтін болдым.

13. Мәтін мазмұнына лайық мақалды атаңыз.

А) Жылы- жылы сөйлесең, жылан інінен шығады. В) Кішілерді көріп, қартайғаныңды білесің.

С) Жақсы сөз-жан азығы.

Д) Бала балдан тәтті, немере жаннан тәтті.

14. Мәтінде асты сызылған сөздің мағынасын табыңыз.

А) Бетін

В) Алақанын С) Маңдайын Д) Демің

15. Мәтінге сай келмейтін қатарды белгілеңіз.

А) Жақсы сөз санада жатталып қалады.

В) «Айналайын» сөзі кейін кезде қолданыстан шығып бара жатыр.

С) Айналып, еркелеткен-адамның мейірімділігін танытады. Д) Жақсы сөз тілден емес, жүректен шығады.

2. нұсқа

1. Күрделі мүше қатыспаған сөйлемді көрсетіңіз.

А) Дина қара торы қыз екен. В) Сары көбелек гүлге қонды.

С) Мұғалім оқушыларға сөйлеп жатыр. Д) Тышқан ініне кіріп кетті.

2. Айтылуы мен жазылуындағы айырмашылық жоқ сөзді тап.

А) Орман

В) Солтүстік С) Құндыз Д) Үкі

3. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлерін табыңыз.

Жалаң сөйлем Хабарлы сөйлем	А)	3,1
3. Жайылма сөйлем	В)	2,4,6
4. Сұраулы сөйлем	С)	5,3
Құрмалас сөйлем Лепті сөйлем	Д)	4,5,6

4. Бірыңғай мүшесін табыңыз.

А) Туған жердің түні де ыстық.

В) Әлемде алуан-алуан өсімдіктер бар. С) Күндіз де, түнде де қар жауды.

Д) Таудан мөлдір бұлақ ағады.

В) Сары ала доп.

С) Мен доп сыйладым. Д) Мен сыйладым.

8. Ұяң дауыссыз дыбыс кездесетін қатарды көрсетіңіз.

1. Қара суық
2. Мәтін құрлымы	А) 3,4,6
3. Орманды алқап	В) 2,5,1
4. Өнерлі бала	С) 1,3
5. Көмекші құрал	Д) 6,4
6. Таңғы ас

9. Төмендегілердің қайсысы туралы анықтама берілген?

Күрделі сөзден, тұрақты тіркестен, шылаулы тіркестен болған мүше

..............

А) Дара мүше В) Сөйлем

С) Күрделі мүше Д) Бірыңғай мүше

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Бірде шаштаразда байқалған жайдың ұшақ жасау ісінде үлкен табыспен пайдаға асқаны туралы білесіңдер ме? Бұл бір-ғибрат аларлық тамаша тарих! Сіз сондай істі өз басыңыздан өткермеген болсаңыз, өмір тәжірибесі кез-келген жағдайда кәдеге асатынын ұмытпағайсыз.Айналадағы ортаны бақылап үйреніңіз. Көңіл аударуға тұратынын байқап қалуға тырысыңыз.

Ұшақ кабинасындағы шуылды азайтудың әдісін іздестіру кезінде осы жағдай авиаконструкторлардың есіне түсе кетті.

Мықты матаға желім жағып, оны күшті электр өрісіне енгізді. Содан кейін жоғары жағынан бірдей етіп тілінген шыны талшықтарын септі. Шыны талшықтардың бір ұшы желімдеген матаға жабысты да, екінші жағы жоғары қарап тұрды. Ал оның үстіне желім жағылған матаның екінші қабаты түсті. Бұдан кеуекті резеңке тәрізді материал пайда болды. Ол дыбысты екінші жаққа өткізбеді. Ешқайдан шу да естілмейтін болды.

10. Мәтіндегі қандай қасиеттен үлгі алуға болатынын анықтаңыз.

А) Байқампаздық пен өнертапқыштық В) Ойшылдық пен оқымыстылық

С) Есте сақтау мен қайта жаңғырту Д) Қиялдау мен мақсатқа ұмтылыс

11. Шуылды азайту әдісінде төменгілердің қайсысын қолданбады?

А) Мата В) Желім

С) Шыны талшықтары Д) Резеңке

12. Мәтіндегі оқиға желісін реттілігі бойынша белгілеңіз.

1. Ұшақ жасау кезінде табысқа жету	А) 1,2,3,4
2. Шаштараздағы оқиғаның еске түсуі	В) 4,3,2,1
3. Ұшақтағы шуылды азайтудың жолын іздеу	С) 2,1,3,4
4. Шаштараздағы байқағыштық	Д) 4,3,1,2

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Бозарал! Аспаны әнге, жері ұяға толы Бозарал! Дүниедегі әнші, әдемі құстардың көктемде бас қосатын жері-Бозарал!

Алтыбақан құрып, қой күзеткен ауыл алдындағы жазық, биік жардың құм қабырғасын үңгіп аққан өзен, көктайғақ мұзына доп ойнап, сырғанақ тепкен қара су сезімді шымшымай қоймады. Машинаның кідіруін пайдаланып жерге түсесің. Әрбір жапырақ жаудырап қарай қалады. Оларда манағы бір әзірде жауып өткен жаңбырдың меруерт тамшылары мөлтілдейді. Дүниедегі ең таза тамшылар туған жердің жапырағында тұрғанына жүрек баладай қуанады, іші анадай елжірейді. Қанша үңілгенмен, құмар қана ма? Қайсібіріне ғана қарарсың, қайсібірін ғана аларсың. Бір уыс жалбызды жұлып аласың. «Мен де қалмайын» дегендей, буылдықтың бір тал сабағы да қолыңа іліне кетеді. Оның қандай жерде өскенін көргін келіп, аяғыңның астына үңілесің. Бір шөкім топырақ аласың.

13. Мәтін не туралы екенін анықтаңыз.

А) Көктем мезгілі

В) Табиғат тамашасы

С) Жастық шаққа саяхат Д) Туған жер

14. Автордың баладай қуанып, анадай елжіреуіне себеп болған қатарды белгіле.

А) Машинаның кідіруі

В) Жапырақтағы тамшылар С) Жалбыздың иісі

Д) Туған жердің жұпар иісі

15. Төмендегі сезімдердің қайсысы автордың мәтіндегі көңіл-күйі бола алмайды?

А) Туған жерге деген қимастық сезім

В) Туған жерге деген сағыныш сезімі С) Туған жерге деген махаббат сезімі Д) Туған жерге деген қамқорлық сезімі

2. нұсқа

1. Жуан, жіңішке дауыстылар араласып келген сөздерді табыңыз.

А) балалық, арбакеш, жылдамдат В) емхана, әрқашан, парктен

С) сәнқой, бәлеқор, асхана Д) көмекші, тәрбиеші, әнші

2. Төмендегі сұрақтардың қайсысы тұрлаулы мүшелердің сұрағына жатпайды, анықтаңыз.

А) кімдер?

В) не істеді?

С) кімді?

Д) қайтті?

3. Буынның барлық түрі қатысқан сөзді табыңыз.

7. мәдениет

8. аңшылық	А)	3,2
9. адыраспан	В)	4,6,1
10.өндіріс	С)	2,4
11.өшіргіш	Д)	3,5
12.мағыналы

4. Жалаң сөйлемді табыңыз.

А) Екеуіміз кезек-кезек сөйлейік. В) Мен байқамаппын.

С) Үйде нан бар ма?

Д) Бақта жеміс-жидек көп екен.

В) Өзен, көлдер- жердің берекесі. С) Сендер оқыңдар, үйреніңдер.

Д) сынып оқушылары шахматтан бірінші орын иеленді.

7. Мәтіндегі автордың айтқысы келген басты пікірі қалай аталатынын көрсетіңіз

А) тақырып В) негізгі ой

С) шығарма атауы

Д) шығарма мазмұны

8. Тек дара мүшеден тұратын сөйлемдер қатарын анықтаңыз.

7. Жинаған астықты қырманға жөнелтті.
8. Еркебай күні бойы ойнағанды қойды.	А) 1,5
9. Мен хабар жазудыүйреніп алдым.	В) 3,6,4
10.Атасының сөзін ұйып тыңдап отыр.	С) 2,1,3
11.Қарағай орманда өседі.	Д) 5,6
12.Сайысқа он бес бала іріктелініп алынды.

9. Зере апа қай жазушының кітабын алғысы келіп тұрғанын анықтаңыз.

Сізідің дүкеніңізден аты-жөні бірыңғай жуан буыннан тұратын жазушының кітабын алсам деп едім.

А) Сәкен Сейфуллин В) Мұқағали Мақатаев С) Бейімбет Майлин Д) Абай Құнанбайұлы

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Махамбеттің тамаша, ірі адамгершілік қасиетінің бірі мынада: ол досы үшін жанын қиды, досының атақ абыройын, жігер-қайратын өзінің алдына сала, өзінен жоғары көтер сөйледі. махамбеттің ондай досы-Исатай. Өз басына келгенде, Махамбет-аса сыпайы адам, ол өзін ешуақытта көтере сөйлемеді, жауына мейірімсіздігін айтқаны болмаса, өзін мақтамайды. Ал Исатайдың істерін, ерліктерін айтқанда Махамбеттің сөздері нөсер жауындай ақтарылып, аруағы қозып кетеді. Ақындық қиялы шалқып, қанаттанып, шарықтап кетеді. Көтерілісті басқаруда орны Исатаймен қатар бола тұра, оның қасында өзін кіші санайды. Исатайды ардақтап төбесіне көтереді.

10. Мәтінде автор Махамбеттің қай қасиетін негіге алып отыр?

А) достыққа адалдығын В) отансүйгіштігін

С) жауына қаталдығын

Д) өзін бағаламайтындығын

11. Мәтін бойынша Махамбетке қатысты айтылмаған қасиетті көрсетіңіз.

А) сыпайы

В) досына адал С) кішіпейіл Д) қызуқанды

12. Мәтіндегі оқиға желісін реттілігі бойынша белгілеңіз.

А) Өз жанын ауыртты.

В) Өлімге бас тікті.

С) Өз-өзін қинады.

Д) Өз жанын досына суырып берді

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Тышқан баласына оңашада:

-Адам деген мықты жауымыз бар, ағаштан қақпан құрып, үстіне ғана май байлап қояды. Соны жеймін деп барсаң, қақпан ұстап алады, балам, соған жолай көрме,-деп үйретіпті. Бір күні әлгі баласы ойнап жүріп, майдың иісі шыққан соң, не қылып қойған екен деп, қасына жоламай, алыстан сығалап ғана қараса, шешсінің айтқанындай қақпан үсінде майымен тұр екен. Ойлады: қарашы адамның ақылсыздығын, ағаштан қақпан ғана істеп, үстіне май байлап, бізді қызықсын деп қойғанын. Біз сол қулыққа бола қоямыз ба деп, олай-бұлай одыраңдап жүгіріп жүрді де айтты:

-Сөйтсе де айхай майы құрғырдың иісінің жақсысын-ай, жемесем де кішкене ғана жақындап иіскеуге болады ғой,-деп, бірте- бірте жақындай-жақындай бара жатқанда, қақпан тарс етіп, тышқанды жаншып тастады.

13. Мәтін не туралы?

А) тышқандардың қуылығы В) көрсеқызарлықтың кесірі С) қақпанның қызығы

Д) тышқанның шарасыздығы

14. Мәтінге сай келмейтін қатарды аныңтаңыз.

А) Тышқан баласын сақтандырды.

В) Тышқанның баласы қақпанға түсіт.

С) Тышқанның айласы адамдікінен асып түсті. Д) Тышқандар адамдарды жау деп біледі.

15. Тышқанның қақпанға түсуіне түйсіктің қай түрі әсер етті?

А) дәм сезу В) көру

С) иіс сезу Д) есту

2. нұсқа

1. Бірыңғай ұяң дауыссыздан тұратын сөзді табыңыз.

А) жаға В) кесе С) айран

Д) жолдас

2. Лепті сөйлемді табыңыз.

А) Ауылға барушы ма едің

В) Оны көре алмай қалдым-ау С) Тоты-әдемі құс

Д) Ерланға оның жаны ашыды

3. Бастауыштың сұрақтарын табыңыз.

   13. Не істеді? не қылды?

   14. Қайтті? қашан? А) 6,2,1

   15. Нелер? не? В) 3,6

   16. Қанша?, кімде? С) 2,3,5

   17. Қандай? кімі? Д) 1,4

   18. Кім?кімдер?

4. Сөйлем мүшелері болудың шартына жатпайтын нұсқаны табыңыз.

А) толық мағыналы сөз болу керек.

В) белгілі бір сұраққа жауап беруі керек.

С) адамның көңіл-күйіне қатысты сөз болуы керек.

Д) басқса сөздермен байланысқа түсіп, тіркес құра алу керек.

6. Төмендегілердің қайсысы пайымдау мәтінінің бөліктеріне жатады?

А) оқиғаның дамуы В) заттың белгісі С) оқиғаның басы

Д) дәлелденетін пікір

7. Бірыңғай мүшені табыңыз.

А) Ақ, қызыл, сары көбелектер гүлге қонды. В) Іле Алатауында жабайы алма өседі.

С) Жолбарыс көбінде ыстық жақта жүреді. Д) Батыр туса-ел ырысы.

8. Буын үндестігіне бағынбайтын сөздерді көрсетіңіз.

13.цехта
14.ардагер	А) 3,4,5
15.саудагер	В) 5,2
16.кәсіпкер.	С) 1,2,3
17.қарлығаш	Д) 6,4
18.мінездеме

9.

Шыбынның жанын құтару үшін қай өрмектің жібін тарту керектігін табыңыз.

А) тарт В) қазір С) ақ Д) сары

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

А) Бұл кішкентай қыз біздің көршіміздің қолына жақында ғана келді. Сонда да ол осы маңайдағы тұрғындардың бәрімен көптен таныс, бәрімен жақын араласып кеткен. Оны бала да, үлкен де жақсы көреді. Оның білмейтін ойыны, таппайтын өнері жоқ: неше түрлі ойыншықтар жасайды, қағаздан сан алуан кестелер ояды.

Ә) Ал, оның үлкендермен араласуы да қызық. Бірін аға, бірін әке, бірін апа, бірін әжелеп салған жерден-ақ өзіне ұйытып алады. Олармен қысылып, қымтырылмай, өзінің туған әкесіндей я шешесіндей еркелей сөйлейді.

Б) Жабығу, қамығу, жатырқау, тосырқау дегенді білмейтін, жүрегін тек қуаныш ғана жайлаған бұл кішкентай жанға қарап еріксіз күлімсірейсің. Бойыңды қуаныш кернеп күлімсірейсің.

В) Бір ғажап танымсыз жан. Оның бір минут дамыл тапқанын өз басым көрген емес. Жұмысынан қайтса пәтеріне келе салып кесте тоқиды, кітап оқиды, немесе үй шаруасымен айналысып кетеді. Әйтеуір қарап отыру деген онда болмайды.және бір тамашасы: сол жүргеннің бәрінде өлеңдетіп жүреді.

10. Төмендегі тақырыпты мәтін абзацтарымен сәйкестендіріңіз.

А) 1-А, 2-В, 3-Б, 4-Ә

В) 1-Б, 2-Ә, 3-В, 4-А

С) 1-Ә, 2-Б, 3-А, 4-В

Д) 1-В, 2-А, 3-Ә, 4-Б

10. Төмендегі жауаптың ішінен кішкентай қызға қатысы жоғын белгілеңіз.

А) жүрегін қуаныш жайлаған. В) тыным таппайды.

С) өлеңдетіп жүреді.

Д) сурет салғанды ұнатады.

10. Мәтіннің негізгі идеясын табыңыз.

А) көршілермен тату болу

В) кішкентай қыздарды құрметтеу.

С) кішкентай қыздан үлгі алу

Д) өнерлі болуды үйрету

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Наурыз- Парысша «жаңа күн» деген мағына береді. Шындығында, наурыз айдың атауы емес. Жыл басы мейрамының атауы. Қазақтар наурыз мерекесін (ұлыстың ұлы күні) жыл басы ретінде тойлау дәстүрімен ай атына айналдырып жіберген. Наурыздың 22-нде күн мен түн теңеледі.

Сәуір-көктемнің екінші айы. Арабша «өгіз» деген мағына береді. Өгіз-күн жолындағы шоқжұлдыздың атауы. Қазақтар оны ай атауы ретінде қолданып кеткен. Сәуірдің ертеден келе жатқан қазақша атауы «көкек» болатын. «Көкек» ұшқалақ, жеңілтек құс, өз атын өзі шақырады. Сондықтан бұл сөз жағымсыз мәнде айтылады» деген оймен сәуірмен алмастырған. Мамыр- көктемнің соңғы айы. Жыл құстарының мамығын төгіп, көл жағасына ұя салып мамырлайтын, семіретін кезі.

Ескі Түркі тілінде «мамыр» тоқшылық, семіру деген мағынаны білдіреді. Осы айда мал да оңала бастайды.

10. Мәтінге ең лайықты тақырыпты таңдаңыз.

А) Көктем мезгілі В) Ең тамаша мезгіл С) Көктем айлары

Д) Наурыз, сәуір, мамыр

10. Қазақ халқы сәуір айының бұрынғы атауын не себептен алмастырған?

А) көкек өз атын өзі шақыратын болғандықтан В) көкек айтуға ыңғайсыздық тудырғандықтан С) көкек жағымсыз құс болғандықтан

Д) сәуір «өгіз» деген мағынаны бергендіктен

10. Мәтінде қай сұрақтың жауабы жоқ екенін анықтаңыз. А) Көктемнің алғашқы айынан кейін қай ай келеді? В) Мамыр айының шығуы неге байланысты?

С)Көктемнің екінші айындағы табиғаттың өзіне тән ерекшеліктері қандай?

Д) Көктемнің екінші айы өз атауән неге өзгертті?

2. нұсқа

1. Төмендегілердің қайсысы сипаттау мәтінінің бөліктеріне жатады?

А) оқиғаның дамуы В) заттың атауы

С) дәлелдеу пікірі Д) қорытынды

2. Буын үндестігіне бағынбайтын сөзі бар сөйлемді көрсетіңіз.

19.Жапырақтар мен жидектерге іркілген тамшылар моншақтай мөлдірейді.
20.Марқакөл-үлкен, мөлдір сулы, балықты көл.	А) 4,3,1
21.Аспандағы ақша бұлттар бүгін ерекше әдемі еді.	В) 2,6
22.Әр жерде үй орнындай дөңгеленіп түп-түп ағаш өскен.	С) 5,4
23.Бұл маңда жыртқыш аңдар толып жүр.	Д) 6,3,5
24.Ол кітап оқығанды ұнатады.

3. Қатаң дауыссыз дыбыс қатысқан сөзді табыңыз.

А) жазбаймын

В) Аязбаева С) мейрамның

Д) көрермендер

4. Бірыңғай мүшелерді көрсетіңіз.

1. Тау биіктеген сайын ауа таза болады.
2. Сәкен мен Асқар сабаққа бірге дайындылыды.	А) 1,2
3. Түйе сүтінен қант, май, ірімшік әзірленеді.	В) 2,3
4. Талабы жоқ бала білімнен құр қалады.	С) 5,4,1
5. Өтірік сөз-өрге баспас.	Д) 6,3
6. Исатай қонақпен бірге қала аралады

5. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрін анықтаңыз.

Оқушылар апта соңында тауға шығады

А) лепті

В) сұраулы С) хабарлы Д) жайылма

6. Жазылуы мен айтылуында айырмашылық бар сөзді табыңыз.

А) жеңіс

В) жарнама С) жанбады Д) жоқшылық

7. Жалаң сөйлемді табыңыз.

А) Сауысқан шықылықтайды. В) Мен анама сыйлық алдым. С) Сен бүгінгі кезектен қалма. Д) Футбол алаңда ойналады.

8. Сәйкестендіріңіз.

1) Тек дара мүшеден тұратын сөйлем	а) Қойдың жүні пайдалы.
	ә) Бұл оқиғаны кеше журналдан оқыдым.
	б) Еңбек түбі-береке.
2) Күрделі мүше қатысқан сөйлем	в) Жолшыбай мәдениет сарайына кіріп шықтым.
	г) Қонжық қолға тез үйретіледі.
	ғ) Балалар көлге барды.

А) 1а,в,г 2 ә,б,ғ

В) 1а,б,в 2 ә,г,ғ

С) 1ә,г,ғ 2 а,б,в

Д) 1а,ә,г,ғ 2 б,в

9. Қай оқушының сөзінде ұяң дауыссыз дыбыс барын анықтаңыз

А)		Сөйлем мүшелері
В)		Құрметті қонақ
С)		Аянышты оқиға
Д)		Күні-түні оқимын

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Америкалық зерттеушілер 6000 балаға жасаған 29 түрлі зерттеу жұмысының нәтижесін жария етіп, жарнаманың бала өмірі үшін зиянды екенін дәлелдеген. Әдетте, жарнама жолақтары барлық тұстан жамырап, атойлап тұратыны белгілі: теледидар, интернет, газет пен журнал, көше, дүкен-базар т.б. Зерттеушілер жарнаманы көп көрген, яғни жарнама жазулары көп тараған аймақта өмір сүретін балалардың артық салмаққа бейім екенін анықтаған. Әсіресе 8 жастан төмен балалардың жарнамаға деген әуестігі жоғары болып шыққан. Олар жарнамадағы кейіпкерлерге қатты еліктеп, олардың іс- әрекеттерін жасауға тырысқан. Кейбір тағылымы мен тәлімі жоқ мультфильм кейіпкерлері шектен тыс тамақ жейтінін байқаған боларсыз.

10. Мәтін бойынша жарнаманың балалар үшін ең зиянды жағын анықтаңыз.

А) семіздікке алып келеді

В) оқуға деген құштарлықтарын жояды С) тәрбиесіне кері әсерін тигізеді

Д) теледидарға деген тәуелділікті арттырады

11. Неліктен 8 жастан төмен балаларда жарнамаға әуестігі жоғары.....

А) артық салмақтан арылғылары келмейді В) олардың ойлау қабілеттері қатты дамыған С) орындарынан қозғалмай тамашалайды

Д) кейіпкерлердің іс-әрекетін қайталайды

12. Мәтін қандай сұраққа жауап бермейді?

А) Қанша балаға зерттеу жүргізілді?

В) Жарнаманың қандай пайдасы бар?

С) Қай жастағы балалардың жарнамаға әуесиігі байқалады?

Д) Артық салмаққа не себеп болады?

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Алыстағы АҚШ-тақазан айының жайдары жексенбісінде миллиондаған тас ормандай тұлып тұрған Нью-Йоркті тастап шығып, қала сыртында серуендеді. АҚШ-демалыстың қадірін білетін ел. Демалыстан бұрын денсаулықтың қадірін біледі. тегінде, денсаулық саласының ақылы болғаны, айналып келгенде тұрғындар үшін зияннан гөрі пайдалы. Әркім өзінің денсаулығының қадірін біледі. Ауыра қалса емделудің қанша тұратынын түсінеді. Сол себепті денсаулық сақтаудың барлық жолдары қарастырылған. Сол себепті де демалыстарын денсаулықтарын нығайтуға арнайды. Ат жалында, су үстінде, ағашарасында, теннис қортында, гольф көгалында, не керек денені сергіту мен ширатудың бүкіл ордасында болады.

13. Автордың пікірінше денсаулықты сауқтау саласы арқылы болуыныі тұрғындар үшін қандай пайдасы болуы мүмкін?

А) жалаұылары көбейеді

В) мемлекеттік демалыстар жиірек беріледі С) өз денсаулықтарына мұхият болады

Д) қала сыртына демалуға сылтау болады

14. Тілшінің айтуынша Американдықтар қай уақытта армансыз демалады?

А) кқазан айында В) күз айларында

С) қазан айының жексенбісінде Д) демалыс күндері

15. Мәтіннен нені ұғамыз?

А) көбірек демалу керектігін В) демалысты жақсы көреді

С) тілшілер бәрін аңғаратынын

Д) демалыс уақытын денсаулыққа арнау керектігін

2. нұсқа

1. Мағынасы қарама-қарсы сөзді табыңыз.

А) тағам-тамақ В) қасқыр-бөрі С) суық-салқын Д) батыр-қорқақ

2. Қайсысы сөйлем болудың шарты емес?

А) толық мағыналы сөз болуы керек

В) белгілі бір сұраққа жауап беруі керек С) екі не одан көп сөйлемнен құралу керек

Д) басқа сөздермен байланысқа түсе алуы керек

3. Күрделі мүшені табыңыз.

А) Оқушылар сабаққа түгел қатысты. В) Жауын ағыл-тегіл құйып кетті.

С) Балалар орманда жеміс терді. Д) Аслан жүйірік атқа мінді.

4. Сөз тіркесі жазылған парашютпен жәрдем жүгін түсірдім. Ұшақтың түсірген жәрдем жүгін табыңыз

А) қара ала В) он екі

С) ақ бор Д) түсіп еді

5. Тұрақты тіркесті табыңыз. А) Мойны жар бермеді. В) Алыстан біреу көрінді.

С) Туған жердің күні де ыстық, түні де ыстық. Д) Биік теректер қаз-қатар тізіліп тұр.

5. Жай сөйлемді көрсетіңіз.

А) Ана тілі ой өсіреді, ана сүті бой өсіреді. В) Ел боламын десең, бесігіңді түзе.

С) Зере жалт қараса, келіп тұрған Аяжан екен.

Д) Олар шет елден келген қонақтарға қаланы таныстырмақ.

5. Қыстырма сөзді табыңыз.

А) Айдос, мәреге бірінші болып жетті! В) –Сүйінші! Ауылдан әжем келді!

С) Рас, ол өте көп білетін.

Д) Бәрекелді, келгендерің жақсы болды.

5. Сенер-сенбестікпен айтылатын қыстырма сөздер қатарын көрсетіңіз.

25.оның пікірінше
26.қысқасы	А) 2,5,6
27.бәлкім	В) 6,3

28.шынында	С) 1,4
29.бағымызға қарай	Д) 3,1,5
30.сірә

5. 

   А)	1	а
   	2	ә
   	3	б

   
   

   Тұрақты тіркестердің дұрыс жұптастырылған нұсқасын көрсетіңіз.

1	Тайға	а	ашып-жұмғанша
2	Көзді	ә	ауызға салғандай
3	Үріп	б	таңба басқандай

В)	1	а
	2	ә
	3	б

Д)	1	а
	2	ә
	3	б

С)	1	а
	2	ә
	3	б

Мәтінді оқып, берілген 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Баяғыда бір кісі өзінің көршісіне келіп:

-Ей, қария, неғып бейғам отырасың? Сиырың сазға түсіп кетіпті, батпай тұрғанда шығарып ал,-депті. Әлгі көрші жүгіріп барса, сазда еш нәрсе жоқ, сиыры беткейде жайылып жүр екен. Қайтып келіп:

-Бұның не?-деп ренжіпті. Сөйтсе:

-Жай, әншейін қызық болсын деп сені алдағаным,-ғой депті көрші ыржалаңдап. Ертесінде әлгі кісі екінші көршісіне барып:

-Ей, атың шалшық суға түсіп кетіп, шыға алмай жатыр, барып құтқарып ал,-дейді. Көршісі жүгіріп барып қараса, аты аман-есен, беткейде бетегеге тойып, аунап жатыр екен. Қайтып келіп:

-Бұның не?-деп ренжіпті. Сөйтсе:

-Жай, әншейін қызық болсын деп сені алдағаным,-ғой депті көрші ыржалаңдап.

Бір күні әлгі алдамшының жалғыз аты батпаққа батып шыға алмай

қалыпты. Өзі құтқара алмай көршілеріне барып көмектесулерін сұрапты.

-Жоқ, сен тағы қызық болсын деп бізді алдап тұрған шығарсың,-деп ешқайсысы көмектеспей қойыпты. Сөйтіп, әлгі алдамшының жалғыз аты арам өліпті.

5. Мәтін мазмұнына ең лайық мақал-мәтелді табыңыз.

А) Құлақпен естігенді көзбен көрген артық.

В) Жыланның уы басында, бейқамның жауы қасында.

С) Өтірікшінің шын сөзі зая. Д) Қамқоршы көршілер.

5. Мәтінге сәйкес келмейтін тіркесті табыңыз.

А) өтірікші кісі В) арам өлген ат

С) қызық көрген көрші Д) қамқоршы көршілер

5. Мәтіннен қандай ой түйеміз? А) өтірік айтуға болмайды В) өтірікшіні жазалау керек

С) өтірікшімен көрші болмау керек

Д) өтірікті шын сияқты етіп айтпау керек

Мәтінді оқып, берілген 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Шымшық торғай тұмсығымен тамақ тасып ұясындағы балапандарын қоректендіреді екен. Шырылдаған ақ үрпек балаларын тойдыру үшін бірнеше шақырым жерден қанша мәрте азық тасиды, бір

дамыл таппайды. Сол сияқты әр ата-ана да балалары үшін ыстық- суыққа қарамастан, еңбек етеді. Өздері жарытып киім кимейді, тамақ та ішпейді. Бірақ баласының қарны тоқ, көйлегі көк болғанын қалайды. Баласы ауыра қалса, өздерінің ауруын ұмыстып кетеді де, баласы жазылып кеткенше әлек болады.

5. Мәтіннің қай тақырыпты қозғап тұрғанын айтыңыз.

А) торғайдың қорек іздеуі В) ата-ана мейірімі

С) еңбектің жемісі Д) бала тәрбиесі

5. Мәтіндегі шымшық торғай мен ата-ананың ортақ ерекшелігін табыңыз.

А) баласы үшін еңбек етуі В) киімін бүтін етуі

С) тұмсығымен тамақ тасуы Д) ауруын ұмытып кетуі

5. Мәтін авторы не себепті шымшық торғайға мысал келтірді?

А) қанаты мықты болғандықтан В) өте еңбекқор болғандықтан

С) өте жылдам ұшатындықтан

Д) ең жақсы қоректерді таңдап алғандықтан

2. нұсқа

1. Мағыналары бір-біріне жақын сөздерді көрсетіңіз.

А) ақылды, саналы, есті В) дидар, шырай, жарық С) момын, жуас, асау

Д) өнеге, тәрбие, білім

2. Берілген сөйлемнен тұрлаулы мүшелерді табыңыз.

Бекмұхаммет таңертең Қаратауға соқты.

А) Таңертең соқты

В) Бекмұхаммет соқты

С) Қаратауға таңертең соқты Д) Бекмұхаммет

3. Үш сөздің тіркесуі арқылы жасалған тұрақты тіркесті табыңыз.

А) Ала жіп алды.

В) Қой аузынан шөп алмас. С) Тайға таңба басқандай.

Д) Асан шапшаң қимылдайды.

Доп қақпаға кірмесе мұңаюдың қажеті жоқ.

4.

Меніңше, допты шебер айналдыру қажет.

Сейіт

М

жақсы, тамашаойнайды.

өте

футболды

Олар

ансұр

Достар, ойнау тәсілін өзгертейік.

Диас Дархан

Жоғарыдағы ойыншылардың қайсысы өз сөзінде құрмалас сөйлемді қолданды?

А) Сейіт В) Мансұр

С) Диас Д) Дархан

5. Жай сөйлемді көрсетіңіз.

А) Лезде күн бұлттанып, сәлден соң жаңбыр жауа батады. В) Күндіз де, түнде де қар жауды.

С) Әжем жіп иіріп, одан кеудеше тоқыды. Д) Жосжан келді де, мені ертіп кетті.

5. Сөйлемді құрастырыңыз.

Жалбыз айының наурыз бастайды соңында өсе.

А) 1-2-4-3-6-5

В) 1-3-5-2-4-6

С) 1-3-2-5-6-4

Д) 1-5-6-3-2-4

5. Бірыңғай мүшелі сөйлемді көрсетіңіз.

А) Үйде отырғандардың көңілі босады.

В) Жауға жаныңды берсең де, сырыңды берме. С) Аулада гүлдерөсіп тұр.

Д) Шоқан қаладағы өнерлі, білімді адамдармен жақын араласты.

5. Сөз тіркестерінің дұрыс жұптастырылған нұсқасын табыңыз.

1. Мектеп

2. Үлкен

3. Ақырын

сөйлеу

директоры

қарбыз

а ә б

А)	1	а
	2	ә
	3	б

В)	1	а
	2	ә
	3	б

С)	1	а
	2	ә
	3	б

А)	1	а
	2	ә
	3	б

5. Қыстырма сөзге жатпайтын қатарды көрсетіңіз.

Орындаймын Бір жағынан Байқаймын Бірнеше Жаңылмасам Рас

А) 2,5,6 В) 4,1 С) 3,1,5 Д) 4,2

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап бер.

Ойын

Ораз бен Асқар есік алдында ойнап жүр. Екеуі допты әрі тепті, бері тепті. Біраздан кейін ашық тұрған қораның есігін қақпа етіп алды. Енді допты соған дәлдеп ұрды. Бір кезде қатты тебілген доп қораның ішіне кіріп кетті. Ораз добын іздей бастады. Қараңғыда допты әрең тауып алды.

Сыртқа беттеген. Сол кезде шыға берісте тұрған шелекті қағып кетті. Ішіндегі сүт ақтарылдыда қалды. Ораз не істерін білмей аңтарылып тұр.

• Қорықпа. «Сүтті мысық төгіп кетіпті» дейміз, - деді Асқар.

• Мен өтірік айтпаймын. «Байқаусызда төгіп алдым» деймін, - деді

Ораз.

5. Ораздың сүтті төгіп алуына не себеп болды?

А) асығыстық В) қараңғылық С) қорқыныш Д) аңқаулық

5. Мәтіннен шығатын қорытындыны анықтаңыз.

А) Ойынға қатты берілуге болмайды. В) Сүтті төгуге болмайды.

С) Қандай жағдайда да шындықты айтқан жөн. Д) Қараңғыдан қорықпау керек.

5. Әңгіменің соңында Ораздың сөзінен кейін Асқар қандай күйде болуы мүмкін.

А) ұрысып қалады В) ашуланып қалады С) жылап қалады

Д) ұялып қалады

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап бер.

Үлкен қоңыр өгіздің айналасында маза ызыңдап ұшып жүрді. Бірде өгіздің әбден мазасын алып, мерт бола жаздаған еді. маса өгіздің тұмсығына қонамын деп, оның демімен танауына тартылып кетуінешақ қалды. маса өгіздің бүкіл алып денесінен сәл ғана қан сорып алса болатын еді,

бірақ тұмсығы мен құлағы жолатпады. құйрығымен де бүйірін сабалап тұр. болмаған соң дағдылы қан сорғыштардың әдетімен:

- Өгізден менің тұмсығым ұзын, мен өгізден де күштімін. Өгізден де айлакермін,-деп мақтаныпты.

5. Мәтін оқиғасына ұқсас нұсқаны көрсетіңіз.

А) Сиыр сипағанды білмес.

В) Мысық қолы жетпеген етті сасық дейді. С) Өгізге туған күн бұзауға да туады.

Д) жетім қозы сүтке тоймас.

5. Мәтіндегі масаға тән мінезді табыңыз.

А) қорқақ

В) мақтаншақ С) ұрысқақ Д) қарапайым

5. Маса қалайша мерт бола жаздады?

А) өгіздің құйрығына сабалана жаздады.

В) өгіздің құлағына соғылып қала жаздады.

С) өгіздің тұмсығына мыжылып қала жаздады. Д) өгіздің танауына кіріп кете жаздады.

2. нұсқа

1. Күрделі сөзді табыңыз.

А) жарым В) көгілдір

С) кәсіпорын Д) жуандық

2. Біріккен сөздерді көрсетіңіз.

А) асхана В) аялдама С) аспаздық Д) ақсақал

3. Біріккен сөздердің қалай жасалғанын анықтаңыз.

Жұмаділ, Әбдахмет, Жанпейіс, Есенгелді

А) екі сөздің бірігуі арқылы

В) екі сөздің қысқаруы арқылы

С) екі сөздің тіркесуі арқылы

Д) екі сөздің қосарлануы арқылы

4.

Айгүл біріккен сөз жазылған сүйекті қанша алысқа лақтырса да, жүгіріп барып алып келуге ерінбеймін.

Күшіктің сүйегін табыңыз.

А

Ақтөс

Қара ала

Достық

Қап-қатты

) В)

С) Д)

5. Қос сөзді табыңыз.

А) мөп-мөлдір В) ҚазҰУ

С) жалт қарады Д) қазір

5. Қысқарған сөзді табыңыз.

А) Перизат

В) Педколледж С) Ақыл-парасат Д) Тонна

5. Берілген сөздердің ішінен біріккен сөздің қай түрі кездеспейтінін табыңыз.

Талдықорған, жолбарыс, итмұрын, Жетісу, орамжапырақ, тасбақа.

А) жер-су аттары В) кісі аттары

С) өсімдіктер Д) аңдар

5. Берілген сөйлемнің қос сөзі бар ең дұрыс нұсқасын табыңыз.

Есік алдында бозбалалар еркін сөйлесіп тұр.

А) Есік алды-артында бозбалалар еркін сөйлесіп тұр В) Есік алдында қыз-бозбалалар еркін сөйлесіп тұр С) Есік алдында бозбалалар еркін-еркін сөйлесіп тұр Д) Есік-терезе алдында бозбалалар еркін сөйлесіп тұр

5. Суреттерді пайдаланып біріккен сөз құрастырыңыз.

ә б

Біріккен сөз дұрыс құрастырылған сөзді белгілеңіз.

А) а+ә=б В) а+б=ә С) б+ә=а Д) ә+б=а

Мәтінді оқып 10, 11, 12-сұраққа жауап беріңіз.

Арша-кипарис тұқымдасына жататын, мәңгі жасыл қылқан жапырақты бұта. Қазақстанда жабайы 10 түрі бар. Биіктігі 1-2 метр. Қылқаны қабыршақты, тікенекті болады.Өте сирек кездесетін түрі-Зеравшин аршасы. Ақсу-Жабағылы қорығында табиғат ескерткіші ретінде бірнеше түрі қорғалады. Таралу аймағының азаюына байланысты қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» тіркелген. Арша 3 жылдай өмір сүреді. Құрамында эфир майы, шайыр, балауыз болғандықтан дәрі алынады. Аршаның бір қасиеті-өте қауіпті радиоактивті элемент уранды табуға көмектеседі. Өйткені, арша бойына уранды жинайды.

5. Мәтінді оқығанда қандай қорытынды шықпйды, көрсетіңіз.

А) Арша-пайдалы өсімдік.

В) Аршаның жоғалып кету мүмкіндігі бар. С) Арша біржылдық өсімдік

Д) Арша-дәрілік өсімдік.

5. Мәтінде қай мәлімет жоқ, көрсетіңіз.

А) Арша өсетін аймағы

В) Аршаның өмір сүру ұзақтығы

С) Аршаның құрамындағы элементтері Д) Аршаның адам денсаулығына әсері

5. Мәтіннің жалпы сипатын көрсетіңіз. А) Өсімдік туралы негізгі мәлімет В) Өсімдік жайлы көркем суреттеу С) Өсімдік жайлы ғылыми еңбек Д) Өсімдік жайлы көркем шығарма

Мәтінді оқып 13, 14, 15-сұраққа жауап беріңіз.

Жоңғар шапқыншылығынан босып, ел үдере көшкенде Төле би үйін жықпай жұртта қалыпты-мыс. Қалмақтың әскербасы бұған таңданып, көшпеген себебін сұрағанда Төле би: «Биыл шаңырағыма

бір қарлығаш ұя салып еді, бұл бүкіл дүние жүзін топан су басқанда Нұқтың кемесін суға батудан сақтап қалған, жыланға адам баласы жем болу қауіпі туғанда, содан қорғаған еді.Мен өз болашағымды қорғап қалған жануардың ұясын бұзып,балапандарын қырып кете алмады»,-дейді.

5. Мәтіннің идеясы неде, анықтаңыз.

А) Халықтың қасиетті ұғымын қастерлеу, тіршілік иесіне қамқорлық.

В) Құстардың балапандарын құтқару, өз өміріне жасалған қастандық.

С) Кез-келген адамның қолынан жақсылық келетінін түсіндіру. Д) Адамдарды өзгелер үшін өмір суруден құтқару.

5. Мәтін бойынша Төле биге тән емес қасиетті табыңыз.

А) Қамқорлық. В) Мейірімділік С) Жанқиярлық

Д) Қызығушылық

5. Мәтінің мазмұнына сәйкес нұсқаны табыңыз. А) Әр жақсылықтың бір қайтарымы болады. В) Жасаған жақсылықты міндет етпеу керек.

С) Біреуден қарыз алсаң, міндетті түрде қайтаруың керек. Д) Жануарлардың тигізетін пайдасы шамалы.

2. нұсқа

1. Атау септігіндегі сөзді көрсетіңіз.

А) Мұз сынды.

В) Өзеннен өтпекші болды.

С) Жақсылықты ұмытпаймын. Д) Анашыма көмектестім.

2. Ілік септігі жалғауы бар қатарды көрсетіңіз.

А) Күшікпен ойнады В) Сабағын оқыды

С) Шәкірттің алғырлығы Д) Ауылға барды

3. Барыс септігінде тұрған зат есімді табыңыз.

А) Бұл жиынға елудей адам келді. В) Бір күні қызық оқиға көрдім.

С) Алыстан екі атты көрінді.

Д) Баяғыда бір елде Ақтан есімді абыз өмір сүріпті.

4. Табыс септігіндегі сөзді көрсетіңіз.

А) Құмды жер В) Құдықты қаз

С) Топырақтан тазала Д) Досыңмен ақылдас

5. Жатыс септікте тұрған зат есімді тап. А) Қайрат жоғарыдан дауыстады. В) Ғылымда екіжүзділік жоқ

С) Байлық-қолдың кірі

Д) Жастарымыз талапшыл екен

6. Гүлдің зат есім жазылған жапырағын үзіп алдым.

Жапырағы үзілген гүлді табыңыз.

саз

_күт кең

бір

А)	В)	С)	Д)

7. Шығыс септікте тұрған зат есміді табыңыз.

А) Анамның алғысы артық.

В) Жолдастарына келіп қосылды. С) Айтылған кітапты бітірдім.

Д) Тәуелсіздіктен артық байлық жоқ.

8. Көмектес септікті сөзі бар мақалды көрсетіңіз.

А) Ағасы бардың жағасы бар. В) Достың орны-төр.

С) Алтын алма, алғыс ал.

Д) Таспен ұрғанды аспен ұр.

9. Мектепке баратын ең қысқа жолды көрсет.

Дарханға жолда неше зат есім кездесті?

А) 2

В) 3

С) 4

Д) 5

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап бер.

Бір күні әкесі ұлына бір кітап беріп, «Егер мына кітапты оқысаң саған 2000 теңге беремін», - депті әкесі. Баласы бір аптадан кейін әкесіне келіп: «Әке кітапты оқыдым, 2000 теңгемді бересіз бе?» - дейді. Сонда әкесі баласына: «Кітапты оқымағансың» - деп жауап беріпті.

10. Мәтіндегі әкенің іс-әрекетінің мақсатын анықтаңыз.

А) баласының өтірікші екенін дәлелдеу В) ақшасының көп екенін көрсету

С) баласына ақша табудың жолын үйрету

Д) баланың кітап оқуға деген қызығушылығын арттыру

11. Мәтіннің идеясына сәйкес келетін мақалды табыңыз.

А) Әкеге қарап ұл өсер В) Не ексең, соны орасың

С) Өтіріктің құйрығы бір-ақ тұтам Д) Кең болсаң, кем болмайсың

12. Баласының кітапты оқымағанын әкесі қайдан білді?

А) баласының жүріс-тұрысынан

В) 2000 теңге кітаптың ішінде болған С) оқымағанын анасы айтып берген

Д) баласының кітап оқымайтынын білетін

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап бер.

Ұйықтар алдында смартфон мен планшеттер пайдаланатын балалар жатар алдында телефонды қолданбайтындарға қарағанда ұйқының бұзылуынан екі есе артық зиян көреді екен. Бұны Лондонның Корольдік колледжіндегі зерттеушілер анықтаған.Ғалымдар 6- 19 жас аралығындағы 125000 бала қатысқан 20 зерттеудің қорытындысына сараптама жүргізген. Сараптама қорытындысы смартфондар мен өзге де құрылғыларды жатар алдында қолдану ұйқының қанбауымен күндізгі уақытта маужырап отыруға тікелей қатысты екенін көрсеткен. Тіпті телефонның бөлмеде болуы жақсы ұйқыға бөгет болады екен.Бұл балалардың үнемі жауап беруге дайын отырып, хабарлама келуін күтуге байланысты. Ұйқының қанбауы балалардың денсаулығына кері әсер етеді. Тәбетті жойып, артық салмақ жинауға әкеледі.

13. Мәтін бойынша телефонды ұйықтар алдында қолданудың балаға тигізетін әсеріне жатпайтынын табыңыз.

А) иммундық жүйесі әлсірейді В) ұйқысы қанбайды

С) бойдың өсуін тежейді Д) күндіз сергек жүреді

14. Ғалымдар смартфонның ұйқыға әсерін анықтау үшін қанша зерттеу жасады?

А) 20

В) 125 мың

С) 6

Д) 15

15. Мәтіннен қандай ой түйеміз?

А) смартфон қолданбау керек В) уақытылы ұйықтау керек

С) жатар алдында планшет пайдаланбаған жөн Д) дені саудың-жаны сау

Әдебиеттік оқу 1 нұсқа

1. Қасым Аманжоловтың туған жерге арналған өлеңін табыңыз.

А) «Сүйемін, өскен Отаным» В) «Туған өлкем»

С) «Туған жер» Д) «Түркістан»

2. Жалғыз өркешті түйені қалай атаймыз.

А) Інген В) Нар С) Атан Д) Бура

3. Екі ақын арасындағы сөз жарысы, халық ауыз әдебиетінің үлгісін табыңыз.

А) Тартыс В) Айтыс С) Толғау

Д) Ойкөкпар

4. Қамбар батырдың астына мінген тұлпарын көрсетіңіз.

А) Тайбурыл В) Шалқұйрық С) Байшұбар Д) Қара қасқа

5. Шешендік сөзді жалғастырыңыз.

«Кеудең толған бауыр болсын, Арқаң қара жауыр болсын»

А) Тастай В) Жердей С) Судай Д) Нардай

6. Ертегілер неше топқа бөлінетінін көрсетіңіз.

А) 2

В) 3

С) 4

Д) 5

7. Тарихта болған адамның басына құрылған шығарма қалай аталатынын көрсет.

А) Ертегі

В) Батырлар жыры С) Аңыз

Д) Әпсана

8. Жұмбақтың шешімін табыңыз. Өкінгенде оқыс айтып қаласың, Оған кейде астығыңды саласың.

А) Қойма В) Қап С) Дорба

Д) Сандық

9. «Қауын мен қарбыз» атты әдеби ертегісінің авторын белгілеңіз.

А) Ы. Алтынсарин В) Қ. Жармағнбетов С) Ж. Әлмашұлы Д) А. Сейдімбек

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап бер.

Қорқыт өзінің ұзақ саяхаттары кезінде қорқытқан ойлары жайында жырлайды. Қорқытты құстар ұшуын тоқтата қойып тыңдайды, жел соғуын доғара қойып тыңдайды. Сарыарқаның аң- құсы оны тыңдау үшін Сырдарияның жағасына келеді. Тіпті өзеннің өзі қобыз үнін тыңдау үшін оқтын-оқтын ағысын тоқтатып тұрады. Сырдария дана қарттың құтқарушысына айналды. Ол өзінің сиқырлығажап кілемімен су бетіне қалықтап, жүзе береді. Көздің жасындай мөлдір суға қадала қарап, қобыз күйін тарта береді, тарта береді.

10. Мәтінде қайсысының әрекеті айтылған жоқ.

А) Құстардың В) Желдің

С) Өзеннің

Д) Көз жасының

11. Мәтіндегі Қорқыт бабаның күй тартқан орнын көрсетіңіз.

А) Сырдарияның жағасы В) Сырдария өзенінің үсті С) Сарыарқа

Д) Саяхаттап жүргенде

12. Мәтін мазмұнына қай тіркес ең лайық екенін табыңыз.

А) Күй құдіреті

В) Сырдария өзені

С) Табиғат құблыстары Д) Сарыарқаның аң-құсы

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап бер.

Жыл мезгілдері болмағанда өсімдіктер өспейтін еді. Төрт мезгілде түгелдей қыс болып тұра бергенде, тұқымдар өнбейтін еді. Әрдайым көктем болса, жемістер жетілмейтін еді. Жаздың аптап ыстығы жалғасып тұра берсе, жер-жаһанның бәрі кеуіп кетер еді. Күздің соңы келмесе, гүлдің әдемі келбетін көрмес едік. Түн болмаса, тыныға алмас едік. Күндіз болмас аңдар азықтана алмас еді.

13. Мәтіннің негізгі идеясын көрсетіңіз.

А) Жыл мезгілдерін сипаттау

В) Жаратылыс кереметін жеткізу С) Төрт мезгілді салыстыру

Д) Жемістер мен тұқымдар туралы мәлімет беру

14. Мәтін мәліметі бойынша толықтырыңыз.

Жылдың төрт мезгіл болуы ..................

А) Тіршілік үшін қолайлы

В) Тіршілікті қалыптастырған С) Тіршілік үшін қолайсыз

Д) Тіршілік иелерінің қалауы

15. Мәтіндегі асты сызылған сөзбен мағыналас емес сөзді көрсетіңіз.

А) Түрін В) Жүзін С) Келуін

Д) Бейнесін

2. нұсқа

1. Адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі қалай аталатынын көрсетіңіз.

А) шешендік сөз В) жыр

С) бата Д) аңыз

2. Шөже мен Орынбайдың арасындағы айтыс, айтыстың қай түріне жататынын табыңыз.

А) бәдік айтыс В) жұмбақ айтыс

С) ақындар айтысы

Д) қыз бен жігіт айтысы

3. Айбаты күшті жолбарыспен айқасқан батырды белгілеңіз.

А) Алпамыс батыр В) Қобыланды батыр С) Ертарғын

Д) Қамбар батыр

4. Адамның көңіл-күйін, сезімін, ішкі сырын сөзбен бейнелеу қалай аталады?

А) портрет В) пейзаж С) кейіптеу Д) лирика

5. «Сатқын жапалақ ертегісіндегі» қаһарлы патшаны табыңыз.

А) Сыдық патша В) Сүлеймен патша С) Ораз патша

Д) Шаймардан патша

6. Ел аузында өмір бойы өлімнен қашқан аңыз кейіпкері.

А) Асан қайғы В) Алдаркөсе С) Қорқыт ата Д) Қожанасыр

7. Ы. Алтынсариннің «Қарабатыр» ертегісінде бала қарлығашқа нені аманат еткенін көрсетіңіз.

А) Сақа

В) Егеу С) Тұмар Д) Тұсау

8. Халық ауыз әдебиетінің үлгілеріне жатпайтын нұсқаны табыңыз.

А) жұмбақ В) бата

С) ертегі Д) поэма

9. «Маң-маң басқан, маң басқан,

Шудаларын шаң басқан»,- деп қай мал туралы айтылғанын көрсетіңіз.

А) сиыр В) қой С) ешкі Д) Түйе

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

... Аз домалады ма, көп домалады ма кім білсін, әйтеуір бір күн Қауын мен Қарбыз зәуілім үйдің іргесіне келіп тірелді. -Мәссаған! Мынадай биік үйде кім тұрады екен? Нағыз тажалға енді тап болған шығармыз,-деп үрейленді Қарбыз.

-Жоқ бауырым. Білмей тұрып ерте тұжырым жасау қателік болар. Әуелі барып, көріп қайтайын,-дейді де Қауын домалай жөнеледі.

Есіктің алдына жақындай бергенде оны ойнап жүрген кішкентай бала доп екен деп тебе бастайды. Қарбыздың бауырына жаны ашып, енді көмекке ұмтыла бергенде, үйден ақ сақалды қария шыға келеді де: -Балам, мұны тепкенің дұрыс емес. Бұл жер-ана сыйы. Қауын деген осы,-деп жерден көтеріп алады.

10. Мәтінде қайсысының сөзі айтылған жоқ, көрсетіңіз.

А) Қауынның В) Қарбыздың С) Ақсақалдың Д) Баланың

11. Қауын мен Қарбыздың қай жерде сөйлескенін көрсетіңіз.

А) зәулім үйдің іргесінде В) атаның қолында

С) бала тебе бастаған жерде Д) домалап келе жатып

12. Қауынның сөзінен қандай қасиет сезілетінін көрсетіңіз.

А) байыптылық В) күйгелектік С) қорқақтық Д) білімпаздық

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Бір суретші қатты қара қағазды қардың астына тосып ұстап тұрады. Қағазға қонған қар түйіршіктеріне лупамен қарайды. Сонда әрбір қар түйіршігінің әртүрлі пішінде екеніне көз жеткізеді. Мыңдаған қар түйіршіктері бола тұра ешқайсысы бір-біріне мүлдем ұқсамайды. Негізі қар түйіршіктері мың емес миллиондап жерге түседі. Сонда қалайша олардың ешқайсысы мүлдем ұқсамайды десеңізші. Міне, керемет!

13. Мәтіннің негізгі идеясын көрсетіңіз.

А) қардың құрамын түсіндіру

В) пішіндер туралы мәлімет беру

С) қардың жаратылыс кереметін жеткізу Д) суретшінің еңбегін бағалау

14. Мәтін мәліметі бойынша толықтырыңыз.

Қар пішіндерінің қайталанбауы ........

А) таңғажайып құбылыс В) қалыпты жағдай

С) өз қалауымен болады Д) суретшінің қалауы

15. Соңғы сөйлем қандай көңіл күйді білдіріп тұрғанын көрсетіңіз.

А) күмәндануды В) таңдануды

С) қатты қуануды Д) түсіне алмауды

2. нұсқа

1. «Сүйемін, өскен Отанымды» өлеңінің авторы.

А) Қ.Аманжолов В) М.Жұмабаев С) М.Мақатаев Д) Қ.Жұмағалиев

2. «Атадан ұл туса игі

Ата жолын қуса игі»,-деген шешендік сөздің авторынбелгілеңіз.

А) Әйтеке би В) Төле би

С) Қазыбек би Д) Майқы би

3. Жұмбақ айтыстың көрнекті өкілдерін табыңыз.

А) Біржан мен Сара

В) Шөже мен Орынбай С) Жамбыл мен Айкүміс

Д) Нұржан мен Сапарғали

4. Қонаққа арналған дәм қалай аталатынын білесіңдер ме?

А) қонақ кәде В) қонақ асы С) ерулік

Д) сыбаға

5. Бір нәрсені немесе оқиғаны шамадан тыс үлкейтіп, күшейтіп айту қалай аталатынын анықтаңыз.

А) кішірейту В) әсірелеу С) дамыту Д) ауыстыру

6. Қазақ халқында құсты қасиетті деп санап, жүнін қыз-бозбала бөркіне тағатынын көрсетіңіз.

А) Байғыз В) Қарға

С) Қарлығаш Д) Үкі

7. Халық арасында сараңдықтың символына айналған аңыз кейіпкерін табыңыз.

А) Қожанасыр

В) Қорқыт

С) Алдаркөсе

Д) Шықбермес Шығайбай

8. Әдеби ертегілердің халық ертегілерінен айырмашылығын анықтаңыз.

А) Туған елді сүюге үйретеді.

В) Оқиғалар ойдан құрастырылады. С) Авторы белгілі болады.

Д) Өмірде болған адамдар жайлы айтылады.

9. А.Сейдімбектің «Әйел-ана» атты ертегісіндегі береке дарып, бақ қонған ғажайып елді табыңыз.

А) Күншуақ В) Күншығыс С) Бақыт

Д) Жайсаң.

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Алдаркөседен құтыла алмаған соң, бай Алдаркөсенің атын сойып алмақ болады.Алдар байдың мұнысын естіп қойып, атына барады. Атының қасында байдың да аты тұр екен. Өз атының маңдайында қасқасы болмаса екеуінің ешбір айырмашылығы жоқ. «Маған ойлайтын зияны болса, өзіне тисін»,-деп өз атының қасқасына сиырдың жас жапасын жағып жоғалтады да, байдың атының басына бор жағып қасқа ат қылып қояды. Сөйтеді де орнына келіп, жатып ұйықтайды.

10. Мәтінде қайсысының жасаған іс-әрекеті суреттелгенін көрсетіңіз.

А) байдың

В) байдың атының С) Алдардың

Д) Алдардың атының

11. Мәтіндегі оқиға қай уақытта болғанын көрсетіңіз.

А) түсте

В) жол үстінде С) түнде

Д) таңертең

12. Мәтінде Алдар қайсы әрекетті жасады?

А) Байдың ісіне сөзбен жауап берді.

В) Болатын зиянның алдын алуды жоспарлады. С) Байдың бүлдіргенін жөндеді.

Д) Байға әдейі қастандық жасады.

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Қыс мезгілінде жер беті қатады. Күзде егін еккен диқандар қыстың келуін күтеді. Қыс келіп, қар жауады. Жерге себілген тұқымдардың үстін қар басып қалады. Егер қардың астындағы егінге қарап көрсең, қатты таң қалма. Өйткені әрбір тұқым өзіне қардың астына бір үңгір жасап алады. Бұл үңгірлер бейне бір эскимостардың қар үңгірлеріне ұқсайды. Осылайша тұқымдар үсімейді, әрі шірімейді.

13. Мәтіннің негізгі идеясын көрсетіңіз.

А) қыс мезгілі туралы анықтама беру В) егіннің өсу процесін түсіндіру

С) тұқымдардың жаратылыс кереметін түсіндіру Д) эскимостардың үңгірі туралы мәлімет беру

14. Мәтін мәліметі бойынша толықтырыңыз.

Тұқымдардың үсімеуі, әрі шірімеуі ........

А) қыс мезгіліне байланысты

В) жер бетінің қатуына байланысты С) жерге себілгеніне байланысты

Д) өздерін қорғау жаратылысына байланысты

15. Асты сызылған тіркестің орнын ауыстыра алмайтын сөзді көрсетіңіз.

А) тура В) дәл

С) тап бір

Д) шынымен де

2. нұсқа

1. К.Оразбекұлының «Елтаңба мен Ту туралы жыр» әңгімесіндегі қос пырақ мекен еткен жерді көрсетіңіз.

А) Ергенеқон В) Египет

С) Африка Д) Мысыр

2. Өз жерімде сайран құрған сайын, әр мақалдың мәнін түсіне бастаймын.

А) Ер есімі-ел есінде. В) Тура биде туған жоқ.

С) Ер елінде, гүл жерінде.

Д) Өзен аралағанның өзегі талмас.

3. Кейіпкерлері – жігіттері еркөңіл, жаужүрек, қыздары ақылына көркі сай, ата-анлары ақыл- парасатты болып келетін әдеби ертегіні көрсетіңіз.

А) Қарабатыр В) Толағай С) Әйел-ана

Д) Ормандағы оқиға

4. Алпамыс батыр еліне қандай кейіпте келетінін табыңыз.

А) ел билеуші В) күйші

С) диуана Д) аңшы

5. Жолға шықсам көлігім, жапанда жүрсем серігім,-деп қай түлік туралы айтылатынын көрсетіңіз.

А) қой В) ешкі С) сиыр

Д) жылқы

6. Қорықтың ажалы неден болғанын табыңыз.

А) суға батып кетеді

В) жылан шағып өлтіреді С) қасқырға жем болады Д) құздан құлайды

7. Әдеби ертегіге жататын нұсқаны белгілеңіз.

А) Бес ешкі

В) Сатқын Жапалақ С) Аяз би

Д) Қарабатыр

8. Төле бимен жұмбақтасып сөйлескен би кім екенін табыңыз.

А) Мамай би В) Әйтеке би

С) Қазыбек би Д) Байдалы би

9. Халық ауыз әдебиетін жататын жанрды анықтаңыз.

А) әңгіме В) пьеса С) роман Д) аңыз

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Таңертең Шығайбай жолға шықпақ болып, бәйбішесіне:

«Өонаққа көрсетпей маған нан беріп жібер»,-дейді. Әйелі жерошақта пісіп жатқан нанды оттан ала салып, байдың қойнына тыға қояды.

Мұны көре салып Алдар жүгіріп шығады.

-Е, байеке, енді бұдан былай жолығамыз ба, жоқ па? Ақтық рет қазақы дәстүрмен көрісіп айырысайық,-деп бара сала байды құшақтайды.

Оттан жаңа шыққан нан байдың кеудесін күйдіріп кетеді.

10. Мәтінде қайсысының сөзі айтылған жоқ көрсетіңіз.

А) Бай мен Алдардың В) Байдың бәйбішесінің С) Бай мен бәйбішенің Д) Алдардың

11. Алдар байды неге құшақтай алды, дұрыс тұжырымды анықтаңыз.

А) қоштасқысы келгендіктен В) қатты жақсы көргендіктен С) істеген ісіне өкіндіру үшін Д) нанға кеудесін жылыту үшін

12. Мәтіндегі соңғы сөйлем қайсы ойды білдіреді?

А) Байдың мақсатының орындалғанын В) Бәйбішенің қалағанының болғанын С) Алдардың қалағанының болғанын Д) наның жаңа піскенін

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Қыс мезгілі кейбір аңдар үшін қауіпті, өйткені суыққа шыдамайды, жейтін азық та таба алмайды. Осы әлсіз аңдардың бір бөлігі басқа өлкелерге қарай көшеді. Ал көше алмайтындары не істейді? Олардың кейбіреуі қыстың суығынан қорғану үшін, қыста қалың ұйқыға кіріседі.Біз үшін бір тәулік ұйықтау қиынға соғады. Ал қысқы қйұыда жатқан аңдарқыс келгенше айлар бойы әбден

азықтанып, жегендерін денелеріне май етіп жинайды. Осыдан соң бірнеше ай бойы нәр татпастан ұйықтайды. Қатал қыстың суығынан қорғанып, күндерін қалың ұйқымен өткізеді.

13. Мәтіннің негізгі идеясын көрсетіңіз.

А) ұйқы туралы мәлімет беру

В) аңдардың суықтан қорғанудағы жаратылыс ерекшеліктерін жеткізу

С) аңдар ұйқысын адам ұйқысымен салыстыру Д) аңдардың дене бітімі туралы мәлімет беру

14. Асты сызылған тіркестің орнын ауыстыра алмайтын сөзді көрсетіңіз.

А) оянбастан

В) тамақтанбастан С) азықтанбастан Д) қоректенбестен

15. Мәтін мәліметі бойынша толықтыр.

Ұйқыдағы аңдардың қыста қарны ашпауы-...........

А) қыстың суық болуына байланысты

В) қысқы суыққа шыдамайтынына байланысты С) ұзақ ұйықтайтынына байланысты

Д) қыс келгенше азықтанып, денелеріне май жинауына байланысты.

2. нұсқа

1. Түсінде аян алып, шұбар ат мінген кейіпкерді табыңыз.

А) Қамбар батыр В) Ертарғын

С) Алпамыс батыр Д) Бөген батыр

2. Мақалды жалғастыр. Ат-ердің .......

А) пырағы

В) досы С) қанаты Д) қаруы

3. Ы. Алтынсарин «Қарабатыр» ертегісінде Қарабатырға көмектесетін мейірімді құсты табыңыз.

А) қарға

В) сауысқан С) тырна

Д) қарлығаш

4. «Бір үйдің баласы болма, көп үйдің санасы бол!»,-деп Айжанның есіне ұстап, бәріне үлгеруге тырысып жүрген нақыл сөзі кімдікі екенін табыңыз.

А) Сырым

В) Досбол шешен С) Бұқар жырау Д) Төле би

5. «Бес ешкі» ертегісіндегі кедейдің боранда қалған малына не кез болады?

А) түлкі В) ит

С) қасқыр Д) жолбарыс

6. Қ. Сапарбаевтың «Туған жердің ыстығын-ай» әңгімесіндегі түйенің иесі кім екенін көрсетіңіз.

А) Қылыш В) Ермекбай С) Асқар

Д) Жарас

7. Көп нүктенің орнына тиісті терминді қойыңыз.

Екі нәрсенің ортақ сипатын, белгілерін табу, ұқсату деп

аталады.

А) ауыстыру В) әсірелеу С) дамыту Д) теңеу

8. А.Сейдімбектің «Әйел-ана» ертегісінің идеясын көрсетіңіз.

А) Жауға қарсы тұрып, еліне қорған бола білу

В) Жаманнан жиреніп, жақсыдан үйрену С) Адады еңбекқорлыққа баулу

Д) БаӘйел-ананы ерекше қадірлеу

9. Ертарғынды жекпе-жекке шақырған қалмақ батырын белгілеңіз.

А) Келмембет В) Қараман С) Домбауыл Д) Қартқожа

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Кейбір аңдар қыста ұйықтауды қажет етпейді. Өйткені олар қыста жаурамайды. Терісінің астында май қабаты болады. Жүні тығыз болғандықтан жүні суықты өткізбейді.

Шырша да төрт мезгілде жап-жасыл болып тұрады. Себебі, инедей жапырақтарының бетінде қорғаныш қабаты бар, сондықтан суыққа төзімді. Шыршаның жапырақтары жабысқақ қабатпен қорғалса, бұл аңдардың денесі де май және жүн қабатымен қорғалған.

10. Мәтінде асты сызылған сөздің орнын ауыстыра алатын сөзді көрсетіңіз.

А) тітіркенбейді В) тоңбайды

С) қорек іздемейді

Д) жауынан қорғанбайды

11. Мәтіннің негізгі ақпаратын көрсетіңіз. А) тірі организдердің қорғаныс қабаты В) тірі организмдердің төзімділігі

С) май және жүннің пайдасы

Д) шырша ағашының аңдарға пайдасы

12. Мәтін мәліметі бойынша толықтырыңыз.

Шырша мен кейбір аңдардың суыққа төзімді болуы-.........

А) жаратылыс ерекшеліктеріне байланысты В) өз еңбектеріне байланысты

С) қысты ұнататындықтарына байланысты

Д) май мен жүннің жақсылығына байланысты

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Күндердің бір күнінде Күншуақ елін жау шабады. Бұл елдің бақытын қызғанған, байлығына қызыққан жау «мен мұндалап» келмейді. Қапысын тауып, ойда-жоқта бас салыпты. Содан

батырларының қолы қаруға жетіп үлгермей, қарттары ақыл беріп үлгермей, арулары қамдана алмай қапа болып, Күншуақ елінің үлкен-кішісі жаппай тұтқынға түседі.

Дұшпанның күткені де осы болса керек. Күншуақ елінің кәрі-жасын қойдай шұбыртып, қозыдай көгендеп әкеліп, үлкен тас қорғанға қамап тастайды.

13. «Үлгермей, қапа болып» деген сөздер қайсысы туралы емес, көрсетіңіз.

А) арулар В) қарттар С) батырлар Д) жаулар

14. Мәтіндегі асты сызылған тіркестен жаудың қай әрекетін көруге болады?

А) жасырын келгенін В) қатыгездігін

С) адамдарды тұтқынға алғанын

Д) Күншуақ елінің байлығына қызыққанын

15. Мәтін мазмұнына қай тіркес ең лайық екенін табыңыз.

А) кенеттен келген жау әрекеті В) Күншуақ елінің кәрі-жасы С) арулар мен батырлар

Д) тас қорғанды шапқандар

2. нұсқа

1. Теңеуі бар тармақты көрсет. А) Арыстандай айбатты В) Ақылы асқан қайраткер С) Ақ туының астында

Д) Ата жауын жайратты ер

2. Қабанбай батырдың шын есімін көрсетіңіз.

А) Дарабоз В) Ерасыл

С) Ақтамберді Д) Бердәулет

3. Төмендегі кестеде халық ауыз әдебиетінің үлгілерін арнайы белгілермен берілген.

Халық ауыз әдебиеті
	Ертегі
	Аңыз
	Жаңылтпаш
	Айтыс

белгісіне жататын шығарманы табыңыз.

А) Астанаға ақ бата

В) Бақ, Дәулет және Аман С) Тарқаған өкпе

Д) Диқан баба

4. «Үлгі» деген ұғымды білдіретін сөзді көрсетіңіз.

А) Әбірет

В) Дуалы ауыз С) Менмен

Д) Хақ

5. Есепсіз бай болса да, өз еңбегінен түскен ақшаға тамақтанатын кейіпкерді көрсетіңіз.

А) Атымтай Жомарт В) Жамбыл

С) Ыбырай

Д) Қажымұқан

6. Бала Нұрмағанбетке («ананың алақаны») тән мінезді көрсетіңіз.

А) қорқуды білмейтін қайсар В) ақкөңіл, балажан

С) сері, әнші

Д) кішіпейіл, ұялшақ

7. Өлеңде кімнің тұлғасы суреттелгенін көрсетіңіз.

Жатпаған ол өгей деп, Жат адамның күйігін. Жалаң аяқ кедейге,

Шешіп берген киімін.

А) Атымтай Жомарт В) Балуан Шолақ

С) Димаш Қонаев Д) Абылай хан

8. «Миуалы ағаш» шығармасының кейіпкері көрсетіңіз.

А) Ыбырай, Мақсұт

В) Жамбыл, Әлиасқар, Әлімжан С) Қаныш, Мұқыш, Нұрлан

Д) Нұрмағамбет, Қалампыр, Баймырза

9. Мұқаң (Мұхтар Әуезов) мен Мәлік ағаның әдемі құрметі, жылы естелігі қай шығармада суреттелгенін көрсетіңіз.

А) В) С) Д)

Кішіпейілділік Ақан сері Күріш туралы жыр Қанышбұлақ

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Ауылдағы көршілес екі үйдің бірінің ала мысығы болды.

Бір күні қара күшік көршінің бағына кіріп, сонда жүрген ала мысықты тура қуды. Мысық қашып барып алма ағашына шығып кетті. Күшік ағаш түбіне келіп: «Әу-әу-әу, әу-әу-әу!»-деп, мысыққа қарап шабаланып тұрып алды. Мысық та оған құйрығын қыбырлатып, белін күжірейтіп, пырылдап айбат шекті. Сол сәтте жұдырықтай бір қызыл алма сабағынан үзіліп, күшіктің басына келіп топ ете түсті. Күшік қаңқ ете қалды да, «Мысық ұрды екен» деп қаша жөнелді.

Ол енді өз ауласына барып, тағы да мысық жаққа қарап шәуілдеп тұрған. Сол кезде мысық ағаштан жерге қарғып түсіп еді, ол «тағы ұрады екен» деп ойлап, жүгіріп барып үйшігіне кіріп кетті.

Содан бастап қара күшік ала мысықты қумайтын болды.

10. Қара күшіктің ала мысықты қумауына себепші болған қайсысы екенін көрсетіңіз.

А) алам ағашы В) алма жемісі

С) мысықтың айбаты Д) жұдырықтай сабақ

11. Күшіктің іс-әрекетіне тән атауды көрсетіңіз.

А) алданып қалды В) қорқып қалды

С) мысықтан таяқ жеді. Д) өз ісіне өкініп қалды

12. Асты сызылған тырнақшадағы сөз қай мағынаны беріп тұрғанын көрсетіңіз.

А) күшіктің өзі ойлаған ойы

В) күшікке біреудің айтқан ойы

С) күшікке кездескен кездей соқ қауіп Д) мысықтың ойлағанойы

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Терезенің алдына отырған шыбын үйдің іргесіндегі гүлге келіп қонған Көбелекті көріп қалды да, айқай салды.

-Ыз-ыз! Көбелек, мұнда не істеп жүрсің?

Көбелек басын көтеріп, қанатын қағып-қағып жіберді.

–Хи-хи-хи! Сөзінің түрін! Гүл тамақ бола ма саған?

-Бекер күлесің, Шыбын. Барлық қызық тамақ ішіп, қарын тойғызуда ғана ма?

–Ақымақ!

-Олай деме, гүлдің жұпар иісін қорек қылып жүрсең, жетіскен екенсің, ендеше көп ұзамай аштан өлесің, бауырым біліп қой, барлық рахат тамақта.

13. Мәтіндегі Шыбынға қатысты қай тұжырым дұрыс екенін көрсетіңіз.

А) дүниенің рақатын жақсы ажыратады В) сұлулықты, әдемілікті түсінбейді

С) көбелектің аш қалмауы үшін уайымдайды Д) гүлдің жұпар иісімен тамақтанады

14. Көбелектің жеткізген ойын көрсетіңіз.

А) гүл тамақ бола алады

В) тамақ жегім келмегендіктен гүл иіскеймін С) қарын тойғызу-рақат іс

Д) дүние тек тамақ жеу үшін емес, әдемілікті де сезіну керек

15. Мәтін мазмұнына қай мәліметі ала алмаймыз? А) көбелек пен шыбын үй іргесінде кездесті В) шыбын көбелектің ісін жаратпай сөйледі С) шыбын тамақтан басқа ештемені ойламады

Д) гүл иіскеген көбелек көп кешікпей аштан өлуі мүмкін

2. нұсқа

1. Теңеуі бар тармақты көрсет. А) Алты алаштың ұраны В) Ақиғы, қыраны

С) Абылайдай болып өс! Д) Азат елдің ұланы!

2. Қабанбай батырға «Қабан батыр» атауын алғаш берген кім екенін көрсетіңіз.

А) Дарабоз

В) Абылай хан С) Ақтамберді Д) Бердәулет

3. Төмендегі кестеде халық ауыз әдебиетінің үлгілерін арнайы белгілермен берілген.

Жарық жұлдыздар
	Миуалы ағаш
	Құдайы қонақ
	Қанышбұлақ
	Қабанбай

6. Мәлік аға Мұхтар Әуезовтің қай мінезіне сүйсінді көрсетіңіз.

А) ғалымдығына В) қайсарлығына С) өнеріне

Д) кішіпейілділігіне

7. Өлеңде кімнің тұлғасы суреттелгенін көрсетіңіз.

Арыстандай айбатты ер, Ақылы асқан қайраткер. Ақ туының астында

Ата жауын жайратты ел.

А) Атымтай Жомарт В) Балуан Шолақ

С) Димаш Қонаев Д) Абылай хан

8. «Ақан сері» шығармасының кейіпкерлерін көрсетіңіз.

А) Ақан, Батыраш

В) Жамбыл, Әлиасқар, Әлімжан С) Қаныш, Мұқыш, Нұрлан

Д) Нұрмағамбет, Қалампыр, Баймырза

9. «Құлагер» мен «Қараторғай» әндерінің тууы қай шығармада суреттелгенін көрсетіңіз.

А) В) С) Д)

Кішіпейілділік Ақан сері Күріш туралы жыр Қанышбұлақ

Мәтінді оқып, 10,11,12-сұрақтарға жауап беріңіз.

Данияр күн жүреді, түн жүреді. Шаршап-шалдығады. Ақыры астындағы машинасы күймедей, дөңгелегі түймедей болған кезде шал айтқан Арайлым көліне де жетеді.

Қараса, адам тілі суреттеп жеткісіз жер жәнаты екен. Мөлдіреген тұнық көлдің суы таңғы шықтай тап-таза, айналасының құрағы қалың, жағасы жайсаң. Су астында жүзген балықтар анадайдан көрінеді. Шағаласы шаңқылдап, қаздары қаңқылдап дегендей, алуан түрлі құстар көл жағасында көп-ақ.

Адамның келгенін көріп, Арайлым көлінің аң-құсатры, балықтары қуанып асыр салыпты. «Бізге қамқорлық жасап, бас-көз болатын құдіреті күшті адам ұрпағы келді» деп жар салыпты олар.

10. Даниярдың алыс жол жүргенін бейнелей алатын тіркесті көрсетіңіз.

А) машинасы күймедей, дөңгелегі түймедей В) шаршап-шалдығады

С) адам тілі суреттеп жеткісіз Д) Арайлым көліне де жетеді.

11. Мәтіннің мазмұнына байланысты қате ақпаратты көрсетіңіз.

А) Арайлым көліне бұрын адам баласы келмеген

В) Арайлым көлі туралы ақпаратты Даниярға шал адам айтқан С) Адамның келгенінен Арайлым көліндегілер қатты қуанған Д) Данияр Арайлым көлінде жүргені үшін шаршап- шалдыққан

12. Мәтіндегі өсімдік дүниесіне қатысты айтылған тіркесті көрсетіңіз.

А) таңғы шықтай В) құрағы қалың С) үйір-үйір

Д) қазы қаңқылдап

Мәтінді оқып, 13, 14, 15-сұрақтарға жауап беріңіз.

Күндердің бірінде бір торғай ұшып келіп, бір шаруаның қорасына қонады да, шашылған дәндерді теріп жей бастайды. Мұны көріп, қожайынның мысығы бір мүйістің тасасында тұрып ториды. Аңдып отырған мысық бір мезетте шоршып барып торғайды бас салады. Қанатынан қапсыра тістеп тұрып:

-Енді бір жақсылап тоятын болдым!-дейді.

-Ей, мысық мырза, ұялсаңшы! Жуынғанды ұмытып барасыз ,ой, өзі! Өзіңіздің қожайыныңыз д, оның әйелі де, жуынғаннан кейін тамақ жейді,-дейді торғай.

-Оның дұрыс екен-ау,- деп мысық жақсылап жуынып, сүртіну үшін алдыңғы аяғын тұмсығына апарады.Сол кезде торғай, ұзақ ойланып жатпай, жалт береді. Қанатын қағып, ұшады да кетеді.Мысық ыза болады. Содан бері қарай мысық атаулы тамақ жегеннен кейін жуынатын болған екен.

13. Торғай мысыққа жуынуы керектігін не үшін айтты, дұрысын белгілеңіз.

А) оны ұялдыру үшін

В) қожайынының таза адам екенін есіне салуы үшін С) қулық тауып, құтылып кетуі үшін

Д) мысықтан жиіркенгені үшін

14. Мәтіннің мазмұны жалпы не туралы екенін көрсетіңіз.

А) мысықтың торғайды қалай аулайтыны туралы

В) торғайдың шашылған дәндерге құмарлығы туралы С) мысықтың тамақтан кейін жуынуының себебі туралы

Д) торғайдың мысық ұстап алған кезіндегі көңіл-күйі туралы

15. Мәтіндегі торғайға қатысты қасиетті көрсетіңіз.

А) тапқыр В) таза

С) тамақсау Д) жылдам

2. нұсқа

1. Ерасыл Қабанбай атанған кезде неше жаста еді?

А) 14-15

В) 16-17

С) 18-19

Д) 20-21

2. Бауыржан Момышұлының әкесінің есімі:

А) Момыналы В) Момыш

С) Имаш Д) Рәзия

3. Сөз мәйегі не?

А) Аңыз В) Жұмбақ С) Мақал Д) Өлең

4. Төрт жыл мезгілдеріне байланысты өлең жазған ақын:

А) Мұқағали Мақатаев В) Олжас Сүлейменов С) Мұхтар Шаханов Д) Абай Құнанбаев

5. Жамбылдың шәкірті, өзін бозторғайға теңеген ақын:

А) Мұқағали Мақатаев В) Олжас Сүлейменов С) Кенен Әзірбаев

Д) Абай Құнанбаев

6. Шығармада бір нәрсені белгілі басқа затқа балап, ұқсатып көрсету мақсатында қолданылатын бейнелі сөз:

А) Кейіптеу В) Теңеу

С) Суреттеу Д) Пішіндеу

7. Жайық өзені қалай аталып кетті? А) Ақжайық

В) Ұлы Жайық С) Кіші Жайық Д) Жайық

8. Қазақстан Республикасының мемлекеттік туының авторы:

А) Шотаман Уәлиханов В) Шәкен Ниязбеков С) Шәмші Қалдаяқов

Д) Жандарбек Мәлібеков

9. «Толағай» ертегі-дастанының авторы:

А) Қаныш Сәтбаев В) Шоқан Уәлиханов С) Әбділда Тәжібаев Д) Әлкей Марғұлан

10. Б.Соқпақбаевтың «Шал мен бала» әңгімесінде не туралы айтылған:

А) Көргенділік В) Дөрекілік С) Жалқаулық

Д) Еңбекқорлық

11. Әдібай Табылдының «Адам атын ардақта» әңгімесі қай тақырыпқа негізделген?

А) Көргенділік В) Дөрекілік С) Жалқаулық Д) Сыпайылық

12. «Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңінің авторы:

А) Мұхтар Әуезов В) Мұхтар Шаханов

С) Сұлтанмахмұт Торайғыров Д) Шерхан Мұртаза

13. «Лұқман» сөзінің мағынасы:

А) Ақылсыз В) Данышпан С) Ақылды Д) Еңбекқор

14. Табиғат оянғанда тойланатын ұлы мереке:

А) Тәуелсіздік күні В) Жаңа жыл

С) Білім күні

Д) Наурыз мейрамы

15. Қалпаққа неліктен жан бітті?

А) Вадиктен В) Мысықтан С) Торғайдан Д) Күшіктен

2. нұсқа

1. Мемлекеттік тудағы күннің шапағы нені білдіреді?

А) Байлық В) Жарық С) Өмір

Д) Қуаныш

2. «Аққу, Шортан һәм Шаян» мысалына сай келетін мақал-мәтел:

А) Ашу – дұшпан, ақыл –дос

В) Білім – инемен құдық қазғандай С) Бірлік түбі – тірлік

Д) Аққуды атпа

3. «Балықшы мен балық туралы ертегі» авторы:

А) А.Линдгрен

В) И.А.Крылов С) Н.Носов

Д) А.С.Пушкин

4. Ханс Кристиан Андерсеннің кішкентай кейіпкері:

А) Балықшы В) Түймедағы

С) Қайсар солдат Д) Су перісі

5. М.Жұмабаевтың «Жазғытұрым» өлеңінің кейіпкерлері:

А) Күн мен Жер В) Ауа мен Бұлт

С) Жаңбыр мен Жел Д)Жер мен Гүл

6. Қабанбайға Абылай ханның қойған аты:

А) Сабалақ В) Ерасыл С) Дарабоз Д) Ақбоз

7. Өтебай Қанахиннің «Жер идірген» әңгімесінде кім туралы айтылады?

А) Жазылбек ата

В) Шығанақ Берсиев С) Әкім Тарази

Д) Нұрсұлтан Әлімқұлов

8. Көркем шығармада кейіпкердің мінез-құлқын, сенім-нанымын, көзқарасын суреттеу:

А) Мінездеу В) Кейіптеу С) Әсірелеу Д) Әрлеу

9. «Ересек оқушы» кім?

А) Несіпбек Айтов В) Нұрхан Жанаев С) Әбілхан Қастеев

Д) Жүсіпбек Елебеков

10. Ақан серінің тұлпары:

А) Байшұбар В) Батыраш

С) Қотыраш Д) Құлагер

11. Халық даналығындағы «Жеті байлықтың» біріншісі:

А) Денсаулық В) Еркіндік С) Ақ жаулық

Д) Жүз саулық

12. Ақ күріштің атасы - Ыбырайдың тегі:

А) Ақаев В) Жақаев

С) Нұрылдаев Д) Мақсұтов

13. Тәуелсіздік монументі қай жылы салынды?

А) 1991 жылы

В) 1994 жылы

С) 1996 жылы

Д) 2000 жылы

14. Түркістан қаласы қай өңірде орналасқан?

А) Шығыста В) Оңтүстікте С) Батыста

Д) Солтүстікте

15. Шона Смаханұлының «Су мен Балық» мысалындағы негізгі ой:

А) Әдептілік В) Жалқаулық

С) Инабаттылық Д) Өркөкіректік

2. нұсқа

1. М.Қуанышбековтың «Көптен безген көгермес» мысалында азғырушы, жағымсыз кейіпкер:

А) Құмырсқа В) Қоңыз

С) Шыбын Д) Ара

2. «Бармағын тістеді» дегенді қалай түсінесің?

А) Қуанды В) Қайғырды

С) Ашуланды Д) Өкінді

3. Қазақтың тұңғыш ғарышкері:

А) Тоқтар Әубәкіров В) Талғат Мұсабаев С) Юрий Гагарин

Д) Валентина Терешкова

4. Әдеби ертегі деген не?

А) Шыншыл ертегі В) Авторы жоқ

С) Авторы бар Д) Аңыз

5. Балықшы мен балық туралы ертегідегі ақылсыз кейіпкер:

А) Балық В) Шал

С) Алтын балық Д) Кемпір

6. Ханс Кристиан Андерсен қай халықтан шыққан жазушы:

А) Неміс халқынан В) Дат халқынан С) Орыс халқынан Д) Швед халқынан

7. «Ең асыл қазына» ертегісіндегі қазына.

А) Гауһар В) Алтын С) Нан

Д) Су

8. Көбінесе тарихта болған адамның басына құрылған шығарма:

А) Аңыз В) Ертегі С) Мысал Д) Әңгіме

9. Әдеби ертегі деген не?

А) Ертеде шыққан

В) Әдебиетке жазылған

С) Авторы белгілі болады Д) Авторы белгісіз

10. Адам бойындағы кемшіліктерді сынап, адалдық, әділдік, қайыр ымдылық сияқты жақсы қасиеттерді мадақтап жазатын шығарма:

А) Аңыз В) Ертегі С) Мысал Д) Әңгіме

11. Шығармадағы кейіпкерлердің кезектесіп сөйлеуін қалай атайд ы?

А) Диалог В) Монолог С) Кейіптеу Д) Әсірелеу

12. Абай туралы төрт томдық роман- эпопеясын жазған ұлы жазушы:

А) Мұхтар Әуезов В) Мұхтар Шаханов С) Ілияс Есенберлин Д) Шерхан Мұртаза

13. Абылай ханның шөбересі, шын аты Мұхаммедқанафияны кім деп танимыз?

А) Мұхтар Әуезов В) Мұхтар Шаханов

С) Шоқан Уәлиханов Д) Шерхан Мұртаза

14. «Тіл тағылымы», «Маса», «Қырық мысалдың» авторы:

А) Ахмет Байтұрсынов В) Міржақып Дулатов С) Сәкен Сейфуллин Д) Мағжан Жұмабаев

15. Табиғат құбылысын жандандырып, адам сияқты күлдіріп, биле тіп, қуантып, жылатып, т.б. кейіпте суреттеу:

А) Суреттеу В) Әсірелеу С) Кейіптеу

2. нұсқа

1. Халық ауыз әдебиеті деген не?

А) Өтірік өлең

В) Оқиғаны күшейтіп, үлкейту

С) Халық ауыз әдебиетінің бір түрі.

Д) Халық арасында ауызша шығарылып, ұрпақтан ұрпаққа жеткен шығармалар

2. Халық ауыз әдебиетінің түрлері:

А) Ертегі, аңыз, батырлар жыры, айтыс т.б В) Өлең, жаңылтпаш, шығарма

С) Айтыс, ертегі, әңгімелер, прозалар. Д) Ереже,өлең,аңыз

3. Әсірелеу-деген не?

А) Батырлар жыры

В) Бір нәрсені немесе оқиғаны күшейтіп, үлкейту

С) Елімізді сыртқы жаудан қорғап қалған батырлар туралы жыр

үлгісі

Д) Жұмбақ айтыс

4. «Жау келгенін білген соң,

Бұл әскерді көрген соң...», -қай жырдан үзінді?

А) Қамбар батыр

В) Тайбурылдың шабысы С) Ер Тарғын

Д) Жекпе-жек

5. Қобыланды батырдың тұлпары қалай аталады?

А) Қара қасқа В) Тайбурыл С) Тарлан

Д) Жолбарыс

6. Теңеу – деген не?

А) Өмірде болған адамның басынан өткен оқиғалар В) Оқиғаны күшейтіп, үлкейтіп айту

С) Екі нәрсенің ортақ сипатын, белгілерін табу, ұқсату Д) Оқиғаны күшейтіп, үлкейту

7. Ертегінің түрлері қандай? А) Түлкілер туралы

В) Кемпір мен шал туралы

С) Шыншыл, қиял-ғажайып және жануарлар туралы Д) Аңдар туралы

8. Жазылуы бірдей,бірақ мағынасы әртүрлі сөздерді қалай атаймыз?

А) Метаграмма В) Шарада

С) Омоним Д) Синоним

9. Әдеби ертегіні белгілеңіз: А) Сатқын жапалақ В) Қорқыт

С) Қарабатыр Д) Бауырсақ

Мәтінді оқып, 10,11,12- сұраққа жауап беріңіз.

Үш дос

Көп пәтерлі үйдің ауласында у-шу. Кішкене-кішкене балалар ойыншықтарын алып шығып, асыр салып ойнайды да жатады. Бүгін де Айдар мен Әлемгер трамвайын әкеліп, ақаулы жерін жөндеп, біраз әуре болды. Бұлардың жанына Самат келді. Ол трамвайдың иесі Айдарға: Ойындарыңа мен де қосылайыншы, - деп өтінді. Айдар:

Ойынға қоспаймыз, - деді бірден кесімін айтып. Сөйтіп, Саматтың бетін қайтарып тастады.Самат біраз қарап тұрды да томсырайған күйі үйіне қарай беттеді. Келесі күні Самат өрт сөндіретін қызыл машинасын алып шықты. Жанына Әлемгерді қосып алды. Әлемгер кіммен болмасын тату ойнайтын. Ойынның неше түрлісін тауып, қыздырып ала жөнелетін. Бұлар

«өртке» су құйып, сөндіріп, баланы алып шығып, жедел-жәрдем көрсетіп, ойнап жүрді.

Осы кезде Айдар да аулаға шықты. Әлемгер Айдарға:

• Кел! Ойынға сен де аралас, -деді. Айдардың өзінің кешегі ісі есіне түсті.

• Самат мені ойынға қоса ма? - деп қипақтады.

• Кел, ойнай бер. Мен ойыншығымды қызғанатын сен сияқты емеспін. Өрт сөндіру үшін қолдың көп болғаны жақсы, - деп Самат Айдардың қолынан ұстап, ойынға өзі араластырды.

Айдар қиналып, екі беті қып-қызыл болып:

• Самат кешегімді кешір, мен енді ойыншығымды қызғанбаймын, - деді.

Содан бері үшеуі тату ойнайтын болды.

10. Мәтінге сай мақал

А) «Ердің анасы – елдің анасы» В) «Өнерлі өрге жүзер»

С) «Ең жақсы әдет - жомарттық» Д) «Оқу-инемен құдық қазғандай»

11. Айдардың ұялған қылығы

А) қызғаншақтық В) өтірік айту

С) жуастық Д) тентектік

12. Айдар мен Әлемгердің бірінші күнгі ойындары

А) жедел жәрдем

В) адамдарды құтқару С) трамвай жөндеу

Д) құрылысшы болу

Мәтінді оқып, 13,14,15- сұраққа жауап беріңіз.

Жолдыаяқ – ақылды ит

Жолдыаяқ екеуіміз бұта-жыңғылдардың арасымен өтетін жалғыз аяқ жолмен келе жаттық. Бір кезде Жолдыаяқ жақын тұрған бұтаның арғы шетіне жүгіріп барып, алдыңғы аяғын көтеріп тұра қалды. Мен итімнің бұл қылығына таң-тамаша болып, оған жақындадым. Оның қарсы алдынан құрдың балапаны шыға келіп, қайтадан бұта-бұтаның арасымен жорғалап қаша жөнелгенін көрдім. Бір қызығы, Жолдыаяқ оны қуған жоқ, дереу кері бұрылып, бұтаны бір айналып өтті де, екінші бір жерге барып қайтадан артқы аяғымен тік тұра қалды. Қарасам, тағы да балапан құрдың алдынан шығыпты. Байғұс құр не істерін білмей, енді тіпті басқа жаққа қаша жөнелді. Жолдыаяқ бәрібір оны жібермеді, өзге иттер құсап артынан қуып аса көп қиналмай-ақ, тағы да алдынан шықты. Құдды бір өзінің асқан ақылдылығын танытып, құрдың кеткен бағытын дәл аңғарып, оның одан кейін не істейтінін қапысыз бағдарлай алғанын білдіргендей, үнемі оның жолын кесумен болды. Бір қызығы, оған тиіспейді де, ойын ойнағандай масаттанып, «не істейін» дегендей, мен жаққа қарап қояды. Ал құрдың балапаны болса, шыр-шыр етіп, қалай қашса да қарсы кезігіп, амалы таусылып, шыбын жанын қоярға жер таппады. Мен оны қатты аяп кеттім.

– Жолдыаяқ, болды енді, тиіспе!- деп дауыстадым итіме. Сол-ақ екен, Жолдыаяқ оны әурелеуін қойды. Көзімен ұзатып сап, ойыны қанған баладай өзіне-өзі разы болып, тілін салақтатып қасыма келді. Құрдың балапаны бір бұтадан екіншісіне кетіп, одан үшіншісінен асып, көзден ғайып болды.

Осылайша, Жолдыаяқтың асқан ақылдылығына әбден көзім жетті.

13. Шығарманың идеясына сәйкес келетін жауапты таңдаңыз?

А) Бала мен ит

В) Ит пен балапан

С) Баланың досы әрі серігі -Жолдыаяқтың ақылдылығын паш ету Д) Балапанның әрекеті

14. Егер сіз баланың орнында болсаңыз қандай әрекетке барар едіңіз? А) Ешкімнен қорықпаушы едім.

В) Итіме қарамаушы едім.

С) Жолдыаяққа тиіскізбей, балапанды ұясына шейін апарып салушы едім.

Д) Балапанды суға тастар едім

15. Мәтінге басқаша қандай тақырып лайық деп ойлайсыз?

А) Төрт мезгіл. В) Жыл мезгілі

С) Жолдағы оқиға Д) Екі дос

2. нұсқа

1. Алпамыс батырдың тұлпары

А) Тайбурыл В) Құлагер С) Қарагер Д) Байшұбар

2. Адам бойындағы кемшіліктерді сынап, адалдық, әділдік, қайыр ымдық сияқты жақсы қасиеттерді мадақтап жазатын шығарма:

А) Аңыз В) Ертегі С) Мысал Д) Әңгіме

3. Кейіпкердің ішкі сезімін білдіру үшін өзімен-өзі сөйлескен сөзін қалай атайды?

А) Кейіптеу В) Диалог С) Әсірелеу Д) Монолог

4. Қарабатырға қайырымдылық жасаған қай құс?

А) қарлығаш В) тырна

С) аққу Д) қарға

5. «Тұмарымды ал сана, Біздің елге бар сана.»-деген өлең жолдары қай шығармадан алынған?

А) Қауын мен Қарбыз В) Қарабатыр

С) Ара мен Шыбын Д) Араша

6. «Қырық мысал»деген атпен кітап шығарған кім?

А) А.Байтұрсынұлы В) О.Әубәкіров

С) М.Әуезов Д)С.Мұқанов

7. Батырлар жыры әдебиетте деп аталады.

А) жыр В) ертегі

С) мысалдар

Д) халық ертегісі

8. Шығармадағы кейіпкерлердің кезектесіп сөйлеуін қалай атайд ы?

А) Монолог В) Диалог С) Кейіптеу Д) Әсірелеу

9. Кейбір ертегінің шығарушы авторы белгілі болғандықтан,оны .......

деп атайды.

А) әдеби ертегі В) мысал

С) айтыс Д) жұмбақ

Мәтінді оқып, 10,11,12- сұраққа жауап беріңіз.

Торғай мен адам

Өткен заманда бір саясатшы тор құрып қойса, торына кішкене бір торғай түсіп қалыпты. Торғайды адам қолына ұстап үйіне апара жатса, торғай тілге келіп былай депті:

• Мен кішкене торғаймын, союға жарамаймын, қапасқа салсаң құсалықпен өлемін. Мені еркіме қоя бер, кең дүниеге жібер. Ақысына сізге екі ауыз ақыл айтайын, – депті.

• Кәне, ақылыңды айт, – депті адам.

• Жарайды, бір ауызын қолында , бір ауызын жерге түскен соң айтайын. Өйткені қос қолдап қысып тұрғанда, өкпем қысылып ештеңе айта

алмаймын, – депті торғай.Аңшы босатыпты.Бірінші – өткен іске өкінбе, екінші-көзбен көрмей сенбе! – депті. Торғай анадай жерге қонып отырып:

• сен ештеңені білмедің, менің бөтекемде жұдырықтай гауһар бар еді, – дейді. Адам қонып отырған торғайды ұстауға тұра ұмтылыпты.Торғай әр жерге ұшып қонып ұстатпайды.Адам қуып қоймаған соң ,адамға былай дейді: «Менің жаңағы айтқан өсиетіме түсінбепсің, өзің ақылыңа салшы, менің өзім жұдырықтай жоқпын, менің бөтекеме ондай зат қалай сыяды? Бұл бір. Екінші – мен саған ұстатпаймын, қанатым бар. Сондықтан өткен іске өкінбе» – деп ұшып кетті.

10. Мәтінде қандай нақыл сөз айтылған?

А) Қапасқа салсаң құсалықпен өлемін

В) Өткен іске өкінбе, көзбен көрмей сенбе!

С) Менің бөтегемде жұдырықтай гауһар бар еді.

11. Адамның торғай айтқан нақыл сөзді ұқпағанын қайдан білуге болады?

А) Адам торғайды жіберіп қойды. В) Адам торғайды қуа жөнелді

С) Адам торғайдың сөзіне сеніп қалды.

12. Торғай адамға неге ұстатпады? А) Ағашта қонып отырды В) Торғай жүгіргіш

С) Торғай босап кетті

Д) Торғайдың қанаттары бар.

Мәтінді оқып, 13,14,15- сұраққа жауап беріңіз.

Мұрагер

Бір шалдың төрт ұлы болыпты. Бір күні шал ұлдарын жинап алып:

• Мен қартайдым. Біреуінің үй иесі болатын уақыттарың жетті. Кімнің ақылы байлығына сай болса, сол мұрагерім болады. Әрқайсың маған байлыктарың мен ақылдылықтарыңды көрсетулерің керек, - дейді.

Үлкен ұлы асыл тас салған жүзігінің көзін көрсетіп:

• Міне, менің байлығым. Ал кім бай болса, сол ақылды, - дейді. Екінші ұлы асыл киімдерін киіп, әдеміленіп келеді де:

• Мені осы түрімде көргендер ақылым мен байлығымның алдында бас иеді, - дейді.

Үшінші ұлы күміспен және алтынмен апталған белдігін буынады да:

• Мұндай белдікті ешкім, ешқашан буынып көрген емес, - дейді.

Әкесі үлкен балаларына қарап, басын шайқайды да, ең кіші ұлына бұрылып:

• Сен неге үндемейсің? Сен қандай байлығыңмен мақтанасың? - дейді. Сонда кенжесі:

• Менде асыл тасты жүзік те, сәнді киім де, алтын-күміспен апталған белдік те жоқ. Тек жұмысқа жарамды екі қолым бар, қайрат пен жігерге толы жүрегім бар, - дейді.

Шалға кенже баласының тапқыр да ойлы сөзі ұнайды.

• Жұмыс істей білген адам жұтамайды, -деп, өзінің кенже ұлын үй шаруасын басқаруға мұрагерлікке атайды.

Үлкен балаларына інісінің айтқанынан шықпай, талабын орындауды өсиет етеді.

13. Әкесі ұлдарынан мұрагер болулары үшін не көрсетулерін өтінді?

А) асыл тастарын В) апталған белдігін С) сәнді киімдерін

Д) ақыл мен байлығын

14. Мәтіндегі «Жұмыс істей білген адам жұтамайды» деген әкесінің сөзіне сәйкес келетін мақал

А) Еңбек етсең емерсің

В) Шындық – сөздің ақиқаты С) Әдепті бала – арлы бала Д) Ақылы көпті дау алмайды

15. Әкесі кенже ұлының қандай қасиетін бағалады?

А) алтын белдігі мен ақылын В) байлығы мен ақылын

С) асыл тастары мен сәнді киімдерін

Д) еңбекқорлығы мен қайырымдылығын

Жаратылыстану 1 нұсқа

1. Төменгі сатыдағы өсімдіктерге тән белгі- ......

А) мүшелерінің болуы В) қатпаршақтан тұруы

С) тек шөлде тіршілік етуі Д) тұқым түзуі

2. Өсімдіктің даму кезеңдерінің дұрыс қатарын белгілеңіз.

А) жас өсімдік, жеміс, гүл, тұқым, өскін В) тұқым, өскін, жас өсімдік, гүл, жеміс С) өскін, жас өсімдік, гүл, жеміс, тұқым Д) өскін, жас өсімдік, гүл, тұқым, жеміс

3. Жоғары сатыдағы өсімдіктерге тән белгіні анықтаңыз.

А) тұқым түзуі

В) мүшелері толық

С) сулы ортада тіршілік етеді Д) қатпаршақтан тұруы

4. Тозаңдану үдерісі дегеніміз-....

А) тозаңқаптың ашылуы

В) тозаңқаптан тозаңның шашылуы С) тұқымның түзілуі

Д) тозаңның жатынға түсуі

5. Тірі ағзалардың арасындағы қарым-қатынас қалай аталады?

А) тозаңдану

В) қоректік тізбек С) симбиоз

Д) қоректену

6. Өткір тырнағы болмайтын жануарлар тобының атауы анықтаңыз.

А) жыртқыштар

В) өсімдікқоректілер С) аюлар

Д) бүркіттер

7. Еліміздегі мемлекеттік қорықтар саны табыңыз.

А) 30

В) 15

С) 5

Д) 10

8. Жойылу шегінде тұрған жануарлар қатарын белгілеңіз.

А) қара дегелек, қоқиқаз, барыс В) аю, пілмай, қоян

С) түлкі, қасқыр, қоян Д) ит, мысық, аю

9. Бүйректің атқаратын қызметі - ....

А) зәр түзу В) зәр жинау С) зәр өткізу

Д) зәр шығару

10. Сыртқы ортадан келген әсерге жауап беретін мүшелер жүйесі - ....

А) тыныс алу мүшелері В) зәр шығару мүшелері С) жүйке жүйесі

Д) сезім мүшелері

11. Көбелек пен гүлдің арасындағы қарым-қатынас қандай?

А) симбиоз

В) бәсекелестік В) бейтараптық С) жыртқыштық

12. Жойылу шегінде тұрған жануарлар қатарын белгіле:

А) қара дегелек, қоқиқаз, барыс В) аю, пілмай, қоян

С) түлкі, қасқыр, қоян Д) ит, мысық, аю

13. Төменгі сатыдағы өсімдіктерге жатады:

А) бактериялар В) вирустар

С) балдырлар

Д) саңырауқұлақтар

14. Балдырлардың мекен орны: А) тұщы сулы суқоймалар В) тұзды суқоймалар

С) ылғалды топырақ

Д) жауаптардың барлығы дұрыс

15. Өсімдіктің тіршілік кезеңдері тұқымнан басталып, тұқым түзумен аяқталатын үдеріс қалай аталады?

А) тіршілік циклі В) тозаңдану

С) фотосинтез

Д) дұрыс жауап жоқ

2. нұсқа

1. Төменгі сатыдағы өсімдіктерге тән белгі- ......

А) мүшелерінің болуы В) қатпаршақтан тұруы

С) тек шөлде тіршілік етуі Д) тұқым түзуі

2. Гүлдің құрылысына қатысты мүше анықтаңыз.

А) қатпаршақ

В) тостағанша жапырақша С) тамыр

Д) жеміс

3. Жаңа өсімдік пайда болатын өсімдік бөлігі- ....

А) хлорофилл В) тұқым

С) қант

Д) тозаңқап

4. Тұқымның түзілу жолы көрсетіңіз.

А) тұқымның өнуі

В) тұқымның таралуы С) тозаңдану

Д) гүлдің ашылуы

5. Өсімдіктің даму кезеңдерінің дұрыс қатарын белгілеңіз.

А) жас өсімдік, жеміс, гүл, тұқым, өскін В) тұқым, өскін, жас өсімдік, гүл, жеміс С) өскін, жас өсімдік, гүл, жеміс, тұқым Д) өскін, жас өсімдік, гүл, тұқым, жеміс

6. Өсімдіктер неше топқа бөлінетінін табыңыз.

А) 4

В) 3

С) 2

Д) 1

7. Жоғары сатыдағы өсімдіктерге тән белгіні анықтаңыз

А) тұқым түзуі

В) мүшелері толық

С) сулы ортада тіршілік етеді Д) қатпаршақтан тұруы

8. Балдырдың денесі қалай аталатынын белгілеңіз.

А) ламинария В) сабақ

С) қатпаршақ

Д) тостағанша жапырақша

9. Өсімдіктің қай мүшесінде жеміс пайда болатынын көрсетіңіз.

А) жатын В) тозаңқап

С) күлте жапырақша

Д) тостағанша жапырақша

10. Жоғары сатыдағы өсімдіктер қатарын белгілеңіз.

А) қарағай, балдыр, терек

В) ламинария, ульва, итмұрын С) шырша, итмұрын, терек

Д) балдыр, ламинария, ульва

11. Тозаңдану үдерісі дегеніміз-....

А) тозаңқаптың ашылуы

В) тозаңқаптан тозаңның шашылуы С) тұқымның түзілуі

Д) тозаңның жатынға түсуі

12. Көбелектің даму кезеңдерін табыңыз.

А) жұмыртқа, жұлдызкұрт, қуыршақ, ересек көбелек В) жұмыртқа, дернәсіл, ересек жәндік, жұлдызқұрт С) жұмыртқа, қуыршақ, ересек көбелек,дернәсіл

Д) жұмыртқа, ересек жәндік, қуыршақ, жұлдызқұрт

13. Тірі ағзалардың арасындағы қарым-қатынас қалай аталады?

А) тозаңдану

Ә) қоректік тізбек В) симбиоз

С) қоректену

14. Өткір тырнағы болмайтын жануарлар тобының атауы

А) жыртқыштар

В) өсімдікқоректілер С) аюлар

Д) бүркіттер

15. Даму кезеңі үш сатыдан тұратын бунақденені атаңыз.

А) балара В) шегіртке С) қанқыз Д) көбелек

2. нұсқа

1. Көбелектің даму кезеңдерін табыңыз.

А) жұмыртқа, жұлдызкұрт, қуыршақ, ересек көбелек В) жұмыртқа, дернәсіл, ересек жәндік, жұлдызқұрт С) жұмыртқа, қуыршақ, ересек көбелек,дернәсіл

Д) жұмыртқа, ересек жәндік, қуыршақ, жұлдызқұрт

2. Тірі ағзалардың арасындағы қарым-қатынас қалай аталады?

А) тозаңдану

Ә) қоректік тізбек В) симбиоз

С) қоректену

3. Өткір тырнағы болмайтын жануарлар тобының атауы.

А) жыртқыштар

В) өсімдікқоректілер С) аюлар

Д) бүркіттер

4. Даму кезеңі үш сатыдан тұратын бунақденені атаңыз.

А) балара В) шегіртке С) қанқыз Д) көбелек

5. Тірі ағзалардың арасындағы қандай қарым-қатынас.

А) бәсекелестік В) бейтараптық С) симбиоз

Д) сезім мүшелері

6. Зиянсыз жәндіктердің сиыр терісінде тіршілік ету симбиоздың қай түрі.

А) Ағзаның біреуіне жағымды, екіншісіне әсер етпеу.(комменсализм)

В) Екі ағзаға да жағымды.(мутуализм)

С) Біреуіне жағымды, екіншісіне әсерсіз.(аменсализм)

Д) Біреуіне жағымды, екіншісіне жағымсыз .(паразитизм)

7. Сиырдың шөпті басып шаншып кетуі симбиоздың қай түрі.

А) Ағзаның біреуіне жағымды, екіншісіне әсер етпеу.(комменсализм)

В) Екі ағзаға да жағымды.(мутуализм)

С)Біреуіне жағымды, екіншісіне әсерсіз.(аменсализм)

Д) Біреуіне жағымды, екіншісіне жағымсыз .(паразитизм)

8. Бірдей қоректенетін қасқырлар мен түлкілердің бір орманда тіршілік етуі

А) симбиоз

В) бәсекелестік С) бейтараптық

Д) ешқайсысы емес

9. Саңырауқұлақтардың ағаш тамырында өсіп, оның шырынымен қоректенуі әрі ағаштың топырақтан қоректік заттарды сіңіруіне көмектесуі.

А) симбиоз

В) бәсекелестік С) бейтараптық

Д) ешқайсысы емес

10. Әртүрлі азықпен қоректенетін бұландар мен тиіндердің бір орманда тіршілік етуі.

А) симбиоз

В) бәсекелестік С) бейтараптық

Д) ешқайсысы емес

11. Көбелектің даму сатысын табыңыз.

А) Жұмыртқа,көбелек, қуыршақ,жұлдызқұрт. В) Жұмыртқа, жұлдызқұрт, қуыршақ, көбелек. С) Қуыршақ,көбелек,жұмыртқа,жұлдызқұрт.

Д) Көбелек, қуыршақ,жұлдызқұрт, жұмыртқа.

12. Масаның дамуында неше ұрпақ болады?

А) 3

В) 4

С) 5

Д) 6

13. Күн энергиясының таралу үдерісін анықтаңыз.

А) Өсімдіктер, өсімдікқоректілер, жыртқыштар,күн энергиясы. В) Күн энергиясы, өсімдіктер,жыртқыштар, өсімдікқоректілер. С) Өсімдіктер,күн энергиясы,өсімдікқоректілер, жыртқыштар. Д) Күн энергиясы, өсімдіктер, өсімдікқоректілер, жыртқыштар.

14. Дене тұрқы шамамен 50-60 мм, салмағы 10 грамға жуық түн жануары

А) тышқан В) кірпі

С) ергежейлі боз қосаяқ Д) сұр келес

15. Қорғалжың қорығының Теңіз көлінде ғана ұя салып, жұмыртқа басатын құс

А) қара дегелең

В) қызғылт қоқиқаз С) қоқиқаз

Д) дуадақ

2. нұсқа

1. Елімізде қанша мемлекеттік қорық құрылған?

А) 7

В) 8

С) 9 Д)10

2. Өткір тырнағы болмайтын жануарлар тобының атауы.

А) жыртқыштар

В) өсімдікқоректілер С) аюлар

Д) бүркіттер

3. Даму сатысы төрт сатыдан тұратын, толық түрленіп дамитын бунақденені табыңыз.

А) балара В) шегіртке С) қаңқыз Д) көбелек

4. Көбелек пен гүлдің арасындағы қарым-қатынас қандай?

А) симбиоз

В) бәсекелестік С) бейтараптық Д) жыртқыштық

5. Суреттен симбиоздың қай түрі екенін ажыратыңыз.

А) симбиоз

В) бәсекелестік С) бейтараптық Д) жыртқыштық

6. Қандай сатыдағы өсімдіктердің мүшелері болмайды?

А) жоғары В) ортаңғы С) төменгі

С) бақбақ

9. Жасыл балдыр қайда тіршілік етеді?

А) тұщы су

В) теңіз жағасында С) жерде

10. Төменгі заттардың қайсысы балдырдан өндіріледі? ()

11. Тостағанша жапырақшаның ішкі жағында не орналасқан?

А) жеміс В) тұқым

С) күлте жапырақшалар Д) жатын

12. Жеміс қайда пайда болады?

А) тозаңқапта В) жатында

С) күлте жапырақшада

Д) тостағанша жапырақшада

13. Өсімдік тіршілігіндегі маңызды үдеріс

А) гүлдену В) тозаңдану

С) тіршілік циклі

14. Сәйкестендіріңіз.

1	Марал	а		А) 1ә,2б,3а,4в
2	Қой	ә		В) 1в,2а,3ә,4б
3	Қоян	б		С) 1б,2в,3а,4ә
4	Қасқыр	в		Д) 1а,2ә,3в,4а

2. нұсқа

1. Картаға мұқият қара. Картада барлық материктер 1-6 сандарымен белгіленген. Әр материктің атауын белгілеп жазыңыз.

Антарктида Еуразия

Солтүстік Америка Аустарлия

Африка

Оңтүстік Америка

2. Ауданы бойынша ең үлкен материк.

А) Африка В) Еуразия

С) Солтүстік Америка Д) Антарктида

3. Жердің орбита бойымен Күнді айналуынан болатын құбылыс. А) күн мен түннің ауысуы

В) жыл мезгілдерінің ауысуы С) поляр күндері

Д) жауын-шашынның түсуі

4. Суретте қандай ғарыш денесі бейнеленгенін табыңыз.

	А) метеор
	В) астероид
	С) комета
	Д) метероит

5. Өзінен жарық шығармайтын, түнде жұлдыз сияқты жарқырап көрінеді.

А) ғарыш

В) галактика С) планета Д) метеорит

6. Берілген пікірлердің Ақиқат (А) не Жалған (Ж) екенін анықта.

1	Архимед- итальян ғалымы
2	Әуе шарына суық ауа үрлесе де ұша береді
3	«Архимед шелегі»- арнайы құралдың аты.
4	Ғарышкерлер су ішінде жаттығады.

7. Жерге ең жақын жұлдызды белгілеңіз.

А) Ай

В) Күн

С) Шолпан Д) Марс

8. Ғалымдардың болжауынша Күннің беткі қабатындағы қызуды анықтаңыз.

А) 5600°

В) 6500°

С) 6000°

Д) 16000000°

9. Жұлдыздар жүйесі неге бірігеді?

А) галактикаға В) күн жүйесіне

С) жердің серігіне Д) жер шарына

10. Глобус деген не?

А) Жердің дәлме дәл үлгісі

В) Мұхит пен құрлықтар бейнеленген дәл үлгісі С) Жер бедері картадағыдай түсірілген үлгісі

Д) Жердің барынша кішірейтіліп жасалған дәл үлгісі

11. Глобуста полюстерден бірдей қашықтықта не жүргізіледі?

А) экватор сызығы В) меридиан сызығы С) параллель сызығы Д) түзу сызығы

12. Жер экваторының ұзындығы қанша?

А) 4000 км

В) 40 0000 км

С) 40 000 км

Д) 44000 км

13. Меридиандардың параллельдерден айырмашылығы қай бағытты көрсетеді?

	А)	солтүстік – батыс
	В)	шығыс – батыс
	С)	солтүстік – оңтүстік
	Д)	оңтүстік – батыс

14. Экватор сызығы Жерді тең екі қандай жарты шарға бөледі?

	А)	солтүстік – батыс
	В)	шығыс – батыс
	С)	солтүстік – оңтүстік
	Д)	оңтүстік – батыс

2. нұсқа

1. Тұқымның жануарлар арқылы таралуы қалай аталады?

А) гидрохория В) зоохория С) анемохория Д) антрохория

2. Гидрохория дегеніміз- ....

А) тұқымның жел арқылы таралуы В) тұқымның су арқылы таралуы С) тұқымның өздігінен таралуы

Д) тұқымның жануарлар арқылы таралуы

3. Тұқымның адамдар арқылы таралуын деп атайды.

А) гидрохория В) антрохория С) анемохория Д) зоохория

4. Анемохория – бұл ....

А) тұқымның өздігінен таралуы В) тұқымның су арқылы таралуы

С) тұқымның адамдар арқылы таралуы Д) тұқымның жел арқылы таралуы

5. Табиғи материалды атаңыз.

А) Пласмасса В) Мұнай

С) Ағаш

6. Жер бетіндегі ең көп таралған зат — …

А) құс

В) топырақ С) су

7. Табиғатта су үш күйінде болады. Соны көрсетіңіз.

А) сұйық, қатты, газ В) ащы, тұщы, сұйық С) таза, қатты, газ

8. Ауаның температурасын қандай аспаппен өлшейді?

А) термометр В) сағат

С) метр

9. Жердің өсімдік өсетін беткі құнарлы қабаты қалай аталады?

А) құм В) саз

С) топырақ

10. Әр адам тәулігіне тамаққа және ішуге неше литр су жұмсайды?

А) 2-3 литр

В) 4-5 литр

С) 10-20 литр

11. Жоғары сатыда қандай өсімдік өседі?

А) балдыр В) ағаш С) шөп

12. Балдырдың қанша түрі бар?

А) бір түрі бар В) бес түрі бар С) үш түрі бар

13. Үрмебұршақ қанша күнде өседі?

А) жиырма бір күнде В) отыз күнде

С) жиырма тоғыз күнде

14. Гүл қанша бөліктен тұрады?

А) 7

В) 5

С) 9

15. Тозаңдану деп нені айтамыз?

А) күлте жапырақтың ашылуын

В) тозаңқаптан тозаңның шашылуын С) тозаңнан жатынға түсуін

2. нұсқа

1. Жоғары сатыда қандай өсімдік өседі?

А) балдыр В) ағаш С) шөп

2. Балдырдың қанша түрі бар?

А) бір түрі бар В) бес түрі бар С) үш түрі бар

3. Үрмебұршақ қанша күнде өседі?

А) жиырма бір күнде В) отыз күнде

С) жиырма тоғыз күнде

4. Гүл қанша бөліктен тұрады?

А) 7

В) 5

С) 9

5. Тозаңдану деп нені айтамыз?

А) күлте жапырақтың ашылуын

В) тозаңқаптан тозаңның шашылуын С) тозаңнан жатынға түсуін

6. Әлемде ең ірі тұқым қай жоғары сатыдағы өсімдікте?

А) жүгеріде

В) сейшел пальмасында С) теректе

7. Сейшел пальмасының тұқымы қанша киллограм?

А) 13,8 кг

В) 9,11 кг

С) 5,7 кг

8. Қандай өсімдік жабысқақ?

А) ошаған В) қандағаш С) қамыс

9. Алып энтода тұқымы Оңтүстік Америкадан Еуропаның Солтүстігіне дейін мұхит арқылы қанша киллометр жүзіп өткен?

А) 12000 км

В) 15000 км

С) 10000 км

10. Қызыл кітапқа өсімдіктің қанша түрі енгізілген?

А) 271 түрі енгізілген В) 387 түрі енгізілген С) 568 түрі енгізілген

11. Норвегияның солтүстігінде, Солтүстік полюстен небәрі қанша км жерде Әлемдік тұқым қоры бар?

А) 1125

В) 3212

С) 1063

12. Мүк қандай жерде өседі?

А) ылғал

В) топырақта С) құрғақ жерде

13. Мүк қайсы сатыдағы өсімдікке жатады?

А) төменгі В) жоғарғы

С) екеуі де емес

14. Жеуге жарамды балдырдың аты қандай?

А) ульва

В) ламинария

С) кәдімгі балдыр

15. Тұқым қалай таралады?

А) желмен

В) жануармен С) адаммен Д) үшеуі де

Дүниетану 1 нұсқа

1. Жер шарының оңтүстігіндегі құрлық.

А) Африка

В) Антарктида С) Еуразия

Д) Солтүстік Америка

2. Теңіз деңгейінен төмен жатқан жазықтар.

А) Қырат

В) Таулы үстірт С) Ойпат

Д) Дөң

3. Қарағанды облысындағы Қоңырат кен орнынан өндірілетін пайдалы қазбалар.

А) Мұнай В) Газ

С) Күміс Д) Мыс

4. Түркі тілдес халықтардың арғы ата-бабалары «Тәңіртау» деп атаған тау жүйесі.

А) Жетісу (Жоңғар Алатауы) В) Тянь-Шань

С) Гималай Д) Алтай

5. Халық арасында әдетте «тас зығыры» деп аталатын тау жынысы.

А) Мәрмәр В) Әктас С) Асбест Д) Көмір

6. Қазақстанның ең биік нүктесі.

А) Эверест В) Хан Тәңірі С) Мұзтау

Д) Қызыларай

7. Айға қонып тікелей бақылау жүргізгендер.

А) Қытайлық ғарышкерлер

В) Неміс ғарышкерлер С) Араб ғарышкерлер

Д) Америкалық ғарышкерлер

8. Телефон, телеграф байланысына кеңінен қолданылатын металл.

А) Алтын В) Күміс С) Мыс

Д) Қорғасын

9. Кенге жатпайтын пайдалы қазбалардың ішіндегі ең көп таралғаны.

А) Көмір В) Мырыш С) Тұз

Д) Қорғасын

10. Географиялық карта дегеніміз ................

А) Жер бетінің жазықта кішірейтілген бейнесі (үлгісі) В) Жер бетінің кішірейтілген дәл үлгісі

С) Жер бетінің көзге көрінетін бөлігі Д) Аспан мен жердің түйіскен жері

11. Ең көп таралған металл.

А) Алтын В) Күміс

С) Алюминий Д) Қола

12. Шахтадан көмір, темір т.б. кен қабатына жеткенге дейінгі шыққан бос жыныстардың үйінділері.

А) Террикондар В) Обалар

С) Кеніштер Д) Жоталар

13. Суреттегі құрал арқылы аспандағы миллиондаған жұлдыздар белгілі болды. Құралдың атауын табыңыз.

А) Микроскоп В) Тұсбағдар С) Телескоп Д) Рулетка

14. Қара металды табыңыз.

А) Алтын, күміс В) Шойын, болат

С) Алюминий, қорғасын Д) Мыс, мырыш

Д) «судың тереңдігін есептеймін»

6. Антарктида құрлығындағы мұздың қалыңдығы.

А) 3000 м

В) 2000 м

С) 4000 м

Д) 5000 м

7. Картада елді мекендердің жер көлемі бірнеше есе кішірейтіліп берілуі.

А) азимут В) масштаб С) план

Д) глобус

8. Мыс пен мырыштың қосындысы.

А) Темір В) Жез

С) Алюминий Д) Қорғасын

9. Ғарышқа алғаш ұшқан иттердің аты.

А) «Белка» мен «Стрелка» В) «Рекс» пен «Боп» С) «Пудель» мен «Шарпей» Д) «Хатико» мен «Рекс»

10. Әрдайым солтүстік бағытты көрсететінжұлдыз.......

А) Темірқазық В) Үркер С) Таңшолпан Д) Антарес

11. Төмендегі шартты белгімен белгіленетін пайдалы қазба.

А) Алтын В) Мұнай С) Тұз

Д) Фосфорит

12. Жер бетіне жақын болғандықтан ашық әдіспен өндірілетін көмір кені.

А) Шұбаркөл

В) Байқоңыр С) Екібастұз Д) Жітіқара

13. Алюминий негізінен алынады.

А) бокситтен В) мұнайдан С) газдан

Д) әктастан

14. Ойпат дегеніміз не?

А) судың жер бетін жырып, тілімденуінен пайда болған жазықтар В) теңіз деңгейінен төмен жатқан жазықтар

С) жер бедерінің биігірек бөлігі

Д) төбесінде шыңдары бар жер бетінің оқшау көтеріліп жатқан жері

15. Кестені толтырыңыз.

Солтүстік қазақ жазығы		А) Каспий маңы ойпаты
		В) Ертіс маңы
		С) Сырдария маңы жазығы
?	Есіл-Тобыл жазығы	Д) Бетпақдала үстірті

3 нұсқа

1. Физикалық картадаойпатты жазықтар көрсетілетін түсті белгілеңіз.

А) қызыл В) сары С) жасыл Д) қоңыр

2. Хан тәңірі шыңының биіктігін табыңыз.

А) 6995 м

В) 1995 м

С) 3995 м

Д) 4995 м

3. Жез металының түсі қандай?

А) жасыл

В) ақ С) қара

Д) сарғыш

4. Антарктида құрлығында дүниежүзіндегі 90%-ы шоғырланған.

А) таулардың В) өзендердің С) мұздықтың Д) батпақтың

5. Қостанай облысындағы Соколов-Сарыбай кен орнынан өндірілетін пайдалы қазба.

А) мұнай В) темір С) уран Д) алтын

6. Қазақстандағы полиметалл кенінің мол жері.

А) Атырау

В) Батыс Сібір С) Алтай

Д) Жетісу

7. Құрылыс материалдар тобына жататын пайдалы қазбалар.

А) гранит, құмтас В) тұз, көмір

С) мұнай, газ

Д) боксит, мырыш

8. Тұздан алынатын заттар. А) керосин, асбест В) бензин, боксит

С) цемент, ұлутас Д) сода, хлор

9. Сарыарқадағы мыс кен орны.

А) Жезқазған В) Арқалық С) Қашаған Д) Доссор

10. Осыдан 3 мың жыл бұрын тұңғыш магнит тұсбағдар пайда болған ел.

А) Үндістан В) Қытай С) Италия Д) Грекия

11. Суреттегі атқаты Итальяндық астроном бұдан 400 жыл бұрын үлкейтіп көрсететін түтікті қолданған ғалымның кім екенін көрсетіңіз.

А) Захарий Янсен В) Иоганн (Ханс) Липпергей С) Уильям Шекспир Д) Галилео Галилей

12. Арқалық боксит кен орны орналасқан облыс.

А) Жамбыл В) Алматы С) Қызылорда Д) Қостанай

13. Кестені толтырыңыз.

		?	А) Каспий маңы ойпаты
			В) Солтүсітк қазақ жазығы
			С) Сырдария маңы жазығы
Ертіс маңы		Есіл-Тобыл жазығы	Д) Бетпақдала үстірті

14. Көкжиек тұстарына байланысты бағытты анықтау.

А) сипаттау В) нақтылау С) бағдарлау Д) сызу

15. Табиғаттағы көзге көрінбейтін ағзаларды, бактерияларды бірнеше есе үлкейтіп көруге болатын құрылғы.

А) тұсбағдар С) микроскоп

В) термометр Д) сызғыш

4-нұсқа

1. Бағдарлау дегенімз не?

А) көкжиект тұстарына байланысты бағытты анықтау В) картаның масштабын табу

С) глобустың масштабын табу Д) көлдерді картаға түсіру

2. Антарктида құрлығында дүние жүзіндегі мұздықтың астамы

шоғырланған?

А) 55%-дан астамы В) 90%-дан астамы С) 20%-дан астамы Д) 35%-дан астамы

3. Магнит тұсбағдары 12-ші ғасырда пайдалана бастаған теңізшілер.

А) Орыс теңізшілері В) Түрік теңізшілері С) Араб теңізшілері Д) Иран теңізшілері

4. Аласа таулар көп кездесетін жер. А) Солтүстік қазақ жазығы В) Арал теңізінің жағалауы С) Алтай

Д) Сарыарқа

5. Тегіс және төбелі деп бөлінетін географиялық нысан.

А) тау

В) жазық С) шөл Д) орман

6. Судың жер бетін жырып, тілімденуінен пайда болған табиғи нысан.

А) жыра В) үстірт С) жазық Д) ойпат

7. Алматы қаласы қай таудың етегінде орналасқан?

А) Көкшетау В) Сарыарқа С) Іле Алатауы Д) Алтай

8. Еліміздегі тас көмірдің басты кен орны.

А) Маңғыстау, Қаратау В) Жезқазған, Қоңырат

С) Аралық, Алтай

Д) Қарағанды, Екібастұз

9. Каспий теңізін солтүстігінен тағаша орап жатқан ойпат.

А) Батыс Сібір В) Тұран С) Каспий маңы Д) Торғай

10. Тозбайтын шатыр, жеңіл әрі берік су құбырлары жасалатын талшыөты тау жынысы.

А) калий тұзы В) гранит

С) асбест Д) мырыш

11. Кестені толтырыңыз.

Кенді пайдалы қазбалар			А) түссіз металл
			В) қара металл
			С) бағалы металл
?		Түсті металл	Д) жеңіл металл

12. Арқалық боксит кен орны орналасқан облыс.

А) Қарағанды В) Маңғыстау С) Павлодар Д) Қызылорда

13. Тянь-Шань тауының оңтүстік бөлігі кіріп жатқан Қазақстанның көршілес елдері.

А) Өзбекстан, Қырғызстан В) Италия, Франция С) Ресей, Грекия Д) Туркия, Жапония

14. Тыңайтқыш алатын қоңыр түсті тас.

А) фосфорит В) асбест

С) бор Д) әктас

15. Иоганн (Ханс) Липперсгей мен хахарий Янсен ең алғаш телескопты 1608 жылы жасап шығарған.

А) Италия

В) Германия С) Испания Д) Голландия

5. нұсқа

1. Жер бетінің жазықтықта кішірейтілген бейнесі

А) құс жолы В) азимут С) глобус

Д) географиялық карта

2. Грек тілінен аударғанда «Алысқа қараймын» деген мағынаны білдіретін құралдың атауы.

А) микроскоп В) телескоп С) компос

Д) термос

3. Атақты астроном Галилео Галилейдің Отаны.

А) Италия В) Франция С) Украина Д) Жапония

4. Қазақстанның аласа таулардан тұратын орталық бөлігі.

А) Торғай

В) Каспий маңы С) Батыс Сібір Д) Сарыарқа

5. Қарағанды көмір кен орнын 1833 жылы тапқан шопан.

А) Апақ Байжанов

В) Мұқағали Мақатаев С) Тоқтар Әубәкіров Д) талғат Мұсабаев

6. Физикалық картада қоңыр түспен белгіленетін нысан.

А) көлдер В) таулар

С) ормандар

Д) ойпаттар

7. Физикалық картада қыратты жазықтар көрсетілетін түс.

А) жасыл В) қызыл С) сарғыш Д) көк

8. Қазақстанның биік таулары.

А) Алтай, Тянь-Шань В) Сарыарқа, Орал

С) Маңғыстау, Мұғалжар Д) Көкшетау, Маңғыстау

9. Бордың түсі.

А) ақ

В) қызыл С) сары Д) жасыл

10. Іле Алатауының етегінде орналасқан Қазақстанның әсем қаласы.

А) Ақтөбе В) Шымкент С) Алматы Д) Семей

11. Кестені толтырыңыз.

Кенді пайдалы қазбалар				А) түсті металл
				В) түссіз металл
				С) бағалы металл
Қара металл		?		Д) ауыр металл

12. Соколов-Сарыбай темір кен орны орналасқан облыс.

А) Ақтөбе В) Жамбыл С) Павлодар Д) Қостанай

13. Темірқазы жұлдызы көрсететін бағыт.

А) батыс В) шығыс С) солтүстік Д) оңтүстік

14. Таудың ең биік жері.

А) дөң В) шың С) қырат Д) ойпат

15. Жыра дегеніміз не?

А) судың жер бетін жырып, тілімденуінен пайда болған табиғи нысан

В) мұз басқан жер

С) жер бедерінің биігірек бөлігі

Д) төбесінде шыңдары бар жер бетінің оқшау көтеріліп жатқан

жері

5. нұсқа

1. Адамзатқа белгісіз құбылыстардың сырын ашуда қолданатын зерттеу әдісі.

А) тәжірибе жасау В) анықтау

С) бақылау Д) сұрыптау

2. Жердің пішіні тәріздес.

А) элипс В) шар С) конус

Д) цилиндр

3. Жазықтардың түрлері.

Жазықтың түрлері.
?	Төбелі жазық

А) таулы В) тегіс С) шөлді Д) тақыр

4. Хан Тәңірі шыңының биіктігі.

А) 3816 м

В) 4973 м

С) 6995 м

Д) 8848 м

5. Табиғаттағы ең көп таралған зат.

А) ағаш В) көмір С) су

Д) топырақ

6. Физикалық картада таулар қандай түс арқылы көрсетілетінін табыңыз.

А) күлгін В) жасыл С) көк

Д) Қоңыр

7. Сәйкестендіріңіз.

1.	Қарағанды	а	мыс
				А) 1-а,2-с, 3-ь
2.	Жезқазған	b	көмір	В) 1-с, 2-ь, 3-а
				С) 1-ь, 2-а, 3-с
3.	Қостанай	с	темір	Д) 1-с, 2-а, 3-ь

8. Түсті металға жатпайтын кенді табыңыз.

А) мырыш В) жез

С) алюминий Д) мұнай

9. Жер бетінің ерекше биік тұсы.

А) тау В) дала С) үстірт Д) қырат

10. Суретке қарай отырып карта түрін анықтаңыз.

А) пайдалы қазбалар картасы В) климат картасы С) саяси-әкімшілік картасы Д) экономикалық карта

11. Республикамыздың биік тауларына жатпайтын нұсқаны көрсетіңіз.

А) Сарыарқа В) Алтай

С) Жетісу (Жоңғар Алатауы) Д) Тянь-Шань

12. Дүние жүзіндегі ең терең көл.

А) Байкал В) Балқаш С) Арал Д) Каспий

13. Жер асты сулары көздерінің бірі.

А) жауын-шашын В) жанартаулар С) жазықтар

Д) жел

14. Берілген өзендерді көрсетіңіз.

    1. Жайық II. Балқаш III. Ертіс IV. Арал

А) I, II В) II, IV С) I, III Д) III, IV

15. Судың мұхиттан құрлыққа, одан қайта мұхитқа ауысып тұруы......

А) табиғат кешені В) бұлттану

С) табиғаттағы су айналымы Д) су тасқыны

5. нұсқа

1. Аспан денелерін, ауа райын, өсімдіктер мен жануарлар тіршілігін бақылау кезінде қолданылатын табиғатты зерттеу әдісі.

А) тәжірибе жасау В) анықтау

С) бақылау Д) сұрыптау

2. Жердің бетінің үштен екі бөлігін алып жатыр.

А) жазық В) су

С) батпақ Д) тау

3. Грек тілінен аударғанда «алысқа қараймын» деген мағынаны білдіретін құрал атауы.

А) телескоп В) микроскоп С) компос

Д) термометр

4. Картадағы елді мекендердің жер көлемі бірнеше есе кішірейтіліп берілуі

А) план

В) масштаб С) азимут Д) планшет

5. Сәйкестендіріңіз.

1.	Қарағанды	а	мыс
				А) 1-с, 2-а, 3-ь
2.	Қоңырат	b	көмір	В) 1-а, 2-с, 3-ь
				С) 1-с,2-ь, 3-а
3.	Арқалық	с	боксит	Д) 1-ь, 2-а, 3-с

6. Түсті металға жатпайтын кенді табыңыз.

А) мырыш В) жез

С) алюминий Д) тас көмір

7. Физикалық картада жазықтар қандай түс арқылы көрсетілетінін табыңыз.

А) күлгін В) жасыл С) көк

Д) Қоңыр

8. Теңіз деңгейінен төмен жатқан жазық.

А) тау В) дала С) үстірт Д) қырат

9. Республикамыздың биік тауларына жатпайтын нұсқаны көрсетіңіз.

А) Маңғыстау В) Алтай

С) Жетісу (Жоңғар Алатауы) Д) Тянь-Шань

10. Іле Алатауының етегінде орналасқан қала.

А) Өскемен В) Алматы С) Ақтау

Д) Шымкент

11. Теңіз деңгейінен 6995 м жоғары жатқан тау шыңы.

А) Эверест В) Талғар

С) Хан тәңірі Д) Мұзтау

12. Сырдария және Әмудария өзендері құятын көл.

А) Байкал В) Балқаш С) Арал Д) Каспий

13. Берілгендерден өзендерді көрсетіңіз.

    1. Есіл II. Балқаш III. Тобыл IV. Каспий

А) I, II В) II, IV С) I, III Д) III, IV

14. Тұщы су көздерінің бірі.

А) өзендер

В) жанартаулар С) жазықтар

Д) мұхиттар

15. Жыра дегеніміз –

А) сайдың бір түрі

В) судың жер бетін жырып тілімдеуі С) жердің ерекше биік тұсы

Д) құрлық бетінің тегіс немесе сәл төбелі алқаптары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

«ӨРКЕНИЕТ» ҒЫЛЫМИ-ӘДІСТЕМЕЛІК ОРТАЛЫҒЫНЫҢ БАСПАСЫ

РЕСПУБЛИКА КАЗАХСТАН

ИЗДАТЕЛЬСТВО НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКОГО ЦЕНТРА

«ӨРКЕНИЕТ»

Электрондық почта: kabinet-2020@mail.ru Байланыс телефоны:

87768438855

87051526879

87752577768