Жахандық құзыреттіліктер Бөлім:

ІІІ бөлім. Медиасауаттылық және қаржылық сауаттылық

Педагогтің аты-жөні:

А.А.Исаева

Күні:

03.12.2024

Сынып: 9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

§13. Белсенді және пассивті кірістер. Отбасылық бюджеттің түрлері

Сабақтың мақсаты:

• отбасындағы белсенді және пассивті кірістер маңызын түсінеді және отбасы бюджеттінің түрлерін біледі;

• қаржылық жағдайды бақылауға, шығындар мен жинақ ақша жөнінде саналы шешімдер қабылдауға дағдыланады;

• отбасы бюджетін құра білуі, оның орындалуын бақылай білуі, яғни қаржылық сауаттылығы артады.

Сабақтың кезеңі/

уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

Оқушылармен амандасу, қатысуын түгендеу. Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Қар көшкіні» тәсілі. Бұл тапсырманы орындағанда оқушыларға мұқият тыңдау мен зейін қою қа- сиеттерін таныту қажет екені ескертіледі.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.

Оқушылар шеңбер құрады. Әр оқушы өз есімін атап, оған бастапқы әріптен бас- талатын бір сын есімін (эпитет) қосады. Мысалы: сүйкімді Сара, ақылды Асан. Келесі оқушы дәл осылай өз есімін атап, оған сын есімді қосады да, алдында айт- қан барлық оқушылардың есімдері мен сын есімін (эпитеттерін) қайталап атап шығуы керек.

Ауызша мадақтау

Оқулық

Сабақтың ортасы 30 мин

Кел, ойланайық! Сұрақтарды талдау арқы- лы жаңа сабақты түсінуге мүмкіндік алады. Оқушылармен бірге тұжырым жасайды:

«Отбасы өзінің күнделікті шығыстарының ең кем дегенде 10%-ын үнемдей алады, өйткені шығыстарды жоспарламаған кезде міндетті түрде пайда болатын артық шығындарды бай- қай алады. Отбасы жалпы табысынан барлық шығыстарды шегергеннен кейін қанша қаржы қалатынын нақты білу қажет. Сонда отбасын- да береке мен бірлік болады».

Түйін сөздер айдарында «отбасы бюдже- ті», «белсенді және пассив кіріс» ұғымдары тақырыптың негізгі ұғымдары болып табы- лады. Оқушылардан алдымен осы ұғымдарды қалай түсінетіндерін сұрайды.

Мәтінмен жұмыс. «Кіріс түрлері» та- қырыбында оқуға шағын мәтін берілген. Мәтінде «белсенді және пассив кіріс» туралы ұғымдары түсіндіріледі. Оқушылар түсініп оқып, мәтінді талдайды. «Талда» айдарында берілген сұрақтарды қоюға болады. Мұғалім оқушыларға отбасы бюджетін басқаруда отба- сылық өмірдегі ірі шығындармен байланысты кез келген оқиғаны қаржылық мақсаттар деп атайтыны туралы да түсіндіре кетеді.

Жасап көр! Тапсырманы топта талқылап, сызбаны толықтырады. Бұл тапсырманы мұ- ғалім өзі түрлендіріп, қызықты өткізу үшін түрлі тәсілдерді қолдана алады. Тапсырма дәптерде не парақша бетінде орындалады.

Жағдаяттық тапсырма. Жағдаяттық тап- сырмалар – оқушылардың өздігінен орындай- тын шығармашылық жұмысының бір түрі. Оқушыларды топтарға бөліп, жағдаяттық тапсырмаларды ұйымдастырады.

Оқушылар қазіргі нарықтық кезеңде адами капиталдың дамуы үшін отбасы бюджетін дұрыс жоспарлаудың жауапкершілігін тү- сінеді.

Отбасылық бюджеттің бір айға (не жыл) жасалатын, отбасының ақшалай табыста- ры мен шығындарын реттеу жоспары еке- ні жөнінде білімдері толығады. Бюджетті жүргізудің басты мақсаты – шығындарды бақылау екенін үйренуге бағыт-бағдар алады.

Түйін сөздермен танысады. Ұғымдардың мағынасын анықтайды және «Бұл маңыз- ды» айдарында берілген анықтаманы оқи- ды, есте сақтайды.

Мәтінді түсініп оқиды, талдау сұрақтарына назар аударады, өз пікірлерімен бөліседі. Отбасы бюджетін дұрыс құру үшін табыс көзін және шығыстар бабын дұрыс бөлудің маңыздылығын игереді.

Оқушылар берілген сұрақты талқылап, инфографиканы толықтырады.

Оқушылар жағдаяттарды шешеді. Мұн- дағы тапсырмаларды орындай отырып, сабақта алған білімдерін пысықтап, тәжі- рибемен ұштастырады.

ҚБ: Керемет жауап! Ұтымды жауап! Жарайсың!

Дескриптор:

• табыстар мен шығыстардың жоспарын құрады;

• отбасылық бюджетті құру және оның орындалуын бақылай біледі.

Өзара бағалау, кері байланыс жасау

Оқулық

Құлпыбаев С., Ынтыкбаева С.Ж., Мельников В.Д. Қаржы: Оқулық

/ – Алматы. Экономика, 2010. – 522 бет

Оқулық

Сызба кесте суреті салынған парақшалар

Бекіту 5 мин

Зертте! Оқушыларға ізденіс жұмыстарын жа- сап, сауалнама өткізуді тапсырады. Отбасылық бюджет түрлері бойынша берілген мәліметтер- мен таныстырады. Бірлескен, дербес, аралас бюджеттер туралы білетіндерін толықтыруға бағыт-бағдар беріп, түсініктерін жетілдіруге ықпал етеді. Бүгінгі сабақтан алған білімдерін бекітіп, тиянақтайды.

Зерттеу жұмысын жүргізу үшін сыныптас- тарынан, достарынан сұхбат алады. Қай бюджет түрі тиімді екені туралы өз пікірі- мен бөліседі. Қай бюджет түрі жиі қолда- нылатыны туралы сауалнама жүргізеді.

Дескриптор:

• бюджет бойынша болжам- дар жасайды;

• шығындар мен жинақ ақша жөнінде саналы шешімдер қабылдайды.

ҚБ «Қолпаштау» әдісімен ба- ғалау

Таныстырылым

Сабақтың соңы

5 мин

Біліміңді тексер!

Сабақты қорытындылайды.

Оқушылардың белсенді және пассивті кі- рістер, отбасылық бюджеттің түрлері тура- лы материалды қаншалықты түсінгендерін қорытып, тиянақтауға септігін тигізеді.

Ауызша мадақтау

Рефлексия

Сабақтың соңында мұғалім оқушылармен кері байланыс өткізуіне болады. Ол үшін арнайы дайындаған желкенді қайық суретін тара- тып береді. Балалар шарт бойынша қайықты бояуы керек.

Егер сабақ ұнаса және тапсырманың бар- лығын сәтті орындаған болса, желкенді жасыл түспен; сабақта белгілі бір қиындық кездескен болса, желкенді сары түспен; тапсырмаларды орындау қиын боп, мұға- лімнің көмегі қажет болған болса, желкенді қызыл түспен бояп, мұғалімге тапсырады.

Рефлексияға ар- налған желкенді қайық суреттері