«Білгенге маржан» (тапқырлар сайысы) сыныптан тыс жұмыс.

«Білгенге маржан»  (тапқырлар сайысы) 

Сайыстың мақсаты: 
-оқушылардың қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен білімдік деңгейлерін байқау,сараптау, берілген тапсырманы шапшаң орындай білу дағдысын қалыптастыру, ұйымшылдыққа, әдептілікке тәрбиелеу.

Сайыстың барысы: 
 – Сәлеметсіздер ме, құрметті сайыскерлер және оқушылар! Бүгінгі жастар халқымыздың болашағы,еліміздің ертеңі.Оқушылардың ой-өрісін кеңейтіп, есте сақтау қабілеттерін шыңдайтын білімді жастарды анықтатын, білімге қызығушылығын арттыратын «Білгенге маржан» атты тапқырлар сайысымызға қош келіпсіздер! 
Бүгінгі сайыскерлерімізді ортаға шақырайық! 
1-топ: «Алғырлар» тобы  2-топ: «Тапқырлар» тобы 
Сайыстың бөлімдері:  
1. Таныстыру  
2. «Жедел жауап»  
3. «Сөз мәйегі – мақал»  
4. «Полиглот»  
5. «Ойлан тап»  
6. «Қызықты ұйқастар»  
7. «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар»  
Ал енді жарыстың бірінші бөлімінен бастайық, яғни таныстыру. Әр топ ортаға шығып, өз топтарын таныстырады. Осы екі қатысушы топқа сәттілік тілеп, сайысымызды бастаймыз. 
1-бөлім. Таныстыру. 
2- бөлім.«Жедел жауап». 
І топ  1. ҚР астанасы қай қала? (Астана)  
2. Қазақ тілінде жалғаудың неше тұрі бар? (4)  
3. Қазақ әліпбиінде неше әріп бар? (42)  
4. Бір тәулікте неше сағат бар? (24)  
5. Қазақстанның ел басшысы кім? (Н.Ә. Назарбаев)  
6. Жеңіс күні? (9-мамыр)  
7. Тышқаннан қорқатын аң? (піл)  
8. Абай Құнанбаев кім? (ақын)  
9. Қазақстан туының түсі қандай? (көгілдір)  
10. Қыстың бірінші айы? (қаңтар)  
ІІ топ  1. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар? (9)  
2. Қазақстан тарихында неше астана болған? (4)  
3. Көктемнің бірінші айы? (наурыз)  
4. Қазақстанның тұңғыш ғарышкері? (Тоқтар Әубәкіров)  
5. Бір жылда неше күн бар? (365)  
6. ҚР мемлекеттік тілі? (қазақ тілі)  
7. Бала оқытатын адам? (мұғалім)  
8. ҚР рәміздері? (ту, елтаңба, ән ұран)  
9. Қазақстанның бірінші астанасы? (Орынбор)  
10. Абайдың шын аты? (Ибраһим)  
3- бөлім. «Сөз мәйегі – мақал»   І топ 

1.Ең тәтті де тіл, ... (ең ащы да тіл.)  
2. Отансыз адам - ... (ормансыз бұлбұл.)  
3. Тіл – қылыштан ... (да өткір.)  
4. Өнер алды – ... (қызыл тіл.)  
5. Отан ... (оттан да ыстық.)  
6. Оқусыз білім жоқ, ... (Білімсіз күнің жоқ.)  
ІІ топ  1.Жүз сомың болғанша, ... (жүз досың болсын.)  
2. Ер жігіт ел үшін туады, ... (ел үшін өледі.)  
3. Білім таппай мақтанба, ... (өнер таппай баптанба.)  
4. Мектеп-кеме, ... (білім-теңіз.)  
5. Жақсы жолдас – жанға серік, ... (жаман жолдас-малға серік.)  
6. Шебердің қолы ортақ, ... (шешеннің тілі ортақ.)  
4- бөлім. «Полиглот». Ең бай адам-көптілді меңгерген адам. Көп тіл білген адамды ғылым тілінде «полиглот» дейді. Келесі сайысымыз жұмбақтарды қазақ, орыс, ағылшын тілінде шешу.  
І топ 1. Темір тілді, күміс үнді. (Қоңырау, колокольчик, king )  
2. Қыста келген, көктемде еріген. (Қар, снег, snow )  
3. Үй үстінде асыл тас, алайын десе табылмас. (Жұлдыз, звезда, star)  
4. Түк білмей барасың, тәлімін аласың. (Мектеп, школа, school )  
5. Қабат-қабат қаттама, ақылың болса атта ма. (Кітап, книга, book)  
ІІ топ 1. Сырты тәтті, іші тәтті, ортасы сүйек қатты. (Алма, яблоко, аpple)  
2. Табаныма байладым, қос таяқпен айдадым. (Шаңғы, лыжи, skiing )  
3. Тұмсығымен қозғалар, артында аппақ із қалар. (Бор, мел, a piece of chalk )  
4. Жесең ащы, көзіңнен шығар жасы. (Пияз, лук, bow )  
5. Аспанға ұшар бу болып, жерге қайтар су болып. (Бұлт, облако, cloud )  
5- бөлім. «Ойлан тап» Бұл сайыста берілген әріптермен сөз құрайды.  
1-топ (я,м,р,г,о,и,л,о,ф,о) (морфология) 2-топ (а,ф,и,к,о,е,н,т (фонетика) 
6- бөлім. «Қызықты ұйқастар»  
Бұл сайыста екі топтың әр оқушысы жылдамдықпен сөздердің ұйқасын тауып айтады.  
І топ 1.Жизнь –өмір, уголь –көмір.  
2. Таможня – кеден, пол – еден.  
3. Рыба – балық, народ – халық.  
4. Зуб – тіс, дело – іс.  
5. Лето – жаз, гусь – қаз.  
ІІ топ 1.Город – қала, ребенок – бала.  
2. Игра – ойын, шея – мойын.  
3. Число – сан, кровь – қан.  
4. Человек – адам, шаг – қадам.  
5. Дверь – есік, колыбель – бесік.  
7- бөлім. «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар»  
Топ басшылары шығып, сандықшадан тапсырмалар алады. Берілген тапсырмадағы сұрақтарға жауап береді. 
1 топқа  1.Сиырдың пірі не? (Зеңгі баба) 
2.Омоним дегеніміз не? (Біркелкі дыбысталып, мағынасы басқа-басқа сөздердің тобын білдіреді) 
3.Фонетика саласы нені зерттейді? (Тіл дыбыстарын) 
4.Қазақ тілінде неше жалғау бар? (көптік, септік, тәуелдік, жіктік) 
5.«Әсемпаз болма әрнеге» өлеңінің авторы кім? (Абай Құнанбаев) 

2 топқа 1.Жылқының пірі не? (Қамбар ата)
2.Антоним деген не? (Мағыналары қарама-қарсы сөздер) 
3.Буынның неше түрі бар? (ашық, тұйық, бітеу) 
4.Етістіктің неше шағы бар? (Осы шақ, келер шақ, өткен шақ) 
5.«Кел, балалар оқылық!» өлеңінің авторы кім? (Ыбырай Алтынсарин) 

Жүргізуші: Білімнің мініп алып тұлпарына, Қиналмай шықты білім шыңдарына.  
Бүгінгі сайысымыз аяқталды,  Сөз кезегі әділ қазы алқасына.  
Бүгінгі сайысымызды қорытындылап, жеңімпаз топты анықтау үшін қазылар алқасына сөз береміз.  
Жүргізуші:Білім деген биік шың,Бақытқа сені жеткізер.Білім деген ақылшың,