Бөлім:

Экожүйелер

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:

Қатысқаны:

Сабақтың тақырыбы:

Ортаның экологиялық факторлары: абиотикалық(температура, жарық, рН, ылғалдылық) биотикалық(микроағзалар, жануарлар, өсімдіктер).

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.3.1.1 - жергілікті жер экожүйесі қоршаған орта факторларының тірі ағзалардың тіршілік әрекеті мен таралуына әсерін зерттеу

Сабақтың мақсаты:

Жергілікті жер экожүйесіндегі тірі ағзаларды, қоршаған орта факторларын анықтау

Тірі ағзалардың тіршілік әрекеті мен таралуын зерттеу

Құндылыққа баулу

Сабақ барысы:

Сабақтың кезеңі/уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы:

0-5мин

Оқушылармен амандасу, түгелдеу

"Суретті сөйлет" әдісі

Қалай қолданылады:

Экранға қызықты сурет қойылады (мысалы, микроскоп астындағы вирустар, ерекше жануарлар, мутациялар).

Оқушыларға:

«Бұл не?»,

«Бұл қалай пайда болған?»,

«Сен осындай тіршілік иесін көрдің бе?»
деген сұрақтар қойылады.
Мақсаты: визуалды есте сақтау мен қызығушылықты арттыру.

Оқушылар ұстазымен амандасады берілген сұрақтарға жауап береді

«Менің ойымша, бұл... себебі...»

«Бұл сурет мені... туралы ойландырды.»

«Бұрын мұндай... көргенмін/көрмегенмін.»

ҚБ «Мадақтау» әдісі арқылы мұғалімнің бағалауы

Оқулық

Авт: Очкур

Слаидты жүктеу

https://docs.google.com/presentation/d/1XcB4vaGpB5G_YHv-7d-9K_Bb0fG2JpSi/edit?usp=sharing&ouid=111470522685352304097&rtpof=true&sd=true

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу

5-15 мин

Жаңа тақырып ашу мақсатында

 "1 минуттық бейнеролик" – экожүйе өзгерісін көрсететін қысқа видео.

 "Қоршаған орта факторлары әсері" – анимация көріп, пікір айту

Мұғалім түсіндірмесі

1-тапсырма "Келісемін – Келіспеймін" тапсырмасын ұсынады

Оқушылар бейнеден көргендерін бір ауыз өз ойларын жеткізеді

✅ 1.- тапсырма "Келісемін – Келіспеймін" тапсырмасы

Оқушылар әрбір пікірмен келісетінін немесе келіспейтінін білдіріп, себебін дәлелдеуі тиіс:

https://docs.google.com/document/d/1m6z6MeMYXvuspYgLzLYwwdtJc7j8gDpZ/edit?usp=sharing&ouid=111470522685352304097&rtpof=true&sd=true

Дескрипторлар:

Тұжырымды дұрыс түсінеді;

Келіскен немесе келіспеген таңдауын дәлелдейді;

Жауаптарын экологиялық ұғымдармен байланыстырады.-2балл

Бағалау парағы

Слаид

Бейнероликке сілтеме:

https://youtu.be/R5c2XnPfElE

Тапсырмалар жинағы

Сабақтың соңы

15-25 мин

2- Тапсырма (бейне негізінде):
? «Өсімдіктер әлемі бейімделу құпиясы»

3 факторды ата (жарық, температура, су)

Әр фактордың бір ағзаға қалай әсер еткенін түсіндір

Бейнебаяндағы ағзалардың қандай бейімделу белгілерін байқадың?

Оқушылар бейнені көре отырып келесі тапсырманы орындайды

2- Тапсырма:
Жарық, жылу және суды тұтыну дәрежесі бойынша мына өсімдіктерді ажыратыңдар:

• түйеқұйрық —

• шырша —

• мақта —

• кактус —

• қарағай —

• суүңгі (суүңгір немесе су өсімдігі) —

✏️ Оқушы әр өсімдіктің жарық, жылу мен ылғалға (суға) бейімділігін анықтап жазады.
(Мысалы: "Кактус — жарықсүйгіш, жылуға төзімді, суды аз қажет етеді.")

Дескрипторлар:

? Өсімдіктердің жарық, жылу және ылғалға бейімділігін дұрыс анықтайды.

? Экологиялық факторлар мен бейімделу арасындағы байланысты түсіндіреді.

? Әр өсімдікке тән ерекшеліктерді дұрыс сипаттайды.

Барлығы-1балл

Бейнекөрсетілім

https://youtu.be/KObsvSDesI8

Слаид

Тапсырмалар жинағы

https://docs.google.com/document/d/1m6z6MeMYXvuspYgLzLYwwdtJc7j8gDpZ/edit?usp=sharing&ouid=111470522685352304097&rtpof=true&sd=true

25-30мин

30-43мин

3- Тапсырманың мақсатымен таныстырады:
– "Балалар, біз бүгін экологиялық факторлар мен ағзалардың бейімделуіне байланысты жаңа сөздерді бекіту үшін «Қалып қойған сөзді тап» тапсырмасын орындаймыз."

 Нұсқаулық береді:
– "Мен сендерге 10 сөйлем оқимын. Әр сөйлемде бір сөз қалып қойған. Сендер берілген кілт сөздер ішінен ең лайықтысын таңдап, сөйлемді толықтырасыңдар."

 Кілт сөздерді тақтаға немесе интерактивті экранға шығарады:
– Температура, жарық, фотосинтез, су, экожүйе, бейімделу, абиотикалық, биотикалық, антропогендік, тыныштық.

 Оқушылар тапсырма орындайды:
– "Сөйлемдерді дәптерге көшіріп, бос орынды дұрыс сөзбен толтырыңдар."

 Жұмысты тексереді:
– Жұппен немесе топпен бірін-бірі тексеруге мүмкіндік береді.
– Дұрыс жауапты экраннан немесе ауызша оқып, өзін-өзі тексерту жүргізеді.

 Қорытынды жасайды:
– "Осы тапсырма арқылы біз экологиялық ұғымдарды қайталап, тірі ағзалардың қоршаған орта жағдайларына бейімделуін жақсырақ түсіндік."

4- тапсырма Зертханалық жұмыс ЖИ тапсырмасы

https://youtu.be/JWrcsgTfh3M

Оқушылар берілген нұсқаулықпен таныса отырып берілген тапсырманы жұптасып орындайды

3-тапсырма

? "Қалып қойған сөзді тап" тапсырмасы

Оқушылар тиісті сөздерді қойып, сөйлемді толықтырады.

Кілтті сөздер:
Температура, жарық, фотосинтез, су, экожүйе, бейімделу, абиотикалық, биотикалық, антропогендік, тыныштық

Жануарлардың тіршілігіне әсер ететін кез келген орта жағдайы – __________ фактор.

Жапырақтағы __________ пигменті күн сәулесін сіңіруге қатысады.

Қоршаған ортаға адамның әсері __________ факторға жатады.

Өсімдіктер суды үнемдеу үшін арнайы __________ белгілерге ие.

Жердегі тіршілік үшін ең қажетті ресурс – __________.

Жануарлар қыс мезгілінде __________ күйіне өтеді.

Ағаштардың көлеңкесінде өсетін өсімдіктер __________ деп аталады.

Тірі ағзалардың өзара байланысы __________ фактор болып есептеледі.

Кез келген тірі ағзаның қалыпты дамуы үшін қолайлы __________ қажет.

__________ – барлық тірі ағзалардың өмір сүретін табиғи жүйесі.

Оқушылар тапсырманы ауызша орындайды

? 2 "Қалып қойған сөзді тап" тапсырмасына дескрипторлар:

✅ Сөйлемнің мағынасына сәйкес сөзді дұрыс таңдайды;

✅ Экологияға қатысты терминдерді дұрыс қолданады;

✅ Қалып қойған сөздердің орнын логикамен байланыстырып таба алады.

Дескриптор:

-зерттеу жұмысын нақты жүргізеді-4балл

Слаид

https://docs.google.com/presentation/d/1XcB4vaGpB5G_YHv-7d-9K_Bb0fG2JpSi/edit?usp=sharing&ouid=111470522685352304097&rtpof=true&sd=true

Тапсырмалар жинағы

https://docs.google.com/document/d/1m6z6MeMYXvuspYgLzLYwwdtJc7j8gDpZ/edit?usp=sharing&ouid=111470522685352304097&rtpof=true&sd=true

Зертханалық жұмыс дәптері

Рефлексия43-45мин

Үй тапсырмасы

«3 сөйлем» әдісі: Сабақта нені білдім? Нені түсіндім? Нені қолданамын?

Жеке жұмыс: - бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім.

- бүгін сабақта қуантқаны.....

- мен өзімді.....үшін мақтар едім.

Мұғалім оқушыларды

1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.